Partnerstwo UE z

Ameryka Łacińską –

szczyty i inne formy

współpracy

miedzyregionalnej

Unia Europejska

• Powstała 1 listopada 1993 na mocy

Traktatu z Maastricht. Gospodarczo-
polityczny

związek

demokratycznych

krajów europejskich (dwudziestu siedmiu
od 1 stycznia 2007r.), będący efektem
wieloletniego procesu integracji politycznej,
gospodarczej i społecznej zapoczątkowanej
po drugiej wojnie światowej. Jest unikatową
formą tego typu na świecie mającą 30%
udziału w światowym PKB.

Ameryka

Łacińska

• Region społeczno-geograficzny świata, obejmujący

całą Amerykę Południową i część Ameryki Północnej

– Amerykę Środkową i Meksyk. W Ameryce

Łacińskiej, zróżnicowanej geograficznie, politycznie,

gospodarczo, ludnościowo i kulturowo, wyróżnia się

subregiony geograficzno -gospodarczo - polityczne:

Meksyk, Amerykę Centralną, kraje andyjskie

(Ekwador, Kolumbia, Wenezuela, Peru, Chile,

Boliwia), kraje La Platy (Argentyna, Paragwaj,

Urugwaj), Brazylię. Region karaibski (Gujanę, Antyle)

uważa się obecnie za odrębną strefę, która należy do

Ameryki Łacińskiej na zasadzie federacyjnej.

Wyodrębnia się także 3 wielkie regiony kulturowe:

hiszpanoamerykański,

brazylijski

i

karaibski.

Historia stosunków

• Współpraca regionalna między UE i

krajami Ameryki Łacińskiej.

• Główne cele polityki zostały określone

w 1994r na szczycie w Essen.

• Stosunki UE ze Wspólnotą Andyjską
• Pomoc UE dla krajów Ameryki

Łacińskiej (specjalne programy
pomocowe)

Klasyfikacja szczytów

• Szczyt w Rio de Janeiro (28-29 czerwca

1999r.)

• Szczyt w Madrycie (17-18 maja 2002r.)
• Szczyt w Guadalajara (28-29 maj 2004r.)
• Szczyt w Wiedniu (11-12 maja 2006r.)
• Szczyt w Limie (24 kwietnia 2008r.)
• Szczyt w Hiszpanii (wiosna 2010r.)

Szczyt w Rio de

Janeiro

(28-29 czerwca

1999r.)

• Podpisanie umowy o stowarzyszeniu
• Współpraca polityczna, ekonomiczna,

kulturalna, naukowa

• Rundy negocjacyjne

Szczyt w Madrycie

(17-18 maja 2002r.)

• Oczekiwania Brazylii przed szczytem

Madryckim.

Szczyt w Guadalajara

(28-29 maj 2004r.)

• Większa liberalizacja rolna, żeby to porozumienie

było bardzo ambitne - deklarował Lamy przed

szczytem. Komisja zaoferowała więc, że w ramach

strefy 90 proc. handlu towarami rolnymi i cała

wymiana towarowa będzie odbywała się bez ceł.

Dziesięć procent, którego UE chce bronić, to m.in.

takie

towary

jak

cukier.

• W zamian Unia domagła się od Mercosur przede

wszystkim, by towary, które trafią na wspólny

rynek, spełniały ostre normy unijne. Liberalizacja

handlu jest Unii na rękę - takie kraje jak Brazylia

często

bronią

swych

rynków

kilkudziesięcioprocentowymi stawkami celnymi.

• Mercosur dążył do tego, by Unia otworzyła swój

rynek rolny. Kwestią sporną jest też przepływ osób

pomiędzy krajami Mercosur i UE. Kraje Ameryki

Łacińskiej chciały, by ich obywatele mogli bez

przeszkód pracować w rozszerzonej Unii - Komisja

była nawet skłonna dać im ten przywilej (KE

szacuje, że rocznie byłoby to kilka tysięcy osób).

Ale tutaj ostre weto zgłosiły Polska i Węgry. -

Dopóki nie będzie zniesienia ograniczeń na rynku

pracy wewnątrz Unii, nie ma co marzyć o

otwieraniu

jej

na

kraje

zewnętrzne

-

argumentowały.

Szczyt w Wiedniu

(11-12 maja 2006r.)

• W trakcie IV szczytu UE-LAC, który odbył się w Wiedniu w dniach

11-12 maja Austriacka Izba Gospodarcza zorganizowała

konferencję gospodarczą pomyślaną jako możliwość prezentacji

warunków ramowych dla handlu i inwestycji w krajach Ameryki

Łacińskiej oraz jako możliwość prezentacji szans biznesowych w

różnych sektorach gospodarki obu regionów. Konferencję

otworzyły wystąpienie austriackiego Ministra Gospodarki

M.Bartensteina i Ministra Gospodarki Meksyku Garcia de Alba

Zapeda. Z wezwaniem do wzmocnienia strategicznej współpracy

pomiędzy gospodarkami UE oraz Ameryki Łacińskiej i Karaibów

zwróciła się do ponad 350 uczestników konferencji komisarz

B.Ferrero-Waldner. Minister Bartenstein oraz szef Austriackiej Izby

Gospodarczej Ch.Leitl wezwali do zdynamizowania wymiany

handlowej pomiędzy obydwoma regionami i jej podwojenia do

2012 roku. Obecnie wielkość unijnego eksportu do krajów

regionu Ameryki Łacińskiej wynosi 62 mld euro, a importu 71 mld

euro, co stanowi łącznie 5,6% obrotów handlu zagranicznego UE.

Wskazano na ogromne możliwości wzrostu wzajemnych obrotów

w sektorze energetycznym, ochrony środowiska oraz turystyce

• Dynamizacji handlu sprzyjać ma integracja regionalna i

tworzenie multilateralnych stref wolnego handlu w

regionie, stref wolnego handlu z UE na wzór umów z

Chile i Meksykiem oraz pomyślne zakończenie obecnej

rundy negocjacji WTO. Postulaty te w formie specjalnego

memorandum przekazano uczestnikom IV szczytu UE-

LAC. Ze strony inwestorów zagranicznych akcentowano

przede wszystkim gwarancje pewności prawnej dla

działalności

inwestycyjnej,

co

miało

szczególny

wydźwięk w kontekście planów nacjonalizacji niektórych

sektorów gospodarki w Boliwii i Wenezueli. Obecnie

skumulowana wartość inwestycji krajów UE w regionie

Ameryki Łacińskiej i Karaibów sięga 125 mld euro, tj.

25% całości inwestycji zagranicznych. Mimo, iż dla

gospodarki austriackiej wymiana z regionem jest raczej

marginalna, to jednak odnotowuje co roku wysokie

przyrosty i w 2006 roku przekroczy wartość 2 mld euro.

Jest to po części efekt dużego zaangażowania

austriackiego samorządu gospodarczego w prezentacji

możliwości gospodarki Austrii na rożnych forach i

szeregu umów o współpracy z izbami gospodarczymi

wielu krajów tamtego regionu.

Szczyt w Limie

(24 kwietnia 2008r.)

• miał na celu m.in. kontynuowanie pogłębiania strategicznego

partnerstwa między oboma regionami i omówienie sposobów

osiągnięcia wspólnego celu jakim jest utworzenie - do roku 2012 -

europejsko-latynoamerykańskiej sfery partnerstwa regionalnego, która

objęłaby większość kwestii politycznych i gospodarczo-społecznych

obu

regionów.

Szczyt w Limie skupił się na dwóch blokach tematycznych, w

kontekście przyszłości, kluczowych. Pierwszy dotyczył kwestii

związanych z ubóstwem i nierównościami społecznymi, drugi -

zrównoważonego rozwoju, zmian klimatycznych i energii.

• Efektem tego spotkania jest wspólna deklaracja zalecająca podjęcie

środków zaradczych m.in. w sprawie powiększającego się ubóstwa,

analfabetyzmu, zmian klimatycznych czy rosnących cen żywności.

Mimo, że to spotkanie nie było przełomem, to obecność na nim była

bardzo ważna. Oto 60 przywódców z dwóch kontynentów wspólnie

debatowało na temat globalnych problemów, które dotyczą - w

większym bądź mniejszym stopniu - nas wszystkich.

Istotne jest to, że państwa UE zdeklarowały wsparcie finansowe dla

walki z ubóstwem i nierównościami w krajach Ameryki Łacińskiej i

Karaibów, a kraje Ameryki Łacińskiej zobowiązały się do 2020 r.

poprawić wskaźniki dostępu do edukacji, zatrudnienia czy walki z

biedą.

Co więcej, Komisja Europejska zapowiedziała, że do końca

przyszłego roku zakończą się negocjacje umów stowarzyszeniowych

Unii z krajami Ameryki Środkowej i Wspólnoty Andyjskiej. W

Brukseli jest także wola wznowienia rozmów z krajami należącymi

do Mercosuru. Obie strony liczą na wspólne stawianie czoła takim

zjawiskom jak m.in. terroryzm, handel narkotykami, korupcja czy

przestępczość

zorganizowana.

Niewymiernym efektem tego szczytu jest uświadomienie wagi

palących problemów, wola współpracy i wskazanie kierunku, w

jakim zmierza globalna polityka międzynarodowa.

Szczyt w Madrycie

(2010r.)

Zalecenia w związku z nadchodzącym szczytem UE -

kraje Ameryki Łacińskiej i Karaibów:

• Uwzględnienie w dyskusjach na szczycie wpływu kryzysu,

zwłaszcza w zakresie zatrudnienia i kwestii społecznych

oraz uzyskanie trwałych rezultatów.

• Uruchomienie Instrumentu Inwestycyjnego dla Ameryki

Łacińskiej (LAIF).

• Pogłębienie dialogu i zacieśnienie współpracy obu regionów

w zakresie technologii nisko-emisyjnych i ekologicznych

oraz w dziedzinie innowacji poprzez konkretne działania, w

tym zwiększanie możliwości instytucjonalnych w zakresie

współpracy naukowo-technicznej w regionie.

• Ogłoszenie utworzenia fundacji UE-Ameryka Łacińska i

Karaiby.

• Propagowanie współpracy w kwestiach leżących we

wspólnym interesie Ameryki Łacińskiej i Karaibów.

Handel UE i Meksyku

• Umowa o wolnym handlu pomiędzy Meksykiem a UE, która weszła

w życie w lipcu 2000 roku, stanowi solidną podstawę prawną dla

przedsiębiorców z Meksyku i UE, gwarantuje preferencyjny dostęp

do towarów i usług oraz promuje inwestycje poprzez przewidywalne

i przejrzyste zasady działania. Plan eliminacji ceł zawarty w umowie

o wolnym handlu jest jednym z najbardziej ambitnych planów

wynegocjowanych kiedykolwiek przez każdą ze stron umowy. Od

stycznia 2003 roku cały eksport towarów przemysłowych z Meksyku

do UE jest objęty bezcłowym dostępem. Średnia wartość cła dla

eksportu towarów przemysłowych z UE do Meksyku wynosi 2,34 %.

Do 2010 roku prawie 95 % eksportu towarów rolnych pochodzących

z Meksyku będzie zwolnionych z cła. Podczas gdy około 50 %

eksportu z UE do Meksyku tych towarów będzie objętych

zwolnieniem z cła. Unia Europejska pozostaje drugim największym

partnerem Meksyku pod względem wymiany handlowej. W 2004

roku wzajemne obroty handlowe osiągnęły najwyższą w historii

wartość 27,5 miliarda dolarów, co stanowiło 16,3 % wzrost w

stosunku do 2003 roku. W końcu 2004 roku eksport Meksyku do UE

wynosił 6,5 miliarda USD, a wartość importu kształtowała się na

poziomie 21 miliardów USD.

• Umowa o wolnym handlu pomiędzy Meksykiem a

UE stanowi skuteczne narzędzie promocji

wymiany handlowej i użyteczne narzędzie

strategii dywersyfikacji eksportu Meksyku. Od

wejścia w życie tej umowy handel Meksyku z

krajami Unii Europejskiej wzrósł o prawie 40

procent. Tym niemniej poziom dwustronnej

wymiany nie osiągnął jeszcze szczytu swojego

potencjału, gdyż w 2004 roku handel z Unią

stanowił tylko 7,1 % całkowitej wymiany

handlowej tego kraju. Jednakże fakt, iż handel

Meksyku z Unią w 2004 roku rósł szybciej niż

poziom całkowitej wymiany handlowej Meksyku

jest zachęcający i może świadczyć o tym, iż firmy

po obu stronach Atlantyku zdają sobie sprawę i

czerpią korzyści z preferencyjnych warunków

oferowanych na obu rynkach.

Handel UE z Mercosur

• Strefa wolnego handlu UE i krajów Mercosur (należą do nich

Argentyna,

Brazylia,

Paragwaj,

Urugwaj)

byłaby

jednocześnie pierwszą strefą, jaką Unia stworzyłaby z

blokiem handlowym. Brukseli udałoby się także ubiec w ten

sposób Waszyngton, który od dłuższego czasu stara się

stworzyć FTAA (Strefę Wolnego Handlu Obu Ameryk), która

objęłaby wszystkie kraje Ameryki Północnej i Południowej

poza Kubą.

• Od pięciu lat wartość handlu pomiędzy dwoma blokami

rośnie. Choć nadal eksport do Mercosur to niecałe 2 proc.

całego eksportu Unii, to gdy Unia kupuje za granicą towary

rolne, co piąte euro wędruje właśnie w Ameryce

Południowej. Unia sprowadza przede wszystkim soję, kawę,

sok pomarańczowy, tytoń, mięso, owoce i orzeszki.

Wszystko za ponad 14 mld dol. rocznie - to połowa wartości

unijnego importu z tych krajów. W obrotach z Mercosur Unia

ma deficyt handlowy przekraczający nieznacznie 10 mld dol.

• Mercosur dąży do tego, by Unia

otworzyła swój rynek rolny. Kwestią
sporną jest też przepływ osób
pomiędzy krajami Mercosur i UE.
Kraje Ameryki Łacińskiej chciałyby,
by

ich

obywatele

mogli

bez

przeszkód pracować w rozszerzonej
Unii - Komisja była nawet skłonna dać
im ten przywilej (KE szacuje, że
rocznie byłoby to kilka tysięcy osób).

Handel UE i

Wspólnoty Andyjskiej

• W 2007 roku rozpoczęły się negocjacje umowy stowarzyszeniowej

pomiędzy Unią Europejską i krajami Wspólnoty Andyjskiej (Boliwia,

Ekwador, Kolumbia i Peru). Umowa dotyczyć będzie trzech zasadniczych

filarów: dialog polityczny, współpraca oraz handel. Umowa ma być

ambitnym porozumieniem stowarzyszającym oba regiony. Ma ona brać pod

uwagę asymetrię istniejącą pomiędzy tymi regionami, jak również

asymetrię wewnątrz krajów Wspólnoty Andyjskiej. Strony umowy uzgodniły

na wstępnie, że wezmą pod uwagę potrzeby rozwojowe krajów Wspólnoty

Andyjskiej, która jest znacznie niżej rozwinięta gospodarczo od krajów Unii

Europejskiej. W szczególności Unia Europejska przyzna specjalne i

zróżnicowane traktowanie krajom Wspólnoty Andyjskiej, w szczególności

Boliwii i Ekwadorowi. Umowa ma przyczynić się do większego rozwoju

gospodarczego Wspólnoty Andyjskiej i głębszej integracji wewnętrznej w

tym

regionie.

Negocjacje mają na celu osiągnięcie większej liberalizacji niż jest to

obecnie zapewnione w ramach Światowej Organizacji Handlu dla obu stron.

Obejmują one takie kwestie jak: zasady wolnego handlu w zakresie usług i

inwestycji, towarów, własności intelektualnej i zrównoważonego rozwoju.

Umowa stowarzyszeniowa ma prowadzić do głębszej integracji

gospodarczej pomiędzy UE i  Wspólnotą Andyjską, tak aby w przyszłości

mogła

zostać

zawarta

umowa

o

wolnym

handlu.

Negocjacje umowy stowarzyszeniowej mają zostać zakończone w 2009

roku. Obecnie trwają bardzo intensywne rozmowy dotyczące kształtu

tekstu umowy i konkretnych koncesji liberalizacyjnych.

Dziękuję 