14.06.21

DZIECKO Z AUTYZMEM

- terapia logopedyczna

Dagmara Tomasik

14.06.21

POJĘCIE AUTYZMU

POJĘCIE AUTYZMU

Wg. K. J. Zabłockiego
„autyzm wczesnodziecięcy – to zespół

poważnych

zaburzeń rozwojowych dziecka,

manifestujących się do 30 miesiąca życia,

związanych z wrodzonymi

dysfunkcjami układu nerwowego”.

(K. J. Zabłocki, „Autyzm”, Płock 2002)

Wg. T. Gałkowskiego
„autyzm dziecięcy jest rozległym zaburzeniem

rozwojowym o charakterze kompleksowego

syndromu z wieloma symptomami, nie w pełni

jeszcze opisanymi. Zaburzenie to jest wysoce

zróżnicowane i wielopostaciowe. Nie ma dwojga

takich samych dzieci dotkniętych autyzmem”.

(A. Maciarz, M. Biadasiewicz, „Dziecko autystyczne

z zespołem Aspergera”, Kraków 2000)

14.06.21

POJĘCIE AUTYZMU

POJĘCIE AUTYZMU

Wg. J Kruk – Lasockiej autyzm to : „[...]

zespół poważnych zaburzeń rozwojowych

dziecka manifestujących się do 30

miesiąca życia, związanych z wrodzonymi

dysfunkcjami układu nerwowego”.

Uzupełnia ona definicję o przyjętą

powszechnie tzw. triadę zaburzeń, czyli:

1. Zaburzenie więzi międzyludzkich

przejawiające się niewystarczającą

świadomością egzystencji czy uczuć

innych ludzi, trudnością naśladowania

innych, wchodzenia z nimi w kontakty i

więzi oraz rozumienia konwencji w

interakcjach społecznych.

14.06.21

2. Zaburzenie komunikacji i fantazji sprowadzające się

do: braku porozumiewania się werbalnego i

pozawerbalnego, trudności w odgrywaniu ról i

zabaw fikcyjno – iluzyjnych, upośledzenia zdolności

inicjowania i podtrzymywania rozmowy.

3. Ograniczony repertuar aktywności i

zainteresowań wyrażający się stereotypiami ruchowymi,

uporczywym zajmowaniem się tymi samymi

przedmiotami czy sprawami, zawężeniem,

zainteresowań i przejawami niepokoju przy

nieznacznych już zmianach w otoczeniu.

(A. Maciarz, M. Biadasiewicz, „Dziecko autystyczne

z zespołem Aspergera”, Kraków 2000)

• jakościowe zaburzenia zdolności do

naprzemiennego uczestnictwa
w interakcjach społecznych,

• zaburzenia w komunikacji,
• występowanie ograniczonych,

sztywnych, stereotypowych wzorców
aktywności, zachowania i
zainteresowań

(E.Pisula, Autyzm u dzieci…, Warszawa 2002)

Cechy zachowania

Cechy zachowania

dziecka autystycznego

dziecka autystycznego

W zależności od indywidualnych

uwarunkowań, w pracy z każdym

dzieckiem autystycznym wykorzystujemy

metody, które są najlepiej dostosowane do

osobowości i podatności terapeutycznej

dziecka.

W procesie terapii wykorzystujemy m.in.:

integracje sensoryczną, stymulację mono- i

polisensoryczna ,, metodę Knillów, Ruch

Rozwijający W.Sherborne, metodę

G.Domana, Metodę Dobrego Startu, Metodę

Ułatwionej Komunikacji czy komunikacje

wspomagana.

Metody pracy

Metody pracy

z dzieckiem autystycznym

z dzieckiem autystycznym

• jakościowe zaburzenia zdolności do

naprzemiennego stymulowanie dziecka
do nawiązywania kontaktów
społecznych,

• rozwijanie umiejętności komunikowania

się z otoczeniem poprzez
wykorzystanie

• mowy ciała, naśladownictwa, dotyku,

wzroku, słuchu, mowy, czytania i
pisania,

Główne cele terapii

Główne cele terapii

dziecka autystycznego

dziecka autystycznego

• zmienianie na społecznie

akceptowane sposoby wyrażania
woli i emocji – w
zachowaniu oraz słowami,

• rozwijanie sfery poznawczej

poprzez dostarczanie kolejnych
doświadczeń

• związanych z postrzeganiem przez

dziecko rzeczywistości.

Główne cele terapii

Główne cele terapii

dziecka autystycznego c.d.

dziecka autystycznego c.d.

• rozwijanie komunikacyjnego aspektu

mowy na bazie pozawerbalnych i

werbalnych metod komunikacji: gestu,

naśladownictwa, dotyku, korzystania z

tablicy UK lub komputera, wprowadzanie

wyrażeń wolicjonalnych, form

grzecznościowych,

• wzbogacanie znaczeniowego aspektu

mowy wg schematu:

a) zrozumienie nazw przedmiotów, osób,

zwierząt na podstawie ilustracji lub

wydawanych poleceniach, np. „zamknij

drzwi”, „weź samochód”, „pokaż piłkę”;

Zadania terapii logopedycznej

Zadania terapii logopedycznej

dzieci autystycznych

dzieci autystycznych

b) nauka czynnego użycia tych nazw, udzielanie

odpowiedzi na pytania „Co to jest?”,„Kto to

jest?”;

c) zrozumienie nazw prostych czynności

w poleceniach wykonywanych przez

dziecko

i ukazywanych na ilustracjach;
d) werbalizacja tych nazw, odpowiadanie na

pytania: „Co robi?, „Co robisz?”,

(w zależności od poziomu funkcjonowania

bogacenie systemu semantycznego w oparciu

o umiejętność czytania globalnego i sprawność

dokonywania analizy i syntezy literowej),

Zadania terapii logopedycznej

Zadania terapii logopedycznej

dzieci autystycznych c.d.

dzieci autystycznych c.d.

• kształtowanie strukturalnego aspektu

mowy - budowanie systemu fonologicznego,
fleksyjnego i
składniowego języka,

• praca nad foniczna forma wypowiedzi,

kinestezja i poprawnością artykulacyjna.

Istotnym elementem procesu terapii jest

wdrażanie dziecka autystycznego do

wykorzystywania nabytych umiejętności w

codziennych sytuacjach życiowych.

Zadania terapii logopedycznej

Zadania terapii logopedycznej

dzieci autystycznych c.d.

dzieci autystycznych c.d.

Warunkiem opanowania zarówno kompetencji

komunikacyjnej, jak i kulturowej jest osiągniecie

odpowiedniego stopnia kompetencji językowej oraz

sprawności językowej.

(za S. Grabias)

Podstawą procesu terapii jest zaakceptowanie

dziecka z jego nietypowymi zachowaniami i

cierpliwe oczekiwanie na efekty wspólnej pracy.

Ważne jest, by dając dziecku poczucie

bezpieczeństwa poprzez zachowanie niezmiennych

warunków pracy (zachowany rytuał spotkania,

przewidywalny przebieg zajęć, stałe miejsce

pracy), uważnie i malutkimi kroczkami

wprowadzać oraz utrwalać nowe doświadczenia,

pozwalające dziecku

autystycznemu na lepsze funkcjonowanie

społeczne.

Praca z dzieckiem autystycznym trwa przez wiele

lat i tak naprawdę nigdy się nie kończy.