Wielkie osiągnięcia nauk

przyrodniczych okresu 1750-1850:

1751 – opis wyładowań atmosferycznych Benjamina Franklina

1787 – prawo Charles'a o gazach doskonałych

1789 – zasada zachowania masy Lavoisiera

1800 – bateria elektryczna Volta

1805 – teoria atomowa w chemii; Dalton

1820 – odkrycie wzajemnego oddziaływania przewodników, przez które przepływa prąd elektryczny; Amper

1827 – Prawo Ohma

1831 – indukcja elektromagnetyczna; Faraday

1838 – wszystkie rośliny zbudowane są z komórek; Schleiden

1842 – efekt Dopplera

1843 – zasada zachowania energii, pierwsze prawo termodynamiki; Joule

1847 – zasada zachowania energii; Helmholz

1848 – temperatura zera bezwzględnego Kelvina

1851 – Rudolf Emanuel Clausius podał jedno ze sformułowań II zasady termodynamiki

1853 – benzyna i nafta, składniki ropy naftowej; Łukasiewicza

1858 – Rudolf Virchow: komórki mogą powstać tylko z już istniejących komórek

1859 – Teoria ewolucji przez selekcję naturalną Darwina

1863 – Ludwik Pasteur:

1865 – mendlowskie zasady genetyki (prawa Mendla)

1869 – układ okresowy pierwiastków; Mendelejew

1873 – teoria elektromagnetyzmu (równania Maxwella)

1876 – podstawy termodynamiki chemicznej i przejść fazowych Gibbsa

1877 – statystyczna definicja entropii Boltzmanna

1883 – Zygmunt Wróblewski i Karol Olszewski: skroplenie powietrza

1885 – szczepionka przeciw wściekliźnie Pasteura

1888 – Heinrich Rudolf Hertz odkrył przewidziane przez Maxwella fale elektromagnetyczne

1895 – promieniowanie rentgenowskie (promienie X); Rentgen

1896 – zasady psychoanalizy Freuda

1897 – Joseph John Thomson: elektron

1898 – Maria Skłodowska-Curie i Piotr Curie: Polon i Rad

1900 – Max Planck: prawo Plancka, promieniowanie ciała doskonale czarnego

1905 – Einstein: szczególna teoria względności, wyjaśnienie ruchu Browna, i opisanie zjawiska fotoelektrycznego

1906 – Walther Nernst: trzecia zasada termodynamiki

1911 – Heike Kamerlingh Onnes: nadprzewodnictwo

1912 – Alfred Wegener: dryft kontynentalny

1912 – Max von Laue: dyfrakcja promieniowania rentgenowskiego

1913 – liczba atomowa; Moseley

1913 – Niels Bohr: model Bohra, model atomu

1915 – ogólna teoria względności Einsteina

PRASA

telegraf optyczny; XVIII wiek
XIX wiek: telegraf elektryczno-przewodowy;
telegraf Morse'a
telegraf iskrowy; radiotelegraf;

Nocola Tesla
112 wynalazków; „wynalazł XX wiek” :)
radio;

Informacja jako towar masowy:
korespondenci;
szybkość przekazywania informacji;
reklamy;
monopole – monopol na informacje z Francji – początki AFP
1835: agencja Ch. Havasa

Assossiated Press:
1846-48;
korespondenci wojenni;
dzierżawa linii wyłącznie dla przekazywania informacji do gazet;

Austria 1849: PAP (chyba w 49 pojawiła się prasa i agencje w Wiedniu, potem w całym AW i na

ziemiach polskich i PAP jest ich kontynuatorem).

Berlin 1849: Wolf (chyba agencja)

Paul Julius Reuter
pracował u Havasa, po Wiośnie Ludów
finanse (?)

The Times 1785
iezależny od 1819
duże tytuły (duża czcionka, przyciągająca wzrok)

nowe czasopisma – USA
lżejsze; wieksza liczba odbiorców
czytelnik mniej wymagający;
treść: sprawy likalne, sensacje, rozrywka; nie dwór i polityka;
obniżenie kosztów gazet – Beniamin Day: „New York Sun” - nakład 20 tysięcy;
sieć donosicieli (informatorów), np. w sądzie, na stałe, za opłatą; pierwsza stała kronika kryminalna;
„NY Herald” - pierwszy wywiad – 1835;
1839: pierwszy wywiad z prezydentem;
sieć korespodnentów – swoi, zaufani ludzie;
1869: Bennet sfinansował wyprawę ratowniczą do Afryki – codzienne relacje do gazety

informacja o wyniku bitwy pod Sadową – przemówienie króla pruskiego – równocześnie w prasie
europejskiej i USA;

II generacja: Pulitzer
kreowanie wydarzeń;
„Yellow Kid” - komiks
ilustracje;
prosty język – piszcie tak, by zrozumiała was wasza służąca
ojciec dziennikarstwa śledczego – wynajął kobietę, by udawał chorą psychicznie
szkoła dziennikarstwa & nagrody

Dirks, Hearst
każdego można kupić
tabloidy

III generacja: ilustracje, 1919

KOLEJ
tunele – drogie, ale w perspektywie obniżały koszty
pamiętam coś o Syberii, parowóz, historia kolei – rozbudowa torów, itd.
Stinia nas zapytała, co dał ludziom rozwój kolei. Maciek z Jurkiem coś wymyślili, Kochanowska
dorzuciła swoje trzy grosze i Stinia puściła nas do domu.