Uzależnienie od
Uzależnienie od
alkoholu
alkoholu
Dr n. med. Barbara Stec-Szczęsna
Dr n. med. Barbara Stec-Szczęsna
II Klinika Psychiatryczna WUM
II Klinika Psychiatryczna WUM
2
2
Nadużywanie alkoholu
Nadużywanie alkoholu
(używanie szkodliwe)
(używanie szkodliwe)
[pijaństwo]
[pijaństwo]
Dezadaptacyjny sposób picia napojów alkoholowych
Dezadaptacyjny sposób picia napojów alkoholowych
prowadzący do klinicznie znacznych zakłóceń lub
prowadzący do klinicznie znacznych zakłóceń lub
cierpienia, przejawiający się co najmniej jedną z cech
cierpienia, przejawiający się co najmniej jedną z cech
występujący najmniej przez
występujący najmniej przez
12 miesięcy
12 miesięcy
:
:
Powtarzające się nadużywanie alkoholu, prowadzące do
Powtarzające się nadużywanie alkoholu, prowadzące do
zaniedbywania obowiązków zawodowych, szkolnych lub
zaniedbywania obowiązków zawodowych, szkolnych lub
rodzinnych
rodzinnych
Powtarzające się picie w sytuacjach potencjalnie groźnych
Powtarzające się picie w sytuacjach potencjalnie groźnych
dla życia (podczas prowadzenia samochodów, sprzętu
dla życia (podczas prowadzenia samochodów, sprzętu
ciężkiego i maszyn)
ciężkiego i maszyn)
Powtarzające się problemy prawne związane z alkoholem
Powtarzające się problemy prawne związane z alkoholem
Stałe picie pomimo uporczywych lub powtarzających się
Stałe picie pomimo uporczywych lub powtarzających się
problemów spo łecznych lub interpersonalnych,
problemów spo łecznych lub interpersonalnych,
spowodowanych lub zaostrzanych przez efekty
spowodowanych lub zaostrzanych przez efekty
przyjmowania alkoholu (np. kłótnie rodzinne, udział w
przyjmowania alkoholu (np. kłótnie rodzinne, udział w
bójkach)
bójkach)
3
3
„
„
przyjmowanie ryzykowne"
przyjmowanie ryzykowne"
spożywanie substancji w sposób,
spożywanie substancji w sposób,
który może spowodować
który może spowodować
szkody
szkody
zdrowotne
zdrowotne
lub z
lub z
nadmierną
nadmierną
częstością
częstością
(systematyczne
(systematyczne
spożywanie ponad 3-4
spożywanie ponad 3-4
standardowych porcji alkoholu (l0 g)
standardowych porcji alkoholu (l0 g)
przez mężczyzn lub 1-2 porcji przez
przez mężczyzn lub 1-2 porcji przez
kobiety albo częstsze niż 3-4 razy na
kobiety albo częstsze niż 3-4 razy na
miesiąc upijanie się).
miesiąc upijanie się).
4
4
Zatrucie alkoholowe (ostre
Zatrucie alkoholowe (ostre
zatrucie) [upojenie alkoholowe]
zatrucie) [upojenie alkoholowe]
spożywanie alkoholu w wywiadzie
spożywanie alkoholu w wywiadzie
niewyraźna mowa,
niewyraźna mowa,
utrata koordynacji ruchowej,
utrata koordynacji ruchowej,
niepewny chód,
niepewny chód,
oczopląs,
oczopląs,
upośledzenie uwagi i pamięci,
upośledzenie uwagi i pamięci,
osłupienie lub śpiączka (ciężkie zatrucie,
osłupienie lub śpiączka (ciężkie zatrucie,
któremu towarzyszą również: hipotermia,
któremu towarzyszą również: hipotermia,
tachykardia, zwolnienie oddechu,
tachykardia, zwolnienie oddechu,
najczęściej rozszerzenie źrenic, wzmożone
najczęściej rozszerzenie źrenic, wzmożone
ciśnienie śródczaszkowe).
ciśnienie śródczaszkowe).
5
5
0,5 promila - wzmocnione
0,5 promila - wzmocnione
samopoczucie, utrata zahamowań
samopoczucie, utrata zahamowań
1 promil - niewyraźna mowa, chwiejny
1 promil - niewyraźna mowa, chwiejny
chód
chód
2 promile -euforia, zaburzenia
2 promile -euforia, zaburzenia
koordynacji ruchów
koordynacji ruchów
3 promile - zamroczenie
3 promile - zamroczenie
4 promile - stupor
4 promile - stupor
5 promili - śpiączka (coma)
5 promili - śpiączka (coma)
6 promili - porażenie oddychania i
6 promili - porażenie oddychania i
śmierć
śmierć
6
6
20g czystego alkoholu = 0,5 l
20g czystego alkoholu = 0,5 l
piwa = 150 ml wina = 50 ml
piwa = 150 ml wina = 50 ml
wódki
wódki
Maksymalne stężenie we krwi:
Maksymalne stężenie we krwi:
ok. 1,0 - 1,5 godziny
ok. 1,0 - 1,5 godziny
7
7
W ICD-10 wyróżniono
W ICD-10 wyróżniono
zatrucie
zatrucie
(upicie) patologiczne [upojenie
(upicie) patologiczne [upojenie
patologiczne],
patologiczne],
które występuje
które występuje
natychmiast po spożyciu tak małej
natychmiast po spożyciu tak małej
ilości alkoholu, która u większości
ilości alkoholu, która u większości
osób nie powoduje upicia, a
osób nie powoduje upicia, a
przejawia się nagłą agresją i często
przejawia się nagłą agresją i często
gwałtownym zachowaniem,
gwałtownym zachowaniem,
nietypowym dla danej osoby
nietypowym dla danej osoby
8
8
Uzależnienie od alkoholu
Uzależnienie od alkoholu
Kompleks zjawisk fizjologicznych,
Kompleks zjawisk fizjologicznych,
behawioralnych i poznawczych,
behawioralnych i poznawczych,
wśród których przyjmowanie
wśród których przyjmowanie
substancji lub grupy substancji
substancji lub grupy substancji
dominuje nad innymi zachowaniami,
dominuje nad innymi zachowaniami,
które miały uprzednio dla pacjenta
które miały uprzednio dla pacjenta
większą wartość
większą wartość
9
9
Uzależnienie
Uzależnienie
Głodne
Głodne
K
K
A
A
T
T
U
U
S
S
Z
Z
e
e
10
10
Uzależnienie od alkoholu
Uzależnienie od alkoholu
Rozpoznanie można ustalić jeśli w ciągu
ostatniego roku występowały łącznie co
najmniej 3 z niżej wymienionych objawów:
- silna potrzeba albo rodzaj natręctwa
dotyczącego przyjmowania substancji
- trudności z kontrolowaniem zachowania
dotyczącego przyjmowania substancji (jego
rozpoczęcia, zakończenia lub jej ilości)
- zespół abstynencyjny albo używanie tej same
lub podobnie działającej substancji w celu
złagodzenia zespołu abstynencyjnego
11
11
Uzależnienie od alkoholu
Uzależnienie od alkoholu
-
Występowanie tolerancji
Postępujące zaniedbywanie zainteresowań bądź
źródeł przyjemności z powodu przyjmowania
substancji psychoaktywnych, zwiększenie ilość
czasu niezbędnego do zdobycia lub przyjmował
substancji albo ustąpienia jego skutków
Przyjmowanie substancji mimo jednoznacznej
wiedzy o powodowaniu przez nią szkodliwych
skutków. Istotne jest, czy osoba przyjmująca była
świadoma lub mogła być świadoma natury i
wielkości szkody
12
12
Powikłania somatyczne
Powikłania somatyczne
Układ pokarmowy
Układ pokarmowy
- zapalenie błon śluzowych,
- zapalenie błon śluzowych,
nadżerki, krwawienia, zaburzenia perystaltyki i
nadżerki, krwawienia, zaburzenia perystaltyki i
wchłaniania, osłabienie zwieracza przełyku, refluks,
wchłaniania, osłabienie zwieracza przełyku, refluks,
stłuszczenie, zapalenie marskość wątroby, rak
stłuszczenie, zapalenie marskość wątroby, rak
pierwotny wątroby
pierwotny wątroby
Układ krążenia
Układ krążenia
- umiarkowane spożywanie alkoholu
- umiarkowane spożywanie alkoholu
zmniejsza ryzyko choroby wieńcowej, intensywne picie
zmniejsza ryzyko choroby wieńcowej, intensywne picie
zwiększa ryzyko i umieralność z powodu choroby
zwiększa ryzyko i umieralność z powodu choroby
wieńcowej kardiomiopatia alkoholowa, zaburzenia
wieńcowej kardiomiopatia alkoholowa, zaburzenia
rytmu serca, nadciśnienie tętnicze, udar, krwotok
rytmu serca, nadciśnienie tętnicze, udar, krwotok
mózgowy, zawał serca, zaburzenia hematologiczne
mózgowy, zawał serca, zaburzenia hematologiczne
Układ oddechowy
Układ oddechowy
- przewlekłe zapalenia błony
- przewlekłe zapalenia błony
śluzowej tchawicy i oskrzeli, związek uzależnienia od
śluzowej tchawicy i oskrzeli, związek uzależnienia od
alkoholu i gruźlicy płuc, razem z paleniem tytoniu
alkoholu i gruźlicy płuc, razem z paleniem tytoniu
zwiększa ryzyko nowotworów j. ustnej, krtani, tchawicy
zwiększa ryzyko nowotworów j. ustnej, krtani, tchawicy
13
13
Powikłania somatyczne
Powikłania somatyczne
cd.
cd.
Układ moczowy
Układ moczowy
- ostra niewydolność nerek,
- ostra niewydolność nerek,
wzrost stężenia kw. moczowego we krwi,
wzrost stężenia kw. moczowego we krwi,
odkładanie złogów magnezu w drogach
odkładanie złogów magnezu w drogach
moczowych
moczowych
Układ endokrynny
Układ endokrynny
- nieprawidłowe wydzielanie
- nieprawidłowe wydzielanie
hormonów, np. testosteronu, luteotropiny,
hormonów, np. testosteronu, luteotropiny,
zmniejszenie ruchliwości, uszkodzenie plemników,
zmniejszenie ruchliwości, uszkodzenie plemników,
zaburzenia potencji, hipogonadyzm u mężczyzn,
zaburzenia potencji, hipogonadyzm u mężczyzn,
maskulinizacja u kobiet, bezpłodność, obniżenie
maskulinizacja u kobiet, bezpłodność, obniżenie
poziomu T3,podwyższony poziom kortyzolu,
poziomu T3,podwyższony poziom kortyzolu,
rozchwianie osi podwzgórzowo-przysadkowo-
rozchwianie osi podwzgórzowo-przysadkowo-
nadnerczowej
nadnerczowej
14
14
Powikłania somatyczne
Powikłania somatyczne
cd.
cd.
Układ odpornościowy
Układ odpornościowy
obniżone funkcje obronne
obniżone funkcje obronne
np. limfocytów, kom.NK
np. limfocytów, kom.NK
Układ nerwowy
Układ nerwowy
- polineuropatia, porażenia
- polineuropatia, porażenia
nerwów, neuropatia n. błędnego( porażenie
nerwów, neuropatia n. błędnego( porażenie
podniebienia miękkiego, gardła, krtani), miopatia
podniebienia miękkiego, gardła, krtani), miopatia
alkoholowa, toksyczne uszkodzenie pozagałkowej
alkoholowa, toksyczne uszkodzenie pozagałkowej
części n. wzrokowego, zanik n. wzrokowego,
części n. wzrokowego, zanik n. wzrokowego,
retinopatia siatkówkowo- naczyniówkowa
retinopatia siatkówkowo- naczyniówkowa
Inne
Inne
- zmiany skórne, choroby przenoszone droga
- zmiany skórne, choroby przenoszone droga
płciową, wzrost ryzyka nowotworów, niekorzystny
płciową, wzrost ryzyka nowotworów, niekorzystny
wpływ na ciążę i płód ( alkoholowy zespół płodowy
wpływ na ciążę i płód ( alkoholowy zespół płodowy
FAS)
FAS)
15
15
Powikłania
Powikłania
psychiatryczne
psychiatryczne
Zespół abstynencyjny
Zespół abstynencyjny
Kilka h po zaprzestaniu używania alkoholu
( w sposób
powtarzający się , długotrwały i/lub w wysokich dawkach),
związany jest ze zmniejszeniem alkoholemii, przewlekłe picie
powoduje spadek aktywności rec. GABA-ergicznych, wzrost
aktywności rec. NMDA, zwiększenie liczby kanałów wapniowych;
po odstawieniu alkoholu następuje - wzrost pobudliwości neuronów
objawy ze strony układu pokarmowego (brak łaknienia, nudności,
wymioty, biegunki)
układu krążenia( przyspieszenie akcji serca, zaburzenia rytmu,
podwyższone ciśnienie tętnicze)
układu wegetatywnego (wzmożona potliwość, rozszerzenie źrenic,
suchość śluzówek jamy ustnej)
złe samopoczucie, osłabienie podwyższona ciepłota ciała bóle
mięśniowe, bóle głowy, drżenia, niepokój, lęk, zaburzenia snu.
trwa do 7 dni ( zwykle 3,4)
16
16
Zespół abstynencyjny cd.
Zespół abstynencyjny cd.
Ustępuje samoistnie lub przez nawrót picia,
Ustępuje samoistnie lub przez nawrót picia,
lub podanie środków podobnych do alkoholu
lub podanie środków podobnych do alkoholu
(bzd, barbiturany, eter)
(bzd, barbiturany, eter)
5-15% alkoholików napady drgawek 5%
5-15% alkoholików napady drgawek 5%
pacjentów - psychozy alkoholowe,
pacjentów - psychozy alkoholowe,
majaczenie
majaczenie
Hospitalizację należy rozważyć: w
Hospitalizację należy rozważyć: w
wywiadzie lub aktualnie, napad drgawek,
wywiadzie lub aktualnie, napad drgawek,
majaczenie, tendencji do nasilania
majaczenie, tendencji do nasilania
objawów, złego stanu ogólnego
objawów, złego stanu ogólnego
17
17
Padaczka alkoholowa
Padaczka alkoholowa
Najczęściej napady drgawek między
Najczęściej napady drgawek między
6 a 48
6 a 48
godziną od odstawienia alkoholu
godziną od odstawienia alkoholu
napady zawsze uogólnione toniczno- kloniczne
napady zawsze uogólnione toniczno- kloniczne
typu grand mal
typu grand mal
w okresie międzynapadowym zwykle nie
w okresie międzynapadowym zwykle nie
stwierdza się zmian w zapisie EEG,
stwierdza się zmian w zapisie EEG,
napady nie występują w przypadku utrzymywania
napady nie występują w przypadku utrzymywania
dłuższej abstynencji
dłuższej abstynencji
częstsze u osób dodatkowo nadużywających bzd,
częstsze u osób dodatkowo nadużywających bzd,
barbituranów
barbituranów
25% osób chorujących na padaczkę uzależnia się
25% osób chorujących na padaczkę uzależnia się
od alkoholu
od alkoholu
18
18
Majaczenie alkoholowe
Majaczenie alkoholowe
ostra psychoza z zab. świadomości
ostra psychoza z zab. świadomości
objawy do
objawy do
72 h
72 h
od zaprzestania picia
od zaprzestania picia
zawsze towarzyszą innym objawom
zawsze towarzyszą innym objawom
abstynencyjnym, poprzedzone stanem
abstynencyjnym, poprzedzone stanem
predeliryjnym
predeliryjnym
lęk, pobudzenie,
lęk, pobudzenie,
zaburzenia świadomości
zaburzenia świadomości
(dezorientacja co do miejsca, czasu),
(dezorientacja co do miejsca, czasu),
urojenia, iluzje, omamy (ruchliwe, barwne
urojenia, iluzje, omamy (ruchliwe, barwne
małe i wielkie zwierzęta, twarze, postacie,
małe i wielkie zwierzęta, twarze, postacie,
pacjent czuje i widzi chodzące po nim
pacjent czuje i widzi chodzące po nim
owady, robaki, urojenia dziania się, bierze
owady, robaki, urojenia dziania się, bierze
w nich udział, ucieka, atakuje" zespół
w nich udział, ucieka, atakuje" zespół
oblężniczy")
oblężniczy")
19
19
Majaczenie alkoholowe cd.
Majaczenie alkoholowe cd.
bezsenność, nasilenie obj w ciemności,
bezsenność, nasilenie obj w ciemności,
wywołane obj. potwierdzające rozpoznanie
wywołane obj. potwierdzające rozpoznanie
(Liepmana, Reichada, czystej kartki
(Liepmana, Reichada, czystej kartki
,Aschaffenburga- pod wpływem sugestii
,Aschaffenburga- pod wpływem sugestii
rozmowa przez wyłączony telefon,"
rozmowa przez wyłączony telefon,"
nawlekania nitki")
nawlekania nitki")
ciężki stan somatyczny, zaburzenia
ciężki stan somatyczny, zaburzenia
gospodarki wodno-elektrolitowej, regulacji
gospodarki wodno-elektrolitowej, regulacji
wegetatywnej może doprowadzić do
wegetatywnej może doprowadzić do
niewydolności krążenia i zgonu (1-5%)
niewydolności krążenia i zgonu (1-5%)
trwa zwykle kilka dni, wymaga leczenia
trwa zwykle kilka dni, wymaga leczenia
szpitalnego.
szpitalnego.
20
20
Ostra halucynoza
Ostra halucynoza
alkoholowa
alkoholowa
opisana w 1883r przez Kraepelina, odmiana
opisana w 1883r przez Kraepelina, odmiana
majaczenia/ występuje nagle, zwykle z innymi
majaczenia/ występuje nagle, zwykle z innymi
obj. zespołu abstynencyjnego,
obj. zespołu abstynencyjnego,
trwa kilka dni do miesiąca, wymaga intensywnego
trwa kilka dni do miesiąca, wymaga intensywnego
leczenia farmakologicznego
leczenia farmakologicznego
dominują złudzenia, omamy słuchowe (głosy
dominują złudzenia, omamy słuchowe (głosy
dyskutujące, oskarżające, grożące, nakazujące
dyskutujące, oskarżające, grożące, nakazujące
samobójstwo), urojenia gł prześladowcze,
samobójstwo), urojenia gł prześladowcze,
nasilony lęk, obniżenie nastroju, zachowania
nasilony lęk, obniżenie nastroju, zachowania
agresywne, autoagresywne
agresywne, autoagresywne
świadomość jasna
świadomość jasna
21
21
Przewlekła halucynoza
Przewlekła halucynoza
alkoholowa
alkoholowa
w wyniku wieloletniego, intensywnego picia alkoholu
w wyniku wieloletniego, intensywnego picia alkoholu
stan utrzymujący się latami; zaostrzenia choroby w wyniku
stan utrzymujący się latami; zaostrzenia choroby w wyniku
przerwania abstynencji jak i w stanach gorszego
przerwania abstynencji jak i w stanach gorszego
samopoczucia fizycznego, psychicznego
samopoczucia fizycznego, psychicznego
patogeneza: wzrost ośrodkowej aktywności układu
patogeneza: wzrost ośrodkowej aktywności układu
dopaminergicznego i spadek wrażliwości receptorów
dopaminergicznego i spadek wrażliwości receptorów
dopaminergicznych, zmieniona aktywność układu
dopaminergicznych, zmieniona aktywność układu
serotoninergicznego, zwiększone stężenie beta karboliny,
serotoninergicznego, zwiększone stężenie beta karboliny,
zmiany struktury błon neuronalnych, genetyczna
zmiany struktury błon neuronalnych, genetyczna
predyspozycja do uszkodzenia OUN
predyspozycja do uszkodzenia OUN
obraz kliniczny: omamy gł. słuchowe ( dialog, sąd nad
obraz kliniczny: omamy gł. słuchowe ( dialog, sąd nad
zachowaniem pacjenta), wtórne urojenia gł. Prześladowcze
zachowaniem pacjenta), wtórne urojenia gł. Prześladowcze
w leczeniu często niepełne poprawy (Haloperidol,
w leczeniu często niepełne poprawy (Haloperidol,
kazuistycznie Risperidon)
kazuistycznie Risperidon)
22
22
Paranoja alkoholowa (alkoholowy obłęd
zazdrości, zespół Otella)
przewlekła, oporna na leczenie, psychoza
przewlekła, oporna na leczenie, psychoza
spowodowana długotrwałym intensywnym piciem
spowodowana długotrwałym intensywnym piciem
alkoholu
alkoholu
u mężczyzn, zwykle po 40rż
u mężczyzn, zwykle po 40rż
urojenia niewierności (absurdalne treści, np. dziesiątki
urojenia niewierności (absurdalne treści, np. dziesiątki
kochanków, podejmownie stosunków w mało
kochanków, podejmownie stosunków w mało
prawdopodobnych sytuacjach, itp.)
prawdopodobnych sytuacjach, itp.)
poprzedzone cechami osobowości paranoicznej
poprzedzone cechami osobowości paranoicznej
(nadmierną podejrzliwością, uporem, zazdrością)
(nadmierną podejrzliwością, uporem, zazdrością)
aktywność urojeniowa, agresja wobec partnerki,
aktywność urojeniowa, agresja wobec partnerki,
psychiczne i fizyczne wymuszanie przyznania się do
psychiczne i fizyczne wymuszanie przyznania się do
winy, zawężenie zainteresowań chorego, koncentracja
winy, zawężenie zainteresowań chorego, koncentracja
na szukaniu dowodów niewierności ( śledzenie,
na szukaniu dowodów niewierności ( śledzenie,
sprawdzanie bielizny, pościeli, śladów
sprawdzanie bielizny, pościeli, śladów
na ciele)
na ciele)
23
23
Encefalopatia Wernickego
wynik toksycznego działania alkoholu przy
wynik toksycznego działania alkoholu przy
jednoczesnym niedoborze witamin (B1)
jednoczesnym niedoborze witamin (B1)
zmiany zapalno-krwotoczno- zwyrodnieniowe
zmiany zapalno-krwotoczno- zwyrodnieniowe
neuronów (w okol. III/ IV komory mózgu, ciała
neuronów (w okol. III/ IV komory mózgu, ciała
suteczkowate, grzbietowo-środkowa część
suteczkowate, grzbietowo-środkowa część
wzgórza/ istota szara okołowodociągowa) z
wzgórza/ istota szara okołowodociągowa) z
upośledzeniem przewodnictwa cholinergicznego i
upośledzeniem przewodnictwa cholinergicznego i
noradrenergicznego
noradrenergicznego
u 5-10% osób uzależnionych
u 5-10% osób uzależnionych
objawy: upośledzenie funkcji gł. nerwów
objawy: upośledzenie funkcji gł. nerwów
czaszkowych, okoruchowych/ oczopląs, drżenia,
czaszkowych, okoruchowych/ oczopląs, drżenia,
niezborność, niedowłady spastyczne kończyn,
niezborność, niedowłady spastyczne kończyn,
polineuropatia, napady drgawkowe, ząb.
polineuropatia, napady drgawkowe, ząb.
świadomości
świadomości
24
24
Encefalopatia Wernickego cd.
u 80% rozwijają się obj. zespołu
u 80% rozwijają się obj. zespołu
amnestycznego Korsakowa
amnestycznego Korsakowa
rzadsze encefalopatie: Morela
rzadsze encefalopatie: Morela
(blaszkowaty zanik kory), Marchiafava-
(blaszkowaty zanik kory), Marchiafava-
Bignami (pierwotne zwyrodnienie ciała
Bignami (pierwotne zwyrodnienie ciała
modzelowatego), Adamsa, Victora i
modzelowatego), Adamsa, Victora i
Mancalla (centralna mielinoliza mostu),
Mancalla (centralna mielinoliza mostu),
Jollife’a (pelagra alkoholowa), Fau-Chateau(
Jollife’a (pelagra alkoholowa), Fau-Chateau(
zanik mm. z niedowładem spastycznym
zanik mm. z niedowładem spastycznym
kończyn, zanikami mózgu)
kończyn, zanikami mózgu)
25
25
Zespół amnestyczny Korsakowa
Zespół amnestyczny Korsakowa
po wielu latach intensywnego picia
po wielu latach intensywnego picia
u podłoża encefalopatia Wernickego, niedobory Vit B1,
u podłoża encefalopatia Wernickego, niedobory Vit B1,
pokarmowe/ genetyczne zmniejszenie aktywności
pokarmowe/ genetyczne zmniejszenie aktywności
transketolazy, uszkodzenie obwodów Papeza (obejmujących
transketolazy, uszkodzenie obwodów Papeza (obejmujących
min. układ limbiczny)
min. układ limbiczny)
zaburzenia pamięci( upośledzenie, całkowita niemożność
zaburzenia pamięci( upośledzenie, całkowita niemożność
zapamiętywania j brak krytycyzmu wobec zab. pamięci
zapamiętywania j brak krytycyzmu wobec zab. pamięci
konfabulacje w miejsce luk pamięciowych, dezorientacja w
konfabulacje w miejsce luk pamięciowych, dezorientacja w
czasie i miejscu, zafałszowane poznawanie osób,
czasie i miejscu, zafałszowane poznawanie osób,
spowolnienie psychoruchowe, zobojętnienie, utrata
spowolnienie psychoruchowe, zobojętnienie, utrata
zainteresowań, najczęściej z zapaleniem wielonerwowym
zainteresowań, najczęściej z zapaleniem wielonerwowym
po długim okresie abstynencji obserwowano poprawę
po długim okresie abstynencji obserwowano poprawę
pamięci, w 20% przypadków przechodzi w głębokie
pamięci, w 20% przypadków przechodzi w głębokie
otępienie
otępienie
leczenie: Vit B1, leki nootropowe, fluwoksamina i klonidyna-
leczenie: Vit B1, leki nootropowe, fluwoksamina i klonidyna-
sprzeczne wyniki
sprzeczne wyniki
26
26
Otępienie alkoholowe
Otępienie alkoholowe
rozpoznanie trudne, zwykle mieszana etiologia
rozpoznanie trudne, zwykle mieszana etiologia
toksyczne działanie alkoholu i aldehydu
toksyczne działanie alkoholu i aldehydu
octowego, autoimmunizacja (połączenia aldehydu
octowego, autoimmunizacja (połączenia aldehydu
octowego i białek jako silne antygeny), niedobory
octowego i białek jako silne antygeny), niedobory
pokarmowe, nadciśnienie tętnicze, częste urazy
pokarmowe, nadciśnienie tętnicze, częste urazy
czaszki
czaszki
w TK zmiany nieswoiste zanikowe
w TK zmiany nieswoiste zanikowe
fałszywie dodatnie wyniki w zm.
fałszywie dodatnie wyniki w zm.
„rzekomozanikowych” (shrinking, przemijające
„rzekomozanikowych” (shrinking, przemijające
obkurczanie mózgu) po zaprzestaniu abstynencji,
obkurczanie mózgu) po zaprzestaniu abstynencji,
o niewyjaśnionej etiologii
o niewyjaśnionej etiologii
27
27
Centralna mielinoliza mostu
Centralna mielinoliza mostu
podłoże wieloczynnikowe zw. z uzależnieniem od alkoholu
podłoże wieloczynnikowe zw. z uzależnieniem od alkoholu
stany hiponatremii, hipokaliemii, hipofosfatemii, stany zapalne,
stany hiponatremii, hipokaliemii, hipofosfatemii, stany zapalne,
autoimmunizacja, niedokrwistość, niedobory pokarmowe
autoimmunizacja, niedokrwistość, niedobory pokarmowe
jatrogenny „ szok osmotyczny" w wyniku zbyt szybkiego
jatrogenny „ szok osmotyczny" w wyniku zbyt szybkiego
wyrównywania niedoborów jonów sodu
wyrównywania niedoborów jonów sodu
rozpoznanie: w MR (TK), anatomopatologiczne kuliste ogniska
rozpoznanie: w MR (TK), anatomopatologiczne kuliste ogniska
demielinizacji centralnie w moście
demielinizacji centralnie w moście
objawy: nasilony lub powikłany z. abstynencyjny z niedoborami
objawy: nasilony lub powikłany z. abstynencyjny z niedoborami
elektrolitów (intensywne wyrównywanie niedoborów), poprawa
elektrolitów (intensywne wyrównywanie niedoborów), poprawa
kilkudniowa a następnie gwałtowne pogorszenie(niedowłady,
kilkudniowa a następnie gwałtowne pogorszenie(niedowłady,
zaburzenia świadomości, drgawki)
zaburzenia świadomości, drgawki)
leczenie: profilaktyczne powolne wyrównywanie niedoborów
leczenie: profilaktyczne powolne wyrównywanie niedoborów
jonowych (kilki dni), pielęgnacja, rehabilitacja
jonowych (kilki dni), pielęgnacja, rehabilitacja
28
28
Inne zaburzenia
Inne zaburzenia
organiczne zmiany osobowości m.in. obniżenie życia
organiczne zmiany osobowości m.in. obniżenie życia
uczuciowego, zubożenie zainteresowań, osłabienie
uczuciowego, zubożenie zainteresowań, osłabienie
społecznej motywacji działania, osłabienie zdolności
społecznej motywacji działania, osłabienie zdolności
planowania, drażliwość, psychodegradacja u osób z
planowania, drażliwość, psychodegradacja u osób z
przewlekłą intoksykacją alkoholową
przewlekłą intoksykacją alkoholową
depresja (picie alkoholu w przebiegu depresji endogennej,
depresja (picie alkoholu w przebiegu depresji endogennej,
uzależnienie od alkoholu jako powikłanie depresji, stany
uzależnienie od alkoholu jako powikłanie depresji, stany
depresyjne wynikające z picia, stany depresyjne w
depresyjne wynikające z picia, stany depresyjne w
przebiegu zesp. abstynencyjnego)
przebiegu zesp. abstynencyjnego)
najczęściej reaktywne
najczęściej reaktywne
u 6% osób uzależnionych obj. depresyjne powyżej 4 tyg od
u 6% osób uzależnionych obj. depresyjne powyżej 4 tyg od
zaprzestania picia (Brown i wsp. 1988)
zaprzestania picia (Brown i wsp. 1988)
skuteczne samobójstwo 18 % osoby uzależnione od
skuteczne samobójstwo 18 % osoby uzależnione od
alkoholu (Asukai 1994)
alkoholu (Asukai 1994)
29
29
Współuzależnienie
Współuzależnienie
rodzina alkoholika jest dysfunkcjonalna; współuzależnienie
rodzina alkoholika jest dysfunkcjonalna; współuzależnienie
( przekonanie c swojej zdolności znacznego wpływu na drugiego
( przekonanie c swojej zdolności znacznego wpływu na drugiego
człowieka mimo niepowodzeń cierpień z tym związanych)
człowieka mimo niepowodzeń cierpień z tym związanych)
energia koncentruje się głównie na próbach wpłynięcia na
energia koncentruje się głównie na próbach wpłynięcia na
zachowania alkoholika
zachowania alkoholika
przeciwdziałaniu jego destrukcyjnym zachowaniom
przeciwdziałaniu jego destrukcyjnym zachowaniom
zaniedbywane są inne sfery życia rodzinnego, np.
zaniedbywane są inne sfery życia rodzinnego, np.
wychowywanie dzieci
wychowywanie dzieci
nie zabezpiecza przetrwania i rozwoju, potrzeb emocjonalnych
nie zabezpiecza przetrwania i rozwoju, potrzeb emocjonalnych
poszczególnych członków, zaburzona równowaga między
poszczególnych członków, zaburzona równowaga między
zależnością i autonomią, zaburzone wartości, oczekiwania,
zależnością i autonomią, zaburzone wartości, oczekiwania,
postawy, zachowania społeczne
postawy, zachowania społeczne
30
30
Współuzależnienie
Współuzależnienie
Etapy:
Etapy:
•
zaprzeczania, chronienia przed ponoszeniem
zaprzeczania, chronienia przed ponoszeniem
konsekwencji picia, tolerowanie zachowań alkoholika
konsekwencji picia, tolerowanie zachowań alkoholika
•
próby pozbycia się problemu, obrona przed
próby pozbycia się problemu, obrona przed
społecznym napiętnowaniem, ograniczenie
społecznym napiętnowaniem, ograniczenie
kontaktów z otoczeniem, ochrona wizerunku
kontaktów z otoczeniem, ochrona wizerunku
zewnętrznego mimo narastających konfliktów i
zewnętrznego mimo narastających konfliktów i
awantur
awantur
•
faza chaosu, bezwolne poddanie się biegowi
faza chaosu, bezwolne poddanie się biegowi
wydarzeń, zaburzenia emocjonalne u dzieci,
wydarzeń, zaburzenia emocjonalne u dzieci,
poszukiwanie pomocy u specjalistów, reorganizacja,
poszukiwanie pomocy u specjalistów, reorganizacja,
przejmowanie odpowiedzialności za rodzinę przez
przejmowanie odpowiedzialności za rodzinę przez
niepijącego współmałżonka, próby separacji,
niepijącego współmałżonka, próby separacji,
usunięcia pijącej osoby z rodziny, ew. decyzja
usunięcia pijącej osoby z rodziny, ew. decyzja
alkoholika o zaprzestaniu picia
alkoholika o zaprzestaniu picia
31
31
Dziękuję za uwagę
Dziękuję za uwagę
32
32