Zasady powierzenia
stanowiska dyrektora
publicznej szkoły lub
placówki
Lucyna Gromiec
WSAP- 2011 r.
• Dyrektor publicznej szkoły lub
placówki jest organem
jednoosobowym, który kieruje
wszystkimi obszarami
działalności szkoły lub placówki i
reprezentuje ją na zewnątrz.
Podstawy prawne
• Zasady dotyczące powierzania stanowiska
dyrektora szkoły lub placówki zostały uregulowane
w :
– ustawie z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty
(Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.) - dalej
u.s.o.,
– w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia
27 października 2009 r. w sprawie wymagań, jakim
powinna odpowiadać osoba zajmująca stanowisko
dyrektora
oraz inne stanowisko kierownicze w
poszczególnych typach publicznych szkół i rodzajach
publicznych placówek (Dz. U. Nr 184, poz. 1436) - dalej
r.w.s.d.
– oraz w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z
dnia 8 kwietnia 2010 r. w sprawie regulaminu
konkursu na stanowisko dyrektora
publicznej szkoły lub
publicznej placówki oraz trybu pracy komisji
konkursowej (Dz. U. Nr 60, poz. 373) - dalej r.r.k.d.s.
Art. 36 ust.1 ustawy o systemie
oświaty
• stanowisko dyrektora szkoły lub placówki może
zostać powierzone
nauczycielowi mianowanemu lub
dyplomowanemu
.
• Jest to zasada, od której ustawa o systemie oświaty
przewiduje jednakże odstępstwo.
Mianowicie, na
stanowisko dyrektora szkoły lub placówki może
zostać powołana również osoba niebędąca
nauczycielem,
jednak przed powierzeniem
stanowiska takiej osobie,
organ prowadzący szkołę
obowiązany jest zasięgnąć w powyższej kwestii opinii
organu sprawującego nadzór
pedagogiczny. Opinia
organu sprawującego nadzór pedagogiczny nie ma
charakteru wiążącego, jednak niezasięgnięcie tej
opinii stanowi naruszenie zasad proceduralnych
powierzenia stanowiska dyrektora szkoły.
UWAGA!
• Podkreślenia wymaga, iż w
przypadku powierzenia stanowiska
dyrektora osobie niebędąej
nauczycielem, osoba ta nie może
sprawować nadzoru pedagogicznego.
Nadzór ten sprawuje wówczas
nauczyciel zajmujący inne
stanowisko kierownicze w szkole lub
placówce.
• Zgodnie z § 1 r.w.s.d., stanowisko
dyrektora publicznego przedszkola,
publicznej szkoły i placówki może
zajmować nauczyciel mianowany lub
dyplomowany, który spełnia łącznie
następujące warunki:
• 1) ukończył studia magisterskie i posiada
przygotowanie pedagogiczne oraz kwalifikacje do
zajmowania stanowiska nauczyciela w danym
przedszkolu, szkole lub placówce;
• 2) ukończył studia wyższe lub studia
podyplomowe z zakresu zarządzania albo kurs
kwalifikacyjny z zakresu zarządzania oświatą,
prowadzony zgodnie z przepisami w sprawie
placówek doskonalenia nauczycieli;
• 3) posiada co najmniej pięcioletni staż pracy
pedagogicznej na stanowisku nauczyciela lub
pięcioletni staż pracy dydaktycznej na stanowisku
nauczyciela akademickiego;
• 4) przed przystąpieniem do konkursu na
stanowisko dyrektora (a w przypadkach
określonych w art. 36a ust. 3 i 4 u.s.o. – przez
powierzeniem stanowiska dyrektora) uzyskał:
co
najmniej dobrą ocenę pracy w okresie ostatnich
pięciu lat pracy lub pozytywną ocenę dorobku
zawodowego w okresie ostatniego roku
a w
przypadku nauczyciela akademickiego -
pozytywną ocenę pracy w okresie ostatnich
czterech lat pracy w szkole wyższej.
• 5) spełnia warunki zdrowotne niezbędne do
wykonywania pracy na stanowisku kierowniczym;
• 6) nie był karany karą dyscyplinarną
, o której mowa w
art. 76 ust. 1 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta
Nauczyciela a więc taką karą jak:
• nagana z ostrzeżeniem,
• zwolnienie z pracy,
• zwolnienie z pracy z zakazem przyjmowania ukaranego
do pracy w zawodzie nauczycielskim w okresie 3 lat od
ukarania oraz wydalenie z zawodu nauczycielskiego,
• a także nie toczy się przeciwko niemu postępowanie
dyscyplinarne;
• w przypadku nauczyciela akademickiego – nie był karą
dyscyplinarną (karami tymi są: upomnienie, nagana,
nagana z pozbawieniem prawa do pełnienia funkcji
kierowniczych w uczelni na okres do pięciu lat,
pozbawienie prawa do wykonywania zawodu
nauczyciela akademickiego na stałe lub na czas
określony) oraz nie toczy się przeciwko niemu
postępowanie dyscyplinarne;
• 7) nie był skazany prawomocnym
wyrokiem za umyślne przestępstwo
lub umyślne przestępstwo skarbowe;
• 8) nie toczy się przeciwko niemu
postępowanie karne lub o
ubezwłasnowolnienie;
• 9) nie był karany zakazem pełnienia
funkcji związanych z dysponowaniem
środkami publicznymi,
UWAGA!
• Stanowisko dyrektora publicznego przedszkola i publicznej
szkoły podstawowej,
z wyjątkiem przedszkola specjalnego i
szkoły podstawowej specjalnej
oraz stanowisko dyrektora
publicznych placówek: placówki oświatowo-wychowawczej,
placówki kształcenia praktycznego, ośrodka dokształcania i
doskonalenia zawodowego, młodzieżowego ośrodka
wychowawczego, młodzieżowego ośrodka socjoterapii i
placówki zapewniającej opiekę i wychowanie uczniom w
okresie pobierania nauki poza miejscem stałego
zamieszkania
• może być powierzone również nauczycielowi
mianowanemu lub dyplomowanemu, który ukończył
studia pierwszego stopnia lub studia wyższe
zawodowe i posiada przygotowanie pedagogiczne
lub ukończył kolegium nauczycielskie albo
nauczycielskie kolegium języków obcych oraz
posiada kwalifikacje do zajmowania stanowiska
nauczyciela w danym przedszkolu, szkole lub
placówce, a także spełnia wymagania wymienione
powyżej w pkt 2-9.
• Z kolei stanowisko dyrektora publicznych szkół:
gimnazjum, zasadniczej szkoły zawodowej, liceum
profilowanego, technikum, technikum
uzupełniającego i szkoły policealnej,
z wyjątkiem
szkół specjalnych, może być powierzone również
nauczycielowi mianowanemu lub
dyplomowanemu, który ukończył studia
pierwszego stopnia lub studia wyższe zawodowe i
posiada przygotowanie pedagogiczne lub ukończył
nauczycielskie kolegium języków obcych, posiada
kwalifikacje do zajmowania stanowiska
nauczyciela w danej szkole i spełnia wymagania
określone we wskazanych wyżej pkt 2-9.
Zespoły szkół…
• Odrębnie uregulowane zostały wymagania
stawiane przed dyrektorem zespołu
publicznych szkół lub placówek. W świetle §
3 r.w.s.d., powyższe stanowisko może objąć
nauczyciel mianowany lub dyplomowany,
który posiada kwalifikacje do zajmowania
stanowiska nauczyciela w szkole lub
placówce wchodzącej w skład zespołu, w
której wymagania kwalifikacyjne wobec
nauczycieli są najwyższe, oraz spełnia
wymogi określone we wskazanych powyżej
pkt 2-9.
• Wymagania konieczne do zajmowania stanowiska
dyrektora publicznej szkoły i zespołu publicznych
szkół oraz stanowiska kierownika szkolnego
punktu konsultacyjnego przy przedstawicielstwie
dyplomatycznym, urzędzie konsularnym lub
przedstawicielstwie wojskowym Rzeczypospolitej
Polskiej
zostały określone natomiast w § 4 r.w.s.d.,
• stanowisko dyrektora bądź kierownika może być
powierzone nauczycielowi, który:
– ukończył studia magisterskie i posiada przygotowanie
pedagogiczne oraz kwalifikacje do zajmowania
stanowiska nauczyciela w danej szkole, zespole szkół lub
szkolnym punkcie konsultacyjnym,
– posiada znajomość języka kraju pobytu lub języka
angielskiego w stopniu średniozaawansowanym,
– spełnia wymagania określone we wskazanych powyżej
pkt 2-9.
• Przepisy r.w.s.d. ustanawiają również
wymagania, jakim powinna
odpowiadać osoba niebędąca
nauczycielem ubiegająca się o
stanowisko dyrektora szkoły lub
placówki na mocy omówionego
powyżej art. 36 ust. 2 u.s.o.
• W świetle § 5 ust. 1 r.w.s.d.,
stanowisko dyrektora przedszkola,
szkoły, placówki oraz zespołu szkół
lub placówek może być powierzone
osobie niebędącej nauczycielem,
jeżeli spełnia ona łącznie następujące
warunki:
• a) posiada obywatelstwo polskie (wymóg ten nie dotyczy
obywateli państw członkowskich Unii Europejskiej, państw
członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym
Handlu (EFTA) - stron umowy o Europejskim Obszarze
Gospodarczym oraz Konfederacji Szwajcarskiej),
• b) ukończyła studia wyższe magisterskie,
• c) posiada co najmniej pięcioletni staż pracy (a w tym co
najmniej dwuletni staż pracy na stanowisku kierowniczym),
• d) ma pełną zdolność do czynności prawnych i posiada
pełnię praw publicznych,
• e) nie toczy się przeciw niej postępowanie karne,
dyscyplinarne lub postępowanie o ubezwłasnowolnienie,
• f) spełnia wymagania określone powyżej w pkt 2, 5, 7 i 9.
• Ponadto,
w przypadku publicznego
szkolnego schroniska
młodzieżowego,
dyrektorem może
zostać również osoba niebędąca
nauczycielem, która: ukończyła
studia pierwszego stopnia lub studia
wyższe zawodowe oraz spełnia
warunki określone powyżej w lit. a i
c-f.
• Osoba niebędąca nauczycielem może
również zajmować stanowisko kierownika
szkolnego punktu konsultacyjnego przy
przedstawicielstwie dyplomatycznym,
urzędzie konsularnym lub przedstawicielstwie
wojskowym Rzeczypospolitej Polskiej,
o ile
osoba spełnia warunki przedstawione
powyżej w lit. a-f oraz
posiada znajomość
języka kraju pobytu lub języka angielskiego
w
stopniu średnio zaawansowanym.
• przepisy rozporządzenie Ministra Edukacji
Narodowej z dnia 27 października 2009 r.
dopuszczają możliwość powierzania stanowiska
dyrektora publicznego przedszkola, publicznej szkoły
i placówki oraz zespołu publicznych szkół lub
placówek również nauczycielowi mianowanemu lub
dyplomowanemu, zatrudnionemu na stanowisku
wymagającym kwalifikacji pedagogicznych:
– w urzędzie organu administracji rządowej,
– kuratorium oświaty,
– Centrum Edukacji Artystycznej,
– Centralnej Komisji Egzaminacyjnej i okręgowych komisjach
egzaminacyjnych
– oraz nauczycielowi mianowanemu lub dyplomowanemu
urlopowanemu lub zwolnionemu z obowiązku świadczenia
pracy na podstawie przepisów ustawy z dnia 23 maja 1991
r. o związkach zawodowych (Dz. U. z 2001 r. Nr 79, poz.
854, z późn. zm.),
• spełniającemu wymagania określone w
wymienionym powyżej rozporządzeniu, z wyjątkiem
wymogu posiadania co najmniej dobrej oceny pracy
albo pozytywnej oceny dorobku zawodowego.
• Należy
zwrócić uwagę na wymagania dotyczące
niekaralności zarówno karą dyscyplinarną, jak i za
przestępstwo popełnione umyślnie oraz niekaralności
zakazem pełnienia funkcji kierowniczych związanych
z dysponowaniem środkami publicznymi oraz
wymaganie, by przeciwko osobie ubiegającej się o
stanowisko dyrektora nie toczyło się postępowanie
dyscyplinarne lub karne.
• Celem obowiązywania tych wymagań jest
niedopuszczenie do sytuacji, by stanowisko
dyrektora szkoły lub placówki zajmowała osoba,
która popełniła w przeszłości przestępstwo umyślne
lub inne czyny uchybiające godności nauczyciela,
albo w stosunku, do której w momencie powierzania
stanowiska dyrektora toczy się postępowanie karne
lub dyscyplinarne
.
• Omówione powyżej
rozporządzenie
Ministra Edukacji Narodowej z dnia 27
października 2009 r. w sprawie wymagań,
jakim powinna odpowiadać osoba
zajmująca stanowisko dyrektora
oraz inne
stanowisko kierownicze w
poszczególnych typach publicznych szkół
i rodzajach publicznych placówek weszło
w życie dnia 11 listopada 2009 r.
Tryb powierzania stanowiska dyrektora
szkoły lub placówki określa art. 36a
u.s.o
.
• Regułą jest, iż kandydata na stanowisko
dyrektora szkoły lub placówki wyłania się
w drodze uprzedniego,
obligatoryjnego konkursu.
• Wymogu przeprowadzenia konkursu nie
stosuje się do szkół i placówek publicznych
prowadzonych przez osoby fizyczne lub
osoby prawne niebędące jednostkami
samorządu terytorialnego, szkół
prowadzonych przez Ministra Obrony
Narodowej i Ministra Sprawiedliwości lub
podporządkowane im organy.
• Konkurs na stanowisko dyrektora szkoły lub
placówki przeprowadza specjalnie
powołana w tym celu komisja konkursowa
.
• Komisję konkursową
powołuje organ
prowadzący szkołę lub placówkę
.
• Zgodnie z art. 5c pkt 2 u.s.o. kompetencja
polegająca na powołaniu komisji
konkursowej należy do
organu
wykonawczego jednostki samorządu
terytorialnego, a mianowicie odpowiednio
wójta, burmistrza (prezydenta miasta),
zarządu powiatu lub zarządu województwa.
Skład komisji konkursowej…
• Skład komisji konkursowej został określony w art.
36a ust. 6 u.s.o. Zgodnie z wymienionym powyżej
przepisem, w skład komisji konkursowej wchodzi:
• 1) trzech przedstawicieli organu prowadzącego
szkołę lub placówkę
• 2) dwóch przedstawicieli organu sprawującego
nadzór pedagogiczny, po jednym przedstawicielu:
– a) rady pedagogicznej,
– b) rady rodziców,
– c) zakładowych organizacji związkowych, przy czym
przedstawiciel związku zawodowego nie może być
zatrudniony w szkole lub placówce, której konkurs
dotyczy.
UWAGA!
• ustawodawca uzależnił skorzystanie z
uprawienia, jakim jest wytypowanie przez
związek zawodowy przedstawiciela do
prac w komisji konkursowej, od istnienia
w szkole zakładowej organizacji
związkowej. Jeżeli zatem w szkole nie
została utworzona zakładowa organizacja
związkowa, to związek zawodowy nie
może skorzystać ze swojego uprawnienia.
Dodatkowe wymagania …
• Dodatkowe wymagania przewiduje się przy
powoływaniu komisji konkursowej na
stanowisko dyrektora
nowozakładanego
zespołu szkół lub placówek.
Zgodnie z art.
36a ust. 9 u.s.o., w takim przypadku
przedstawiciela rady pedagogicznej wyłania
się spośród przedstawicieli rad
pedagogicznych wszystkich szkół lub
placówek łączonych w zespół, natomiast
przedstawiciela rady rodziców wyłania się
spośród rad rodziców uczniów wszystkich
szkół lub placówek łączonych w zespół.
• Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Edukacji
Narodowej z dnia 4 października 2001 r. w
sprawie typów szkół i placówek, w których nie
tworzy się rady pedagogicznej ze względu na
specyficzną organizację pracy szkoły lub placówki
(Dz. U. Nr 120, poz. 1290),
rady pedagogicznej
nie tworzy się w szkolnych schroniskach
młodzieżowych i w placówkach kształcenia
ustawicznego prowadzących działalność w
formach pozaszkolnych -
w skład komisji
konkursowej nie wchodzą przedstawiciele rady
pedagogicznej lub przedstawiciele rady rodziców.
• Z kolei w przypadku szkół i placówek, w których ze względu na
specyficzną organizację pracy i zadania szkoły lub placówki,
brak jest możliwości wyłonienia stałej reprezentacji rodziców,
do składu komisji konkursowej nie powołuje się przedstawicieli
rady rodziców.
Takie szkoły i placówki wymienia rozporządzenie
Ministra Edukacji Narodowej z dnia 28 sierpnia 2007 r. w
sprawie rodzajów szkół i placówek, w których nie tworzy się rad
rodziców
1) szkoły dla dorosłych;
2) szkoły policealne dla młodzieży;
3) (1) szkoły w zakładach opieki zdrowotnej i jednostkach pomocy
społecznej;
4) (2) szkoły w zakładach poprawczych i schroniskach dla nieletnich;
5) (3) szkoły przy zakładach karnych i aresztach śledczych;
6) szkolne schroniska młodzieżowe;
7) placówki kształcenia ustawicznego, placówki kształcenia praktycznego
oraz ośrodki dokształcania i doskonalenia zawodowego;
8) poradnie psychologiczno-pedagogiczne, w tym poradnie
specjalistyczne;
9) młodzieżowe ośrodki wychowawcze i młodzieżowe ośrodki socjoterapii;
10)
bursy i domy wczasów dziecięcych;
11)
biblioteki pedagogiczne.
• W odniesieniu do tych szkół i placówek, skład
komisji konkursowej określa organ prowadzący
szkołę lub placówkę w uzgodnieniu z organem
sprawującym nadzór pedagogiczny
. Organ
prowadzący szkołę jest przy tym zobowiązany
uwzględnić w składzie komisji udział przedstawiciela
organu sprawującego nadzór pedagogiczny.
• Regulamin konkursu, sposób jego ogłaszania, tryb
pracy komisji konkursowej oraz sposób
nadzorowania prawidłowości postępowania
konkursowego przez organ prowadzący szkołę lub
placówkę określa r.r.k.d.s.
UWAGA!
• kandydat na stanowisko dyrektora obowiązany
jest spełniać jedynie te wymagania, które
przewiduje ustawa o systemie oświaty oraz
rozporządzenie w sprawie wymagań, jakim
powinna odpowiadać osoba zajmująca stanowisko
dyrektora oraz inne stanowisko kierownicze w
poszczególnych typach publicznych szkół i
rodzajach publicznych placówek.
• Zatem każda próba sformułowania dodatkowych
warunków, uniemożliwiających udział w konkursie
osób spełniających ustawowe wymagania, była
naruszeniem obowiązującego prawa.
informację o ogłoszeniu
konkursu organ prowadzący
zamieszcza…
• Zgodnie z treścią § 1 ust. 4 – 6 r.r.k.d.s. informację o
ogłoszeniu konkursu organ prowadzący publiczne
przedszkole, publiczną szkołę lub publiczną
placówkę
zamieszcza na swojej stronie internetowej
i w miejscu ogólnodostępnym w swojej siedzibie lub
w inny zwyczajowo ustalony sposób
.
• W przypadku konkursu na stanowisko dyrektora
publicznego przedszkola, publicznej szkoły lub
publicznej placówki, prowadzonych przez jednostkę
samorządu terytorialnego, informację o ogłoszeniu
konkursu można zamieścić również na stronie
Biuletynu Informacji Publicznej kuratorium oświaty
właściwego dla siedziby przedszkola, szkoły lub
placówki oraz w dzienniku o zasięgu wojewódzkim.
Termin składania ofert
• Termin składania ofert przez osoby
przystępujące do konkursu powinien być
określony w ogłoszeniu o konkursie, z
tym że termin ten
nie może być krótszy
niż 14 dni od dnia zamieszczenia
informacji
o ogłoszeniu konkursu. O
terminie i miejscu przeprowadzenia
postępowania konkursowego kandydaci
są powiadamiani indywidualnie.
• Dziękuję za uwagę!