TERAPIA
ULTRADŹWIĘKOWA

CZYLI ZASTOSOWANIE ULTRADŹWIĘKÓW
W MEDYCYNIE

ZASTOSOWANIE ULTRADŹWIĘKÓW
W MEDYCYNIE

DIAGNOSTYKA - USG

•

ULTRASONOTERAPIA

- wpływ leczniczy

polega

na działaniu przeciwbólowym

,

zmniejszaniu napięcia mięśni,

rozszerzeniu naczyń krwionośnych,

hamowaniu procesów zapalnych,

przyspieszaniu wchłaniania tkankowego.

•

Fizjoterapeutyczne leczenie

ultradźwiękami

jest rodzajem

MECHANOTERAPII

. W zabiegach

fizjoterapeutycznych stosowane są

zazwyczaj

fale o częstotliwości od 0,8 do

3 MHz

. Działanie ultradźwięków opiera

się na zmianach

miejscowych

(pierwotnych

) i

ogólnych (wtórnych)

DZIAŁANIE TERAPEUTYCZNE
ULTRADŹWIĘKÓW:

•

Przeciwbólowe

•

Przeciwzapalne

•

Przyspieszenie przepływu limfy w naczyniach limfatycznych i

procesów wchłaniania

•

Wytworzenie w tkankach ciepła i przekrwienia czynnego

•

Zmniejszenie napięcia mięśni

•

Hamowanie układu współczulnego

•

Zwiększenie rozciągliwości tkanki łącznej w bliznach,

przykurczach, zwłóknieniach mięśni i torebek stawowych

•

Przyspieszenie gojenia się ran (zarówno tkanek miękkich, jak i

tkanki kostnej)

Fizjoterapeuta dobierając dawkę
terapeutyczną musi pamiętać o prawie
Arndta-Szulca, która mówi o tym, że
słabe drgawki pobudzają, silne
hamują, a duże niszczą. Objawem źle
dobranej drgawki jest ból objawiający
się podczas zabiegów.

•

FONOFOREZA/ULTRAFONOFOREZA

– zabieg

polegający na

wprowadzeniu związków

chemicznych

(o działaniu np. przeciwzapalnym,

przeciwbólowym, przeciwzakrzepowym)

do

ustroju za pomocą ultradźwięków

. Zastosowanie

np.: przy odleżynach, bólach stawów,
owrzodzeniach, trudno gojących się ranach,
bliznach, zaburzeniach krążenia żylnego.

•

Nefroskop

, przyrząd optyczny przystosowany do

oglądania wnętrza nerki. Wprowadza się go przez
uprzednio przygotowany kanał przez skórę do
miedniczki nerkowej. Przez nefroskop operacyjny

można kruszyć kamienie miedniczki i kielichów
(falą ultradźwiękową)

lub wprowadzić kleszczyki do

usuwania drobnych kamieni (kamica).

•

Litotryptor = skruszacz

, przyrząd służący

do

kruszenia kamieni w pęcherzu moczowym,

wprowadzany przez cewkę do pęcherza.
Litotryptory mogą być "ślepe" i optyczne. Obecnie
stosuje się sondy –

ureterorenoskopy, które

wysyłają ultradźwięki i za ich pomocą rozbijają
kamienie.

•

USUWANIE KAMIENI W UKŁADZIE
MOCZOWYM:

•

ESWL

, kruszenie kamienia w układzie moczowym

falą wstrząsową generowaną pozaustrojowo
(ESWL-extra-corporeal shock wave lithotripsy).

•

USUWANIE KAMIENIA NAZĘBNEGO -

SKALING

Kamień nazębny usuwany jest poprzez ultradźwięki generowane
przez końcówkę skalera, miejsce wykonywania zabiegu
dodatkowo jest chłodzonej wodą, przez co zabieg jest dobrze
znoszony przez pacjenta i prawie bezbolesny. Taki zabieg nie
powoduje uszkodzenia szkliwa nazębnego.

FAKOEMULSYFIKACJA

•

Jest metodą operacyjną usuwania zaćmy

wprowadzoną przez prof. Kelmana.

Polega na

rozdrobnieniu zaćmy wewnątrz oka przy

pomocy ultradźwięków, a następnie

odessaniu zmętniałych mas.

Metoda

fakoemulsyfikacji umożliwia operowanie

zaćmy w każdym jej stadium. Operację

wykonuje się w warunkach ambulatoryjnych,

w znieczuleniu miejscowym - podaje się

krople znieczulające do worka spojówkowego.

W miejsce usuniętej zaćmy wkłada się

odpowiednio dobraną sztuczną soczewkę

.

Stan po wszczepieniu sztucznej soczewki nosi

nazwę

pseudophakia

. Pseudophakia, nie

dając możliwości akomodacji, stwarza

konieczność dodatkowej korekcji okularowej

do bliskich odległości.

•

Po 3 godzinach od operacji pacjent może

wrócić do domu. Przeszkodą do operacji nie

jest już ani wiek pacjenta, ani większość

chorób internistycznych.

SZKODLIWOŚĆ ULTRADŹWIĘKÓW



Znane są tzw. biologiczne efekty działania
ultradźwięków, które w trakcie eksperymentów są
w stanie spowodować działanie teratogenne,
zahamowanie wzrostu płodów (mysich),
obumieranie komórek czy organizmów
jednokomórkowych, jednak dotyczy to
ultradźwięków o

bardzo dużej mocy

, mocy której

nie stosuje się w medycynie diagnostycznej



Ultrasonografy diagnostyczne nie wysyłają
ultradźwięków w sposób ciągły lecz robią to
pulsacyjnie, w sposób istotny zmniejszając i tak już
niewielką dawkę ultradźwięków.

SZKODLIWOŚĆ ULTRADŹWIĘKÓW



Długotrwałe oddziaływanie ultradźwięków
może mieć szkodliwy wpływ na cały organizm
człowieka i wywoływać u niego m.in.
niedomagania układu krążenia, zwyrodnienie
gruczołów wewnętrznego wydzielania, jak
również miejscowe uszkodzenie tkanek



Podczas długotrwałych badań stwierdzono u
osób narażonych na działanie ultradźwięków
bóle głowy oraz złe ich samopoczucie, u
pracowników tych wzrosła także temperatura
ciała o kilka dziesiątych stopnia.