Anatomia krtani

Anatomia krtani

Położenie krtani

Położenie krtani



C4-C7 mężczyźni

C4-C7 mężczyźni



C3-C6 kobiety

C3-C6 kobiety

Trójkąt szyi środkowy (żuchwa, mięśnie mostkowo-

Trójkąt szyi środkowy (żuchwa, mięśnie mostkowo-

obojczykowo-sutkowe, dno – trójkąt tętnicy szyjnej).

obojczykowo-sutkowe, dno – trójkąt tętnicy szyjnej).

Wyniosłość krtaniowa (jabłko Adama) – chrząstka

Wyniosłość krtaniowa (jabłko Adama) – chrząstka

tarczowata.

tarczowata.

Około 1 cm powyżej – trzon kości gnykowej.

Około 1 cm powyżej – trzon kości gnykowej.

Poniżej dolnego brzegu chrząstki pierścieniowatej

Poniżej dolnego brzegu chrząstki pierścieniowatej

–

–

na przedniej ścianie tchawicy węzina gruczołu

na przedniej ścianie tchawicy węzina gruczołu

tarczowego z płatami bocznymi zachodzącymi ku

tarczowego z płatami bocznymi zachodzącymi ku

górze, do płytki chrząstki tarczowatej.

górze, do płytki chrząstki tarczowatej.

Położenie krtani

Położenie krtani

Budowa krtani

Budowa krtani



Rusztowanie chrzęstne –

Rusztowanie chrzęstne –

9 chrząstek

9 chrząstek



Parzyste:

Parzyste:

nalewkowate, klinowe,

nalewkowate, klinowe,

rożkowate

rożkowate



Nieparzyste:

Nieparzyste:

pierścieniowata, tarczowata,

pierścieniowata, tarczowata,

nagłośnia

nagłośnia

Chrząstki krtani

Chrząstki krtani

Chrząstki krtani

Chrząstki krtani

Połączenia stawowe

Połączenia stawowe



Staw pierścienno-tarczowy (kulisty),

Staw pierścienno-tarczowy (kulisty),

ruch w osi czołowej – zmiana

ruch w osi czołowej – zmiana

długości fałdów głosowych

długości fałdów głosowych



Staw pierścienno-nalewkowy

Staw pierścienno-nalewkowy

(eliptyczny) ruch w osi podłużnej –

(eliptyczny) ruch w osi podłużnej –

zwężenie

zwężenie

i rozszerzenie szpary głośni

i rozszerzenie szpary głośni



 

 

Mięśnie krtani

Mięśnie krtani

wewnętrzne, zewnętrzne

wewnętrzne, zewnętrzne



Zewnętrzne :

Zewnętrzne :

-

unoszące krtań (nadgnykowe) rylcowo-gnykowy,

unoszące krtań (nadgnykowe) rylcowo-gnykowy,

żuchwowo-gnykowy, bródkowo-gnykowy,

żuchwowo-gnykowy, bródkowo-gnykowy,

dwubrzuścowy

dwubrzuścowy

-

obniżające krtań (podgnykowe) mostkowo-

obniżające krtań (podgnykowe) mostkowo-

gnykowy, łopatkowo-gnykowy, mostkowo-tarczowy

gnykowy, łopatkowo-gnykowy, mostkowo-tarczowy

-

cofające krtań – zwieracz gardła dolny

cofające krtań – zwieracz gardła dolny

Mięśnie wewnętrzne krtani

Mięśnie wewnętrzne krtani

właściwe

właściwe

-

Rozwierające szparę głośni:

Rozwierające szparę głośni:

pierścienno-

pierścienno-

nalewkowy tylny

nalewkowy tylny

-

Zwężające szparę głośni:

Zwężające szparę głośni:

pierścienno-nalewkowy

pierścienno-nalewkowy

boczny,

boczny,

tarczowo-nalewkowy,

tarczowo-nalewkowy,

-

-

Napinające fałdy głosowe:

Napinające fałdy głosowe:

pierścienno-tarczowy,

pierścienno-tarczowy,

głosowy

głosowy

-

Rozwierające szparę głośni:

Rozwierające szparę głośni:

pierścienno-

pierścienno-

nalewkowy tylny

nalewkowy tylny

-

Zwężające szparę głośni:

Zwężające szparę głośni:

pierścienno-nalewkowy

pierścienno-nalewkowy

boczny,

boczny,

tarczowo-nalewkowy,

tarczowo-nalewkowy,

-

-

Napinające fałdy głosowe:

Napinające fałdy głosowe:

pierścienno-tarczowy,

pierścienno-tarczowy,

głosowy

głosowy

Trzy piętra krtani

Trzy piętra krtani

1.

1.

Piętro górne –

Piętro górne –

przedsionek krtani

przedsionek krtani

2.

2.

Piętro środkowe –

Piętro środkowe –

jama pośrednia

jama pośrednia

krtani

krtani

3.

3.

Piętro dolne –

Piętro dolne –

jama podgłośniowa

jama podgłośniowa

krtani

krtani

Piętra krtani

Piętra krtani

Błona śluzowa krtani

Błona śluzowa krtani



Nabłonek wielorzędowy migawkowy

Nabłonek wielorzędowy migawkowy



Nabłonek wielowarstwowy płaski

Nabłonek wielowarstwowy płaski

nierogowaciejący – pokrywa błonę

nierogowaciejący – pokrywa błonę

śluzową na obwodzie wejścia do

śluzową na obwodzie wejścia do

krtani, powierzchni przyśrodkowej

krtani, powierzchni przyśrodkowej

nalewek, powierzchni językowej

nalewek, powierzchni językowej

nagłośni, fałdach głosowych.

nagłośni, fałdach głosowych.

Gruczoły krtaniowe

Gruczoły krtaniowe



Trzy skupiska:

Trzy skupiska:

1.

1.

Górne –

Górne –

obie powierzchnie nagłośni,

obie powierzchnie nagłośni,

przyległe części przedsionka

przyległe części przedsionka

krtani,

krtani,

2.

2.

Środkowe –

Środkowe –

fałdy kieszonki,

fałdy kieszonki,

3.

3.

Tylne –

Tylne –

okolica międzynalewkowa.

okolica międzynalewkowa.

Unaczynienie krtani

Unaczynienie krtani



Tętnica krtaniowa górna

Tętnica krtaniowa górna

– gałąź tętnicy

– gałąź tętnicy

tarczowej górnej od tętnicy szyjnej

tarczowej górnej od tętnicy szyjnej

zewnętrznej,

zewnętrznej,



Tętnica pierścienno-tarczowa

Tętnica pierścienno-tarczowa

Ściana przednia i boczne ściany krtani

Ściana przednia i boczne ściany krtani



Tętnica krtaniowa dolna – od tętnicy

Tętnica krtaniowa dolna – od tętnicy

tarczowej dolnej, od tętnicy podobojczykowej,

tarczowej dolnej, od tętnicy podobojczykowej,

Tylna ściana krtani

Tylna ściana krtani

Żyły

Żyły



Żyły towarzyszą tętnicom uchodząc

Żyły towarzyszą tętnicom uchodząc

do dopływów żyły głównej górnej

do dopływów żyły głównej górnej

Unerwienie krtani

Unerwienie krtani



Pochodzi od nerwów błędnych:

Pochodzi od nerwów błędnych:

1.

1.

Nerw krtaniowy górny –

Nerw krtaniowy górny –

-

gałąź zewnętrzna - ruchowo - mięsień

gałąź zewnętrzna - ruchowo - mięsień

pierścienno-tarczowy, czuciowo –

pierścienno-tarczowy, czuciowo –

przednia część fałdów głosowych,

przednia część fałdów głosowych,

-

gałąź wewnętrzna – czuciowo – górne

gałąź wewnętrzna – czuciowo – górne

piętro krtani do fałdów głosowych

piętro krtani do fałdów głosowych

2

2

. Nerw krtaniowy dolny

. Nerw krtaniowy dolny

:

:

ruchowo – pozostałe mięśnie krtani, czuciowo

ruchowo – pozostałe mięśnie krtani, czuciowo

– okolica podgłośniowa.

– okolica podgłośniowa.

Nerwy krtaniowe zawierają również włókna

Nerwy krtaniowe zawierają również włókna

układu autonomicznego:

układu autonomicznego:

-

współczulne

współczulne

-

przywspółczulne

przywspółczulne

Są to włókna naczynioruchowe i wydzielnicze.

Są to włókna naczynioruchowe i wydzielnicze.

Układ chłonny krtani

Układ chłonny krtani



Fałdy głosowe dzielą układ chłonny krtani

Fałdy głosowe dzielą układ chłonny krtani

na dwa piętra:

na dwa piętra:

1.

1.

Górne –

Górne –

do węzłów chłonnych szyi

do węzłów chłonnych szyi

bocznych głębokich, na wysokości

bocznych głębokich, na wysokości

podziału tętnicy szyjnej wspólnej

podziału tętnicy szyjnej wspólnej

2.

2.

Dolne –

Dolne –

spływ do węzłów chłonnych

spływ do węzłów chłonnych

przedktaniowych, przedtchawiczych,

przedktaniowych, przedtchawiczych,

przytchawiczych.

przytchawiczych.

Receptory

Receptory

1.

1.

Mechanoreceptory

Mechanoreceptory

2.

2.

Chemoreceptory

Chemoreceptory

3.

3.

Proprioreceptory

Proprioreceptory

4.

4.

Receptory bólowe

Receptory bólowe

Funkcje krtani

Funkcje krtani



Oddechowa

Oddechowa



Zwierająca

Zwierająca



Fonacyjna

Fonacyjna

Funkcje krtani

Funkcje krtani



Prawidłową funkcję oddechową

Prawidłową funkcję oddechową

zapewniają:

zapewniają:

-

mięśnie odwodzące krtani

mięśnie odwodzące krtani

(pierścienno-nalewkowy tylny),

(pierścienno-nalewkowy tylny),

-

sprawny staw pierścienno-nalewkowy,

sprawny staw pierścienno-nalewkowy,

-

mechanizmy regulujące szpary głośni

mechanizmy regulujące szpary głośni



Krtań – najwęższy odcinek drogi

Krtań – najwęższy odcinek drogi

oddechowej,

oddechowej,



Regulacja przepływu powietrza z płuc

Regulacja przepływu powietrza z płuc

i z powrotem (spokojny wdech – 3-5

i z powrotem (spokojny wdech – 3-5

m/s, kaszel – 120 m/s),

m/s, kaszel – 120 m/s),



Spokojny wdech- fałdy głosowe

Spokojny wdech- fałdy głosowe

nienapięte, w pozycji pośredniej,

nienapięte, w pozycji pośredniej,



Głęboki, intensywny oddech – pełne

Głęboki, intensywny oddech – pełne

odwiedzenie fałdów głosowych –

odwiedzenie fałdów głosowych –

minimalny opór wdychanego powietrza

minimalny opór wdychanego powietrza

Funkcja zwierająca

Funkcja zwierająca

Regulacja wielkości światła krtani

Regulacja wielkości światła krtani

-

fałdy nalewkowo-nagłośniowe – zamykają wejście

fałdy nalewkowo-nagłośniowe – zamykają wejście

do krtani podczas połykania i wymiotów,

do krtani podczas połykania i wymiotów,

-

fałdy przedsionkowe – utrzymanie zwiększonego

fałdy przedsionkowe – utrzymanie zwiększonego

ciśnienia w obrębie klatki piersiowej zapobiegając

ciśnienia w obrębie klatki piersiowej zapobiegając

wydostaniu się powietrza z płuc,

wydostaniu się powietrza z płuc,

ustalanie klatki piersiowej przy wzroście ciśnienia

ustalanie klatki piersiowej przy wzroście ciśnienia

wewnątrzbrzusznego (mikcja, defekacja, poród)

wewnątrzbrzusznego (mikcja, defekacja, poród)

-

fałdy głosowe – zapobiega w większym stopniu

fałdy głosowe – zapobiega w większym stopniu

dostawaniu się powietrza do płuc

dostawaniu się powietrza do płuc

 

 

 

 

  

  

  

  

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Funkcja fonacyjna

Funkcja fonacyjna

Do wytworzenia prawidłowego głosu

Do wytworzenia prawidłowego głosu

niezbędne jest współdziałanie

niezbędne jest współdziałanie

następujących elementów:

następujących elementów:



Podgłośniowy zbiornik powietrza oddechowego

Podgłośniowy zbiornik powietrza oddechowego



Sprawny mechanizm drgający

Sprawny mechanizm drgający



Przestrzenie rezonacyjne klatki piersiowej oraz

Przestrzenie rezonacyjne klatki piersiowej oraz

gardła, jamy ustnej, jamy nosowej

gardła, jamy ustnej, jamy nosowej

Narząd mowy

Narząd mowy

Podgłośniowy zbiornik

Podgłośniowy zbiornik

powietrza

powietrza



Płuca

Płuca



Oskrzela

Oskrzela



Tchawica

Tchawica

- wytwarza podmuch o wysokim ciśnieniu

- wytwarza podmuch o wysokim ciśnieniu

-

przy swobodnej rozmowie 5-10 cm H2O

przy swobodnej rozmowie 5-10 cm H2O

-

Natężenie dźwięku tworzonego w krtani

Natężenie dźwięku tworzonego w krtani

jest niemal wprost proporcjonalne do

jest niemal wprost proporcjonalne do

ciśnienia podgłośniowego.

ciśnienia podgłośniowego.

Teorie powstawania głosu

Teorie powstawania głosu



Nerwowo-mięśniowa (Husson)

Nerwowo-mięśniowa (Husson)

Wysokość tonu krtaniowego i w

Wysokość tonu krtaniowego i w

pewnej mierze jego natężenie, zależą

pewnej mierze jego natężenie, zależą

od bezpośredniej kontroli OUN.

od bezpośredniej kontroli OUN.



Teoria mięśniowo – elastyczna,

Teoria mięśniowo – elastyczna,

aerodynamiczna

aerodynamiczna

Siłą wprowadzającą fałdy głosowe

Siłą wprowadzającą fałdy głosowe

w drganie jest ciśnienie słupa

w drganie jest ciśnienie słupa

powietrza

powietrza

w okolicy podgłośniowej.

w okolicy podgłośniowej.

Budowa warstwowa fałdu

Budowa warstwowa fałdu

głosowego

głosowego



Różne właściwości mechaniczne

Różne właściwości mechaniczne

warstw umożliwiają odpowiednie

warstw umożliwiają odpowiednie

rozchodzenie się naprężeń (warunek

rozchodzenie się naprężeń (warunek

prawidłowego drgania fałdów

prawidłowego drgania fałdów

głosowych),

głosowych),



Zmniejszona podatność tkanek na

Zmniejszona podatność tkanek na

uszkodzenie

uszkodzenie



Nabłonek

Nabłonek



Blaszka właściwa:

Blaszka właściwa:

-

warstwa powierzchowna

warstwa powierzchowna

-

warstwa pośrednia i głęboka –

warstwa pośrednia i głęboka –

więzadło głosowe

więzadło głosowe



Mięsień tarczowo-nalewkowy

Mięsień tarczowo-nalewkowy

Budowa fałdu głosowego

Budowa fałdu głosowego

Gruczoły śluzowe

Gruczoły śluzowe



Fałdy głosowe nie mają własnych gruczołów

Fałdy głosowe nie mają własnych gruczołów

Na lepkość śluzu wpływa:

Na lepkość śluzu wpływa:

-

stopień nawodnienia organizmu

stopień nawodnienia organizmu

-

charakter składu śluzu

charakter składu śluzu

-

przepuszczalność błon komórkowych dla

przepuszczalność błon komórkowych dla

białek

białek

-

choroby ogólne

choroby ogólne

-

przyjmowane leki

przyjmowane leki

-

wiek

wiek

-

stres, reakcja bólowa

stres, reakcja bólowa

Wysokość tonu krtaniowego

Wysokość tonu krtaniowego

zależy od:

zależy od:



Długości i napięcia fałdów głosowych -

Długości i napięcia fałdów głosowych -

im fałd krótszy i bardziej napięty , tym ton wyższy

im fałd krótszy i bardziej napięty , tym ton wyższy



Masy i kształtu fałdów głosowych -

Masy i kształtu fałdów głosowych -

w zakresie tonów niskich fałdy są szerokie,

w zakresie tonów niskich fałdy są szerokie,

wysokich – stają się cieńsze

wysokich – stają się cieńsze

Fazy fonacji

Fazy fonacji



Zamknięcie głośni

Zamknięcie głośni



Napięcie fałdów głosowych

Napięcie fałdów głosowych



Zwiększenie ciśnienia

Zwiększenie ciśnienia

podgłośniowego powietrza

podgłośniowego powietrza



Otwarcie fałdów głosowych

Otwarcie fałdów głosowych



Powrót fałdów głosowych do

Powrót fałdów głosowych do

ustawienia pośredniego.

ustawienia pośredniego.

Fazy fonacji

Fazy fonacji

