INFEKCYJNE

INFEKCYJNE

ZAPALENIE

ZAPALENIE

STAWÓW

STAWÓW

Zapalenie stawów, spowodowane infekcjąbakteryjną
grzybiczą lub wirusową maziówki lub tkanek
okołostawowych.

Infekcyjne zapalenie stawów może mieć charakter

• ostry ( zwykle bakteryjne )
• przewlekły ( bakterie grzybicze, pasożytnicze lub

wywołane przez mykobakterie ).

Szybkie rozpoznanie i rozpoczęcie leczenia zwiększa
szansę na całkowite wyleczenie. Natomiast
opóźnienie może być przyczyną trwałego
upośledzenia czynności w stawach objętych
procesem chorobowym.

Epidemiologia

Epidemiologia

Częstość występowania 200/100 000

mieszkańców w USA, niższa w krajach
europejskich, ale znacznie wyższa w
Afryce, Azji, Ameryce Łacińskiej.

Czynniki ryzyka w infekcyjnym

Czynniki ryzyka w infekcyjnym

zapaleniu stawów

zapaleniu stawów

• Podeszły wiek (50% chorych > 60 r.ż.)
• Alkoholizm
• Artrocenteza lub zabieg chirurgiczny
• Przewlekła choroba (np. płuc, wątroby)
• Cukrzyca
• Hemofilia
• Niedobór odporności, w tym zakażenie

HIV

• Leczenie immunosupresyjne

Czynniki ryzyka w infekcyjnym

Czynniki ryzyka w infekcyjnym

zapaleniu stawów cd.

zapaleniu stawów cd.

• Narkomania
• Choroba nowotworowa
• Endoprotezoplastyka
• Niewydolność nerek
• Reumatoidalne zapalenie stawów
• Niedokrwistość sierpowatokrwinkowa
• Zakażenie skóry
• Toczeń rumieniowaty trzewny

Współistnienie innych chorób może

zwiększać nie tylko ryzyko

infekcyjnego zapalenia stawów, ale

również przebieg samej choroby.

Chorzy z reumatoidalnym

zapaleniem stawów są szczególnie

narażeni na zwiększone ryzyko

wystąpienie bakteryjnego zapalenia

stawów (częstość od 0.3% do 3%).

Zejście choroby jest niekorzystne z

dużym stopniem śmiertelności (25%

wobec 9% u chorych bez r.z.s.).

Chorzy z r.z.s. wykazują często
dodatkowe czynniki ryzyka
wystąpienia infekcyjnego zapalenia
stawów (np. przewlekłe schorzenie,
leczenie kortykosteroidami). Ryzyko
zapalenia stawu jest znacznie
zwiększone u chorych z r.z.s. oraz u
innych pacjentów u których w
anamnezie stwierdzono zakażenie
stawu lub zabieg
endoprotezoplastyki.

Etiologia

Etiologia

Ostre infekcyjne zapalenie stawów stanowi 95% i

jest wywoływane przez bakterie i wirusy

Neisseria gonorrhoerae jest najczęstszą

przyczyną u dorosłych. Rozprzestrzenia się z

zakażonych powierzchni błon śluzowych (szyjka

macicy, odbytnica, gardło) na:

• małe stawy rąk,
• nadgarstkowe,
• łokciowe,
• kolanowe i skokowe
• rzadko dotyczy stawów kręgosłupa.

Niegonokokowe zapalenie stawów wywołane jest

zwykle przez:

• gronkowca złocistego
• paciorkowca
• lub bakterie Gram-ujemne
• Enterobacter,
• Pseudomonas

U 80% chorych z niegonokokowym zapaleniem

stawów ma charakter jednostawowy (kolanowy,

biodrowy, barkowy, nadgarstkowy, skokowy i

łokciowy).

• Wielostawowe zapalenie pojawia się u

chorych z przewlekłą chorobą stawów
(r.z.s. lub choroba zwyrodnieniowa
stawów) czy z wszczepionym sztucznym
stawem.

• Borrelia burgdorferi może powodować

ostre, wędrujące zapalenie stawów z
gorączką, bólami głowy, zmęczeniem i
zmianami skórnymi lub bardziej
przewlekłe, przerywane zapalenie jednego
bądź kilku stawów.

• Ostre zapalenie stawów może być

wywoływane przez wirusy np.
hepatitis B, C, wirus różyczki i inne.

• Przewlekłe infekcyjne zapalenie

stawów (5%) jest powodowane przez
mykobakterie, grzyby, pierwotniaki,
pasożyty i niektóre bakterie o niskiej
patogenności.

Objawy kliniczne:

Objawy kliniczne:

Zakażenie stawu może mieć
charakter ostry z nagłym początkiem
bólu i obrzęku stawu lub przewlekły z
podstępnym rozwojem
łagodniejszych objawów

Ostre bakteryjne

Ostre bakteryjne

zapalenie stawów

zapalenie stawów

.

.

• początek jest szybki (od kilku godzin do kilku dni)

z bólem umiarkowanym do ciężkiego,

ociepleniem, tkliwością i ograniczoną

ruchomością.
Zwykle występują gorączka i dreszcze, ale

pacjent może nie mieć innych objawów ciężkiej

infekcji, co może opóźnić rozpoznanie.

Dzieci z infekcyjnym zapaleniem stawów mogą

przejawiać ograniczony, samorzutny ruch

kończyny (pseudoporażenie), rozdrażnienie oraz

umiarkowaną gorączkę lub jej brak.

Zapalenie występuje zazwyczaj w jednym stawie

– najczęściej kolanowym, biodrowym lub

barkowym

Gonokokowe zapalenie

Gonokokowe zapalenie

stawów

stawów

• jest najczęściej spotykanym odrębnym zespołem

zapalenia skóry, zapalenia wielostawowego oraz
zapalenia ścięgien i maziówki. Rozsiane zakażenie
gonokokowe charakteryzuje się 5-7 dniową
gorączką, silnymi dreszczami, mnogimi zmianami
na skórze (wybroczyny, grudki, krostki, pęcherze
krwotoczne, zmiany martwicze) na powierzchni
tułowia, kończyn dolnych i śluzówek. Do innych
objawów zalicza się:przejściowe artralgie,
zapalenie ścięgien i maziówki, które przechodzi w
zapalenie w jednym bądź kilku stawach.

Przewlekłe infekcyjne

Przewlekłe infekcyjne

zapalenie stawów

zapalenie stawów

• zajmuje stawy obwodowe (kolanowe,

biodrowe i nadgarstkowe ), może też być

zlokalizowane w stawach krzyżowo-

biodrowych lub stawach kręgosłupa ).

Podstępny początek choroby często może

być przyczyną znacznego opóźnienia

rozpoznania. Stawy niszczone są w wyniku

tworzenia się nadżerek wywołanych

przerostem maziówki zajętej procesem

zapalnym oraz zapaleniem kości i szpiku.

Niegonokokowe

Niegonokokowe

zapalenie stawów

zapalenie stawów

• zwykle zajmuje pojedynczy staw z

postępującym, umiarkowanym lub ciężkim

bólem, który wyraźnie pogarsza się przy

ruchach lub palpacji, wskutek tego

czynność stawu jest zaburzona. Większość

zakażonych stawów jest obrzęknięta,

zaczerwieniona i nadmiernie ocieplona. Do

50% chorych może nie mieć gorączki lub

jest ona niewielka; 20% chorych skarży się

na dreszcze.

Rozpoznanie różnicowe

Rozpoznanie różnicowe

U wszystkich chorych z niewyjaśnionym

zapaleniem jednego stawu należy rozważyć

rozpoznanie infekcyjnego zapalenia stawów
Artropatie wywołane odkładaniem się kryształów (

dna, chondrokalcynoza ) mogą upodabniać się do

infekcyjnego zapalenia stawów – decydujące jest

wykrycie kryształów w płynie stawowym
Ostry początek r.z.s., spondyloartropatii

seronegatywnych może być podobny do

infekcyjnego zapalenia stawów – decyduje jałowy

posiew płynu stawowego.
Reaktywne zapalenie stawów zwłaszcza

przebiegające z zapaleniem cewki moczowej

wymaga różnicowania z gonokokowym

zapaleniem stawów

Leczenie

Leczenie

• Farmakoterapia

Antybiotykoterapia – empiryczna

bezpośrednio po wykonaniu posiewu

płynu, a przed otrzymaniem jego wyniku,

a po jego otrzymaniu, zgodna z wynikiem

posiewu.

• Aspiracja wewnątrzstawowego płynu

ropnego, płukanie przepływowe stawu,

płukanie artroskopowe

• Artromia w celu opracowania

chirurgicznego stawu

• Fizjoterapia

Celem postępowania rehabilitacyjnego jest

opanowanie bólu i zachowanie prawidłowej

ruchomości stawu i siły mięśniowej.

Unieruchomienie stawu objętego zakażeniem ma

na celu działanie analgetyczne.
Zaraz po ustąpieniu ostrego stanu zapalnego

należy rozpocząć ćwiczenia bierne, a następnie

czynne. Wykonuje się je w granicach tolerancji

bólowej chorego, a ich celem jest zapobieganie

przykurczom, zakrzepom i wystąpieniu

zatorowości.
W przypadku infekcyjnego zapalenia stawów

kończyn dolnych , zabrania się obciążania ich aż

do czasu ustąpienia wszystkich objawów

zapalenia

Rokowanie

Rokowanie

Rokowanie co do zejścia infekcyjnego

zapalenia stawów zależy od takich

czynników jak :

• czas trwania choroby,
• wiek chorego,
• wykonywanie drenażu chirurgicznego,
• wystąpienie zapalenia stawów przed

zakażeniem

Zejście infekcyjnego zapalenia
stawów jest niekorzystne wówczas,
gdy posiewy płynu stawowego są
dodatnie przez ponad tydzień od
momentu rozpoczęcia od podania
antybiotyków ( lub jeśli cały ten czas
występuje infekcja ) oraz wtedy, gdy
zakażenie wywołane jest przez
bakterie Gram – ujemne.

Dziękujemy za

Dziękujemy za

uwagę !!!

uwagę !!!

Katarzyna Dziuba

Katarzyna Dziuba

Kamil Kostrzewa

Kamil Kostrzewa