TAJEMNICA LEKARSKA

TAJEMNICA LEKARSKA

zakres, możliwości

zakres, możliwości

uchylenia, aspekty

uchylenia, aspekty

praktyczne,

praktyczne,

Uwagi ogólne:

Uwagi ogólne:

(USTAWA z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodzie lekarza )

(USTAWA z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodzie lekarza )



Ze względu na unormowanie ustawowe tajemnicę

Ze względu na unormowanie ustawowe tajemnicę

lekarską zalicza się do tajemnic zawodowych.

lekarską zalicza się do tajemnic zawodowych.



O obowiązku zachowania przez lekarza tajemnicy

O obowiązku zachowania przez lekarza tajemnicy

mowa jest już w przysiędze Hipokratesa:

mowa jest już w przysiędze Hipokratesa:

„

„

(…) cokolwiek bym podczas leczenia, czy

(…) cokolwiek bym podczas leczenia, czy

poza nim z życia ludzkiego ujrzał, czy

poza nim z życia ludzkiego ujrzał, czy

usłyszał, czego nie należy na zewnątrz

usłyszał, czego nie należy na zewnątrz

rozgłaszać, będę milczał, zachowując to w

rozgłaszać, będę milczał, zachowując to w

tajemnicy (…)”

tajemnicy (…)”

Uwagi ogólne:

Uwagi ogólne:



Tajemnica lekarska należy też, obok tajemnicy adwokackiej i

Tajemnica lekarska należy też, obok tajemnicy adwokackiej i

dziennikarskiej, do najbardziej chronionych, co przejawia się

dziennikarskiej, do najbardziej chronionych, co przejawia się

np. w poważnym ograniczeniu możliwości zwolnienia lekarza z

np. w poważnym ograniczeniu możliwości zwolnienia lekarza z

obowiązku jej zachowania nawet w postępowaniu karnym.

obowiązku jej zachowania nawet w postępowaniu karnym.



Prawem pacjenta jest zachowanie w tajemnicy informacji

Prawem pacjenta jest zachowanie w tajemnicy informacji

związanych z jego leczeniem, przede wszystkim zaś informacji

związanych z jego leczeniem, przede wszystkim zaś informacji

o stanie jego zdrowia, a czasem nawet o samym fakcie

o stanie jego zdrowia, a czasem nawet o samym fakcie

leczenia.

leczenia.



Tajemnica lekarska – jak zresztą wszystkie tajemnice

Tajemnica lekarska – jak zresztą wszystkie tajemnice

zawodowe w Polsce – nie jest tajemnicą bezwzględną i istnieją

zawodowe w Polsce – nie jest tajemnicą bezwzględną i istnieją

przypadki, kiedy lekarz zwolniony jest z obowiązku jej

przypadki, kiedy lekarz zwolniony jest z obowiązku jej

zachowania, a niekiedy wręcz zobowiązany do ujawnienia

zachowania, a niekiedy wręcz zobowiązany do ujawnienia

tajemnicy.

tajemnicy.

Zakres tajemnicy

Zakres tajemnicy

lekarskiej

lekarskiej

(USTAWA z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodzie

(USTAWA z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodzie

lekarza )

lekarza )



Zgodnie z

Zgodnie z

art. 40 ust. 1 ustawy z dnia 5 grudnia 1996

art. 40 ust. 1 ustawy z dnia 5 grudnia 1996

r. o zawodzie lekarza (u.z.l.)

r. o zawodzie lekarza (u.z.l.)

obowiązek zachowania

obowiązek zachowania

tajemnicy obejmuje informacje związane z pacjentem,

tajemnicy obejmuje informacje związane z pacjentem,

a uzyskane w związku z wykonywaniem zawodu.

a uzyskane w związku z wykonywaniem zawodu.



Zakres tajemnicy jest w świetle tego przepisu

Zakres tajemnicy jest w świetle tego przepisu

znacznie

znacznie

szerszy

szerszy

niż informacje uzyskane w związku z

niż informacje uzyskane w związku z

leczeniem.

leczeniem.

Tajemnicą lekarską objęte są także informacje o

Tajemnicą lekarską objęte są także informacje o

pacjencie uzyskane przy okazji leczenia, a obejmujące

pacjencie uzyskane przy okazji leczenia, a obejmujące

na przykład informacje o jego sytuacji rodzinnej,

na przykład informacje o jego sytuacji rodzinnej,

majątkowej, wykonywanej przez niego pracy.

majątkowej, wykonywanej przez niego pracy.

Zakres tajemnicy

Zakres tajemnicy

lekarskiej

lekarskiej

(USTAWA z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodzie

(USTAWA z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodzie

lekarza )

lekarza )



Informacjami chronionymi są także te, które dotyczą innych

Informacjami chronionymi są także te, które dotyczą innych

schorzeń, nie będących przedmiotem zabiegów leczniczych

schorzeń, nie będących przedmiotem zabiegów leczniczych

dokonywanych przez tego lekarza ale o których dowiedział

dokonywanych przez tego lekarza ale o których dowiedział

się on w związku z podejmowanym leczeniem.

się on w związku z podejmowanym leczeniem.



Źródłem informacji o pacjencie

Źródłem informacji o pacjencie

nie musi być

nie musi być

wyłącznie on

wyłącznie on

sam. Informacje uzyskane przez lekarza mogą pochodzić

sam. Informacje uzyskane przez lekarza mogą pochodzić

także np. od osób najbliższych pacjentowi, które – zwłaszcza

także np. od osób najbliższych pacjentowi, które – zwłaszcza

w sytuacji kiedy jest on nieprzytomny czy w związku z jego

w sytuacji kiedy jest on nieprzytomny czy w związku z jego

wiekiem – mogą być bardzo pomocne przy doborze właściwej

wiekiem – mogą być bardzo pomocne przy doborze właściwej

metody leczenia.

metody leczenia.

Obowiązkiem lekarza jest zachowanie w tajemnicy

Obowiązkiem lekarza jest zachowanie w tajemnicy

wszystkich tych informacji uzyskanych zarówno od innych

wszystkich tych informacji uzyskanych zarówno od innych

osób bezpośrednio, jak i w postaci dostarczonej dokumentacji

osób bezpośrednio, jak i w postaci dostarczonej dokumentacji

medycznej.

medycznej.

Zakres tajemnicy

Zakres tajemnicy

lekarskiej

lekarskiej

(USTAWA z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodzie

(USTAWA z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodzie

lekarza )

lekarza )



W pewnym zakresie tajemnica lekarska obejmuje

W pewnym zakresie tajemnica lekarska obejmuje

też informacje dotyczące osób trzecich i chroni tym

też informacje dotyczące osób trzecich i chroni tym

samym także ich dobra osobiste. Informacje te

samym także ich dobra osobiste. Informacje te

mogą dotyczyć w szczególności osób najbliższych

mogą dotyczyć w szczególności osób najbliższych

dla pacjenta.

dla pacjenta.

Dla ilustracji wskazać można uzyskanie w związku z

Dla ilustracji wskazać można uzyskanie w związku z

leczeniem pacjenta informacji o bezpłodności jego

leczeniem pacjenta informacji o bezpłodności jego

współmałżonka czy jego chorobie psychicznej.

współmałżonka czy jego chorobie psychicznej.



Tajemnicą lekarską objęte są nie tylko ewentualne

Tajemnicą lekarską objęte są nie tylko ewentualne

wypowiedzi ustne lekarza, ale także sporządzane

wypowiedzi ustne lekarza, ale także sporządzane

przez niego dokumenty: wpisy do dokumentacji

przez niego dokumenty: wpisy do dokumentacji

lekarskiej, zaświadczenia, opinie itp.

lekarskiej, zaświadczenia, opinie itp.

Zakres tajemnicy

Zakres tajemnicy

lekarskiej

lekarskiej

(USTAWA z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodzie

(USTAWA z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodzie

lekarza )

lekarza )



W wypadku dokumentacji medycznej zastosowanie

W wypadku dokumentacji medycznej zastosowanie

mają także przepisy o ochronie danych osobowych

mają także przepisy o ochronie danych osobowych

oraz o ochronie baz danych.

oraz o ochronie baz danych.



Tajemnica lekarska obowiązuje w zasadzie w

Tajemnica lekarska obowiązuje w zasadzie w

odniesieniu do wszystkich osób i innych podmiotów

odniesieniu do wszystkich osób i innych podmiotów

poza samym pacjentem. W szczególności tajemnica

poza samym pacjentem. W szczególności tajemnica

lekarska nie pozwala także na przekazywanie

lekarska nie pozwala także na przekazywanie

informacji uzyskanych w związku z wykonywaniem

informacji uzyskanych w związku z wykonywaniem

zawodu lekarza innym pracownikom zakładu opieki

zawodu lekarza innym pracownikom zakładu opieki

zdrowotnej – od personelu medycznego począwszy

zdrowotnej – od personelu medycznego począwszy

na administracji skończywszy – jeżeli nie

na administracji skończywszy – jeżeli nie

uczestniczą oni w procesie leczenia

uczestniczą oni w procesie leczenia

Zakres tajemnicy

Zakres tajemnicy

lekarskiej

lekarskiej

(USTAWA z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodzie

(USTAWA z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodzie

lekarza )

lekarza )



Oczywiście informacje niezbędne należy przekazać innym lekarzom lub

Oczywiście informacje niezbędne należy przekazać innym lekarzom lub

innym uprawnionym osobom w związku z udzielaniem świadczeń

innym uprawnionym osobom w związku z udzielaniem świadczeń

medycznych, w szczególności zaś pielęgniarkom, ale tylko w zakresie, w

medycznych, w szczególności zaś pielęgniarkom, ale tylko w zakresie, w

jakim jest w tym celu potrzebne.

jakim jest w tym celu potrzebne.

Pielęgniarka, położna ma obowiązek do zachowania w tajemnicy informacji

Pielęgniarka, położna ma obowiązek do zachowania w tajemnicy informacji

związanych z pacjentem, a uzyskanych w związku z wykonywaniem

związanych z pacjentem, a uzyskanych w związku z wykonywaniem

zawodu.

zawodu.

( USTAWA z dnia 5 lipca 1996 r. o zawodach pielęgniarki i położnej. )

( USTAWA z dnia 5 lipca 1996 r. o zawodach pielęgniarki i położnej. )

Pielęgniarka uzyskując chronione tajemnicą informacje, sama staje się

Pielęgniarka uzyskując chronione tajemnicą informacje, sama staje się

zobowiązana do zachowania ich w tajemnicy i ponosić może ewentualną

zobowiązana do zachowania ich w tajemnicy i ponosić może ewentualną

odpowiedzialność za ich ujawnienie.

odpowiedzialność za ich ujawnienie.

Pielęgniarka podobnie jak lekarz nie jest związana tajemnicą w stosunku do

Pielęgniarka podobnie jak lekarz nie jest związana tajemnicą w stosunku do

samego pacjenta i na jego żądanie może mu udzielać informacji o jego

samego pacjenta i na jego żądanie może mu udzielać informacji o jego

stanie zdrowia.

stanie zdrowia.

Zakres tajemnicy

Zakres tajemnicy

lekarskiej

lekarskiej

(USTAWA z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodzie lekarza )

(USTAWA z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodzie lekarza )



W wypadku kiedy pacjent jest nieletni lub

W wypadku kiedy pacjent jest nieletni lub

ubezwłasnowolniony, ewentualnie nieprzytomny

ubezwłasnowolniony, ewentualnie nieprzytomny

lub niezdolny do zrozumienia znaczenia

lub niezdolny do zrozumienia znaczenia

informacji, tajemnica lekarska

informacji, tajemnica lekarska

nie obowiązuje

nie obowiązuje

w

w

stosunku do osób, które mają prawo do wyrażania

stosunku do osób, które mają prawo do wyrażania

zgody za pacjenta na wykonywanie zabiegów

zgody za pacjenta na wykonywanie zabiegów

medycznych, co odnosi się do przedstawiciela

medycznych, co odnosi się do przedstawiciela

ustawowego lub opiekuna faktycznego.

ustawowego lub opiekuna faktycznego.

Osoby te muszą uzyskać informacje niezbędne do

Osoby te muszą uzyskać informacje niezbędne do

świadomego wyrażenia zgody na ewentualny

świadomego wyrażenia zgody na ewentualny

zabieg.

zabieg.

Zakres tajemnicy

Zakres tajemnicy

lekarskiej

lekarskiej

(USTAWA z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodzie lekarza )

(USTAWA z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodzie lekarza )

Tajemnica lekarska

Tajemnica lekarska

nie ma

nie ma

czasowego

czasowego

ograniczenia obowiązywania, w szczególności

ograniczenia obowiązywania, w szczególności

nie wygasa

nie wygasa

również w razie śmierci pacjenta.

również w razie śmierci pacjenta.

O chorobie i przyczynie zgonu lekarz ma jednak

O chorobie i przyczynie zgonu lekarz ma jednak

prawo poinformować najbliższą rodzinę.

prawo poinformować najbliższą rodzinę.

Nie może jednak tego uczynić, jeżeli pacjent

Nie może jednak tego uczynić, jeżeli pacjent

wyraźnie zabronił udzielania takich

wyraźnie zabronił udzielania takich

informacji.

informacji.

Zwolnienie z obowiązku

Zwolnienie z obowiązku

zachowania tajemnicy

zachowania tajemnicy

lekarskiej

lekarskiej

(USTAWA z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodzie lekarza )

(USTAWA z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodzie lekarza )

Ustawa o zawodzie

Ustawa o zawodzie

lekarza

lekarza

enumeratywnie

enumeratywnie

wylicza przypadki,

wylicza przypadki,

kiedy lekarz jest

kiedy lekarz jest

zwolniony z

zwolniony z

obowiązku

obowiązku

zachowania

zachowania

tajemnicy lekarskiej.

tajemnicy lekarskiej.

Zgodnie z art. 40 ust.

Zgodnie z art. 40 ust.

2 u.z.l. obejmuje to

2 u.z.l. obejmuje to

następujące

następujące

sytuacje:

sytuacje:



1) tak stanowią inne ustawy;

1) tak stanowią inne ustawy;



2) pacjent lub jego przedstawiciel

2) pacjent lub jego przedstawiciel

ustawowy wyrażają na to zgodę;

ustawowy wyrażają na to zgodę;



3) zachowanie tajemnicy może stanowić

3) zachowanie tajemnicy może stanowić

niebezpieczeństwo dla życia lub zdrowia

niebezpieczeństwo dla życia lub zdrowia

pacjenta lub innych osób;

pacjenta lub innych osób;



4) badanie lekarskie zostało

4) badanie lekarskie zostało

przeprowadzone na żądanie uprawnionych

przeprowadzone na żądanie uprawnionych

na podstawie odrębnych ustaw organów i

na podstawie odrębnych ustaw organów i

instytucji;

instytucji;



5) zachodzi potrzeba przekazania

5) zachodzi potrzeba przekazania

niezbędnych informacji o pacjencie

niezbędnych informacji o pacjencie

związanych z udzielaniem świadczeń

związanych z udzielaniem świadczeń

zdrowotnych innemu lekarzowi lub

zdrowotnych innemu lekarzowi lub

uprawnionym osobom uczestniczącym w

uprawnionym osobom uczestniczącym w

udzielaniu tych świadczeń;

udzielaniu tych świadczeń;



6) jest to niezbędne do praktycznej nauki

6) jest to niezbędne do praktycznej nauki

zawodów medycznych;

zawodów medycznych;



7) jest to niezbędne do celów naukowych;

7) jest to niezbędne do celów naukowych;

Zwolnienie z obowiązku

Zwolnienie z obowiązku

zachowania tajemnicy

zachowania tajemnicy

lekarskiej

lekarskiej

(USTAWA z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodzie lekarza )

(USTAWA z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodzie lekarza )



1) tak stanowią inne ustawy;

1) tak stanowią inne ustawy;



W chwili obecnej ustawą taką jest przede wszystkim

W chwili obecnej ustawą taką jest przede wszystkim

ustawa z dnia 6 września 2001 r. o chorobach zakaźnych

ustawa z dnia 6 września 2001 r. o chorobach zakaźnych

i zakażeniach. Art. 20 tejże ustawy przewiduje nie tylko

i zakażeniach. Art. 20 tejże ustawy przewiduje nie tylko

prawo do ujawnienia tajemnicy lekarskiej, lecz także w

prawo do ujawnienia tajemnicy lekarskiej, lecz także w

określonych wypadkach zawiadomienie odpowiednich

określonych wypadkach zawiadomienie odpowiednich

organów.

organów.

Zwolnienie z obowiązku

Zwolnienie z obowiązku

zachowania tajemnicy

zachowania tajemnicy

lekarskiej

lekarskiej

(USTAWA z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodzie lekarza )

(USTAWA z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodzie lekarza )



2) pacjent lub jego przedstawiciel

2) pacjent lub jego przedstawiciel

ustawowy wyrażają na to zgodę;

ustawowy wyrażają na to zgodę;



Pacjent, a w wypadku pacjenta nieletniego lub

Pacjent, a w wypadku pacjenta nieletniego lub

ubezwłasnowolnionego przedstawiciel ustawowy, mogą

ubezwłasnowolnionego przedstawiciel ustawowy, mogą

zezwolić na ujawnienie tajemnicy lekarskiej innym

zezwolić na ujawnienie tajemnicy lekarskiej innym

osobom i organom. Pacjent powinien być przy tym

osobom i organom. Pacjent powinien być przy tym

uprzednio poinformowany o niekorzystnych skutkach

uprzednio poinformowany o niekorzystnych skutkach

ujawnienia tajemnicy.

ujawnienia tajemnicy.

Zwolnienie z obowiązku

Zwolnienie z obowiązku

zachowania tajemnicy

zachowania tajemnicy

lekarskiej

lekarskiej

(USTAWA z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodzie lekarza )

(USTAWA z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodzie lekarza )



3) zachowanie tajemnicy może

3) zachowanie tajemnicy może

stanowić niebezpieczeństwo dla życia

stanowić niebezpieczeństwo dla życia

lub zdrowia pacjenta lub innych osób;

lub zdrowia pacjenta lub innych osób;



Ta podstawa zwolnienia lekarza z obowiązku zachowania

Ta podstawa zwolnienia lekarza z obowiązku zachowania

tajemnicy lekarskiej może mieć zastosowanie w odniesieniu do

tajemnicy lekarskiej może mieć zastosowanie w odniesieniu do

pacjentów chorych na AIDS lub będących nosicielami wirusa

pacjentów chorych na AIDS lub będących nosicielami wirusa

HIV. W sytuacji gdy pacjent nie chce sam poinformować

HIV. W sytuacji gdy pacjent nie chce sam poinformować

małżonka lub partnera seksualnego o grożącym

małżonka lub partnera seksualnego o grożącym

niebezpieczeństwie, wydaje się, że lekarz może, a nawet

niebezpieczeństwie, wydaje się, że lekarz może, a nawet

powinien to uczynić, zwłaszcza mając uzasadnione podejrzenie,

powinien to uczynić, zwłaszcza mając uzasadnione podejrzenie,

że pacjent nie zamierza powstrzymywać się od stosunków

że pacjent nie zamierza powstrzymywać się od stosunków

seksualnych.

seksualnych.

Zwolnienie z obowiązku

Zwolnienie z obowiązku

zachowania tajemnicy

zachowania tajemnicy

lekarskiej

lekarskiej

(USTAWA z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodzie lekarza )

(USTAWA z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodzie lekarza )



4) badanie lekarskie zostało przeprowadzone

4) badanie lekarskie zostało przeprowadzone

na żądanie uprawnionych na podstawie

na żądanie uprawnionych na podstawie

odrębnych ustaw organów i instytucji;

odrębnych ustaw organów i instytucji;



Organami tymi mogą być w szczególności policja, prokuratura,

Organami tymi mogą być w szczególności policja, prokuratura,

sąd, Zakład Ubezpieczeń Społecznych. W tych sytuacjach lekarz

sąd, Zakład Ubezpieczeń Społecznych. W tych sytuacjach lekarz

obowiązany jest poinformować o wynikach badań te właśnie

obowiązany jest poinformować o wynikach badań te właśnie

organy i wyłącznie je.

organy i wyłącznie je.



Organ lub instytucja żądające informacji i przeprowadzenia badań

Organ lub instytucja żądające informacji i przeprowadzenia badań

powinny wskazać podstawę prawną swojego żądania, które z

powinny wskazać podstawę prawną swojego żądania, które z

reguły wymaga formy pisemnej. Przepisy szczególne mogą jednak

reguły wymaga formy pisemnej. Przepisy szczególne mogą jednak

w wypadkach nie cierpiących zwłoki upoważniać określone organy

w wypadkach nie cierpiących zwłoki upoważniać określone organy

do żądania ustnego, które powinno być jednak następnie

do żądania ustnego, które powinno być jednak następnie

potwierdzone pisemnie.

potwierdzone pisemnie.

Zwolnienie z obowiązku

Zwolnienie z obowiązku

zachowania tajemnicy

zachowania tajemnicy

lekarskiej

lekarskiej

(USTAWA z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodzie lekarza )

(USTAWA z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodzie lekarza )



5) zachodzi potrzeba przekazania niezbędnych

5) zachodzi potrzeba przekazania niezbędnych

informacji o pacjencie związanych z udzielaniem

informacji o pacjencie związanych z udzielaniem

świadczeń zdrowotnych innemu lekarzowi lub

świadczeń zdrowotnych innemu lekarzowi lub

uprawnionym osobom uczestniczącym w

uprawnionym osobom uczestniczącym w

udzielaniu tych świadczeń;

udzielaniu tych świadczeń;



Kwestia ta została omówiona już wcześniej.

Kwestia ta została omówiona już wcześniej.

Podstawa ta dotyczy w szczególności konsultacji z innym

Podstawa ta dotyczy w szczególności konsultacji z innym

lekarzem, przeprowadzenia zabiegu przez zespół lekarzy

lekarzem, przeprowadzenia zabiegu przez zespół lekarzy

i innych pracowników medycznych i udzielania zleceń

i innych pracowników medycznych i udzielania zleceń

dokonania świadczeń medycznych pielęgniarkom.

dokonania świadczeń medycznych pielęgniarkom.

Zwolnienie z obowiązku

Zwolnienie z obowiązku

zachowania tajemnicy

zachowania tajemnicy

lekarskiej

lekarskiej

(USTAWA z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodzie lekarza )

(USTAWA z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodzie lekarza )



6) jest to niezbędne do praktycznej nauki zawodów

6) jest to niezbędne do praktycznej nauki zawodów

medycznych;

medycznych;



7) jest to niezbędne do celów naukowych;

7) jest to niezbędne do celów naukowych;

1.

1.

W trakcie szkolenia personelu medycznego niezbędne jest udzielanie

W trakcie szkolenia personelu medycznego niezbędne jest udzielanie

informacji o stanie zdrowia pacjenta. Podobnie informacje o

informacji o stanie zdrowia pacjenta. Podobnie informacje o

poszczególnych przypadkach mogą być wykorzystywane w pracy

poszczególnych przypadkach mogą być wykorzystywane w pracy

dydaktycznej i naukowej. W odniesieniu do obu tych sytuacji obowiązywać

dydaktycznej i naukowej. W odniesieniu do obu tych sytuacji obowiązywać

powinna

powinna

zasada minimalizmu

zasada minimalizmu

: ujawniać powinno się tylko te dane, które są

: ujawniać powinno się tylko te dane, które są

niezbędne. W wypadku celu naukowego w szczególności nie powinno się

niezbędne. W wypadku celu naukowego w szczególności nie powinno się

ujawniać danych personalnych pacjenta.

ujawniać danych personalnych pacjenta.

2.

2.

Oczywiście zawód czy miejsce zamieszkania mogą być istotne dla

Oczywiście zawód czy miejsce zamieszkania mogą być istotne dla

prowadzonych badań naukowych dotyczących korelacji między ilością

prowadzonych badań naukowych dotyczących korelacji między ilością

zachorowań a miejscem zamieszkania lub pracy, ale te dane, które do

zachorowań a miejscem zamieszkania lub pracy, ale te dane, które do

badań są zbędne, powinny pozostać zawsze w tajemnicy.

badań są zbędne, powinny pozostać zawsze w tajemnicy.

Zwolnienie z obowiązku

Zwolnienie z obowiązku

zachowania tajemnicy

zachowania tajemnicy

lekarskiej

lekarskiej

(USTAWA z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodzie lekarza )

(USTAWA z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodzie lekarza )

3.

3.

W praktyce najczęściej pojawiające się wątpliwości wiążą się z

W praktyce najczęściej pojawiające się wątpliwości wiążą się z

pytaniami o stan zdrowia pacjenta ze strony zakładów pracy, które

pytaniami o stan zdrowia pacjenta ze strony zakładów pracy, które

chcą dokonać weryfikacji zwolnień lekarskich oraz firm

chcą dokonać weryfikacji zwolnień lekarskich oraz firm

ubezpieczeniowych. W większości wypadków instytucje te nie

ubezpieczeniowych. W większości wypadków instytucje te nie

przedstawiają jednak formalnych pism z żądaniem informacji, często

przedstawiają jednak formalnych pism z żądaniem informacji, często

próbując ją uzyskać telefonicznie.

próbując ją uzyskać telefonicznie.

3.

3.

W wypadku zwolnień lekarskich organem, który uprawniony jest do

W wypadku zwolnień lekarskich organem, który uprawniony jest do

badania zasadności ich wystawienia, jest Zakład Ubezpieczeń

badania zasadności ich wystawienia, jest Zakład Ubezpieczeń

Społecznych, a zakład pracy nie może prowadzić ustaleń, na jakie

Społecznych, a zakład pracy nie może prowadzić ustaleń, na jakie

schorzenie cierpi pracownik i jaki jest stan jego zdrowia.

schorzenie cierpi pracownik i jaki jest stan jego zdrowia.

Szczególne przepisy

Szczególne przepisy

dotyczące zachowania

dotyczące zachowania

tajemnicy

tajemnicy

Poza ustawą o zawodzie lekarza mającą znaczenie

Poza ustawą o zawodzie lekarza mającą znaczenie

ogólne wskazać trzeba na unormowania zawarte

ogólne wskazać trzeba na unormowania zawarte

także w innych ustawach dotyczących szczególnych

także w innych ustawach dotyczących szczególnych

sytuacji.

sytuacji.

Są to przede wszystkim:

Są to przede wszystkim:

1.

1.

ustawa z dnia 19 sierpnia 1994 r.

ustawa z dnia 19 sierpnia 1994 r.

o ochronie zdrowia

o ochronie zdrowia

psychicznego

psychicznego

, której art. 50 ust. 1 przewiduje

, której art. 50 ust. 1 przewiduje

zachowanie w tajemnicy danych o leczeniu

zachowanie w tajemnicy danych o leczeniu

psychiatrycznym przez cały personel, który się z

psychiatrycznym przez cały personel, który się z

nimi zetknął;

nimi zetknął;

Szczególne przepisy

Szczególne przepisy

dotyczące zachowania

dotyczące zachowania

tajemnicy

tajemnicy

2.

2.

ustawa z dnia 7 stycznia 1993 r.

ustawa z dnia 7 stycznia 1993 r.

o planowaniu rodziny,

o planowaniu rodziny,

ochronie płodu ludzkiego i warunkach przerywania ciąży

ochronie płodu ludzkiego i warunkach przerywania ciąży

,

,

której przepis art. 4c zapewnia zachowanie w tajemnicy

której przepis art. 4c zapewnia zachowanie w tajemnicy

danych o wszystkich czynnościach dokonywanych na

danych o wszystkich czynnościach dokonywanych na

podstawie tej ustawy; przepis ten odsyła jednak do innych

podstawie tej ustawy; przepis ten odsyła jednak do innych

przepisów o tajemnicy (bez wskazania ich, przede

przepisów o tajemnicy (bez wskazania ich, przede

wszystkim chodzić więc będzie o tajemnicę lekarską);

wszystkim chodzić więc będzie o tajemnicę lekarską);

3.

3.

ustawa z dnia 26 października 1995 r.

ustawa z dnia 26 października 1995 r.

o pobieraniu i

o pobieraniu i

przeszczepianiu komórek, tkanek i narządów

przeszczepianiu komórek, tkanek i narządów

, której art. 12

, której art. 12

zapewnia zachowanie w tajemnicy danych dawcy i biorcy;

zapewnia zachowanie w tajemnicy danych dawcy i biorcy;

w wypadku żyjącego dawcy ma on jednak prawo poznać

w wypadku żyjącego dawcy ma on jednak prawo poznać

osobę biorcy i

osobę biorcy i

vice versa

vice versa

.

.

Odpowiedzialność za

Odpowiedzialność za

ujawnienie tajemnicy

ujawnienie tajemnicy

lekarskiej

lekarskiej

1.

1.

Ujawnienie tajemnicy lekarskiej może skutkować

Ujawnienie tajemnicy lekarskiej może skutkować

odpowiedzialnością cywilną związaną z naruszeniem dóbr

odpowiedzialnością cywilną związaną z naruszeniem dóbr

osobistych pacjenta. Jeżeli przez ujawnienie tajemnicy pacjent

osobistych pacjenta. Jeżeli przez ujawnienie tajemnicy pacjent

poniósł szkodę, to możliwa jest także odpowiedzialność na

poniósł szkodę, to możliwa jest także odpowiedzialność na

zasadzie odpowiedzialności za czyny niedozwolone.

zasadzie odpowiedzialności za czyny niedozwolone.

1.

1.

Niezależnie od odpowiedzialności cywilnej nie jest wykluczona

Niezależnie od odpowiedzialności cywilnej nie jest wykluczona

także odpowiedzialność karna – przede wszystkim ze względu na

także odpowiedzialność karna – przede wszystkim ze względu na

sam fakt ujawnienia tajemnicy zawodowej przez osobę, która

sam fakt ujawnienia tajemnicy zawodowej przez osobę, która

była zobowiązana do jej zachowania – przede wszystkim chodzić

była zobowiązana do jej zachowania – przede wszystkim chodzić

zatem będzie o odpowiedzialność za przestępstwo z art. 266 k.k.:

zatem będzie o odpowiedzialność za przestępstwo z art. 266 k.k.:

§

§

Kto, wbrew przepisom ustawy lub przyjętemu na siebie

Kto, wbrew przepisom ustawy lub przyjętemu na siebie

zobowiązaniu, ujawnia lub wykorzystuje informację, z którą

zobowiązaniu, ujawnia lub wykorzystuje informację, z którą

zapoznał się w związku z pełnioną funkcją, wykonywaną pracą,

zapoznał się w związku z pełnioną funkcją, wykonywaną pracą,

działalnością publiczną, społeczną, gospodarczą lub naukową,

działalnością publiczną, społeczną, gospodarczą lub naukową,

podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia

podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia

wolności do lat 2

wolności do lat 2

§

§

Odpowiedzialność za

Odpowiedzialność za

ujawnienie tajemnicy

ujawnienie tajemnicy

lekarskiej

lekarskiej

3.

3.

Wchodzić może też odpowiedzialność karna za inne

Wchodzić może też odpowiedzialność karna za inne

przestępstwa, np. z art. 265 k.k.:

przestępstwa, np. z art. 265 k.k.:

§

§

Kto w celu użycia za autentyczny podrabia lub przerabia

Kto w celu użycia za autentyczny podrabia lub przerabia

dokument albo takiego dokumentu jako autentycznego używa,

dokument albo takiego dokumentu jako autentycznego używa,

podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 5

podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 5

§

§

Jeżeli udzielono nieprawdziwych informacji, możliwa jest także

Jeżeli udzielono nieprawdziwych informacji, możliwa jest także

odpowiedzialność karna – w związku ze sporządzeniem

odpowiedzialność karna – w związku ze sporządzeniem

dokumentów lub rozpowszechnianiem nieprawdziwych

dokumentów lub rozpowszechnianiem nieprawdziwych

informacji, które mogą wyrządzić szkodę pacjentowi.

informacji, które mogą wyrządzić szkodę pacjentowi.

3.

3.

Wypada też zauważyć, że żaden z tych rodzajów

Wypada też zauważyć, że żaden z tych rodzajów

odpowiedzialności nie wyklucza odpowiedzialności

odpowiedzialności nie wyklucza odpowiedzialności

dyscyplinarnej.

dyscyplinarnej.

Dziękujemy za uwagę

Dziękujemy za uwagę



