Dla rozwoju fin. publicznych decydujące znaczenie miały następujące procesy: rozwój stosunków towarowo- pieniężnych; powstanie państwa i jego instrukcji publicznych; rozwój parlamentaryzmu; rozwój funkcji państwa. FINANSE PUB. W STAROŻYTNOŚCI: w Egipcie prowadzono różne obliczenia obrazujące stan majątku i ponoszone niektóre koszty; w Grecji w VI w. oddzielano skarbiec od własności władzy; w średniowieczu oceniano wykorzystanie przez władców danin FIN. PUB. W EKONOMII NOWOŻYTNEJ: 1.Nielineralna (interwencjonalistyczna) lansuje aktywną polit. fin. państwa, zalicza się tu poglądy głoszone przez merkarylistów, karmeralistów oraz keyresistów 2.Liberalna- zakładają neutralność fin. pub. -fizjokratyzm, ekonom. klasyczna, ekonom. dobrobytu, teorie monetowystyczne, ekonom. podażowa DEFINICJA FIN. PUBLICZNYCH 1.wg. klasycznej nauki skarbowości- badają zjawiska i procesy związane z tworzeniem i rozdysponowaniem funduszy publicznych tj. budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, funduszy zabezpieczenia społecznego 2.wg. współczesnej nauki fin.- nie ograniczają się do badania gosp. funduszami publicznymi, ale wyjaśniają treści ekonomiczne, społ., publiczne zmierzając do zidentyfikowania związków przyczynowo -skutkowych zachodzących między gromadzeniem i wydatkowaniem środków pub. oraz zjawiskami ekonom., społ. oraz polit. 3.wg. kryt. prawniczego -stanowią gałąź prawa pub. której przedmiotem jest badanie norm (podatkowych, budżet, skarbowych) dot. publ. zasobów pieniężnych oraz operacji tymi zasobami 4.w ujęciu ekonom.- to subdyscyplina mikroekonomi która zajmuje się badaniem wpływu decyzji władzy publ. na równowagę na rynkach czynników produkcji oraz na rynkach towarów 5.wg. ustawy z dn. 27.08.2000 o fin. pub.- są to procesy związane z gromadzeniem i rozdysponowaniem środków pub. a w szczególności gromadzenie dochodów i przychodów pub., wydatkowanie środków pub., finansowanie potrzeb pożyczkowych budżetów jednostek samorządów terytorialnych, zaciąganie zobowiązań organizacyjnych środków publ., zarządzanie środkami publ., zarządzaniem długiem publ., rozliczenie z budżetu UE FINANSE PUBLICZNE-obejmują zasoby pieniężne związków publicznoprawnych, tzn. państwa, sam. ter, sam. gosp i zawodowych oraz zasoby pieniężne(budżety)ubezp. społ, fundacji, związków wyznaniowych FINANSE PRYWATNE-obejmują zasoby pieniężne indywidualnych jednostek prowadzących działalność gosp. i spółek oraz zasoby pieniężne gosp. dom RÓŻNICE: przynajmniej jeden z podmiotów uczestniczący w stosunkach finansów pub. jest podmiotem prawa pub. za takie uważane są podmioty wyposażone w atrybuty władzy pub.; stosunek fin. należących do fin. pub. oparte są na zasadzie władztwa i porządkowania; stos. z zakresu fin. pub. związane są z realizacją interesu pub., nie zaś prywatnego, indywidualnego; fin. pub. charakteryzuje relatywnie wysoki stopień reglamentacji prawnej, fin. pryw. funkcjonują przede wszystkim w ramach prawa prywatnego; fin. pub. mogą mieć charakter scentralizowany (f. państwa) i decentralizowany (f. woj, gmin, powiatów) fin. pryw mają charakter zdecentralizowany- dysponują nimi tylko właściciele środków RÓŻNICE:a)w ujęciu ekonom-równowaga (uzależnienie od dec. polit f. pub) przymus (pub. gromadzenie środków a rozdysponowanie nie ma przymusu w pryw. na odwrót) pieniądze, cele, wielkość (pub. wyższe) b)w ujęciu prawnym- podmiot (pub. 1str. transakcji podmiot pub. pryw. 2 str. podmiot pryw) władztwo, interes publiczny, reglamentacja prawna, centralizacja FUNKCJE FIN. PUB. - należy rozumieć zespół stawianych przed nimi jednorodnych zadań zapewniające określone cele F. POLITYCZNE- wyrażają się w kształtowaniu, przekształcaniu, wpływaniu na rzeczywistość społ. - gosp. w kierunku wskazanym przez władzę pub. F. EKONOMICZNE- alokacyjna (fin. pub. są narzędziem alokacji części zasobów gosp. rynkowej. Skutkiem alokacji części zasobów, którymi dysponuje gosp. przez system fin. pub. jest dostosowanie towarów i usług obywatelom, społecznościom lokalnym oraz całemu społ. Dostarczanie towarów i usług finansowane jest z funduszy pub. i następuje w związku z dwojakiego rodzaju zadań: zad. pub.- obrona narodowa, bezp. pub., służba dyplomatyczna, administracja państwa; zad. społ.- wynikającymi z niesprawności mechanizmu rynkowego) redystrybucyjna (polega na gromadzeniu środków fin. przez określony fundusz, najczęściej budżetowy, na ich podziale i wydatkowaniu) stabilizacyjna (polega na wykorzystaniu dochodów i wydatków budżetu do oddziaływania na sytuację społ. - gosp. kraju a zwłaszcza za pomocą przepływów budżetowych. Dąży ona do przywrócenia naruszonej równowagi, przeciwdziałania załamaniom koniunktury gosp., zapobiegania inflacji itd.) INNE FUNK. FIN. PUB (współdziałają/ powielają się z głównymi) skarbowa/ fiskalna (gromadzenie środków pieniężnych niezbędnych do pokrycia różnych wydatków) kontrolna (analiza dochodów jak również wydatków które realizowane są przez rząd) stymulująca/ bodźcowa (oddziaływanie na stosunki społ. lub. ekonom. w drodze do zachęcania do określonego działania lub zniechęcenia w kierunku oczekiwanym przez podmioty pub. za pomocą instrumentów fin) ustrojowa (określa zakres uprawnień władzy ustawodawczej i wykonawczej w sprawach budżetu państwa, a także stopnia decentralizacji władzy i decentralizacji gospodarowania funduszami) demokratyczna (polega na wpływie społeczeństwa na procesy gromadzenia i wydatkowania środków publicznych, szczególnie wydatki o charakterze transferowym skupiają uwagę obywateli) prawna (stanowienie norm prawnych regulujących stosunki finansowe) kredytowa (polega na zapewnieniu nieprzerwanego dopływu kredytu dla przedsiębiorców, gosp. domowych i rządu, w celu finansowania inwestycji i konsumpcji) administracyjna (polega na zmianie zakresu działania organów państwowych w dziedzinie fin. pub.) koordynacyjna (koncentrowanie wysiłków podmiotów różnych szczebli na realizację celów zgodnych z interesem ogólnospołecznym i dającym największe korzyści ogólnospołeczne) adaptacyjna (inicjowanie i symulowanie procesów dostosowanych nap. do wymogów wspólnot regionalnych)