Alkaloidy opium i

Alkaloidy opium i

kanabinole- naturalne

kanabinole- naturalne

narkotyki

narkotyki

Farmacja rok IV

Farmacja rok IV

I. Kanabinole

I. Kanabinole

(1)

(1)

•

liczna grupa związków chemicznych i

liczna grupa związków chemicznych i

ich izomerów, produkowanych wyłącznie

ich izomerów, produkowanych wyłącznie

przez

przez

konopie

konopie

,

,

•

najliczniejsze i najsilniej oddziaływujące

najliczniejsze i najsilniej oddziaływujące

na człowieka to:

na człowieka to:

delta-9-

delta-9-

tetrahydrokanabinol

tetrahydrokanabinol

i

i

delta-8-

delta-8-

tetrahydrokanabinol

tetrahydrokanabinol

,

,

Kanabinole

Kanabinole

(2)

(2)

•

zawartość

zawartość

THC

THC

jest głównym

jest głównym

miernikiem

miernikiem

wartości marihuany

wartości marihuany

i

i

waha się od ilości śladowych (np. w

waha się od ilości śladowych (np. w

konopiach włóknistych) do ok. 95%

konopiach włóknistych) do ok. 95%

wszystkich kanabinolów w najlepszej

wszystkich kanabinolów w najlepszej

jakości trawce.

jakości trawce.

1. THC

1. THC

•

Tetrahydrokannabinol

Tetrahydrokannabinol

- izomer

- izomer

kannabidiolu

kannabidiolu

•

Masa cząsteczkowa

Masa cząsteczkowa

: 314.45

: 314.45

•

Nazwa systematyczna: tetrahydro-6,6,9-trimetylo-3-

Nazwa systematyczna: tetrahydro-6,6,9-trimetylo-3-

pentylo-6H-dibenzo[b,d]piran-1-ol,

pentylo-6H-dibenzo[b,d]piran-1-ol,

•

Temperatura wrzenia

Temperatura wrzenia

: 200°C (pod ciśnieniem 0,02 mm

: 200°C (pod ciśnieniem 0,02 mm

Hg)

Hg)

•

Rozpuszczalność:

Rozpuszczalność:

THC nie jest rozpuszczalny w wodzie,

THC nie jest rozpuszczalny w wodzie,

rozpuszcza się w rozpuszczalnikach organicznych, np.

rozpuszcza się w rozpuszczalnikach organicznych, np.

alkoholu, tłuszczach

alkoholu, tłuszczach

•

Toksyczność

Toksyczność

: Dawka

: Dawka

LD50

LD50

(dozowanie doustne w

(dozowanie doustne w

roztworze oleju sezamkowego): 1270 mg/kg (szczury

roztworze oleju sezamkowego): 1270 mg/kg (szczury

samce), 730 mg/kg (szczury samice)

samce), 730 mg/kg (szczury samice)

2. Działanie fizjologiczne

2. Działanie fizjologiczne

THC

THC

•

Jego działanie

Jego działanie

psychoaktywne

psychoaktywne

jest efektem

jest efektem

łączenia się z

łączenia się z

receptorami

receptorami

komórek nerwowych

komórek nerwowych

zwanych receptorami kannabinoidowymi.

zwanych receptorami kannabinoidowymi.

•

receptory kannabinoidowe

receptory kannabinoidowe

nie występują we

nie występują we

wszystkich komórkach nerwowych, lecz tylko w

wszystkich komórkach nerwowych, lecz tylko w

części kory mózgowej.

części kory mózgowej.

Pień mózgu

Pień mózgu

(który jest

(który jest

odpowiedzialny za kontrolę podstawowych funkcji

odpowiedzialny za kontrolę podstawowych funkcji

życiowych takich jak bicie serca czy oddychanie)

życiowych takich jak bicie serca czy oddychanie)

jest

jest

niemal pozbawiony

niemal pozbawiony

tych receptorów.

tych receptorów.

3. Działanie THC w

3. Działanie THC w

zależności od dawki

zależności od dawki

•

stan głębokiego odprężenia (mała dawka),

stan głębokiego odprężenia (mała dawka),

•

wzrost apetytu, wzrost wrażliwości na

wzrost apetytu, wzrost wrażliwości na

zapachy i smaki (mała dawka),

zapachy i smaki (mała dawka),

•

wzrost wrażliwości słuchu i wzroku (średnia

wzrost wrażliwości słuchu i wzroku (średnia

dawka),

dawka),

•

zaburzenia orientacji w przestrzeni,

zaburzenia orientacji w przestrzeni,

podrażnienie, stany euforyczne (duża

podrażnienie, stany euforyczne (duża

dawka).

dawka).

4. WHO o marihuanie

4. WHO o marihuanie

•

Światowa Organizacja Zdrowia w raporcie na

Światowa Organizacja Zdrowia w raporcie na

temat marihuany z

temat marihuany z

2005 r.

2005 r.

uznaje tą używkę

uznaje tą używkę

jako

jako

alternatywę

alternatywę

wobec spożywania alkoholu

wobec spożywania alkoholu

etylowego, jednakże drogą wziewną.

etylowego, jednakże drogą wziewną.

•

Podsumowując znane dane stawia

Podsumowując znane dane stawia

marihuanę praktycznie na jednej półce pod

marihuanę praktycznie na jednej półce pod

względem szkodliwości obok papierosów i

względem szkodliwości obok papierosów i

alkoholu.

alkoholu.

•

W Holandii i w USA dostępny jest

W Holandii i w USA dostępny jest

legalny lek o nazwie

legalny lek o nazwie

Dronabinol

Dronabinol

lub

lub

Marinol

Marinol

,

,

którego głównym składnikiem

którego głównym składnikiem

jest THC. Jest on przepisywany na

jest THC. Jest on przepisywany na

receptę dla osób chorych na niektóre

receptę dla osób chorych na niektóre

rodzaje raka oraz AIDS.

rodzaje raka oraz AIDS.

5.Marihuana na surowo…

5.Marihuana na surowo…

•

Ważne z punktu widzenia palacza

Ważne z punktu widzenia palacza

jest to, że

jest to, że

kanabinole rzadko

kanabinole rzadko

występują w stanie wolnym

występują w stanie wolnym

.

.

Zazwyczaj powstają one z bardziej

Zazwyczaj powstają one z bardziej

złożonych, nieaktywnych związków

złożonych, nieaktywnych związków

pod wpływem temperatury.

pod wpływem temperatury.

6. Skutki przewlekłego

6. Skutki przewlekłego

stosowania marihuany

stosowania marihuany

•

Zaburzenia snu,

Zaburzenia snu,

•

Apatia,

Apatia,

•

Zaburzenia pamięci,

Zaburzenia pamięci,

•

Zaburzenia percepcji,

Zaburzenia percepcji,

•

Wychudzenie,

Wychudzenie,

•

Przewlekłe zapalenie krtani i oskrzeli,

Przewlekłe zapalenie krtani i oskrzeli,

•

Napady kaszlu,

Napady kaszlu,

•

Psychozy intoksykacyjne

Psychozy intoksykacyjne

Test do wykrywania

Test do wykrywania

marihuany

marihuany

•

INTIMEX Marihuana Test

INTIMEX Marihuana Test

jest

jest

immunochemicznym, chromatograficznym

immunochemicznym, chromatograficznym

testem do wykrywania

testem do wykrywania

11-nor-D9-THC-9

11-nor-D9-THC-9

COOH

COOH

(metabolity marihuany) w ludzkim

(metabolity marihuany) w ludzkim

moczu. Test wykrywa również inne

moczu. Test wykrywa również inne

spokrewnione z marihuaną związki w

spokrewnione z marihuaną związki w

przypadku ich obecności w moczu

przypadku ich obecności w moczu

Wynik

Wynik

należy potwierdzić innymi metodami.

należy potwierdzić innymi metodami.

•

Zalecana jest metoda (GC/MS).

Zalecana jest metoda (GC/MS).

Test do wykrywania marihuany

Test do wykrywania marihuany

(2)

(2)

•

Efekt palenia marihuany następuje w przeciągu 20-

Efekt palenia marihuany następuje w przeciągu 20-

30 minut od zapalenia jednego skręta i trwa 90-120

30 minut od zapalenia jednego skręta i trwa 90-120

minut. Podwyższony poziom metabolitów THC w

minut. Podwyższony poziom metabolitów THC w

moczu można wykryć w przeciągu godziny i przez

moczu można wykryć w przeciągu godziny i przez

kolejne 3-10 dni po zapaleniu. Głównym wydalanym

kolejne 3-10 dni po zapaleniu. Głównym wydalanym

metabolitem jest

metabolitem jest

kwas karboksylowy 11-nor-D9-

kwas karboksylowy 11-nor-D9-

tetrahydrocannabinol- (D9-THC-COOH).

tetrahydrocannabinol- (D9-THC-COOH).

•

W teście zastosowano

W teście zastosowano

monoklonalne przeciwciała

monoklonalne przeciwciała

do

do

selektywnego wykrywania podwyższonego poziomu

selektywnego wykrywania podwyższonego poziomu

THC w moczu. Test daje wynik pozytywny, gdy

THC w moczu. Test daje wynik pozytywny, gdy

stężenie THC w moczu przewyższa 50 ng/ml.

stężenie THC w moczu przewyższa 50 ng/ml.

II. Alkaloidy opium

II. Alkaloidy opium

•

Opium

Opium

- zatężony sok z maku

- zatężony sok z maku

lekarskiego (

lekarskiego (

Papaver somniferum

Papaver somniferum

),

),

•

Zawiera ok..

Zawiera ok..

20 alkaloidów

20 alkaloidów

należących do dwóch grup:

należących do dwóch grup:

•

1) pochodne

1) pochodne

fenanterenu

fenanterenu

( morfina i

( morfina i

kodeina)

kodeina)

•

2)pochodne

2)pochodne

izochinolinowe

izochinolinowe

( papaweryna, noskopina)

( papaweryna, noskopina)

1. Morfina i heroina (1)

1. Morfina i heroina (1)

•

1805r. Serurner- pierwsza

1805r. Serurner- pierwsza

izolacja

izolacja

morfiny,

morfiny,

•

1952r. pierwsza

1952r. pierwsza

synteza

synteza

morfiny,

morfiny,

•

1898r. otrzymanie heroiny (Bayer)

1898r. otrzymanie heroiny (Bayer)

•

Heroina na rynku narkotykowym występuje

Heroina na rynku narkotykowym występuje

w postaci białego proszku o zawartości

w postaci białego proszku o zawartości

heroiny 21-60%, pozostałe składniki to

heroiny 21-60%, pozostałe składniki to

wypełniacze

wypełniacze

Morfina i heroina (2)

Morfina i heroina (2)

•

„

„

polska heroina”-

polska heroina”-

tzw. kompot,

tzw. kompot,

brązowa ciecz, będąca mieszaniną

brązowa ciecz, będąca mieszaniną

różnych związków, otrzymana przez

różnych związków, otrzymana przez

acetylację wyciągu ze słomy

acetylację wyciągu ze słomy

makowej (morfina 1,2-49,7 mg/ml,

makowej (morfina 1,2-49,7 mg/ml,

heroina 0,2-2.1 mg/ml, in.)

heroina 0,2-2.1 mg/ml, in.)

2. WCHŁANIANIE, METABOLIZM, WYDALANIE-

2. WCHŁANIANIE, METABOLIZM, WYDALANIE-

MORFINY I HEROINY

MORFINY I HEROINY

•

Podanie doustne-

Podanie doustne-

szybkie wchłanianie, ale

szybkie wchłanianie, ale

dostępność biologiczna nieduża,

dostępność biologiczna nieduża,

•

Droga inhalacyjna-

Droga inhalacyjna-

większy stopień

większy stopień

wchłaniania,

wchłaniania,

•

Z powodu dużej polarności

Z powodu dużej polarności

tylko ok. 20%

tylko ok. 20%

morfiny przechodzi do miejsca działania,

morfiny przechodzi do miejsca działania,

o.u.n., przez barierę krew-mózg,

o.u.n., przez barierę krew-mózg,

•

Szybki metabolizm w wątrobie (morfina 1,9-

Szybki metabolizm w wątrobie (morfina 1,9-

2,6 h, heroina 6 min)

2,6 h, heroina 6 min)

WCHŁANIANIE, METABOLIZM, WYDALANIE- MORFINY

WCHŁANIANIE, METABOLIZM, WYDALANIE- MORFINY

I HEROINY (2)

I HEROINY (2)

•

Główny

Główny

metabolit

metabolit

morfiny-

morfiny-

glukuronid 3-

glukuronid 3-

morfiny

morfiny

( pozostałe :normorfina,

( pozostałe :normorfina,

glukuronid 6- morfiny)

glukuronid 6- morfiny)

•

Heroina

Heroina

w pierwszym etapie ulega

w pierwszym etapie ulega

deacetylacji do

deacetylacji do

6-monoacetylomorfiny

6-monoacetylomorfiny

,

,

która przekształca się dalej do morfiny.

która przekształca się dalej do morfiny.

Obecność 6MAM pozwala na odróżnienie

Obecność 6MAM pozwala na odróżnienie

przyjęcia morfiny od heroiny.

przyjęcia morfiny od heroiny.

3. Mechanizm działania toksycznego

3. Mechanizm działania toksycznego

opioidów

opioidów

•

Polega na łączeniu z

Polega na łączeniu z

receptorami

receptorami

opioidowymi

opioidowymi

, które w warunkach

, które w warunkach

fizjologicznych wiążą endorfiny.

fizjologicznych wiążą endorfiny.

Opioidy wiążą się z receptorami

Opioidy wiążą się z receptorami

mi

mi

opioidowymi odpowiedzialnymi za

opioidowymi odpowiedzialnymi za

działanie narkotyczne i z

działanie narkotyczne i z

receptorami

receptorami

kappa

kappa

,

,

sigma

sigma

, nie wiążą

, nie wiążą

się natomiast z receptorami

się natomiast z receptorami

delta

delta

4. Objawy zatrucia alkaloidami

4. Objawy zatrucia alkaloidami

opium

opium

•

uzależnienia psychiczne, fizyczne i

uzależnienia psychiczne, fizyczne i

tolerancja,

tolerancja,

•

zespół odstawienia,

zespół odstawienia,

•

uszkodzenie narządów miąższowych, oun,

uszkodzenie narządów miąższowych, oun,

•

zaparcia,

zaparcia,

•

zaburzenia hormonalne i układu

zaburzenia hormonalne i układu

odpornościowego,

odpornościowego,

•

impotencja,

impotencja,

•

Zatrucia ostre: depresja oun, jego

Zatrucia ostre: depresja oun, jego

zmniejszona aktywność, występowanie

zmniejszona aktywność, występowanie

głębokiej śpiączki, obniżenie ciśnienia

głębokiej śpiączki, obniżenie ciśnienia

tętniczego, bradykardia, nudności i wymioty.

tętniczego, bradykardia, nudności i wymioty.

•

Śmierć na skutek porażenia ośrodkow

Śmierć na skutek porażenia ośrodkow

naczynio- ruchowego i oddechowego, etc.

naczynio- ruchowego i oddechowego, etc.

5.Charakterystyczne objawy przyjęcia

5.Charakterystyczne objawy przyjęcia

heroiny ( morfiny)

heroiny ( morfiny)

•

Szkliste oczy ze szpileczkowatymi

Szkliste oczy ze szpileczkowatymi

źrenicami,

źrenicami,

•

Brak apetytu,

Brak apetytu,

•

„

„

gęsia skórka”,

gęsia skórka”,

•

Zimne i gorące poty.

Zimne i gorące poty.

6.Stężenia w płynach ustrojowych i

6.Stężenia w płynach ustrojowych i

tkankach ( morfina, heroina)

tkankach ( morfina, heroina)

•

Stężenie terapeutyczne:

Stężenie terapeutyczne:

0,014- 0,083

0,014- 0,083

µ

µ

g/ml,

g/ml,

•

Stężenie toksyczne

Stężenie toksyczne

0,15- 0,5

0,15- 0,5

µ

µ

g/ml, a

g/ml, a

śmiertelne powyżej

śmiertelne powyżej

0,5

0,5

µ

µ

g/ml

g/ml

•

Analiza rozmieszczenia morfiny nie

Analiza rozmieszczenia morfiny nie

wskazuje na żaden narząd, w którym

wskazuje na żaden narząd, w którym

gromadzą się znaczne ilości tego

gromadzą się znaczne ilości tego

związku

związku

7. Kodeina

7. Kodeina

•

Wykazuje 20% aktywności morfiny,

Wykazuje 20% aktywności morfiny,

•

Stanowi składnik „polskiej heroiny”

Stanowi składnik „polskiej heroiny”

•

Ulega

Ulega

biotransformacji do morfiny

biotransformacji do morfiny

( O-

( O-

demetylacja) i narkodeiny (N-demetylacja),

demetylacja) i narkodeiny (N-demetylacja),

a następnie kodeina jak i jej metabolity

a następnie kodeina jak i jej metabolity

ulegają sprzężeniu z kwasem glukuronowym

ulegają sprzężeniu z kwasem glukuronowym

•

Metabolizm kodeiny do morfiny przebiega z

Metabolizm kodeiny do morfiny przebiega z

udziałem polimorficznych form cytochromu

udziałem polimorficznych form cytochromu

CYP 2D6

CYP 2D6

•

Objawy zatrucia

Objawy zatrucia

: utrata przytomności,

: utrata przytomności,

drgawki. Śmierć następuje w wyniku

drgawki. Śmierć następuje w wyniku

porażenia ośrodka oddechowego.

porażenia ośrodka oddechowego.

8. Metadon

8. Metadon

•

Zsyntetyzowany w czasie II Wojny Światowej w Niemczech,

Zsyntetyzowany w czasie II Wojny Światowej w Niemczech,

•

Właściwości farmakologiczne podobne do morfiny (p/bólowo

Właściwości farmakologiczne podobne do morfiny (p/bólowo

silniej i dłużej),

silniej i dłużej),

•

Aktywną formą jest L- izomer ( na rynku narkotykowym

Aktywną formą jest L- izomer ( na rynku narkotykowym

występuje w mieszaninie racemicznej),

występuje w mieszaninie racemicznej),

•

Umożliwia przejście z narkomanii niekontrolowanej w

Umożliwia przejście z narkomanii niekontrolowanej w

kontrolowaną,

kontrolowaną,

•

Wywołuje błogostan po podaniu i.v.! (+nalokson)

Wywołuje błogostan po podaniu i.v.! (+nalokson)

9. Petydyna (Dolargan)

9. Petydyna (Dolargan)

•

Nietypowe objawy zatrucia:

Nietypowe objawy zatrucia:

- sen narkotyczny może poprzedzać

- sen narkotyczny może poprzedzać

pobudzenie,

pobudzenie,

-

Rozszerzone źrenice, zaczerwieniona i

Rozszerzone źrenice, zaczerwieniona i

sucha skóra,

sucha skóra,

-

(ostre zatrucia petydyną mogą

(ostre zatrucia petydyną mogą

przypominać ostre zatrucia atropiną)

przypominać ostre zatrucia atropiną)