Uzależnienie od alkoholu
Najbardziej rozpowszechnione jest niewątpliwie uzależnienie od alkoholu. Istotą alkoholizmu jest utrata kontroli nad ilością wypijanego alkoholu oraz picie mimo nieprzyjemnych konsekwencji, które ono za sobą niesie. Alkoholik nie jest zdolny do picia alkoholu w sposób kontrolowany, nawet jeśli zagraża to jego zdrowiu, pracy czy rodzinie.
Alkoholizm może dotknąć każdego bez względu na płeć, rasę, pochodzenie społeczne. Większość alkoholików nie wyróżnia się niczym szczególnym. To nieprawda, że są to głównie ludzie marginesu- jest to tylko 3% pijących, reszta to zwykli ludzie, mający rodzinę i pracę.
Pytaniem głównym tej pracy jest przeanalizowanie problemu uzależnień w mediach tj. TV, prasa, radio, Internet itp.
Z moich obserwacji jako przeciętnego obywatela i obserwatora mogę wypowiedzieć się w w/w temacie umiarkowanym zakresie, ale jako pracownik Pomocy Społecznej i Prezes Stowarzyszenia, które to pracuje z osobami uzależnionymi, to wnioski moje mogą być obszerniejsze.
Ale od początku. W mediach można zaobserwować (dla wytrawnych telewidzów) tematykę uzależnień, a w szczególności alkoholizmu, który to jest najbardziej rozpowszechnionym uzależnieniem w naszym społeczeństwie. Niedawno na topie były dopalacze, więc w mediach ogromnie dużo się o tym mówiło i spekulowało. W TV można czasami zobaczyć reportaże z osobami uzależnionymi w większości bezdomnymi, w wielu przypadkach można przyjąć , że to jest ich wybór i sposób na życie. Niewątpliwie jest to sposób na pokazanie problemu szerszemu kręgowi społeczeństwa i uświadomienie, że tacy ludzie żyją w śród nas. Nagłaśnianie tematu uzależnienia pojawia się najczęściej w momentach spektakularnych zachowań gwiazd filmowych, znanych ludzi lub śmiertelnych wypadków samochodowych i tam gdzie przez alkohol cierpią dzieci. Wtedy jest szerzej poruszany temat problemów socjalnych, bytowych, zdrowotnych oraz ubezpieczeń społecznych.
Nie zaobserwowałem aby jakaś stacja telewizyjna lub gazeta, która jest szeroko dostępna dla społeczeństwa prowadził programy dla osób uzależnionych. Najwięcej informacji można uzyskać w Internecie, gdzie na temat uzależnień jest bardzo dużo informacji i nieźle opisanych, poza tym można się dowiedzieć o ośrodkach leczących osoby mające problem z środkami psychoaktywnymi.
Odniosę się teraz do tematu z punktu widzenia zawodowego i poniekąd pedagoga społecznego.
Generalnie problem zaczyna się gdy człowiek zaczyna pić alkohol ryzykownie, szkodliwie co jeszcze nie jest uzależnieniem, ale to już niewielki krok do alkoholizmu. Zaczynają się problemy natury zdrowotnej, rodzinnej, społecznej problemy w pracy jeżeli tego nie zauważymy, to zaczyna się katastrofa. Człowiek traci pracę a co za tym idzie w rodzinie zaczynają się problemy finansowe nie zapominając o tym, że one były już wcześniej ale może nie w takim stopniu. Znalezienie pracy przez uzależnionego jest prawie nie możliwe, bo „wszyscy pracodawcy to złodzieje”, a jeżeli już zacznie pracować, to nie na długo - do pierwszej wypłaty. Część osób pewnie zarejestruje się w Urzędzie Pracy, ale nie po to aby dostać pracę, tylko żeby zostać objętym ubezpieczeniem zdrowotnym. Druga część nie zrobi nawet tego i utrzymuje się z pracy dorywczej, zbierania złomu, itp. aby mieć na alkohol. Rodzina przestaje się liczyć w życiu uzależnionego dla niego najważniejsza potrzebą jest napić się alkoholu i nie dociera (może czasami ale to zapija) do niego, że przez jego uzależnienie cierpią dzieci, żona, bliscy. Powoli jest wykluczany ze społeczeństwa i spychany na jego margines. Zaczyna brakować motywacji do podjęcia leczenia lub po prostu wybiera takie życie. Następuje reakcja łańcuchowa, pojawiają się problemy natury socjalnej, bytowej, zdrowotnej, osobiste.
Zgodnie z ustawą o Pomocy Społecznej Pomocy udziela się osobom i rodzinom w szczególności z powodu : alkoholizmu lub narkomanii. Art. 7 pkt 13. I ten przepis w dużej mierze wykorzystują uzależnieni, tak wykorzystują nie dla tego aby poprawić swój byt, ale po to aby mieć stały dochód umożliwiający zakup alkoholu lub innych środków psychoaktywnych. Ze strony pracowników socjalnych jest małe zaangażowanie i brak determinacji aby to zmienić, mają przecież możliwości prawne do podpisania kontraktu socjalnego i egzekwowania go przez podopiecznego. Przez tenże kontrakt można mocno motywować do podjęcia leczenia odwykowego i zmiany postępowania społecznie akceptowanego przez beneficjenta. Ale to wymaga ogromnego zaangażowania i determinacji przez pracownika socjalnego czego bardzo często brakuje i skutkuje to tym, że alkoholik ma pieniądze a pracownik święty spokój.
Jako pedagog społeczny działał bym na zasadzie kija i marchewki z doświadczenie wiem, że to przynosi zamierzone efekty, na pewno nie w stu procentach, ale zawsze.
Argumentacja dlaczego problem jest ważny do rozwiązania ? Według różnych przeprowadzonych badań, problem alkoholowy dotyka co trzecią rodzinę, choć oficjalnie zarejestrowanych mamy „tylko” 800000 tyś uzależnionych. Proszę sobie wyobrazić jak ogromne spustoszenie czyni alkoholizm rodzica w psychice dziecka. Jakimi wzorcami zostanie nasycony młody człowiek i czy on gdy dorośnie nie będzie tego powielał ? Duże prawdopodobieństwo, że tak. Ile kobiet (mężczyzn) doświadcza przemocy wszelkiego rodzaju od współmałżonka, konkubenta na przestrzeni lat i czy te osoby mogą normalnie funkcjonować w społeczeństwie ? Ile matek z dziećmi zostaje wypędzona lub sama ucieka od męża alkoholika i tuła się po hostelach i innego tego typu ośrodkach wspierających ofiary przemocy?
Postawiłem tu wiele problemów które można i trzeba rozwiązywać dla dobra naszego społeczeństwa. Wielu ludziom jest już trudno pomóc z wielu względów, ale edukując nasze dzieci możemy spokojniej spojrzeć w przyszłość. Dlatego ja osobiście stawiam ogromny nacisk na profilaktykę w szkołach wśród dzieci i młodzieży, na programy profilaktyczno edukacyjne.