CHOROBY NEREK

Arthur H. Cohen & Richard J. Glassock

Arthur H. Cohen & Richard J. Glassock

Arthur H. Cohen & Richard J. Glassock

ROLA NEREK W

USTROJU

• REGULACJA OBJĘTOŚCI PŁYNÓW USTROJOWYCH

• REGULACJA CIŚNIENIA TĘTNICZEGO KRWI

UTRZYMANIE RÓWNOWAGI ELEKTROLITOWEJ I
KWASOWO- ZASADOWEJ

• WYDALANIE PRODUKTÓW PRZEMIANY MATERII

• CZYNNOŚĆ HORMONALNA

– PRODUKCJA ERYTROPOETYNY

– PRODUKCJA AKTYWNEJ WITAMINY D3

CHOROBY NEREK

BADANIA

UKŁADU MOCZOWEGO

BADANIA KRWI

• MOCZNIK - zależy od katabolizmu

ustroju i podaży białka w diecie

• KREATYNINA - zależy od masy

mięśniowej, najlepszy wskaźnik
czynności nerek

• ELEKTROLITY: sód (Na), potas (K), wapń

(Ca), fosfor (P)

• ZASÓB ZASAD = rezerwa alkaliczna,

wskaźnik zakwaszenia ustroju

KLIRENS KREATYNINY

• KLIRENS KREATYNINY = WIELKOŚĆ FILTRACJI NERKOWEJ
• SPOSOBY BADANIA

– METODA TRADYCYJNA: oznaczanie stężenia kreatyniny w

moczu i w surowicy

– METODY „ROZCIEŃCZENIOWE” - po podaniu substancji

wydalanej przez nerki dożylnie (np. kontrast jodowy) mierzy
się szybkość zmniejszania stężenia substancji w surowicy

– WZORY PRZELICZENIOWE - obliczenia na podstawie

stężenia kreatyniny, masy ciała i wieku chorego

• ZNACZENIE

– OCENA PROGRESJI NIEWYDOLNOŚCI NEREK
– DAWKOWANIE LEKÓW w zależności od wielkości klirensu

kreatyniny

BADANIA OBRAZOWE UKŁADU

MOCZOWEGO

• ULTRASONOGRAFIA - ocena kształtu wielkości nerek, układu

kielichowo-miedniczkowego oraz nieprawidłowych struktur

• TOMOGRAFIA KOMPUTEROWA (TC)
• REZONANS MAGNETYCZNY (MRI)
• SCYNTYGRAFIA - ocena ukrwienia miąższu nerek (możliwość

obliczenia klirensu dla każdej nerki osobno)

• UROGRAFIA - ocena układu kielichowo-miedniczkowego,

moczowodów

• CYSTOGRAFIA- ocena pęcherza moczowego oraz obecności

odpływów pęcherzowo-miedniczkowych

• CYSTOSKOPIA - ocena śluzówki pęcherza moczowego
• ARTERIOGRAFIA - ocena tętnic nerkowych

BADANIE OGÓLNE
MOCZU

AUTOMATYCZNE
MIKROSKOPOWE

• CIĘŻAR WŁAŚCIWY
• pH (KWAŚNOŚĆ

MOCZU)

• GLUKOZA
• BIAŁKO
• UROBILINOGEN
• KREW
• LEUKOCYTY
• ZWIĄZKI NITROWE

• ERYTROCYTY
• LEUKOCYTY
• WAŁECZKI
• BAKTERIE

CHOROBY NEREK

PRZEWLEKŁA

NIEWYDOLNOŚĆ NEREK

PRZEWLEKŁA

NIEWYDOLNOŚĆ NEREK

(PNN)

• PRZYCZYNY

– CUKRZYCA
– KŁĘBUSZKOWE ZAPALENIA NEREK
– NADCIŚNIENIE TĘTNICZE
– ŚRÓDMIĄŻSZOWE ZAPALENIA NEREK
– INNE

• WADY WRODZONE
• CHOROBY OGÓLNOUSTROJOWE
• KAMICA NEREK

WYSTĘPOWANIE

OBJAWÓW PNN

PNN ZABURZENIA

GOSPODARKI WODNEJ

• OBRZĘKI
• ZMNIEJSZENIE ILOŚCI WYDALANEGO

MOCZU

• NADCIŚNIENIE TĘTNICZE
• NIEWYDOLNOŚĆ KRĄŻENIA
• OBRZĘK PŁUC

PNN ZABURZENIA

GOSPODARKI

ELEKTROLITOWEJ

•

ZATRZYMANIE SODU / (HIPONATREMIA)

– LECZENIE: DIETA, LEKI MOCZOPĘDNE

•

HIPERPOTASEMIA

– DIETA (ograniczyć owoce, warzywa)
– (HIPOTASEMIA) - DIURETYKI

•

HIPOKALCEMIA I HIPERFOSFATEMIA

– DIETA
– UZUPEŁNIENIE WAPNIA W CZASIE POSIŁKÓW
– ZWIĄZKI WIĄŻĄCE FOSOR W JELITACH
– AKTYWNA WITAMINA D3

•

KWASICA METABOLICZNA

– CALCIUM CARBONICUM -

PRZEWLEKŁA NIEWYDOLNOŚĆ

NEREK - OBJAWY

• UKŁAD SERCOWO-NACZYNIOWY

– NADCIŚNIENIE TĘTNICZE, ZAPALENIE

OSIERDZIA, MIĄŻDŻYCA

• UKŁAD KRWIOTWÓRCZY

– NIEDOKRWISTOŚĆ, SKAZA

KRWOTOCZNA

• UKŁAD KOSTNO STAWOWY

– OSTEODYSTROFIA, NADCZYNNOŚĆ

PRZYTARCZYC

PRZEWLEKŁA NIEWYDOLNOŚĆ

NEREK - OBJAWY

• UKŁAD ODPORNOŚCIOWY

– SKŁONNOŚĆ DO ZAKAŻEŃ

• UKŁAD POKARMOWY

– NUDNOŚCI, WYMIOTY, BIEGUNKA,

ZAPALENIE BŁONY ŚLUZOWEJ, FETOR
MOCZNICOWY

• UKŁAD NERWOWY

– OBJAWY OGÓLNE, POLINEUROPATIA,

ŚPIĄCZKA

PRZEWLEKŁA NIEWYDOLNOŚĆ

NEREK

LECZENIE

• PRZYCZYNOWE
• KONTROLA CIŚNIENIA TĘTNICZEGO

– BLOKERY KONWERTAZY ANGIOTENSYNY ACE-

i

• DIETA

– OGRANICZANIE PODAŻY BIAŁKA
– PODAŻ WAPNIA, OGRANICZENIE

FOSFORANÓW

– BILANS PŁYNOWY
– OGRANICZENIE: TŁUSZCZE, CUKRY PROSTE

PRZEWLEKŁA NIEWYDOLNOŚĆ

NEREK

LECZENIE

• LEKI

– BLOKERY KONWERTAZY ANGIOTENSYNY
– CALCIUM CARBONICUM
– SEVELAMER (wiąże fosforany w jelitach)
– ALFACALCIDOL (aktywna witamina D3)
– DIURETYKI
– ERYTROPOETYNA

• DIALIZOTERAPIA
• PRZESZCZEPIENIE NERKI

CHOROBY NEREK

ZAKAŻENIA

UKŁADU MOCZOWEGO

ZAKAŻENIA UKŁADU

MOCZOWEGO

• PODZIAŁ

– ZAKAŻENIA DOLNEGO ODCINKA

• ZAPALENIE CEWKI MOCZOWEJ
• ZAPALENIE PĘCHERZA

– ZAKAŻENIA GÓRNEGO ODCINKA

• OSTRE I PRZEWLEKŁE BAKTERYJNE

ŚRÓDMIĄŻSZOWE ZAPALENIE NEREK

ZAKAŻENIA UKŁADU

MOCZOWEGO

• OBJAWY

– CZĘSTE ODDAWANIE MAŁYCH

ILOŚCI MOCZU

– BOLESNOŚĆ PRZY ODDAWANIU

MOCZU

– BÓL W OKOLICY NADŁONOWEJ\
– BÓLE W OKOLICY LĘDŹWIOWEJ
– GORĄCZKA

ZAKAŻENIA UKŁADU

MOCZOWEGO

• BADANIA

– BADANIE OGÓLNE MOCZU

• LEUKOCYTURIA>10 w polu widzenia
• (+) ESTERAZA LEUKOCYTARNA
• LICZNE BAKTERIE
• OBECNOŚĆ ZWIĄZKÓW NITROWYCH

– POSIEW MOCZU
– POSIEW KRWI

ZAKAŻENIA UKŁADU

MOCZOWEGO

• BAKTERIOMOCZ ZNAMIENNY

– > 10

5

KOLONII BAKTERII W ML

– KOBIETY Z OBJAWAMI ZUM

• E.COLI >10

2

– MĘŻCZYŹNI > 10

3

• BAKTERIOMOCZ BEZOBJAWOWY

ZAKAŻENIA UKŁADU

MOCZOWEGO

• LECZENIE

– ZAKAŻENIE DOLNEGO ODCINKA

• U KOBIET 3 DNIOWE
• U MĘŻCZYZN 7 DNI

– ZAKAŻENIE GÓRNEGO ODCINKA

• 14 DNI DOŻYLNIE =>DOUSTNIE

– SZCZEGOLNE POSTACI

• ZESPÓŁ CEWKOWY

– ZAKAŻENIE NAWRACAJĄCE

• LECZENIE PRZEWLEKŁE
• LECZENIE PRZY PIERWSZYCH OBJAWACH
• LECZENIE PROFILAKTYCZNE

ZAKAŻENIA UKŁADU

MOCZOWEGO

• LEKI

– AMOKSYCYLINA + KLAWULANIAN
– CEFALOSPORYNY I II i II

GENERACJI

– FLUOROCHINOLONY
– TRIMETOPRIM/SULFAMETOKSAZO

L

– NITROFURANTOINA

CHOROBY NEREK

OSTRA NIEWYDOLNOŚĆ

NEREK

OSTRA NIEWYDOLNOŚĆ

NEREK

• PODZIAŁ

– PRZEDNERKOWA
– NERKOWA

• OSTRA MARTWICA CEWEK NERKOWYCH

– NIEDOKRWIENIE
– TOKSYNY

• OSTRE ŚRÓDMIĄŻSZOWE ZAPALENIE

NEREK

– POZANERKOWA

OSTRA NIEWYDOLNOŚĆ

NEREK

• ROZPOZNANIE

– SPADEK OBJĘTOŚCI MOCZU

• OLIGURIA < 500 ML/D = 20ML/GODZ
• ANURIA <100 ML/D

– WZROST STĘŻENIA

KREATYNINY/MOCZNIKA WE KRWI

OSTRA NIEWYDOLNOŚĆ

NEREK

• RÓŻNICOWANIE POSTACI

POZANERKOWEJ

–

BADANIE PALPACYJNE (powiększony pęcherz)

–

ULTRASONOGRAFIA

–

ZAŁOŻENIE CEWNIKA DOPĘCHERZOWEGO

• RÓŻNICOWANIE POSTACI

PRZEDNERKOWEJ

–

OCENA STANU NAWODNIENIA

–

WYDALANIE SODU Z MOCZEM - niskie sugeruje
postać przednerkową

OSTRA NIEWYDOLNOŚĆ

NEREK

• LECZENIE

– POSTAC PRZEDNERKOWA

• LECZENIE PRZYCZYNOWE
• WYRÓWNANIE OBJĘTOŚCI

WEWNĄTZRNACZYNIOWEJ: 0,9%NaCl,
DEXTRAN, KKCz

• DIURETYKI - furosemid dopiero po nawodnieniu !

– POSTAĆ POZANERKOWA

• ZAŁOŻENIE CEWNIKA DOPĘCHERZOWEGO
• ZABIEG UROLOGICZNY

CHOROBY NEREK

PODSTAWY DIALIZOTERAPII

Robert W. Hamilton

Robert W. Hamilton

PRZEPŁYW KRWI W

DIALIZATORZE

Toros Kapoian, Jeffrey L. Kaufman, John Nosher & Richard A. Sherman

Toros Kapoian, Jeffrey L. Kaufman, John Nosher & Richard A. Sherman

Toros Kapoian, Jeffrey L. Kaufman, John Nosher & Richard A. Sherman

Toros Kapoian, Jeffrey L. Kaufman, John Nosher & Richard A. Sherman

Toros Kapoian, Jeffrey L. Kaufman, John Nosher & Richard A. Sherman

Toros Kapoian, Jeffrey L. Kaufman, John Nosher & Richard A. Sherman

Schemat dializy

otrzewnowej

Krążenie krwi w czasie

hemodializy

DIALIZATORY

BUDOWA WEWNĘTRZNA

Kamica moczowa

• Skład kamieni

– Kamienie wapniowe 75% - szczawian

wapnia

– Fosforan amonowo magnezowy

(struwit)

– Kwas moczowy
– cystyna

Kamica moczowa

• Przyczyny

– Hiperkalciuria
– Hiperoksaluria
– Dna moczanowa
– Zakażenia

Kamica moczowa

• Objawy

– Kolka nerkowa
– Krwiomocz
– Pozanerkowa niewydolność nerek

Kamica moczowa

• Diagnostyka

– Usg
– Rtg jamy brzusznej
– Urografia
– Krew: Ca, kwas moczowy
– Mocz: Ca, szczawiany, kwas moczowy

Kamica moczowa

• Leczenie

– Leczenie przyczyny
– Nawodnienie
– Leki rozkurczowe
– ESWL – litotrypsja pozaustrojowa
– Leczenie zabiegowe

• Przeskórna nefrolitotrypsja (PCNL)
• Ureterorenoskopia (URS)