Ostra

Ostra

niewydolność

niewydolność

oddychania

oddychania

Patofizjologia

Patofizjologia

Ostra niewydolność

Ostra niewydolność

oddychania

oddychania

Definicja:

Definicja:

Ostra niewydolność oddychania to

Ostra niewydolność oddychania to

nagłe zaburzenie wymiany gazów,

nagłe zaburzenie wymiany gazów,

którego efektem jest upośledzenie

którego efektem jest upośledzenie

przyjmowania tlenu lub eliminacji

przyjmowania tlenu lub eliminacji

dwutlenku węgla. Jest ono

dwutlenku węgla. Jest ono

przyczyną powstania objawów

przyczyną powstania objawów

chorobowych i może być przyczyną

chorobowych i może być przyczyną

zgonu.

zgonu.

Ostra niewydolność

Ostra niewydolność

oddychania

oddychania

Definicja, c.d.

Definicja, c.d.

Ostrą niewydolność oddychania

Ostrą niewydolność oddychania

rozpoznajemy, gdy nagle, przy

rozpoznajemy, gdy nagle, przy

FiO

FiO

2

2

= 0,21 (powietrze)

= 0,21 (powietrze)

P

P

a

a

O

O

2

2

< 60 mmHg lub

< 60 mmHg lub

P

P

a

a

CO

CO

2

2

> 50 mmHg i

> 50 mmHg i

każde z tych zjawisk prowadzi do

każde z tych zjawisk prowadzi do

obniżenia się pH krwi poniżej 7,35

obniżenia się pH krwi poniżej 7,35

Ostra niewydolność

Ostra niewydolność

oddychania

oddychania

1. Z retencją CO

1. Z retencją CO

2

2

(zaburzenia

(zaburzenia

wentylacji)

wentylacji)



zaburzenia

zaburzenia

funkcji ośrodka

funkcji ośrodka

oddechowego

oddechowego



upośledzenie

upośledzenie

mechaniki klatki

mechaniki klatki

piersiowej

piersiowej

2. Z niedotlenieniem

2. Z niedotlenieniem

(zaburzenia dyfuzji)

(zaburzenia dyfuzji)



przeciek śródpłucny

przeciek śródpłucny



zaburzenia proporcji

zaburzenia proporcji

wentylacja/perfuzja

wentylacja/perfuzja



uszkodzenie bariery

uszkodzenie bariery

włośniczkowo -

włośniczkowo -

pęcherzykowej

pęcherzykowej

Ostra niewydolność oddychania

Ostra niewydolność oddychania

- zaburzenia wentylacji

- zaburzenia wentylacji

1. Zaburzenia funkcji ośrodka

1. Zaburzenia funkcji ośrodka

oddechowego

oddechowego



uraz, guzy (wzmożone ciśnienie

uraz, guzy (wzmożone ciśnienie

śródczaszkowe)

śródczaszkowe)



udar (krwotoczny, niedokrwienny)

udar (krwotoczny, niedokrwienny)



zatrucie (opioidy, środki

zatrucie (opioidy, środki

uspokajające, nasenne)

uspokajające, nasenne)



leki anestetyczne (przedłużone

leki anestetyczne (przedłużone

działanie)

działanie)

Ostra niewydolność oddychania

Ostra niewydolność oddychania

- zaburzenia wentylacji

- zaburzenia wentylacji

2.

2.

Upośledzenie mechaniki klatki

Upośledzenie mechaniki klatki

piersiowej

piersiowej



urazy klatki piersiowej

urazy klatki piersiowej



zniekształcenia wrodzone, nabyte

zniekształcenia wrodzone, nabyte



ch. neurologiczne (miastenia, SLA, SM)

ch. neurologiczne (miastenia, SLA, SM)



wyniszczenie organizmu

wyniszczenie organizmu



znaczna otyłość

znaczna otyłość



wysięk opłucnej

wysięk opłucnej



krwiak opłucnej

krwiak opłucnej



Pooperacyjna ONO

Pooperacyjna ONO

Ostra niewydolność oddychania

Ostra niewydolność oddychania

- zaburzenia dyfuzji

- zaburzenia dyfuzji



ARDS

ARDS



powikłania zakrzepowo – zatorowe

powikłania zakrzepowo – zatorowe

(zatorowość płucna)

(zatorowość płucna)



zator tłuszczowy

zator tłuszczowy



wdychanie trujących/drażniących

wdychanie trujących/drażniących

par i gazów

par i gazów



zachłyśnięcie (treścią płynną)

zachłyśnięcie (treścią płynną)

Przyczyny ONO

Przyczyny ONO

I. Chroby układu oddechowego

I. Chroby układu oddechowego



niedrożność dróg oddechowych

niedrożność dróg oddechowych



ARDS

ARDS



zaostrzenie przewlekłej obturacyjnej

zaostrzenie przewlekłej obturacyjnej

choroby płuc

choroby płuc



astma oskrzelowa

astma oskrzelowa



ostre infekcje ( gł. zapalenie płuc)

ostre infekcje ( gł. zapalenie płuc)



urazy (stłuczenie płuc, odma, krwiak

urazy (stłuczenie płuc, odma, krwiak

opłucnej)

opłucnej)



wdychanie par i gazów (dymy, chlor,

wdychanie par i gazów (dymy, chlor,

amoniak, spaliny, gaz ziemny)

amoniak, spaliny, gaz ziemny)

Przyczyny ONO

Przyczyny ONO

II. Choroby układu krążenia

II. Choroby układu krążenia



ostra niewydolność lewokomorowa

ostra niewydolność lewokomorowa



przewlekła zastoinowa niewydolność

przewlekła zastoinowa niewydolność

serca (prawokomorowa)

serca (prawokomorowa)



zatorowość płucna

zatorowość płucna



stan przedrzucawkowy

stan przedrzucawkowy

Przyczyny ONO

Przyczyny ONO

III. Pozapłucne i pozasercowe

III. Pozapłucne i pozasercowe



leki (morfina, kodeina, heroina,

leki (morfina, kodeina, heroina,

metadon, leki uspokajające, nasenne

metadon, leki uspokajające, nasenne

gł.BDA, przeciwgorączkowe)

gł.BDA, przeciwgorączkowe)



choroba wysokościowa

choroba wysokościowa



zator tłuszczowy

zator tłuszczowy



zaburzenia nerwowo – mięśniowe

zaburzenia nerwowo – mięśniowe

(miastenia, SM, SLA, botulizm)

(miastenia, SM, SLA, botulizm)

Objawy - dolegliwości

Objawy - dolegliwości



uczucie duszności

uczucie duszności



kaszel

kaszel



tachykardia

tachykardia



tachyarytmia

tachyarytmia



spadek S

spadek S

a

a

O

O

2

2



wzrost liczby

wzrost liczby

oddechów

oddechów



Wysiłek oddechowy

Wysiłek oddechowy



wzrost RR

wzrost RR



pobudzenie,

pobudzenie,

splątanie

splątanie

(hipoksemia)

(hipoksemia)



senność, stupor

senność, stupor

(hiperkapnia)

(hiperkapnia)



sinica, poty

sinica, poty



ochłodzenie

ochłodzenie

kończyn

kończyn

Niedrożność górnych dróg

Niedrożność górnych dróg

oddechowych

oddechowych



zapadnięcie się języka

zapadnięcie się języka



krew, treść żołądkowa

krew, treść żołądkowa



ciało obce (pokarm, zęby,

ciało obce (pokarm, zęby,

protezy, drobne przedmioty)

protezy, drobne przedmioty)



urazowe uszkodzenie czaszki,

urazowe uszkodzenie czaszki,

krtani, tchawicy

krtani, tchawicy



skurcz lub obrzęk krtani

skurcz lub obrzęk krtani



duże ciało obce w przełyku

duże ciało obce w przełyku

A R D S

A R D S

Definicja

Definicja

:

:

ARDS jest formą niekardiogennego, nie-

ARDS jest formą niekardiogennego, nie-

hydrostatycznego obrzęku płuc, który jest

hydrostatycznego obrzęku płuc, który jest

efektem uszkodzenia śródbłonków wynikają-

efektem uszkodzenia śródbłonków wynikają-

cego z aktywacji układu dopełniacza lub/i

cego z aktywacji układu dopełniacza lub/i

działania endotoksyn bakteryjnych.

działania endotoksyn bakteryjnych.

Efektem jest powstanie nacieków z

Efektem jest powstanie nacieków z

neutrofili i rozległe uszkodzenie naczyń

neutrofili i rozległe uszkodzenie naczyń

płucnych, ścian pęcherzyków, zniszczenie

płucnych, ścian pęcherzyków, zniszczenie

surfaktantu oraz zmniejszenie podatności

surfaktantu oraz zmniejszenie podatności

płuc.

płuc.

A R D S

A R D S

Patogeneza:

Patogeneza:



posocznica [bakterie G (-)]

posocznica [bakterie G (-)]



zapalenie płuc, otrzewnej, ileus

zapalenie płuc, otrzewnej, ileus



zachłyśnięcie treścią żołądkową

zachłyśnięcie treścią żołądkową



uraz, zator tłuszczowy

uraz, zator tłuszczowy



przetoczenie zakażonej krwi, osocza

przetoczenie zakażonej krwi, osocza



infekcja centralnego cewnika i.v.

infekcja centralnego cewnika i.v.



zabieg operacyjny, torakotomia, ECC

zabieg operacyjny, torakotomia, ECC



neurogenny obrzęk mózgu

neurogenny obrzęk mózgu



wdychanie drażniących par, gazów

wdychanie drażniących par, gazów



zator płynem owodniowym

zator płynem owodniowym

obrzęk mózgu
pary i dymy

zapalenie płuc
urazy
zapalenie trzustki
zapalenie otrzewnej

infekcje dróg moczowych

zator tłuszczowy

A R D S

A R D S

Typowe cechy:

Typowe cechy:



hipoksemia słabo lub nie reagująca na

hipoksemia słabo lub nie reagująca na

natlenianie

natlenianie

P

P

a

a

O

O

2

2

< 60 mmHg przy FiO

< 60 mmHg przy FiO

2

2

> 0,6

> 0,6

zwiększony gradient P(A-a)O

zwiększony gradient P(A-a)O

2

2



skąpe objawy fizykalne (rzężenia)

skąpe objawy fizykalne (rzężenia)



w RTG kl. piersiowej obwodowo roz-

w RTG kl. piersiowej obwodowo roz-

siane nacieki, wolne kąty przeponowe

siane nacieki, wolne kąty przeponowe



szybkie narastanie niewydolności

szybkie narastanie niewydolności

oddychania; konieczność wspomagania

oddychania; konieczność wspomagania

oddechu w ciągu 24 – 48 godz. od

oddechu w ciągu 24 – 48 godz. od

wystąpienia pierwszych objawów

wystąpienia pierwszych objawów

A R D S

A R D S

Diagnostyka

Diagnostyka

: RTG, gazometria

: RTG, gazometria

Pęcherzykowo – włośniczkowa różnica tlenu:

Pęcherzykowo – włośniczkowa różnica tlenu:

P(A-a)O

P(A-a)O

2

2

= [147 – (1,25 x P

= [147 – (1,25 x P

a

a

CO

CO

2

2

)] – P

)] – P

a

a

O

O

2

2



u młodych ludzi, gdy FiO

u młodych ludzi, gdy FiO

2

2

= 0,21,

= 0,21,

różnica ta wynosi mniej niż 15 mmHg

różnica ta wynosi mniej niż 15 mmHg



u osób po 60 r.ż. jest mniejsza od 25 mmHg

u osób po 60 r.ż. jest mniejsza od 25 mmHg

normalna wartość P(A-a)O

normalna wartość P(A-a)O

2

2

= wiek x 0,21 + 2,5

= wiek x 0,21 + 2,5



w ARDS znacznie wzrasta (zaburzenia dyfuzji)

w ARDS znacznie wzrasta (zaburzenia dyfuzji)

Białko w płynie obrzękowym (z 3 ml płynu):

Białko w płynie obrzękowym (z 3 ml płynu):



białko (obrzęk/osocze) < 0,5

białko (obrzęk/osocze) < 0,5





obrzęk płuc

obrzęk płuc



białko (obrzęk/osocze) > 0,7

białko (obrzęk/osocze) > 0,7





ARDS

ARDS

A R D S

A R D S

A R D S

A R D S

Obrzęk

Obrzęk

kardiogenny

kardiogenny

niedotlenienie

niedotlenienie

wcześnie

wcześnie

późno

późno

RTG

RTG

nacieki rozsiane

nacieki rozsiane

obwodowo, brak

obwodowo, brak

linii Kerleya,

linii Kerleya,

wolne kąty

wolne kąty

przeponowo – żebr.

przeponowo – żebr.

nacieki

nacieki

niejednorodne,

niejednorodne,

obwodowe, linie

obwodowe, linie

Kerleya, zajęte

Kerleya, zajęte

kąty p – ż

kąty p – ż

Współczynnik

Współczynnik

białkowy

białkowy

> 0,7

> 0,7

< 0,5

< 0,5

okoliczności

okoliczności

predysponujące

predysponujące

posocznica, uraz,

posocznica, uraz,

operacja, MOF,

operacja, MOF,

przetoczenia krwi

przetoczenia krwi

zawał serca,

zawał serca,

ciężkie

ciężkie

nadciśnienie, ONN

nadciśnienie, ONN

Przewlekłe obturacyjne

Przewlekłe obturacyjne

choroby płuc

choroby płuc

To zespoły chorobowe charakteryzujące się

To zespoły chorobowe charakteryzujące się

przewlekłą dusznością wydechową.

przewlekłą dusznością wydechową.



rozedma płuc: trwałe rozszerzenie oskrzeli-

rozedma płuc: trwałe rozszerzenie oskrzeli-

ków końcowych i zniszczenie struktur

ków końcowych i zniszczenie struktur

oskrzelikowo-pęcherzykowych

oskrzelikowo-pęcherzykowych



przewlekłe zapalenie oskrzeli: kaszel z

przewlekłe zapalenie oskrzeli: kaszel z

wykrztuszaniem przez min. 3 miesiące w roku

wykrztuszaniem przez min. 3 miesiące w roku

w przebiegu 2 kolejnych lat

w przebiegu 2 kolejnych lat

Przyczyny: palenie tytoniu, narażenia

Przyczyny: palenie tytoniu, narażenia

zawodowe (pyły, pary, gazy), mukowiscydoza,

zawodowe (pyły, pary, gazy), mukowiscydoza,

niedobór

niedobór

α

α

1

1

-antytrypsyny

-antytrypsyny

Przewlekłe obturacyjne

Przewlekłe obturacyjne

choroby płuc

choroby płuc

Objawy

Objawy

:

:

Duszność wysiłkowa, kaszel, furczenia

Duszność wysiłkowa, kaszel, furczenia

świsty,trzeszczenia, praca dodatkowych mm

świsty,trzeszczenia, praca dodatkowych mm

oddechowych, oddech „sapiący” lub „przez

oddechowych, oddech „sapiący” lub „przez

zasznurowane usta”.Objawy przewlekłej

zasznurowane usta”.Objawy przewlekłej

niewydolności prawokomorowej (wypełnienie

niewydolności prawokomorowej (wypełnienie

żył szyjnych, powiększenie wątroby,

żył szyjnych, powiększenie wątroby,

śledziony i obrzęki obwodowe)

śledziony i obrzęki obwodowe)

Badanie

Badanie

:

:

RTG, bad. czynnościowe płuc

RTG, bad. czynnościowe płuc

(spirometria), gazometria (podwyższone

(spirometria), gazometria (podwyższone

stężenie dwuwęglanów), pulsoksymetria,

stężenie dwuwęglanów), pulsoksymetria,

badania laboratoryjne (podwyższony

badania laboratoryjne (podwyższony

hematokryt!),wygląd pacjenta („różowy

hematokryt!),wygląd pacjenta („różowy

sapacz”, „niebieski dmuchacz”), stan świa-

sapacz”, „niebieski dmuchacz”), stan świa-

domości (hiperkapnia!)

domości (hiperkapnia!)

Astma oskrzelowa

Astma oskrzelowa

To okresowe występowanie skurczu

To okresowe występowanie skurczu

i obturacji oskrzeli jako reakcji

i obturacji oskrzeli jako reakcji

nadwrażliwości na różnorodne czynniki

nadwrażliwości na różnorodne czynniki

(alergeny - w tym leki, zimne po-

(alergeny - w tym leki, zimne po-

wietrze, wysiłek, stres, zakażenie).

wietrze, wysiłek, stres, zakażenie).

Drożność oskrzeli upośledza skurcz

Drożność oskrzeli upośledza skurcz

mięśni gładkich, czopy śluzowe oraz

mięśni gładkich, czopy śluzowe oraz

stan zapalny i obrzęk śluzówki.

stan zapalny i obrzęk śluzówki.



A. zewnątrzpochodna – czynniki immuno-

A. zewnątrzpochodna – czynniki immuno-

logiczne, gł. pochodzenia organicznego

logiczne, gł. pochodzenia organicznego



A. wewnątrzpochodna – nie stwierdza się

A. wewnątrzpochodna – nie stwierdza się

oczywistego czynnika przyczynowego

oczywistego czynnika przyczynowego

Astma oskrzelowa

Astma oskrzelowa

Objawy:

Objawy:

Duszność, wydłużony wydech, praca dodat-

Duszność, wydłużony wydech, praca dodat-

kowych mięśni oddechowych, pozycja

kowych mięśni oddechowych, pozycja

przymusowa, świsty, kaszel (nasilający

przymusowa, świsty, kaszel (nasilający

się w nocy), ból opłucnowy,tachykardia,

się w nocy), ból opłucnowy,tachykardia,

przyspieszenie i spłycenie oddechu, mowa

przyspieszenie i spłycenie oddechu, mowa

przerywana, hipoksemia (P

przerywana, hipoksemia (P

a

a

O

O

2

2

< 60 mmHg,

< 60 mmHg,

S

S

a

a

O

O

2

2

< 90% mimo tlenoterapii)

< 90% mimo tlenoterapii)

Diagnostyka

Diagnostyka

:

:

spirometria (PEFR < 120 l/min), S

spirometria (PEFR < 120 l/min), S

a

a

O

O

2

2

,

,

gazometria, stężenie aminofiliny, objawy

gazometria, stężenie aminofiliny, objawy

duszności („ciche płuca”!)

duszności („ciche płuca”!)

Stan astmatyczny

Stan astmatyczny

Jest to napad astmy trwający ponad 30 minut

Jest to napad astmy trwający ponad 30 minut

mimo intensywnego leczenia i pogarszający

mimo intensywnego leczenia i pogarszający

znacznie stan chorego (zaburzenia

znacznie stan chorego (zaburzenia

świadomości,skrajne tachypnoë, wyczerpanie

świadomości,skrajne tachypnoë, wyczerpanie

sił pacjenta,sinica,zagrożenie bezdechem,

sił pacjenta,sinica,zagrożenie bezdechem,

P

P

a

a

CO

CO

2

2

> 50mmHg).

> 50mmHg).

Taki stan jest wskazaniem do natychmias-

Taki stan jest wskazaniem do natychmias-

towej intubacji ustno – tchawiczej

towej intubacji ustno – tchawiczej

rurką o szerokim świetle (8,0) i do podjęcia

rurką o szerokim świetle (8,0) i do podjęcia

oddechu zastępczego.

oddechu zastępczego.

Choroby infekcyjne

Choroby infekcyjne



ostre zapalenie krtani

ostre zapalenie krtani



ostre zapalenie tchawicy

ostre zapalenie tchawicy



ostre zapalenie oskrzeli

ostre zapalenie oskrzeli



zapalenie płuc

zapalenie płuc



gruźlica

gruźlica

Zapalenie płuc

Zapalenie płuc

Jest to ostre schorzenie infekcyjne

Jest to ostre schorzenie infekcyjne

miąższu płucnego. Droga zakażenia jest

miąższu płucnego. Droga zakażenia jest

zwykle wziewna lub kropelkowa. Główny

zwykle wziewna lub kropelkowa. Główny

czynnik etiologiczny stanowią bakterie.

czynnik etiologiczny stanowią bakterie.



Typowe – najczęściej bakteryjne

Typowe – najczęściej bakteryjne

Streptococcus pneumoniae, Haemophilus

Streptococcus pneumoniae, Haemophilus

influenzae, staphylococcus aureus,

influenzae, staphylococcus aureus,

Klebsiella pneumoniae, Pseudomonas,

Klebsiella pneumoniae, Pseudomonas,

beztlenowce

beztlenowce



Atypowe –

Atypowe –

Mycoplasma pneumoniae,

Mycoplasma pneumoniae,

Chlamydia pneumoniae, Mycobacterium

Chlamydia pneumoniae, Mycobacterium

tbc, Pneumocystis carinii, Legionella

tbc, Pneumocystis carinii, Legionella

pneumophila,

pneumophila,

wirusy

wirusy

Zapalenie płuc

Zapalenie płuc

Czynniki usposabiające

Czynniki usposabiające

to stany upośle-

to stany upośle-

dzające mechanizmy obronne organizmu.

dzające mechanizmy obronne organizmu.



zaburzenia psychiczne i świadomości,

zaburzenia psychiczne i świadomości,

drgawki, leki uspokajające –

drgawki, leki uspokajające –

upośledzenie odruchów obronnych

upośledzenie odruchów obronnych



palenie tytoniu, praca w kurzu, dymie,

palenie tytoniu, praca w kurzu, dymie,

alkoholizm, zakażenia wirusowe –

alkoholizm, zakażenia wirusowe –

osłabiona czynność rzęsek

osłabiona czynność rzęsek



przewlekłe choroby obturacyjne,

przewlekłe choroby obturacyjne,

mukowiscydoza – wydzielina

mukowiscydoza – wydzielina



nowotwory, AIDS, niewydolność nerek,

nowotwory, AIDS, niewydolność nerek,

sterydoterapia, niedokrwistość –

sterydoterapia, niedokrwistość –

zaburzenia odporności komórkowej

zaburzenia odporności komórkowej

Zapalenie płuc

Zapalenie płuc

Objawy

Objawy

:

:



typowe z.p. – wysoka gorączka, dreszcze,

typowe z.p. – wysoka gorączka, dreszcze,

ropna plwocina, kaszel, duszność, ból

ropna plwocina, kaszel, duszność, ból

opłucnowy, tachykardia, silne poty,

opłucnowy, tachykardia, silne poty,

tachypnoë, wysiłek oddechowy

tachypnoë, wysiłek oddechowy



atypowe z.p. – niewielka gorączka, skąpe

atypowe z.p. – niewielka gorączka, skąpe

wykrztuszanie, powolny przebieg

wykrztuszanie, powolny przebieg



bóle nadbrzusza i wymioty – przy zajęciu

bóle nadbrzusza i wymioty – przy zajęciu

płatów dolnych i połykaniu wydzieliny

płatów dolnych i połykaniu wydzieliny



u osób starszych miernie nasilone

u osób starszych miernie nasilone

dolegliwości: zmęczenie, zmiany zachowania

dolegliwości: zmęczenie, zmiany zachowania

Osłabienie szmerów oddechowych

Osłabienie szmerów oddechowych

(pęcherzykowy, oskrzelowy), rzężenia,

(pęcherzykowy, oskrzelowy), rzężenia,

stłumienie wypuku, drżenie głosowe

stłumienie wypuku, drżenie głosowe

Zapalenie płuc

Zapalenie płuc

Badanie

Badanie

RTG

RTG

:

:



nacieki płatowe –

nacieki płatowe –

Streptococcus, Klebsiella

Streptococcus, Klebsiella



obustronne zacienienia plamiste

obustronne zacienienia plamiste

–

–

Staphylococcus, Haemophilus

Staphylococcus, Haemophilus



rozsiane zmiany śródmiąższowe –

rozsiane zmiany śródmiąższowe –

Mycoplasma, Legionella

Mycoplasma, Legionella



jamy i obraz ropnia płuc –

jamy i obraz ropnia płuc –

Staphylococcus,

Staphylococcus,

Klebsiella, Pseudomonas, Mycobacterium

Klebsiella, Pseudomonas, Mycobacterium



wysięk w opłucnej

wysięk w opłucnej

–

–

Streptococcus,

Streptococcus,

Haemophilus, Mycoplasma

Haemophilus, Mycoplasma

Odma opłucnowa

Odma opłucnowa

Odma zwykła (otwarta):

Odma zwykła (otwarta):



samoistna - w przebiegu astmy, p.o.ch.p.,

samoistna - w przebiegu astmy, p.o.ch.p.,

zapalenia płuc, u długoletnich palaczy,

zapalenia płuc, u długoletnich palaczy,

podczas nurkowania, podróży samolotem.

podczas nurkowania, podróży samolotem.



urazowa – po urazie klatki piersiowej oraz

urazowa – po urazie klatki piersiowej oraz

jatrogenna, po punkcji żyły podobojczy-

jatrogenna, po punkcji żyły podobojczy-

kowej

kowej

Odma prężna (wentylowa) - zazwyczaj po

Odma prężna (wentylowa) - zazwyczaj po

przenikającym urazie klatki piersiowej;

przenikającym urazie klatki piersiowej;

czasem jako powikłanie odmy prostej

czasem jako powikłanie odmy prostej

3. Tension Pneumothorax

Odma opłucnowa

Odma opłucnowa

Objawy

Objawy

:

:



odma prosta – nagły ból w kl. piersiowej,

odma prosta – nagły ból w kl. piersiowej,

duszność, tachypnoë, tachykardia,

duszność, tachypnoë, tachykardia,

ściszenie szmerów oddechowych, nadmiernie

ściszenie szmerów oddechowych, nadmiernie

jawny wypuk

jawny wypuk



odma prężna – znaczna, szybko narastająca

odma prężna – znaczna, szybko narastająca

duszność, spadek RR, wypełnione żyły

duszność, spadek RR, wypełnione żyły

szyjne, trzeszczenie podskórne, ściszenie

szyjne, trzeszczenie podskórne, ściszenie

szmerów oddechowych, nadmiernie jawny

szmerów oddechowych, nadmiernie jawny

wypuk, słabsza ruchomość klatki piersio-

wypuk, słabsza ruchomość klatki piersio-

wej po stronie odmy.

wej po stronie odmy.

Późno występują dramatyczne objawy

Późno występują dramatyczne objawy

przesunięcia śródpiersia – wstrząs!

przesunięcia śródpiersia – wstrząs!

przepełnione żyły szyjne

przesunięcie tchawicy

brak szmerów

oddechowych

brak szmerów

oddechowych

sinica, duszność,

oddech z wysiłkiem

rozedma podskórna

wstrząs

sinica

zapadnięte żyły szyjne

oddech z wysiłkiem

(późno)

wstrząs

KRWIAK OPŁUCNEJ

KRWIAK OPŁUCNEJ

ODMA PRĘŻNA

ODMA PRĘŻNA

OPŁUCNEJ

OPŁUCNEJ

Zatorowość płucna

Zatorowość płucna

To stan, w którym materiał zatorowy

To stan, w którym materiał zatorowy

(zakrzep żylny, tłuszcz lub płyn owodniowy)

(zakrzep żylny, tłuszcz lub płyn owodniowy)

staje się materiałem zatorowym, powodując

staje się materiałem zatorowym, powodując

zamknięcie światła tętnicy płucnej lub jej

zamknięcie światła tętnicy płucnej lub jej

odgałęzień. Większość przypadków stanowi

odgałęzień. Większość przypadków stanowi

powikłanie zakrzepicy żył głębokich kończyn

powikłanie zakrzepicy żył głębokich kończyn

dolnych, pozostałe przypadki to zakrzepy z

dolnych, pozostałe przypadki to zakrzepy z

żył miednicy, prawego serca lub kończyny

żył miednicy, prawego serca lub kończyny

górnej (uraz, iniekcje śr. odurzających).

górnej (uraz, iniekcje śr. odurzających).

Zatorowość płucna

Zatorowość płucna



choroby serca (zawał, zastoinowa niewydol-

choroby serca (zawał, zastoinowa niewydol-

ność krążenia, zaburzenia rytmu)

ność krążenia, zaburzenia rytmu)



zastój żylny

zastój żylny



ciąża

ciąża



otyłość

otyłość



zabieg operacyjny

zabieg operacyjny



długotrwałe unieruchomienie

długotrwałe unieruchomienie



uraz (zwłaszcza miednicy i kończyn dolnych)

uraz (zwłaszcza miednicy i kończyn dolnych)



zakrzepica żył głębokich

zakrzepica żył głębokich



stany nadkrzepliwości (nowotwory, doustne

stany nadkrzepliwości (nowotwory, doustne

leki antykoncepcyjne, niedobór białka C lub

leki antykoncepcyjne, niedobór białka C lub

S, antytrombiny III)

S, antytrombiny III)

Zatorowość płucna

Zatorowość płucna

Objawy:

Objawy:

ból opłucnowy, duszność i krwioplucie

ból opłucnowy, duszność i krwioplucie

(25% chorych), kaszel, tachypnoë,

(25% chorych), kaszel, tachypnoë,

niepokój, poty,gorączka, objawy

niepokój, poty,gorączka, objawy

zakrzepicy żył głębokich kończyn dolnych,

zakrzepicy żył głębokich kończyn dolnych,

tachykardia, rzężenia, zaburzenia

tachykardia, rzężenia, zaburzenia

świadomości (10% chorych).

świadomości (10% chorych).

W przypadku masywnego zatoru dochodzi do

W przypadku masywnego zatoru dochodzi do

wstrząsu a nawet do zatrzymania krążenia

wstrząsu a nawet do zatrzymania krążenia

w mechanizmie PEA (rozkojarzenia

w mechanizmie PEA (rozkojarzenia

elektryczno – mechanicznego).

elektryczno – mechanicznego).

Zatorowość płucna

Zatorowość płucna

Diagnostyka:

Diagnostyka:

RTG kl. piersiowej

RTG kl. piersiowej

– wykluczenie odmy,

– wykluczenie odmy,

zapalenia, niewydolności krążenia

zapalenia, niewydolności krążenia



Obj. Westermarka: poszerzony cień t.

Obj. Westermarka: poszerzony cień t.

płucnej i osłabienie rysunku

płucnej i osłabienie rysunku

naczyniowego płuca po jednej stronie

naczyniowego płuca po jednej stronie



Garb Hamptona: klinowe zagęszczenie

Garb Hamptona: klinowe zagęszczenie

podstawą oparte na opłucnej i szczytem

podstawą oparte na opłucnej i szczytem

wskazujące na wnękę, widoczne w kącie

wskazujące na wnękę, widoczne w kącie

przeponowo – żebrowym w projekcji P-A

przeponowo – żebrowym w projekcji P-A

Zatorowość płucna

Zatorowość płucna

Diagnostyka:

Diagnostyka:

EKG

EKG

– tachykardia zatokowa, zmiany odc.

– tachykardia zatokowa, zmiany odc.

ST-T, objawy przeciążenia prawej komory,

ST-T, objawy przeciążenia prawej komory,

m.in. blok prawej odnogi pęczka Hisa,

m.in. blok prawej odnogi pęczka Hisa,

P-pulmonale.

P-pulmonale.

Najbardziej charakterystyczny, ale dość

Najbardziej charakterystyczny, ale dość

rzadki objaw (12% chorych) to głęboki S w

rzadki objaw (12% chorych) to głęboki S w

„

„

I”, Q w „III” i odwrócony T w „III”

I”, Q w „III” i odwrócony T w „III”

(S

(S

I

I

Q

Q

III

III

T

T

III

III

)

)

Gazometria

Gazometria

– zwiększony gradient P(A-a)O

– zwiększony gradient P(A-a)O

2

2

Scyntygrafia

Scyntygrafia

wentylacyjno – perfuzyjna płuc

wentylacyjno – perfuzyjna płuc