PARTNERSTWO

PUBLICZNO-

PRYWATNE

Partnerstwo publiczno-prywatne

jest formą długoterminowej

współpracy sektora prywatnego i

publicznego przy

przedsięwzięciach mających na

celu realizacje zadań publicznych.

Celem współpracy jest osiągnięcie

obopólnych korzyści zarówno w

wymiarze celów społecznych, jak i

komercyjnych danego

przedsięwzięcia

PRZEDMIOT PARTNERSTWA

PUBLICZNO-PRYWATNEGO

Przez PPP, rozumie się partnerstwo sektora
publicznego i prywatnego mające na celu
realizację przedsięwzięć lub świadczenie
usług, tradycyjnie dostarczanych przez sektor
publiczny. Współpraca ta opiera się na
założeniu, iż każda ze stron jest w stanie
wywiązać się z własnych, powierzonych jej
zadań sprawniej niż druga strona. Dzięki
podziałowi zadań, odpowiedzialności i ryzyka
w ramach PPP osiąga się najbardziej
efektywny ekonomicznie sposób tworzenia
infrastruktury

i

dostarczania

usług

publicznych.

Wobec

powyższego,

wśród

kluczowych

elementów współpracy w ramach partnerstwa
publiczno-prywatnego wymienić należy:



współpracę

sektora

publicznego

z

sektorem

prywatnym,



umowny

charakter

(w

ramach

stosunku

cywilnoprawnego),



charakter celowy: realizacja przedsięwzięć (budowa
infrastruktury,

dostarczanie

usług)

tradycyjnie

wykonywanych przez stronę publiczną,



optymalny podział zadań,



podział ryzyk,



obustronną korzyść.

Pomimo, iż ustawa o partnerstwie publiczno-prywatnym
określa zakres przedmiotowy przedsięwzięć PPP, nie
ustala ona merytorycznego obszaru partnerstwa.
Poprzednia

ustawa

nakreślała

ramy

PPP

jako

„współpracy służącej wykonaniu zadania publicznego”,
natomiast obecnie obowiązująca już nie zawiera takiego
obostrzenia, co nie oznacza jednak pełnej swobody
podmiotów w nawiązywaniu umów PPP. Podmioty
publiczne upoważnione są do nawiązywania kontaktów
PPP tylko w ramach zakresu swojej działalności prawnie
wyznaczonej.

ZAKRES FORMALNY PPP

GENEZA I ROZWÓJ INSTYTUCJI

PPP W POLSCE



Geneza publiczno-prywatnej współpracy w sektorze na

terytorium Pol ski sięga czasów rozbiorów.



Po odzyskaniu niepodległości władze polskie starały się

zainteresować rozwojem linii lokalnych kapitał prywatny

i samorządy.



Po II wojnie światowej i przez cały okres Polski Ludowej

inwestycje infrastrukturalne finansowane były ze

środków budżetowych. Do zmiany w podejściu do

angażowania środków prywatnych doszło wraz z

transformacją ustrojową w początku lat 90-tych XX w.



Pierwszym aktem prawnym, regulującym stosunki

prawne jest ustawa z dnia 27 października 1994 roku o

autostradach płatnych i Krajowym Funduszu Drogowym

W oparciu o jej przepisy budowane i eksploatowane są

obecnie trzy autostrady prywatne: A1, A2 i A4.

W Polsce różne formy PPP mogą być realizowane na podstawie
następujących ustaw:

Ustawa o partnerstwie publiczno-prywatnym
Ustawa o koncesji na roboty budowlane lub usługi
Ustawa prawo zamówień publicznych
Ustawa o gospodarce komunalnej
Ustawa o finansach publicznych
Ustawa o zasadach prowadzenia polityki rozwoju
Ustawa o autostradach płatnych
Ustawa o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów
publicznych

Podstawy prawne realizacji projektów PPP w
Polsce

DEFINICJA PODMIOTU
PUBLICZNEGO

Podmiot publiczny jest jedną ze stron
partnerstwa

publiczno

prywatnego

w

rozumieniu ustawy z dnia 19 grudnia 2009
roku o partnerstwie publiczno prywatnym.
Zgodnie z treścią art. 2 pkt. 1 podmiotem
publicznym może być jednostka mająca co
najmniej zdolność do czynności prawnych.
Zgodnie z Ustawą podmiotami publicznymi
mogą być:  

1. jednostka sektora finansów publicznych w rozumieniu

przepisów o finansach pubicznych, tj.:  

a) organ władzy publicznej, w tym organ administracji rządowej,

organ kontroli państwowej i ochrony prawa, sądy i trybunały

b)gmina, powiat,
c) jednostka budżetowa, zakład budżetowy i gospodarstwo

pomocnicze jednostek budżetowych;

d)uczelnia publiczna,
e) jednostka badawczo-rozwojowa;  
f) samodzielny publiczny zakład opieki zdrowotnej;  
g)państwowa i samorządowa instytucja kultury funkcjonująca

jako: teatr, opera, filharmonia, orkiestra, kino, muzeum,

biblioteka, dom kultury, galeria sztuki itp.;  

h)Zakład

Ubezpieczeń

Społecznych,

Kasa

Rolniczego

Ubezpieczenia Społecznego i zarządzane przez nie fundusze;

 

i) Narodowy Fundusz Zdrowia;  
j) Polska Akademia Nauk i tworzone przez nią jednostki

organizacyjne; takie jak: instytuty, zakłady, centra, stacje

badawcze, ogrody botaniczne, domy pracy twórczej, domy

zjazdów i konferencji, domy rencistów

Osoba

prawna,

utworzona

w

celu

zaspokajania

potrzeb

o

charakterze

powszechnym,

niemających

charakteru

przemysłowego

ani

handlowego,

jeżeli

jednostka sektora publicznego, pojedynczo
lub wspólnie, bezpośrednio lub pośrednio
przez inny podmiot:  



finansują ją w ponad 50% lub posiadają ponad
połowę udziałów albo akcji, lub sprawują
nadzór nad organem zarządzającym, lub mają
prawo do powoływania ponad połowy składu
organu nadzorczego lub zarządzającego.  

DEFINICJA PARTNERA
PRYWATNEGO



Podstawowym warunkiem ubiegania się o zawarcie

umowy o partnerstwie publiczno-prywatnym jest

posiadanie statusu „partnera prywatnego”. Podmiot

publiczny będzie mógł zawrzeć umowę o PPP tylko z

podmiotem, który mieścić się będzie w definicji

określonej w Ustawie o PPP.
Aby

posiadać

status

partnera

prywatnego

przedsiębiorca musi prowadzić działalność gospodarczą

we własnym imieniu. Oznacza to działanie nie tylko we

własnym imieniu, ale również na własny rachunek i

ponoszenie w związku z tym ryzyka gospodarczego,

wynikającego z prowadzonej działalności gospodarczej.
Podmioty mogą być partnerami prywatnymi o ile

wpisane są do rejestru przedsiębiorców KRS.
Partnerem prywatnym będzie także przedsiębiorca

zagraniczny, tj. osoba zagraniczna

Definicja przedsięwzięcia

Przez „przedsięwzięcie” należy rozumieć:



budowę lub remont obiektu budowlanego,



świadczenie usług,



wykonanie dzieła, w szczególności wyposażenie

składnika majątkowego w urządzenia podwyższające jego
wartość lub użyteczność,



inne świadczenie połączone z eksploatacją utrzymaniem

lub zarządzaniem składnikiem majątkowym, który jest
wykorzystywany do realizacji przedsięwzięcia publiczno-
prywatnego lub jest z nim związany.

Umowa o PPP

Umowa o partnerstwie publiczno-prywatnym jest umową nazwaną z
zakresu prawa cywilnego. Ponadto ma charakter dwustronnie
zobowiązujący, wzajemny, odpłatny i kauzalny (jej ważność uzależniona
będzie od istnienia podstawy prawnej w postaci realizacji zadania
publicznego). Cechą determinującą odrębny charakter umowy o PPP od
innych umów nazwanych lub nienazwanych, będzie uczestnictwo
podmiotu publicznego oraz szczególny tryb zawarcia umowy i relacji
stron.

Definicję umowy zawiera art. 7 Ustawy o partnerstwie publiczno-
prywatnym. W świetle tego przepisy świadczenia stron rozkładać będą
się w następujący sposób:



partner prywatny zobowiązuje się do realizacji przedsięwzięcia za

wynagrodzeniem oraz poniesienia w całości albo w części wydatków na
jego realizację lub poniesienia ich przez osobę trzecią;



podmiot publiczny zobowiązuje się do współdziałania w osiągnięciu

celu przedsięwzięcia, w szczególności poprzez wniesienie wkładu
własnego.

CYKL ŻYCIA PPP

Przeciętny projekt PPP możemy podzielić na
cztery etapy:



rozpoznanie projektu



przegląd i przygotowanie



przetarg



realizacja

ETAP I -

ROZPOZNANIE PROJEKTU

Przed rozpoczęciem przygotowań PPP należy
przeprowadzić ogólny etap przygotowawczy
do projektu, w ramach którego projekt
zostaje zidentyfikowany, analizuje się go pod
względem wykonania oraz nadaje się mu
właściwą dla niego strukturę organizacyjną.
Przede wszystkim należy określić zarówno
strony przedsięwzięcia jak i jego pozostałych
uczestników. Następnie należy rozpoznać
wszystkie

ekonomiczno

–

społeczne

oddziaływania projektu i rozpoznać jego
bezpośrednie koszty i korzyści.

ETAP II – PRZEGLĄD I
PRZYGOTOWANIE

Ten etap jest poświęcony sprawdzeniu czy
dany projekt posiada cechy i odpowiada
charakterystyce projektów realizowanych w
formule PPP i może tym samym być
zakontraktowany w tym trybie. Przede
wszystkim należy określić czy wykonanie
zadania w ten sposób przyniesie korzyści
przeważające w stosunku do innych metod
realizacji zadań publicznych. Należy również
ocenić atrakcyjność danego projektu z
punktu widzenia sektora prywatnego i
wyliczyć stopę zwrotu wszystkich strumieni
pieniężnych przedsięwzięcia.

ETAP III - PRZETARG

Etap przetargu to etap bardzo szczegółowy,
poświęcony tworzeniu struktury partnerstwa i
wyborowi partnera prywatnego, którego
rezultatem jest konstrukcja skomplikowanej
siatki rozwiązań przyjmującej postać umowy
o

partnerstwie

publiczno-prywatnym

zawierającej uregulowania kwestii natury
technicznej, prawnej i finansowej. Dobrze
skonstruowana

współpraca

sektora

prywatnego i publicznego, prowadzi do
maksymalizacji korzyści i efektywności w
ramach realizowanego w formule PPP
przedsięwzięcia.

ETAP IV - REALIZACJA

Realizacja polega na wdrożeniu w życie projektu
PPP,

zgodnie

z

przyjętymi

założeniami.

Fundamentem udanej realizacji przedsięwzięcia
PPP jest zastosowanie win – win rule czyli
zasady, według której partnerstwo odnoszące
sukces to partnerstwo, w ramach którego
następuje optymalny podział zadań i ryzyk
związanych z projektem – każdy wykonuje i
odpowiedzialny jest za to co najlepiej potrafi, w
związku z czym obie strony czerpią z niego
wymierne korzyści i realizują swoje cele.

Powołanie spółki celowej

Zgodnie z ustawą umowa o partnerstwie publiczno-
prywatnym może przewidywać, że w celu jej wykonania
podmiot publiczny i partner prywatny zawiążą spółkę
kapitałową. Cel i przedmiot działalności tej spółki/spółek nie
może wykraczać poza zakres określony umową o PPP.

Szczególną funkcją spółek celowych jest zabezpieczenie
powrotu wkładu własnego do zasobów publicznych.

Inną funkcją spółki może być zwiększenie operacyjnej
efektywności działań podejmowanych w ramach współpracy
– jeśli jest to tylko uzasadnione ekonomicznie wyłonić mogą
się spółki zarządzające określonymi etapami realizacji
przedsięwzięcia (zgodnie z ustalonym harmonogramem).

Formy współpracy w ramach PPP

Ustawa o partnerstwie publiczno-prywatnym nie narzuca wyboru
żadnego konkretnego modelu współpracy. Podmiot publiczny będzie
miał więc względną swobodę wyboru odpowiedniej do specyfiki
przedsięwzięcia formy. W wyniku dokonanej analizy optymalizacji
podziału zadań w ramach partnerstwa, najczęściej przybierze ono
jedną z form:



BOT (Build-Operate-Transfer) – buduj, eksploatuj, przekaż



DBFO (Design-Build-Finance-Operate) – projektuj, buduj, finansuj i

eksploatuj



BOO (Build-Own-Operate) – buduj, posiadaj i eksploatuj



BTL (Build-Transfer-Lease) – buduj, przekaż, dzierżaw



Umowy o świadczenie usług



Kontrakty o zarządzanie (i obsługę infrastruktury) – Operation

and Management Contracts

Komparatory jako narzędzia oceny PPP

Komparatory są metodami analizy porównawczej używanymi w różnych
etapach opracowania i przygotowania projektu. Dzięki ich zastosowaniu
jesteśmy w stanie ocenić korzystność metody PPP w odniesieniu do
innych metod realizacji danego przedsięwzięcia.

Wyróżnia się następujące komparatory:



Public Private Scan - PPS



Public Private Comparator – PPC



Public Sector Comparator - PSC

Punktem wyjścia do dokonania oceny projektu w ramach komparatorów
jest analiza ekonomicznych kosztów i korzyści (AEKK) danego
przedsięwzięcia i realizowane powinny być tylko te projekty, które
uzyskają pozytywny wynik tej analizy.

Wykonanie PPS trwa średnio 0,5 – 1,5 miesiąca, PPC – od 2 do 4
miesięcy, a PSC - 4-8 miesięcy.

I. Public Private Scan - PPS
Głównym celem tego komparatora jest zbadanie czy dany projekt
może być potencjalnie zrealizowany w formule PPP. Potencjał PPP może
zostać zdefiniowany jako „atrakcyjny w znaczeniu opłacalności” i
„obiecujący w świetle oczekiwanego procesu”.
 
II. Public Private Comparator – PPC
W ramach tego komparatora bada się opłacalność jaką przynosi
realizacja przedsięwzięcia metodą partnerstwa w porównaniu z
opłacalnością wykonania, którą oferują metody alternatywne
(tradycyjne).
 
III. Public Sector Comparator - PSC
Podmiot publiczny jest w stanie ocenić tu rzeczywistą opłacalność, na
podstawie ofert przedłożonych w postępowaniu przetargowym i
porównać ją z opłacalnością realizacji projektu wyłącznie przez
podmiot publiczny. Porównanie PSC z ofertą podmiotów prywatnych
pozwala na ostateczne stwierdzenie czy model PPP generuje
opłacalność w porównaniu z inną metodą.

W celu zapewnienia efektywności narzędzi oceny PPP
trzeba spełnić określone warunki jak:



zgromadzenie informacji „wejściowych”, kluczowych

zwłaszcza z perspektywy procesu planowania



określenie jednostek zaangażowanych w stosowanie

narzędzi oceny



określenie porozumienia co do faktycznego momentu

oceny, w tym osiągnięcie konsensusu w ramach
następujących kwestii: statusu narzędzi, metodologii
przeprowadzania szacunków, modelu publicznego,
który zostanie poddany ocenie, budżetu, którym
dysponujemy, udziału poszczególnych jednostek w
procesie, obiektywnego charakteru narzędzi oceny
PPP.

Wkład własny podmiotu publicznego

Wkładem własnym podmiotu publicznego jest świadczenie,
polegające głównie na poniesieniu części wydatków na
realizację przedsięwzięcia, w tym sfinansowaniu dopłat do
usług świadczonych przez partnera prywatnego w ramach
przedsięwzięcia lub wniesieniu składnika majątkowego.

Wkład własny będzie przesądzał o partnerskim charakterze
współpracy. Jeżeli jedna ze stron umowy nie zobowiązuje się
do określonych wydatków albo do oddania do dyspozycji
(choćby odpłatnie) składnika majątkowego, to znaczy, że
współpraca stron jest bardzo ograniczona, nie kwalifikuje się
do określenia mianem partnerstwa.

Kontrola, nadzór i monitoring postępów

Zarządzanie kontraktem PPP obejmuje przede wszystkim:



wyznaczenie menadżera projektu,



monitoring postępowania partnera prywatnego,



monitoring jakości,



rozstrzyganie sporów,



przejęcie obowiązków partnera prywatnego,



rozwiązanie kontraktu.

PARTNERSTWO PUBLICZNO-

PRYWATNE A METODA

TRADYCYJNA

Metoda tradycyjna
Realizacja przedsięwzięcia metodą tradycyjną skupia się na kolejnych

jego etapach realizacyjnych.

Etap I – budowa lub przebudowa określonego składnika majątkowego,

niezbędnego do wykonywania zadania:



podmiot publiczny jest zobowiązany do zapewnienia środków

finansowych potrzebnych do realizacji danego przedsięwzięcia



podmiot publiczny wykonuje lub zleca wykonanie projektu

przedsięwzięcia



podmiot

publiczny

ogłasza

przetarg

na

budowę

składnika

majątkowego.

Etap II – podmiot publiczny sam eksploatuje składnik majątkowy lub

zleca jego eksploatację kolejnemu wykonawcy wyłonionemu w

przetargu, za odpowiednim wynagrodzeniem ustalonym w specyfikacji

zamówienia.

Etap III – w ramach którego w przetargu zostanie wyłoniony

wykonawca III, zobowiązany do wykonania prac remontowych

składnika majątkowego, za określoną opłatą.

Metoda partnerstwa publiczno-prywatnego

W ramach tego samego zakresu przedsięwzięcia

będziemy

mieli

do

czynienia

z

jedną

specyfikacją i pojedynczym wyborem partnera

prywatnego, który jest w stanie „obsłużyć” cały

cykl

projektowy

i

zapewnić

realizację

przedsięwzięcia na poziomie i wg standardów

określonych w umowie. W ramach formuły PPP

to

partner

prywatny

projektuje,

buduje,

finansuje, eksploatuje i modernizuje. Jego

zadania i ryzyka związane z poszczególnymi

etapami cząstkowymi, a co za tym idzie zakres

jego odpowiedzialności są szczegółowo opisane

w umowie o partnerstwie publiczno-prywatnym.

METODA TRADYCYJNA A METODA

PARTNERSTWA – PORÓWNANIE:

Metoda tradycyjna

Partnerstwo publiczno-

prywatne

Koncentracja na pojedynczym

etapie

Koncentracja na „całościowym

cyklu życia” danego projektu

Zapewnianie środków finansowych

należy do zadań podmiotu

publicznego

Zapewnianie środków finansowych

należy do zadań partnera

prywatnego ( w całości lub

części)

Stałe obciążenie finansowe

Obciążenie finansowe dla

podmiotu publicznego

(wynagrodzenie partnera

prywatnego ) przybiera różne

formy, a cały mechanizm zależy od

poziomu wydajności i jakości

realizowanego przedsięwzięcia

Wszystkie rodzaje ryzyka

spoczywają na podmiocie

publicznym

Ryzyko związane z

przedsięwzięciem dzieli się

pomiędzy podmiot publiczny i

partnera prywatnego

Podstawowe różnice między PPP a koncesją

PPP

Koncesja

Wynagrodzenie koncesjonariusza,

co do zasady, pochodzi z opłat od

użytkowników przedmiotu umowy.
Ryzyko ekonomiczne realizacji

przedsięwzięcia spoczywać musi

po stronie koncesjonariusza.
Składniki

majątkowe

(np.

nieruchomość) przekazane przez

koncesjodawcę

do

dyspozycji

koncesjonariusza,

w

trakcie

umowy i po jej rozwiązaniu

pozostają

własnością

koncesjodawcy.
Strony umowy nie zawiązują

umowy spółki.

Wynagrodzenie

partnera

prywatnego

może

w

całości

pochodzić z budżetu publicznego
Strony mogą dowolnie rozłożyć

różne kategorie ryzyka.
Własność składnika majątkowego

może zostać przeniesiona na

partnera

prywatnego.

Partner

prywatny

dysponuje

również

prawem

pierwokupu

nieruchomości będącej wkładem

własnym podmiotu publicznego.
W celu wykonania umowy strony

mogą zawiązać spółkę o kapitale

mieszanym.

KLUCZOWE KORZYŚCI Z PPP



realizacja projektów w sytuacji ograniczonej,



dostępności kapitału publicznego,



ograniczone koszty całkowite projektu,



lepsza alokacja ryzyka,



zwiększona efektywność procesu wdrażania i
zarządzania projektem,



wyższa jakość usług publicznych,



generowanie dodatkowych przychodów,



poprawa działania administracji publicznej,



wprowadzenie mechanizmów konkurencji
w proces świadczenia usług publicznych.

KORZYŚCI WYNIKAJĄCE Z PPP



Value for money – opłacalność, „wartość
dodana”:
jej udowodnienie powinno być żelazną zasadą
przy realizacji każdego projektu PPP. Formuła PPP
powinna być wykorzystana w celu realizacji
przedsięwzięcia tylko wówczas, gdy przynosi ona
określone korzyści w porównaniu z realizacją
zadania metodą tradycyjną.



Value for Money jest definiowana jako
„optymalna kombinacja cyklu życia projektu z
odpowiednim poziomem jakości, w której efekcie
realizowane są oczekiwania użytkownika”.

Opłacalność przybiera rozmaite wymiary:



Budowa – przy tradycyjnym kontraktowaniu podczas

realizacji tej fazy często występują opóźnienia

i przekraczane są koszty mimo, iż stosowane

metody i technologie nie zawsze są możliwie

najlepszymi i nowoczesnymi.



Czas – Przy formule PPP to w interesie sektora

prywatnego leży respektowanie ram czasowych

realizacji projektu. On zapewnia początkowy nakład

finansowy i nim dysponuje, a należne mu

wynagrodzenie od podmiotu publicznego następuje

dopiero po zakończeniu fazy budowy i wypłacane jest,

w zależności od efektywności oferowanych usług.



Budżet –79% projektów realizowanych w ramach

formuły PPP jest wykonywane zgodnie z tym

harmonogramem. Ponadto jeśli w ramach realizacji

kontraktów PPP następował wzrost cen był on

podyktowany wyłącznie zmianami w wymaganiach

użytkowników



Eksploatacja – PPP to nie tylko faza budowy
realizowana zgodnie z ustalonym kosztorysem,
ale

również

eksploatacja

w

większości

przypadków

wykonywana

w

zgodzie

z

harmonogramem finansowym.



Innowacja - zarówno wiedza, doświadczenie jak i
kapitał, którym dysponuje partner prywatny,
zachęcają

do

stosowania

innowacyjnych

rozwiązań technicznych, których rezultatem w
dłuższej perspektywie czasowej jest redukcja
kosztu

całkowitego,

bardziej

funkcjonalne

projektowanie,

budowa,

efektywniejsze

dostarczanie usługi oraz ułatwienie procesu
zarządzania i eksploatacji.

JAKIE KORZYŚCI MOŻE OSIĄGNĄĆ

WŁADZA PUBLICZNA DZIĘKI

ZAANGAŻOWANIU SIĘ W PPP

Jeśli władze trafnie podejmą decyzję, czy w

ogóle dane przedsięwzięcie przeprowadzić we

współpracy z partnerem prywatnym, oraz

odpowiednio

dobiorą

model

tego

typu

współpracy mogą uzyskać następujące korzyści:
I. Podział ryzyka



W ramach tradycyjnego modelu finansowania

i realizacji przedsię wzięć ryzyko związane

z daną działalnością ponoszone jest przez sektor

publiczny. Współpraca z partnerem prywatnym

pozwala

na

obcią żenie

go

niektórymi

elementami ryzyka realizowanego przedsięwzię

cia, dzięki czemu partner publiczny nie jest

obciążony całkowitym ryzykiem.

2. Rozeznanie co do rzeczywistych kosztów

i wartości dostarczanych usług



W ramach tradycyjnych form gospodarki

budżetowej rzadko się zdarza, aby cena, którą

płacą konsumenci za usługi ko munalne,

odzwierciedlała

rzeczywiste

koszty

ich

dostarczania.

3. Mniejszy koszt przedsięwzięcia



Rozeznanie realiów prowadzenia działalności

pozwala na odpowied nie dobranie wariantu

współpracy. Trafny wybór w tym zakresie

zapewnia obniżenie wydatków na realizację

zadań publicz nych. Oszczędności osiągnąć

można na etapie eks ploatacji powstałych w ten

sposób urządzeń.

4. Polepszenie jakości usług



Dzięki współpracy z partnerem prywatnym sektor publiczny

może uzyskać dostęp do wiedzy i zasobów technicznych

nieosiągalnych dla niego samodzielnie. Dzięki swym

powiązaniom partner prywatny może w ramach działalności

wykorzystywać

zasoby

finansowe

i

technologiczne

przekraczające zasoby samorządu.

5. Korzystne skutki budżetowe



Administracja gospodarująca środkami budżetowymi jest

obowiązana przestrzegać limitów dotyczących zaciągania

zobowiązań finansowych, deficytu budżetowego, a w

konsekwencji długu publicznego.

6.Polepszenie standardów administracji



Wraz ze wzrostem zaangażowania sektora prywatnego w

realizację inwestycji publicznych czy świadczenia usług

użyteczności publicznej pracownicy sektora publicznego,

zyskują możliwość porównania metod swej pracy z metodami

stosowanymi w sektorze prywatnym. Dzięki tej współpracy

administracja publiczna może ulepszać metody swej

działalności, oceniać i planować swoje przedsięwzięcia w

sposób uwzględniający ekonomiczne realia.

ZAGROŻENIA ZWIĄZANE Z PPP

Powierzenie podmiotowi prywatnemu procesu

świadczenia usług o charakterze publicz nym,

często z zakresu użyteczności publicznej, wiąże się

z powstaniem szeregu ryzyk dla strony publicznej.

Wśród naj bardziej typowych zagrożeń związanych

wymienić można:



zagrożenia

dla

prawidłowości

procesu

świadczenia usług objętych partnerstwem,

czyli wszystkie nieprawidłowości pojawiające się w

procesie

świadczenia

usług

związane

z

urzeczywistnieniem się potencjalnego ryzyka

występują cego w ramach realizacji partnerstwa.



utrata kontroli nad procesem świadczenia

usług. Partner prywatny, angażując się finansowo,

zawsze będzie się domagać wpływu na proces

świadczenia usług oraz ich wycenę.



zagrożenia dla prawidłowego funkcjonowania

administracji publicznej, związane jest z

urzeczywistnieniem się potencjalnego, nienależycie

zneutralizowanego ryzyka występującego w ramach

realizacji partnerstwa.



nadmierny wzrost opłat ponoszonych przez

usługobiorców. Pomijanie faktycznych kosztów

rzutujących na cenę usług żądaną przez operatora

od

konsumentów

może

w

razie

nagłego

„urealnienia"

tych

opłat

wywołać

protesty

społeczne, skierowane również wobec samej

koncepcji partnerstwa.



niższa jakość usług świadczonych w ramach

PPP. Jest to spadek jakości usług świadczonych

przez operatora zależnego od partnera prywatnego.

Także w tym przy padku kluczowe znaczenie będzie

mieć staranne sformułowanie zapisów kontraktu

ustana wiającego współpracę.



brak konkurencji. Lokalna społeczność może
nie doświadczyć dobrodziejstw płynących z
urynkowienia

sektora

usług

użyteczności

publicznej, jeśli na rynku nie powstanie
konkurencja.



niedozwolona

współpraca

stron.

Jest

ważnym problemem, ponieważ dość często
władze publiczne, poszukując partnera skłon
nego przejąć od nich głos odpowiedzialności za
jakąś działalność, skłonne są roztaczać przed
potencjalnymi inwestorami wizje ich statusu,
niezgodnego z regula cjami prawa konkurencji.



zawirowania polityczne. Niekiedy całkiem
rozsądny plan może nie zostać wcielony na
skutek sceptycznego nastawienia polityków
obawiających się reakcji opinii pub licznej.

Naruszenie przepisów prawa dotyczących PPP

Ustawodawca

wyróżnił

następujące

czyny,

będące

wprost

naruszeniem dyscypliny finansów publicznych (art. 17a ust. o
odpowiedzialności
za naruszenie dyscypliny finansów publicznych), obejmujące zawarcie
umowy koncesji:



z koncesjonariuszem, który nie został wybrany zgodnie z przepisami

o koncesji na roboty budowlane lub usługi,



z naruszeniem przepisów o koncesji na roboty budowlane lub usługi

dotyczących obowiązku przekazania lub zamieszczenia ogłoszenia w
postępowaniu o zawarcie umowy koncesji,



której przedmiot lub warunki zostały określone w sposób naruszający

zasady uczciwej konkurencji,



z innym, niż wymienione w pkt. 1–3, naruszeniem przepisów o

koncesji na roboty budowlane lub usługi, jeżeli naruszenie to miało
wpływ na wynik postępowania o zawarcie umowy koncesji,



z pominięciem terminu, w jakim może ona być zawarta, z

wyłączeniem przypadków dopuszczonych w przepisach o koncesji na
roboty budowlane lub usługi.



bez zachowania formy pisemnej,



na czas dłuższy niż określony w przepisach o koncesji na
roboty budowlane lub usługi, z wyłączeniem przypadków
dopuszczonych w przepisach o koncesji na roboty
budowlane lub usługi,



przed ogłoszeniem orzeczenia przez wojewódzki sąd
administracyjny w sprawie skargi na czynność wyboru
oferty najkorzystniejszej z wyłączeniem przypadku
dopuszczonego w przepisach o koncesji na roboty
budowlane lub usługi,



odwołanie postępowania o zawarcie umowy koncesji z
naruszeniem przepisów o koncesji na roboty budowlane lub
usługi,



zmiana umowy koncesji z naruszeniem przepisów o
koncesji na roboty budowlane lub usługi;



dopuszczenie przez kierownika jednostki sektora finansów
publicznych, w określonych sytuacjach, do popełnienia
naruszenia dyscypliny finansów publicznych, wskutek
zaniedbania lub niewypełnienia obowiązków w zakresie
kontroli finansowej.

Ustawa o koncesji na roboty budowlane i usługi, zmieniając
przepisy ustawy z dnia 17 grudnia 2004 r. o odpowiedzialności
za naruszenie dyscypliny finansów publicznych (Dz. U. z 2005 r.
Nr 14, poz. 114, z późn. zm.), wprowadziła nowe kategorie
czynów,

stanowiących

naruszenie

dyscypliny

finansów

publicznych.

Odpowiedzialność prawną ponosić będą kierownicy jednostek
sektora finansów publicznych, pracownicy tychże, którym
powierzono określone obowiązki w zakresie gospodarki
finansowej lub czynności przewidziane w przepisach o
zamówieniach publicznych oraz przepisach o koncesji na roboty
budowlane lub usługi, jak również osoby gospodarujące
środkami publicznymi przekazanymi jednostkom niezaliczonym
do sektora finansów publicznych.

Odpowiedzialność za naruszenie przepisów

Umowa o PPP a wielkość długu publicznego

Ustawa

o

partnerstwie

publiczno-prywatnym

zawiera

mechanizmy kontroli długu publicznego, szczególnie istotne z
punktu widzenia maksymalnych dopuszczalnych wielkości
długu publicznego i deficytu budżetowego.

Podstawowym

instrumentem

kontroli

wielkości

długu

związanego z PPP jest wymóg corocznego określania w
ustawie budżetowej łącznej kwoty, do wysokości której
organy administracji rządowej mogą w danym roku zaciągać
zobowiązania finansowe z tytułu umów o partnerstwie
publiczno-prywatnym.

Drugim mechanizmem kontroli wpływu przedsięwzięć PPP na
poziom długu publicznego jest obowiązek notyfikowania i
uzyskania

zgody

ministra

właściwego

ds.

finansów

publicznych na zawarcie niektórych umów o PPP. Zgody
ministra

finansów

publicznych

wymagać

będzie

sfinansowanie przedsięwzięcia z budżetu państwa w kwocie
przekraczającej 100 mln zł.

Precyzyjną interpretację pojęcia długu w stosunku do
przedsięwzięć o charakterze PPP zawiera Decyzja Eurostatu
18/2004. Zgodnie z nią aktywa zaangażowane w PPP powinny
być klasyfikowane jako aktywa nienależące do sektora
publicznego (czyli nieodzwierciedlone w bilansie tego sektora)
jeżeli spełnione są dwa warunki:



partner prywatny ponosi ryzyko związane z budową;



partner prywatny ponosi ryzyko dostępności lub ryzyko

popytu.

Jeśli ryzyko budowlane jest ponoszone przez podmiot publiczny
lub, jeśli jest to jedyny rodzaj ryzyka ponoszonego przez
partnera prywatnego – aktywa zaangażowane w PPP są
klasyfikowane jako aktywa sektora publicznego. Oznacza to, że
wydatki związane z tworzeniem tych aktywów będą ujęte w
ewidencji, jako wydatki sektora publicznego, tzn. będą ujemnie
wpływać na wynik sektora (powiększać deficyt lub pomniejszać
nadwyżkę). Ponadto dług publiczny wzrośnie o taką samą
kwotę.

PPP a pomoc publiczna

Przystępując do realizacji przedsięwzięcia partnerstwa
publiczno-prywatnego, a także w jej toku, podmiot publiczny
powinna dokonywać analizy projektu z punktu widzenia
zgodności z prawem pomocy publicznej.

Pomocą państwa będą takie działania strony publicznej, które
polegają na nierynkowym subwencjonowaniu działalności
partnera prywatnego, zarówno poprzez bezpośrednie płatności
pieniężne (np. jako wynagrodzenie partnera, dopłaty do
świadczonych usług), jak i rzeczowej (np. w postaci wniesienia
wkładu własnego w postaci nieruchomości). Przyjąć należy, że
co do zasady, nie będą nierynkowymi te przysporzenia, które
zostaną udzielone partnerowi prywatnemu wybranemu w
drodze otwartej, przejrzystej i konkurencyjnej procedury, tj.
zgodnie z wymogami Prawa Zamówień Publicznych lub ustawy
o koncesji na roboty budowlane lub usługi. Dodatkowo, bardzo
ważna będzie rynkowa wycena składników majątkowych
przekazywanych

partnerowi

prywatnemu

(np.

tytułem

sprzedaży, darowizny).

PPP a Unia Europejska

Komisja Europejska nie definiuje jednoznacznie PPP, a jedynie
zakreśla pewne ramy, w których mieszczą się zróżnicowane,
zależne od specyfiki przedsięwzięcia i jego aktorów, relacje
pomiędzy sektorem publicznym i prywatnym.

Główne dotychczasowe działania dot. PPP na poziomie UE to:



Wytyczne dotyczące udanego partnerstwa publiczno-

prywatnego.



Zielona Księga dotycząca partnerstwa publiczno-prywatnego

i prawa wspólnotowego dotyczącego kontraktów publicznych i
koncesji.



Decyzja Eurostatu dotycząca wpływu przedsięwzięć typu PPP

na dług i deficyt publiczny.



Działania dotyczące pomocy publicznej.

Biorąc pod uwagę fundamentalne zasady UE i jej cele wyrażone w
Traktatach i innych dokumentach, nie stoją one w sprzeczności ze
stosowaniem formuły PPP i traktowaniem kapitału prywatnego jako
środków potrzebnych do zapewnienia odpowiedniego poziomu
współfinansowania,

czego

bezpośrednim

rezultatem

jest

zwiększenie możliwości absorpcji środków strukturalnych przez
państwa członkowskie i wykorzystanie ich do szybszego
likwidowania luki cywilizacyjnej i wyrównywania poziomu rozwoju w
ramach Unii Europejskiej.

Jednak – do tej pory – mimo upowszechniania się przedsięwzięć
typu PPP, przypadki wykorzystywania do ich realizacji pieniędzy
unijnych są rzadkie. W związku z tym wydaje się, iż w najbliższej
przyszłości Komisja Europejska powinna skupić swe działania m.in.
na stworzeniu przejrzystych zasad i reguł, zarówno w ramach
polityki UE jak i regulacji prawnych, dotyczących łączenia
instrumentu PPP ze środkami z funduszy unijnych .

W 2010 r. ogłoszono w Polsce 51 postępowań na zawarcie
umowy w ramach szeroko rozumianego PPP, tj. w oparciu o
Ustawę o Koncesjach i Ustawę o PPP, przy czym 28
postępowań w celu zawarcia umowy koncesji, w tym 25 w
celu zawarcia umowy koncesji na roboty budowlane oraz 3
w celu zawarcia umowy koncesje na usługi, oraz 23 w celu
zawarcia umowy o PPP.

Wśród ogłoszeń na zawarcie umowy o PPP dominowały
projekty koncesyjne (realizowane w trybie Ustawy o
Koncesjach), tj. 17 projektów, natomiast 6 projektów miało
charakter zamówienia publicznego.

Całkowita wartość rynku PPP w Polsce w 2010 r. wyniosła
blisko 2 464 mln zł netto.

Stan rynku PPP i koncesji w Polsce

BIBLIOGRAFIA



http://prawo.money.pl/iep/haslo,podmiot;publ
iczny,1009.html