Leczenie nieoperacyjne skolioz

idiopatycznych

algorytm postępowania (zasady

ogólne)

Leczenie nieoperacyjne skolioz

idiopatycznych

algorytm postępowania (zasady

ogólne)

Skolioza młodzieńcza

Skolioza młodzieńcza

1.

Obserwacja:

skrzywienia < 25° u niedojrzałych szkieletowo

chorych, R<3 (Risser <3)
< 50° u chorych dojrzałych, R=4
a) rtg co 6- 9 miesięcy - w skrzywieniach <20°
i co 4-6 miesięcy - w skrzywieniach >20°
b) udokumentowana progresja – postęp

skrzywienia

>10° w skrzywieniach < 20°
> 5° w skrzywieniach > 20°

1.

Obserwacja:

skrzywienia <

25°

u niedojrzałych szkieletowo

chorych, R<3 (Risser <3)
<

50°

u chorych dojrzałych, R=4

a) rtg co 6- 9 miesięcy - w skrzywieniach <

20°

i co 4-6 miesięcy - w skrzywieniach >

20°

b) udokumentowana progresja – postęp

skrzywienia

>

10°

w skrzywieniach <

20°

>

5°

w skrzywieniach >

20°

Czynniki wpływające na podjęcie decyzji
o leczeniu

Czynniki wpływające na podjęcie decyzji
o leczeniu

-

potencjał wzrostu

(wiek, pierwsza miesiączka, test Rissera , chrząstka

Y,

główka kości łokciowej, nadgarstek),

-

charakterystyka skrzywienia

( wzór skrzywienia, wielkość skrzywienia – kąt
skrzywienia wg Cobba),

-

kosmetyka

( wygląd chorego, deformacja w płaszczyźnie

strzałkowej),

-

względy psychosocjalne.

-

potencjał wzrostu

(wiek, pierwsza miesiączka, test Rissera , chrząstka

Y,

główka kości łokciowej, nadgarstek),

-

charakterystyka skrzywienia

( wzór skrzywienia, wielkość skrzywienia – kąt
skrzywienia wg Cobba),

-

kosmetyka

( wygląd chorego, deformacja w płaszczyźnie

strzałkowej),

-

względy psychosocjalne.

2. Ortoza – wskazania:

skrzywienia > 30° do 40°

(podczas pierwszej wizyty)

skrzywienia > 25°

z udokumentowaną

progresją

u niedojrzałych chorych

R=0-3

2. Ortoza – wskazania:

skrzywienia >

30°

do

40°

(podczas pierwszej wizyty)

skrzywienia >

25°

z udokumentowaną

progresją

u niedojrzałych chorych

R=0-3

a) p/wskazania do zastosowania

gorsetu

- zakończenie wzrostu,
- skrzywienia szyjno-piersiowe,
- hypokyfoza lub lordoza

piersiowa (<10°),

- skrzywienia < 20°,
- skrzywienia > 45°,
- osobowość socjopatyczna.

a) p/wskazania do zastosowania

gorsetu

- zakończenie wzrostu,
- skrzywienia szyjno-piersiowe,
- hypokyfoza lub lordoza

piersiowa (<

10°

),

- skrzywienia <

20°

,

- skrzywienia >

45°

,

- osobowość socjopatyczna.

b) główny cel leczenia gorsetowego
– zapobieganie progresji skrzywienia, poprawa kosmetyki

- około 50% do 60% chorych z młodzieńczą skoliozą

idiopatyczną dobrze reaguje na leczenie gorsetowe

( indywidualnie różny stopień zahamowania postępu

skrzywienia),

- u niektórych chorych po dużej początkowej korekcji

(nawet o 50%), ostatecznie po odstawieniu gorsetu
następuje powrót do wartości początkowej skrzywienia
sprzed leczenia.

b) główny cel leczenia gorsetowego
– zapobieganie progresji skrzywienia, poprawa kosmetyki

- około 50% do 60% chorych z młodzieńczą skoliozą

idiopatyczną dobrze reaguje na leczenie gorsetowe

( indywidualnie różny stopień zahamowania postępu

skrzywienia),

- u niektórych chorych po dużej początkowej korekcji

(nawet o 50%), ostatecznie po odstawieniu gorsetu
następuje powrót do wartości początkowej skrzywienia
sprzed leczenia.

c) noszenie gorsetu – 23 godziny na dobę
(dobra tolerancja i dopasowanie, właściwa
edukacja chorych)

- do 2 lat po pierwszej miesiące lub

kiedy R=4,

- stopniowe odstawienie w ciągu roku

(ostatnia

ocena rtg po tym okresie),

c) noszenie gorsetu – 23 godziny na dobę
(dobra tolerancja i dopasowanie, właściwa
edukacja chorych)

- do 2 lat po pierwszej miesiące lub

kiedy R=4,

- stopniowe odstawienie w ciągu roku

(ostatnia

ocena rtg po tym okresie),

Ogólny plan leczenia u

rosnącego dziecka

Ogólny plan leczenia u

rosnącego dziecka

< 25° – obserwacja pod kątem

ewentualnego

postępu skrzywienia
25° do 30° – przy udokumentowanej progresji
wdrożenie leczenia gorsetowego
30° do 40° – natychmiastowe podjęcie leczenia
gorsetem
40° do 45° – szara strefa

<

25°

– obserwacja pod kątem

ewentualnego

postępu skrzywienia

25°

do

30°

– przy udokumentowanej progresji

wdrożenie leczenia gorsetowego

30°

do

40°

– natychmiastowe podjęcie leczenia

gorsetem

40°

do

45°

– szara strefa

Niektóre typy gorsetów stosowane

obecnie w leczeniu nieoperacyjnym

skolioz idiopatycznych.

Niektóre typy gorsetów stosowane

obecnie w leczeniu nieoperacyjnym

skolioz idiopatycznych.

- CTLSO ( cervico-thoraco-lumbosacral-orthosis)
– gorset Milwaukee
- TLSO ( thoraco-lumbosacral-orthosis)
– gorset podramienny (Boston)
- Cheneau (Cheneau Touluse – Münster)
- Wilmington
- Charleston
- Providence
- Garchois
- Spine Cor

- CTLSO ( cervico-thoraco-lumbosacral-orthosis)
– gorset Milwaukee
- TLSO ( thoraco-lumbosacral-orthosis)
– gorset podramienny (Boston)
- Cheneau (Cheneau Touluse – Münster)
- Wilmington
- Charleston
- Providence
- Garchois
- Spine Cor

• Wielość

różnych

typów

stosowanych

gorsetów wskazuje ,że żaden z nich nie

jest wystarczająco skuteczny w leczeniu

nieoperacyjnym skolioz idiopatycznych z

drugiej strony każdy z nich ma odrębną

charakterystykę i specyficzne wskazania.

• Wielość

różnych

typów

stosowanych

gorsetów wskazuje ,że żaden z nich nie

jest wystarczająco skuteczny w leczeniu

nieoperacyjnym skolioz idiopatycznych z

drugiej strony każdy z nich ma odrębną

charakterystykę i specyficzne wskazania.

Wcześnie zaczynająca się

skolioza

- przed 5 rokiem życia

Wcześnie zaczynająca się

skolioza

- przed 5 rokiem życia

- opatrunek gipsowy EDF (elongatio, derotatio,

flexio lateralis) skrzywienia > 30° - umiarkowana
korekcja w opatrunku gipsowym w skoliozie

wczesnodziecięcej a następnie kontynuacja

leczenia gorsetem w okresie dzieciństwa i
młodzieńczym

- opatrunek gipsowy EDF (elongatio, derotatio,

flexio lateralis) skrzywienia >

30°

- umiarkowana

korekcja w opatrunku gipsowym w skoliozie

wczesnodziecięcej a następnie kontynuacja

leczenia gorsetem w okresie dzieciństwa i
młodzieńczym

Późno zaczynająca się skolioza po 5 roku

życia

( do okresu wzrostu pokwitaniowego –

puberty (Tanner II).

Późno zaczynająca się skolioza po 5 roku

życia

( do okresu wzrostu pokwitaniowego –

puberty (Tanner II).

- dobra prognoza leczenia gorsetem w

skrzywieniach

< 35° i RVAD (rib vertebral angle

difference) < 20°

- zła prognoza w skrzywieniach

> 45° i RVAD > 20°

- dobra prognoza leczenia gorsetem w

skrzywieniach

<

35°

i RVAD (rib vertebral angle

difference) <

20°

- zła prognoza w skrzywieniach

>

45°

i RVAD >

20°

• Zła prognoza dla stosowania gorsetu nie

zawsze i niekoniecznie oznacza bezzwłoczną
interwencję

chirurgiczną.

Dobrze

dopasowany gorset może przyhamować
postęp skrzywienia pozwalając na dodatkowy
wzrost

kręgosłupa

przed

wykonaniem

ostatecznej

korekcji

operacyjnej

i

usztywnienia

(opóźnienie

leczenia

operacyjnego pomimo postępu skrzywienia
nawet do 55° i 60° pozwala na uzyskanie
lepszej dojrzałości kostnej i przesunięcie
operacji do około 10 roku życia).

• Zła prognoza dla stosowania gorsetu nie

zawsze i niekoniecznie oznacza bezzwłoczną
interwencję

chirurgiczną.

Dobrze

dopasowany gorset może przyhamować
postęp skrzywienia pozwalając na dodatkowy
wzrost

kręgosłupa

przed

wykonaniem

ostatecznej

korekcji

operacyjnej

i

usztywnienia

(opóźnienie

leczenia

operacyjnego pomimo postępu skrzywienia
nawet do

55°

i

60°

pozwala na uzyskanie

lepszej dojrzałości kostnej i przesunięcie
operacji do około 10 roku życia).

Ogólny schemat leczenia

gorsetem

Ogólny schemat leczenia

gorsetem

gorset w pełnym wymiarze godzin –23 godziny na dobę (Full time)

kontrola skrzywienia

stosowanie gorsetu w skróconym wymiarze godzin (Part time)

kontrolowanie skrzywienia

postęp skrzywienia

gorset part time

gorset full time

dojrzałość płciowa kontrolowane skrzywienie dalszy

postęp skrzywienia

(puberty – Tanner II) gorset full time

leczenie operacyjne

kontrolowane skrzywienie postęp skrzywienia
(dalsze stosowanie gorsetu)
powrót do gorsetu
(ew. leczenie chirurgiczne)

gorset w pełnym wymiarze godzin –23 godziny na dobę (Full time)

kontrola skrzywienia

stosowanie gorsetu w skróconym wymiarze godzin (Part time)

kontrolowanie skrzywienia

postęp skrzywienia

gorset part time

gorset full time

dojrzałość płciowa kontrolowane skrzywienie dalszy

postęp skrzywienia

(puberty – Tanner II) gorset full time

leczenie operacyjne

kontrolowane skrzywienie postęp skrzywienia
(dalsze stosowanie gorsetu)
powrót do gorsetu
(ew. leczenie chirurgiczne)

3. Dynamiczny gorset korekcyjny Spine
Cor
– nowa koncepcja leczenia
nieoperacyjnego

3. Dynamiczny gorset korekcyjny Spine
Cor
– nowa koncepcja leczenia
nieoperacyjnego

- w postępujących skoliozach

idiopatycznych <30° , szkieletowo
niedojrzałych

- stosowany przez 20 godzin na dobę, aż do

zakończenia wzrostu

- w sposób znacząco lepszy zmienia

przebieg naturalny skrzywień w stosunku
do obecnie stosowanych gorsetów,

- w postępujących skoliozach

idiopatycznych <

30°

, szkieletowo

niedojrzałych

- stosowany przez 20 godzin na dobę, aż do

zakończenia wzrostu

- w sposób znacząco lepszy zmienia

przebieg naturalny skrzywień w stosunku
do obecnie stosowanych gorsetów,

- poprzez system elastycznych szelek i lekkiego kosza

lędźwiowego umożliwia dynamiczą korekcję skoliozy
w trzech płaszczyznach (3D)

- zapewnia normalny wzrost kręgosłupa i niezaburzoną

aktywność fizyczną dzieci w ciągu dnia( zapewnia
harmonijny wzrost i poprawia wtórną dysfunkcję
układu nerwowo mięśniowego).

- poprzez system elastycznych szelek i lekkiego kosza

lędźwiowego umożliwia dynamiczą korekcję skoliozy
w trzech płaszczyznach (3D)

- zapewnia normalny wzrost kręgosłupa i niezaburzoną

aktywność fizyczną dzieci w ciągu dnia( zapewnia
harmonijny wzrost i poprawia wtórną dysfunkcję
układu nerwowo mięśniowego).

Introducing SpineCor:

A breakthrough treatment for idiopathic

Scoliosis

Introducing SpineCor:

A breakthrough treatment for idiopathic

Scoliosis

THREE-DIMENSIONAL GRAPHIC REPRESENTATIONS

(3 TIMES 2D) OF POSTURE OF THREE 10-YEAR-OLD

CHILDREN

THREE-DIMENSIONAL GRAPHIC REPRESENTATIONS

(3 TIMES 2D) OF POSTURE OF THREE 10-YEAR-OLD

CHILDREN

THREE-DIMENSIONAL GRAPHIC REPRESENTATIONS

(3 TIMES 2D) OF POSTURE OF THREE 10-YEAR-OLD

CHILDREN

THREE-DIMENSIONAL GRAPHIC REPRESENTATIONS

(3 TIMES 2D) OF POSTURE OF THREE 10-YEAR-OLD

CHILDREN

4. Program ćwiczeń.

4. Program ćwiczeń.

- ćwiczenia są wskazane jako leczenie

wspomagające, głównie u chorych
otyłych

z

bólem

kręgosłupa,

nadmierną

lordozą

lędźwiową

,korektywną kyfozą piersiową, a
także w przypadkach nadmiernego
napięcia mięśni tułowia i kończyn.

- ćwiczenia są wskazane jako leczenie

wspomagające, głównie u chorych
otyłych

z

bólem

kręgosłupa,

nadmierną

lordozą

lędźwiową

,korektywną kyfozą piersiową, a
także w przypadkach nadmiernego
napięcia mięśni tułowia i kończyn.

Podsumowanie

Podsumowanie

- Konieczna wiedza o przebiegu naturalnym

skrzywienia

- Potwierdzono znacząco lepsze oddziaływanie

gorsetu na wolno postępujące skrzywienia

- Skrzywienia rozpoznane przed okresem

pokwitania o wartości kątowej

< 30° – rokują w przyszłości prawdopodobieństwo

operacji w 15%
> 30° – rokują w przyszłości

prawdopodobieństwo

operacji w 90% i więcej

- Konieczna wiedza o przebiegu naturalnym

skrzywienia

- Potwierdzono znacząco lepsze oddziaływanie

gorsetu na wolno postępujące skrzywienia

- Skrzywienia rozpoznane przed okresem

pokwitania o wartości kątowej

<

30°

– rokują w przyszłości prawdopodobieństwo

operacji w 15%
>

30°

– rokują w przyszłości

prawdopodobieństwo

operacji w 90% i więcej

- Skrzywienia o znacznym potencjale

progresji nie reagują na żaden gorset

- Skrzywienia o znacznym potencjale

progresji nie reagują na żaden gorset

- Ćwiczenia nie odgrywają żadnej większej

roli w leczeniu postępującej skoliozy.

Zapewniają one wprawdzie ogólnie

lepszą kondycję psychofizyczną (co jest

bardzo ważne) nie zmieniają jednak

przebiegu naturalnego skrzywienia. W

przypadku kiedy chory już nosi gorset to

dobrze dobrany i realizowany program

ćwiczeń jest obowiązkowy,

- Ćwiczenia nie odgrywają żadnej większej

roli w leczeniu postępującej skoliozy.

Zapewniają one wprawdzie ogólnie

lepszą kondycję psychofizyczną (co jest

bardzo ważne) nie zmieniają jednak

przebiegu naturalnego skrzywienia. W

przypadku kiedy chory już nosi gorset to

dobrze dobrany i realizowany program

ćwiczeń jest obowiązkowy,

- Elektryczna stymulacja mięśni

po wypukłej stronie skrzywienia

LESS (lateral electrical surface

stimulation) okazała się metodą

nieskuteczną.

- Elektryczna stymulacja mięśni

po wypukłej stronie skrzywienia

LESS (lateral electrical surface

stimulation) okazała się metodą

nieskuteczną.

Opinia o publikacji Profesora T.

Karskiego

pt. Skoliozy tak zwane idiopatyczne,

aktualny stan wiedzy.

Opinia o publikacji Profesora T.

Karskiego

pt. Skoliozy tak zwane idiopatyczne,

aktualny stan wiedzy.

• Teoria Profesora T.Karskiego zawarta w

publikacji opiera się na założeniu, że
skolioza idiopatyczna powstaje i rozwija
się

na

skutek

“przykurczu

abdukcyjnego”

(

w

zdecydowanej

większości przypadków) biodra prawego.

• Teoria Profesora T.Karskiego zawarta w

publikacji opiera się na założeniu, że
skolioza idiopatyczna powstaje i rozwija
się

na

skutek

“przykurczu

abdukcyjnego”

(

w

zdecydowanej

większości przypadków) biodra prawego.

• Autor stwierdza, że następstwem tego

przykurczu jest skośne ustawienie
miednicy z jej uniesieniem po stronie
lewej co w efekcie prawie zawsze
prowadzi do powstania lewostronnej
skoliozy (niekonsekwencja logiczna).

• Autor stwierdza, że następstwem tego

przykurczu jest skośne ustawienie
miednicy z jej uniesieniem po stronie
lewej co w efekcie prawie zawsze
prowadzi do powstania lewostronnej
skoliozy (niekonsekwencja logiczna).

• Profesor T.Karski sugeruje w tym przypadku

nawet leczenie operacyjne polegające na
usunięciu przykurczu prawego biodra.

• W rzeczywistości w takim ( skośnym)

ustawieniu miednicy powstaje (zgodnie z
zasadami biomechaniki i obserwacjami
klinicznymi) skrzywienie kręgosłupa w
stronę prawą.

• Profesor T.Karski sugeruje w tym przypadku

nawet leczenie operacyjne polegające na
usunięciu przykurczu prawego biodra.

• W rzeczywistości w takim ( skośnym)

ustawieniu miednicy powstaje (zgodnie z
zasadami biomechaniki i obserwacjami
klinicznymi) skrzywienie kręgosłupa w
stronę prawą.

– od dawna znanym jest fakt, że w

niektórych

rzadkich

przypadkach

stwierdza się ograniczenie przywiedzenia
prawego lub lewego biodra co autor
niejednoznacznie określa jako:

„przykurcz abdukcyjny a dokładnie

niedobór addukcji”, co nie ma jednak
żadnego

związku

ze

strukturalną

piersiową skoliozą idiopatyczną.

– od dawna znanym jest fakt, że w

niektórych

rzadkich

przypadkach

stwierdza się ograniczenie przywiedzenia
prawego lub lewego biodra co autor
niejednoznacznie określa jako:

„przykurcz abdukcyjny a dokładnie

niedobór addukcji”, co nie ma jednak
żadnego

związku

ze

strukturalną

piersiową skoliozą idiopatyczną.

– podobnie przykurcz abdukcyjny biodra

o znanej przyczynie (np. wrodzonej lub
poiniekcyjnej)

spowodowany

zwłóknieniem, a następnie skróceniem
mięśni pośladkowych nie wywołuje
strukturalnej

piersiowej

skoliozy

idiopatycznej, która stanowi aż 80%
wszystkich skolioz idiopatycznych.

– podobnie przykurcz abdukcyjny biodra

o znanej przyczynie (np. wrodzonej lub
poiniekcyjnej)

spowodowany

zwłóknieniem, a następnie skróceniem
mięśni pośladkowych nie wywołuje
strukturalnej

piersiowej

skoliozy

idiopatycznej, która stanowi aż 80%
wszystkich skolioz idiopatycznych.

Co upoważnia autora do przypisania

wszystkim

skoliozom idiopatycznym niejasnego i

niczym

niepopartego patomechanizmu cytuję:

- “ skoliozy tak zwane idiopatyczne są więc

zawsze wtórną deformacją związaną z
patologią obciążenia w czasie chodzenia i
stania w okresie rośnięcia dziecka”

- “ skoliozy powiększają się i utrzymują przy

nawyku stania na prawej kończynie dolnej”

Co upoważnia autora do przypisania

wszystkim

skoliozom idiopatycznym niejasnego i

niczym

niepopartego patomechanizmu cytuję:

- “ skoliozy tak zwane idiopatyczne są więc

zawsze wtórną deformacją związaną z
patologią obciążenia w czasie chodzenia i
stania w okresie rośnięcia dziecka”

- “ skoliozy powiększają się i utrzymują przy

nawyku stania na prawej kończynie dolnej”

Komentarz redakcyjny zamieszczony w

Chirurgii Narządów Ruchu i Ortopedii

Polskiej w 1996; LXI,1, 143-150 w

sposób polemiczny ustosunkowuje się

do głoszonych przez autora poglądów.

W publikacji został on jednak przez

autora pominięty.

Komentarz redakcyjny zamieszczony w

Chirurgii Narządów Ruchu i Ortopedii

Polskiej w 1996; LXI,1, 143-150 w

sposób polemiczny ustosunkowuje się

do głoszonych przez autora poglądów.

W publikacji został on jednak przez

autora pominięty.

PODSUMOWANIE

PODSUMOWANIE

1.Cykl powtarzających się artykułów popularnych

niepopartych żadną naukową dokumentacją.

2. Publikacja nie tylko nie prezentuje aktualnego stanu

wiedzy

na temat wieloczynnikowej etiologii skoliozy

idiopatycznej a

opiera się jedynie na subiektywnym przekonaniu autora o
prawdziwości swoich tez, bez ich merytorycznego
uzasadnienia ( prawie w każdym rozdziale powielone są te
same błędy).

1.Cykl powtarzających się artykułów popularnych

niepopartych żadną naukową dokumentacją.

2. Publikacja nie tylko nie prezentuje aktualnego stanu

wiedzy

na temat wieloczynnikowej etiologii skoliozy

idiopatycznej a

opiera się jedynie na subiektywnym przekonaniu autora o
prawdziwości swoich tez, bez ich merytorycznego
uzasadnienia ( prawie w każdym rozdziale powielone są te
same błędy).

3. Leczenie

operacyjne

polegające

na

likwidowaniu

„przykurczu abdukcyjnego” prawego

biodra ? w skoliozie idiopatycznej nie

ma żadnego uzasadnienia i jest naszym

zdaniem postępowaniem szkodliwym.

3. Leczenie

operacyjne

polegające

na

likwidowaniu

„przykurczu abdukcyjnego” prawego

biodra ? w skoliozie idiopatycznej nie

ma żadnego uzasadnienia i jest naszym

zdaniem postępowaniem szkodliwym.