Etapy badania,
definiowanie problemu i
przegląd technik
badawczych

Struktura badania

Zacznij od szerokich pytań

Zawężaj problem

Operacjonalizuj

Obserwuj

Analizuj dane

Wyciągaj wnioski

Uogólniaj i buduj odpowiedzi

„

„

Klepsydra” procesu badawczego

Klepsydra” procesu badawczego

W.M.K. Trochim

Proces badawczy

Definicja
problemu

Zbudowanie podejścia do problemu

Przygotowanie projektu badań

Badania terenowe/gromadzenie danych

Przygotowanie danych i
analiza

Sporządzenie raportu i prezentacja

Informacja zwrotna

Elementy projektu badania
sondażowego I



Potrzeby informacyjne i cel badań.



Definicja populacji objętej badaniem
(łącznie z precyzyjnym, operacyjnym
zdefiniowaniem kryteriów
przynależności do tej populacji) oraz
określenie jej cech specyficznych
ułatwiających pewne metody
dotarcia, a utrudniających inne.

Elementy projektu badania
sondażowego II



Dobór próby



Opis operatu losowania, ocena jego

aktualności, jakości i kosztów dostępu;

ocena alternatyw.



Określenie jednostek losowania w losowaniu

wielostopniowym



Charakterystyka próby: wielkość, sposób

doboru i dopuszczalny margines błędu

[szacunkowy koszt].



Techniki gromadzenia danych [z

oszacowaniem kosztu]

Elementy projektu badania
sondażowego III



Projekt narzędzi badawczych (opis

sposobu pomiaru)



Planowane badania pilotażowe



Określenie sposobu przygotowania

ankieterów



Metoda kontroli pracy ankieterów i

jakości danych/ metoda

monitorowania współpracy panelistów

[koszt]

Elementy projektu badania
sondażowego IV



Plan analizy danych



Określenie procedur przygotowania danych do

analizy.



Zdefiniowanie sposobu postępowania z

brakami danych.



Podstawowe modele i raporty tabelaryczne



Ograniczenia w uogólnieniu wyników na

populację i inne dostrzegane ograniczenia.



Określenie sposobu prezentacji wyników



Harmonogram sondażu

Proces definiowania problemu

Zadania objęte

badaniem

Rozpoznanie kontekstu

problemu

Definicja problemu

Dyskusje

z

decyden-

tami

Wywiady

z

eksperta

mi

Wtórna

analiza

danych

Badania

jakościow

e

Problem decyzyjny

Problem badawczy

Definicja problemu w
badaniach stosowanych



Jakie decyzje zostaną podjęte w oparciu o

to badanie?



Jak wyniki wpłyną na te decyzje?



Jaki jest najbardziej (najmniej) pożądany

wynik badań? Dlaczego?



Jaka informacja wpłynie w kluczowy

sposób na decyzję? Dlaczego?



Dlaczego nie można podjąć decyzji w

oparciu o zdrowy rozsądek i/lub

dotychczas dostępne informacje?

Problem menedżerski a
problem badawczy

Problem menedżera

Problem badacza

Podzielić budżet na reklamę
pomiędzy media

Oszacować świadomość produktu
generowaną przez każdy z
rodzajów mediów

Zdecydować, czy firma ma
pracować w niedzielę

Oszacować korzystanie z usług w
niedzielę i określić, czy klienci
mogą korzystać z nich w dni
robocze

Czy wprowadzić nową
usługę zdrowotną

Zaprojektować test konceptu
przez który można oszacować
prawdopodobieństwo akceptacji i
korzystania

Zmiana programu
marketingowego

Zaprojektować sytuację testu
marketingowego, tak by można
było ocenić efekty nowego
programu

Wzrost sprzedaży produktu

Pomiar aktualnego wizerunku
produktu

Jakie rodzaje pytań są
stawiane wobec badań?

Jaka jest opinia grupy

ludzi?

Jaki związek mają te

opinie z ich innymi
cechami?

Jakie czynniki wpływają

na ich opinie?

Opisowe

Opisowe

:

:

Opisowe

Opisowe

:

:

Relacyjne:

Relacyjne:

Relacyjne:

Relacyjne:

Przyczynow

Przyczynow

e

e

:

:

Przyczynow

Przyczynow

e

e

:

:

Rodzaje badań

E k s p lo r a c y jn e

J e d n o k r o t n e

W ie lo k r o tn e

P r z e k r o jo w e

P o d łu ż n e

O p is o w e

P r z y c z y n o w e

K o n k lu z y w n e

R o d z a j b a d a ń

Eksploracyjne a
konkluzywne

Eksploracyjne

Konkluzywne

Cel

Rozeznanie i
zrozumienie

Testowanie hipotez i
badanie związków

Charakte

-rystyka

Luźne określenie

potrzebnych informacji

Elastyczny

proces

badawczy
Mała i

nierepre-zentatywna

próba
Analiza

jakościowa

Jasno określone

potrzeby

informacyjne

Ustrukturalizowany

proces badawczy
Duże,

reprezentatywne

próby

Ilościowa

analiza danych

Wnioski

Tymczasowe

Rozstrzygające

Wyniki

Kontynuacja w postaci
kolejnych badań

Wyniki używane w
procesie podejmowania
decyzji

Porównanie

Eksploracyjne

Opisowe

Przyczynowe

Cel

Odkrywanie idei

i rozeznanie

Opis cech i

funkcjonowania
rynków

Określenie relacji

przyczynowych

Charakt
e-
rystyka

Elastyczne,
swobodne,

zwykle na
początku
szerszych badań

Zdefiniowane
hipotezy,

zaplanowany i
ustrukturowany
przebieg badań

Manipulacja
zmiennych

niezależnych,
kontrola innych
zmiennych

Metoda

Sondaż
ekspercki
Studium

przypadku
Dane wtórne,
ilości

Sondaże, wtórna
analiza danych,
panel,
obserwacja

Eksperyment

Dane pierwotne i wtórne

Dane pierwotne: stworzone przez badacza specjalnie po to,
by odpowiedzieć na problem badawczy,
np. sondaż satysfakcji konsumentów.

Dane wtórne: dane zebrane dla innych potrzeb niż

aktualnie analizowany problem,

np. dane z badania budżetów gospodarstw
domowych GUS

Cel zgromadzenia
Proces gromadzenia
Koszty gromadzenia
Czas gromadzenia

Aktualny problem
Silnie angażujący
Wysokie
Relatywnie długi

Inne cele
Szybki i łatwy ;-)
Relatywnie niski
Krótki

Dane pierwotne

Dane wtórne

Porównanie danych
pierwotnych i wtórnych

Złota zasada
użycia danych
wtórnych

Przechodź do zbierania danych
pierwotnych tylko wówczas,
gdy wyczerpane zostały dane
wtórne lub przynoszą one mało
znaczące wyniki!

Zalety danych wtórnych

Mogą pozwolić na lepsze zrozumienie problemu badawczego

 Mogą przynieść rozwiązanie problemu

 Mogą wspomóc planowanie badania źródeł pierwotnych

 Mogą zwrócić uwagę badacza na problemy do podjęcia w

badaniach pierwotnych

Mogą pomóc w lepszej interpretacji danych pierwotnych

 Ich pozyskanie jest tańsze i szybsze niż danych pierwotnych

Wady danych wtórnych



Ograniczona użyteczność dla

rozwiązania aktualnego problemu

 Brak dostępności danych dotyczących

lokalnego rynku lub niszy rynkowej

 Mogą być niedokładne

Mogą być nieaktualne

 Nadmiar danych może zalać badacza

Ewaluacja danych wtórnych

•Jaki był cel studium/badania?
• Kto zbierał dane?
• Jakie dane zostały zgromadzone?
•Kiedy dane zostały zgromadzone?
• W jaki sposób dane zostały
pozyskane?

(Źródło: Stewart D., Secondary
Research: Information Sources and
Methods, Sage, Beverly Hills 1984)

Poszukiwanie danych

wtórnych

• Określ co chcesz wiedzieć/już wiesz

• Zbuduj listę słów kluczowych

• Rozpocznij przeszukiwanie źródeł

• Oceń, na ile informacje są odpowiednie

• Przebuduj słowa kluczowe i rozszerz zestaw źródeł

• Sprawdź dokładność informacji

(Stewart, 1984)

Przykłady źródeł danych
wtórnych

1.

Polski Generalny Sondaż Społeczny

2.

International Social Survey Programme

3.

Eurobarometer



1-3 są dostępne w Zentralarchive fur

Empirische Sozialforschung w Kolonii

4.

CBOS, OBOP – możliwość taniego

uzyskania danych z badań opinii publicznej

5.

Główny Urząd Statystyczny – dane nt.

budżetów gospodarstw domowych, dane

lokalne i regionalne....

Metody badawcze w
przypadku badań
pierwotnych



Obserwacja



Obserwacja w warunkach naturalnych



Analiza odpadów (‘garbology’)



Pomiar fizjologiczny



Data mining



Eksperyment



Sondaż

Techniki gromadzenia danych w
sondażu

Telefoniczny

Osobisty

Pocztowy

Komputerowy

TECHNIKI

SONDAŻU

Tradycyjny

telefoniczny

CATI

W domu

W

miejscach

publicznyc

h

CAPI

Ankieta

pocztow

a

Panel

pocztow

y

FAX

E-

MAIL

INTERNE

T

Wywiady osobiste w domu

Najwyższy wskaźnik realizacji
próby

Docieranie do szczególnych
osób

Elastyczne pytania – naiwne
podejście

Skomplikowana kolejność pytań

Trudność dotarcia do
niektórych resp.

Problemy z kontrolą
Koszty powtórnych wizyt

Bezpieczeństwo ankieterów

Korzyści

Ograniczenia

Zachęcanie do odpowiedzi

Wyjaśnianie wątpliwości

Dłuższy czas realizacji

Wpływ ankieterski

Korzystanie z bodźców
wzrokowych

Wysokie koszty realizacji

Dłuższe kwestionariusze

Brak anonimowości

Wywiady w miejscach
publicznych

Wiele z korzyści wywiadów w
domu

Tańsze

Mniej czasochłonne

Łatwe do kontroli

Krótkie kwestionariusze

Reprezentatywność próby

Błąd frekwencji w danym

miejscu

Współpraca respondenta

Korzyści

Ograniczenia

Specjalne:

Specjalne:

Administrowane w

Administrowane w

grupach

grupach

(audytoryjne)

(audytoryjne)

Sondaże telefoniczne

Niskie koszty (warunkowo)

Rozproszone próby

Szybkość realizacji

Skomplikowany przejścia w
kwestionar.

Niereprezentatywność prób

Zastrzeżone numery

Problem z doborem prób

(firmy?)

Brak pomocy wizualnych

Korzyści

Ograniczenia

Równoczesne wprowadzanie

danych

Weryfikacja danych przez

komputer

Krótkie kwestionariusze

Proste skale

Ankiety pocztowe

Anonimowość respondentów

Pytania wrażliwe i osobiste

Wypełnianie w własnym tempie

Brak efektu ankieterskiego

Brak nadzoru wobec
respondenta

Brak wpływu na szybkość
odp.

Nie można wyjaśniać i

zachęcać

Brak kontroli nad

kolejnością odp.

Korzyści

Ograniczenia

Rozproszone próby

Adresowanie do specjalnych

populacji

Proste pytania

Niski współczynnik realizacji

Niższe koszty (czasem wysoki
na odp.)

Ponowne wysyłki i zachęty

Sondaże komputerowe

Korzyści

Ograniczenia

Docieranie do spec.
grup

Użycie pomocy
wizualnych

Brak kosztów
ankietera

Szybkość analizy

Posiadanie technologii

Koszt technologii
Zmienny wsp. realizacji
Zakłócenie odpowiedzi

Metody zbierania danych w
Europie

Pocztowa

Mall / ulica

(Źródło :

ESOMAR)

Szwajcari

a

Wlk.

Brytania

Inne

Telefon

Dom/praca

Grupowa

Wyw. pogłebione

Wtórne

Francj

a

Holandia

Szwecj

a

4

15

52

-

13

12

4

-

33

18

37

-

-

12

-

-

23

44

-

8

5

2

4

14

8

21

-

44

6

8

8

5

9

16

-

54

11

-

-

10

Badania jakościowe



Wywiad pogłębiony



Zogniskowana dyskusja grupowa – focus
group



Kapitalna rola w badaniach
eksploracyjnych, przygotowaniu
kwestionariusza i badaniach
interpretacyjnych