SYSTEM PRAWA

dr n. med. Joanna Marcinowicz

Kraków, 8 grudnia 2007

Literatura

Nowacki Józef, Tobor Zygmunt
Wstęp do prawoznawstawa,
Wydawnictwo Naukowe PWN

1993r.,

SYSTEM PRAWA

• tworzy zbiór obowiązujących, w

określonym państwie i czasie, norm

prawnych, powiązanych ze sobą

licznymi relacjami i uporządkowanych

według określonych zasad.

•

zbiór norm prawnych

NORMA PRAWNA

• jest tworzona poprzez określony

organ państwowy.

• w momencie jej naruszenia

wyciągane są sankcje.

• każda norma prawna

opublikowana jest w odpowiednim
dzienniku urzędowym.

W Rzeczypospolitej Polskiej

obowiązuje

system prawa ustawowego,

w którym podstawową formą

prawodawstwa jest ustawa.

TWORZENIE PRAWA

Ustalanie norm ogólnych,

abstrakcyjnych i powszechnie

obowiązujących.

Jest zastrzeżone dla kompetentnych

organów- parlament, samorząd

terytorialny.

STOSOWANIE PRAWA polega na

1. Ustaleniu jaka ogólna norma

obowiązuje, która ma znaczenie dla

rozstrzygnięcia wniesionej sprawy.

2. Udowodnieniu faktu w oparciu o

materiał dowodowy.

3. Ustaleniu konsekwencji prawnych

czyli wydaniu normy konkretnej na

podstawie normy ogólnej.

1. Legalność stosowania prawa

– ocena dokonywana na

podstawie przepisów, które

określają w jakiej formie i

trybie oraz jaki organ jest

uprawniony wydać normę.

2. Ocena skuteczności

stosowania prawa

– polega na stwierdzeniu czy

rozstrzygnięcia prowadzą do

zamierzonego celu, czy

wpływają w oczekiwany

sposób na zachowania

adresatów czy też nie.

3. Pewność, jednolitość

stosowania prawa

– polega na tym, aby podobne

lub takie same zagadnienia

rozstrzygać jednakowo.

GAŁĘZIE PRAWA

• Prawo konstytucyjne

– przepisy określające ustrój

polityczny państwa, strukturę,

kompetencje i reguły

działania aparatu

państwowego, rodzaje

wydawanych w danym

państwie normatywnych

aktów prawnych.

2. Prawo administracyjne

– przepisy normalizujące

organizację i działalność

organów państwowych,

stosunki między organami

państwa, między organami a

obywatelami.

Np.: prawo budowlane, sanitarne.

3. Prawo finansowe

– ustanawiają podatki, regulują

działalność organów

finansowych.

4. Prawo cywilne

-

normuje stosunki między

podmiotami prawa

- np.: prawo rodzinne, opiekuńcze

5. Prawo pracy

6. Prawo karne

- określa jakie zachowania są

zabronione lub nakazane i

jakie skutki ponoszą ci,

którzy nie stosują się do

nakazów.

7. Prawo rolne

PODMIOTY PRAWA

• Osoby fizyczne,

• Osoby prawne,

stowarzyszenia, związki,

zakłady, korporacje.

1. WYKŁADNIA PRAWA

AUTENTYCZNA

pochodzi od organu, który

wydał interpretowany

przepis

2. WYKŁADNIA PRAWA

LEGALNA

- dokonuje upoważniony organ

(Trybunał Konstytucyjny)

3. WYKŁADNIA PRAWA SĄDOWA

-

dokonywana w toku

rozstrzygania spraw,

- wykładania sądu wyższego

rzędu wiąże sąd niższego

rzędu, tylko w konkretnej

sprawie,

- wytyczne SN są wiążące dla

organów niższego rzędu.

3. WYKŁADNIA

DOKTRYNALNA

- naukowa, przeprowadzana

przez wybitnych teoretyków.

- ich autorytet powoduje, że

praktyka często uwzględnia

ich opinie.

NORMATYWNE AKTY PRAWNE

konstytucje, ustawy,

rozporządzenia, zarządzenia

- wydawane przez

kompetentne organy

prawodawcze, mocą których

ustanowione są przepisy

prawa.

KONSTYTUCJA

- ustawa zasadnicza,
- posiadaj najwyższą moc prawną,
- określa podstawy ustroju społeczno -

gospodarczego i politycznego,
podstawowe prawa i obowiązki obywatela,

- konstytucja jest aktem nadrzędnym w

stosunku do całości porządku prawnego,

- składa się z preambuły rozdziałów i

artykułów.

AKT PRAWNY

NORMATYWNY:

 tekst drukowany,

 nazwa, rodzaj danego

aktu,

 data uchwalenia,

 tytuł merytoryczny.

USTAWY

wydawane na mocy ogólnego

upoważnienia, zawartego w

przepisach konstytucji.

preambuła, argena – uzasadnienie

wydania

• Kolejno numerowane postanowienia

ustaw – artykuły.

• Kolejno numerowane postanowienia

rozporządzeń i zarządzeń – paragrafy.

• Nagłówki rozdziałów.

• Przepisy końcowe i przejściowe.

• Ustawy, rozporządzenia, zarządzenia

podpisuje prezydent.

• Rozporządzenia i zarządzenia prezesa

Rady Ministrów podpisuje prezes Rady

Ministrów

• Rozporządzenia i zarządzenia wydawane

przez ministrów podpisują wydający je

ministrowie.

ROZPORZĄDZENIA I ZARZĄDZENIA

wskazują podstawę prawną czyli ustawę.

Ustawy, konstytucje, rozporządzenia i

zarządzenia prezydenta RP oraz

ministrów ogłaszane są w „Dzienniku

Ustaw”

Zarządzenia prezesa RM, zarządzenia

ministrów oraz uchwały RM są

publikowane w Monitorze Polskim

HIERARCHIA AKTÓW PRAWNYCH

1. KONSTYTUCJA

2. USTAWY

3. ROZPORZĄDZENIA

4. ZARZĄDZENIA

WARUNKI WYKONYWANIA

ZAWODU POŁOŻNEJ

Dr n. med. Joanna Marcinowicz

Kraków, 8 grudnia 2007

Ustawa z dnia 5 lipca 1996

roku o zawodach

pielęgniarki i położnej

Dz.U.01.57.602

Zawody pielęgniarki i położnej są

zawodami samodzielnymi.

Wykonywanie zawodu położnej polega na
udzielaniu przez osobę posiadającą wymagane
kwalifikacje,

potwierdzone

odpowiednimi

dokumentami, świadczeń zdrowotnych, a w
szczególności świadczeń

• pielęgnacyjnych,
• zapobiegawczych,
• diagnostycznych,
• leczniczych,
• rehabilitacyjnych
• oraz promocji zdrowia, w zakresie opieki nad

kobietą ciężarną, rodzącą i położnicą oraz
noworodkiem

.

1) prowadzenie działalności edukacyjno-
zdrowotnej w zakresie przygotowania do
życia w rodzinie, metod planowania rodziny,
2) rozpoznawanie ciąży i sprawowanie opieki
nad kobietą w przebiegu ciąży fizjologicznej,
3) kierowanie na badania konieczne do jak
najwcześniejszego rozpoznania ciąży
wysokiego ryzyka,
4) prowadzenie porodu fizjologicznego oraz
monitorowanie płodu z wykorzystaniem
aparatury medycznej,
5) przyjmowanie porodu siłami natury wraz z
nacięciem i szyciem naciętego krocza,

6) podejmowanie koniecznych działań w
sytuacjach nagłych, do czasu przybycia
lekarza, w tym przyjęcie porodu z
położenia miednicowego oraz ręczne
wydobycie łożyska,
7) sprawowanie opieki nad matką i
monitorowanie przebiegu okresu
poporodowego,
8) badanie noworodków i opiekę nad nimi,
9) realizacja zleceń lekarskich,
10) profilaktyka chorób kobiecych i
patologii położniczych.

Za wykonywanie zawodu położnej
uważa się również:

1) nauczanie zawodu położnej,
2) prowadzenie prac naukowo-
badawczych w dziedzinie opieki
położniczej,
3) kierowanie pracą zawodową
pielęgniarek i położnych.

Szkoła położnych:
1) szkoła pomaturalna,
2) szkoła wyższa, prowadząca

kształcenie w formie:

a) studiów magisterskich jednolitych

lub uzupełniających lub

b) studiów wyższych zawodowych.

Studia, trwają co najmniej 6 semestrów i obejmują co najmniej

4.600 godzin kształcenia zawodowego, w tym zajęcia
praktyczne stanowią co najmniej jedną drugą, a zajęcia
teoretyczne co najmniej jedną trzecią wymiaru kształcenia

.

 uzyskuje tytuł zawodowy

magister położnictwa

lub

licencjat położnictwa.

Krajowa Rada Akredytacyjna

• ocena standardów kształcenia,
• występowanie do ministra zdrowia

z wnioskami o wydanie akredytacji
lub jej cofnięcie.

• badanie

przebiegu

realizacji

procesu nauczania.

• 12 członków,
• powołuje

i

odwołuje

minister

zdrowia,

• kandydatów zgłaszają w połowie

szkoły oraz w połowie samorząd
pielęgniarek i położnych.

Standardy kształcenia

1) sposób realizacji programu

kształcenia,

2) kadra prowadząca kształcenie,
3) baza dydaktyczna, w tym szkolenia

praktycznego,

4) posiadanie wewnętrznego systemu

oceny jakości kształcenia.

Kształcenie podyplomowe

Art. 10 b

Pielęgniarka, położna ma obowiązek

stałego aktualizowania swojej

wiedzy i umiejętności zawodowych

oraz prawo do doskonalenia

zawodowego w różnych rodzajach

kształcenia podyplomowego.

ROZPORZĄDZENIE

MZ

z dnia 29 października 2003 r.

w sprawie wykazu dziedzin

pielęgniarstwa oraz dziedzin

mających zastosowanie w ochronie

zdrowia, w których może być

prowadzona specjalizacja i kursy

kwalifikacyjne, oraz ramowych

programów specjalizacji dla

pielęgniarek i położnych

(Dz. U. z dnia 21 listopada 2003 r.)

Rodzaje

kształcenia

podyplomowego:

1)

szkolenie specjalizacyjne,

2)

kursy kwalifikacyjne,

3)

kursy specjalistyczne,

4)

kursy dokształcające.

Specjalizacje dla położnych

mogą być prowadzone w
dziedzinach:

• pielęgniarstwa rodzinnego,
• promocji zdrowia i edukacji

zdrowotnej

• pielęgniarstwa

ginekologicznego

• pielęgniarstwa położniczego

• pielęgniarstwa

neonatologicznego,

• pielęgniarstwa

epidemiologicznego

• dziedzinie organizacji i

zarządzania.

Kursy kwalifikacyjne dla położnych

mogą być prowadzone w
dziedzinie:

• pielęgniarstwa rodzinnego,
• promocji zdrowia i edukacji

zdrowotnej.

• pielęgniarstwa neonatologicznego,
• operacyjnego,
• epidemiologicznego
• organizacji i zarządzania

 

ROZPORZĄDZENIE

MINISTRA ZDROWIA

z dnia 29 października 2003 r.

w sprawie kształcenia

podyplomowego pielęgniarek i

położnych

(Dz. U. z dnia 21 listopada 2003 r.)

 

 Do szkolenia specjalizacyjnego, może

przystąpić

pielęgniarka,

położna,

która:

1)

posiada

prawo

wykonywania

zawodu;
2)

posiada co najmniej dwuletni staż

pracy w zawodzie;
3)

została

dopuszczona

do

specjalizacji

przez

komisję

kwalifikacyjną.

1. Czas trwania specjalizacji
nie może być on jednak krótszy niż 18

miesięcy i dłuższy niż 24 miesiące.

2. Organizator kształcenia wyznacza

kierownika specjalizacji.

3. Egzamin państwowy przeprowadzany

jest w formie pisemnej.

Do

kształcenia

w

ramach

kursu

kwalifikacyjnego

może

przystąpić

pielęgniarka, położna, która:

1)

posiada

prawo

wykonywania

zawodu;
2)

posiada co najmniej roczny staż

pracy w zawodzie;
3)

została dopuszczona do odbycia

kursu kwalifikacyjnego przez komisję
kwalifikacyjną.

1. Czas trwania kursu kwalifikacyjnego

nie może być dłuższy niż 6 miesięcy.

2. Organizator kształcenia wyznacza

kierownika kursu kwalifikacyjnego.

3. Kurs kwalifikacyjny kończy się

egzaminem

teoretycznym,

przeprowadzanym w formie pisemnej
lub

ustnej,

albo

egzaminem

praktycznym.

Do kursu specjalistycznego i kursu

dokształcającego może przystąpić
pielęgniarka, położna, która:

1)

posiada

prawo

wykonywania

zawodu;
2)

posiada

co

najmniej

trzymiesięczny

staż

pracy

w

zawodzie;
3)

została

zakwalifikowana

do

odbycia kursu specjalistycznego.

Ramowe programy kursów

opracowuje Centrum

Kształcenia Podyplomowego

Pielęgniarek i Położnych, w

porozumieniu z NRPIP.

ROZPORZDZENIE

MINISTRA ZDROWIA

z dnia 7 listopada 2007 r.

w sprawie rodzaju i zakresu

świadczeń zapobiegawczych,

diagnostycznych, leczniczych i

rehabilitacyjnych udzielanych przez

pielęgniarkę albo położną

samodzielnie bez zlecenia

lekarskiego

(Dz. U. z dnia 14 listopada 2007 r.)

Podjęcie

wykonywania

zawodu

pielęgniarki lub położnej po
upływie pięciu lat od ukończenia
stażu podyplomowego lub po
przerwie w wykonywaniu zawodu
dłuższej niż pięć lat wymaga
odbycia przeszkolenia.

Dz.U.97.73.465

ROZPORZĄDZENIE

MINISTRA ZDROWIA I OPIEKI

SPOŁECZNEJ

z dnia 11 czerwca 1997 r.

w sprawie szczegółowych zasad i trybu

orzekania o niezdolności do

wykonywania zawodu pielęgniarki i

położnej oraz szczegółowych zasad i

trybu postępowania w sprawach

zawieszania prawa wykonywania

zawodu albo ograniczenia wykonywania

określonych czynności zawodowych.

1.

Jeżeli

istnieje

uzasadnione

podejrzenie

całkowitej

albo

częściowej niezdolności pielęgniarki,
położnej do wykonywania zawodu,
spowodowanej jej stanem zdrowia,
okręgowa rada powołuje komisję
lekarską.

2. Komisja

wydaje

orzeczenie

w

przedmiocie

niezdolności

pielęgniarki,

położnej

do

wykonywania zawodu.

3. Okręgowa rada może z urzędu

lub na wniosek pielęgniarki,
położnej,

której

dotyczy

postępowanie, zwrócić się do
komisji

o

uzupełnienie

orzeczenia lub powołać komisję
w innym składzie dla ponownej
oceny niezdolności pielęgniarki,
położnej

do

wykonywania

zawodu.

4. umorzenie postępowania,
5. odwołanie do Naczelnej Rady,
6. koszty postępowania ponosi

właściwa okręgowa rada.

7. Okręgowa rada, na podstawie

orzeczenia

komisji,

podejmuje

uchwałę

o zawieszeniu prawa wykonywania

zawodu

na

okres

trwania

niezdolności

albo o ograniczeniu wykonywania

określonych

czynności

zawodowych na okres trwania
niezdolności.

ROZPORZĄDZENIE

MINISTRA ZDROWIA

z dnia 1 sierpnia 2003 r.

w sprawie rodzajów indywidualnej

dokumentacji medycznej pacjenta,

sposobu jej prowadzenia i

przechowywania oraz

szczegółowych warunków jej

udostępniania przez pielęgniarkę,

położną udzielającą świadczeń

zdrowotnych

• Dokumentacja jest prowadzona

w formie pisemnej, odrębnie dla
każdego pacjenta.

Dokumentacja

może

być

również

sporządzana

na

elektronicznych

nośnikach, pod warunkiem:

1) zabezpieczenia zbioru informacji przed
dostępem osób nieuprawnionych oraz
przed zniszczeniem;
2) sporządzania

zbioru

informacji

w

sposób

pozwalający

na

prowadzenie

dokumentacji w formie pisemnej;
3) sporządzania

i

przechowywania

podpisanych przez pielęgniarkę, położną
wydruków.

 DOKUMENTACJA WEWNĘTRZNA I

ZEWNĘTRZNA

1) karta indywidualnej pielęgnacji;
2) karta wywiadu środowiskowo-
rodzinnego.

3) w szczególności opinie,

zaświadczenia

sporządzane

na

wniosek pacjenta.

•

Pielęgniarka,

położna

dokonuje

w

dokumentacji wewnętrznej wpisu o wydaniu

dokumentacji zewnętrznej i załącza jej

kopię.

•

Pielęgniarka,

położna

włącza

do

prowadzonej

dokumentacji

wewnętrznej

kopie

przedstawionych

przez

pacjenta

dokumentów lub odnotowuje zawarte w nich

informacje, podając źródło, z którego

adnotacja pochodzi.

•

Dokument

medyczny

włączony

do

dokumentacji wewnętrznej nie może być z

niej usunięty.

Dokumentacja wewnętrzna zawiera dane:

1) identyfikujące pacjenta
2) identyfikujące pielęgniarkę, położną
udzielającą świadczeń zdrowotnych
3) identyfikujące lekarza, w przypadku
wykonywania zleceń lekarskich
4) dotyczące stanu zdrowia i istotnych
chorób oraz problemów zdrowotnych
pacjenta

• Dokumentację należy prowadzić

czytelnie.

• Kolejne wpisy sporządza się w

porządku chronologicznym, zaznaczając
podpisem koniec każdego wpisu.

• Każdy wpis do dokumentacji musi być

opatrzony datą wpisu oraz podpisem
pielęgniarki, położnej.

•

Każdą

stronę

dokumentacji

indywidualnej oznacza się co najmniej
imieniem i nazwiskiem pacjenta.

•

Dokumentacja

jest

przechowywana

w

sposób

zapewniający

jej

poufność,

zabezpieczenie przed dostępem
osób

nieupoważnionych

oraz

przed

zniszczeniem

lub

zagubieniem.

• Dokumentację przechowuje się

przez okres 10 lat.

• Dokumentację udostępnia się w

formie odpisów lub kopii, chyba że
uprawniony

podmiot

żąda

udostępnienia oryginałów.

Zasady

wykonywania zawodów

pielęgniarki i położnej

• pielęgniarka, położna

zobowiązana jest do wykonywania
zleceń lekarskich odnotowanych w
dokumentacji medycznej.

• w.w zapis nie dotyczy zleceń

wykonywanych podczas zabiegów
ratujących życie pacjenta.

• w

przypadku

uzasadnionych

wątpliwości pielęgniarka, położna
ma prawo domagać się od lekarza,
by uzasadnił potrzebę wykonania
tego zlecenia.

• w wyjątkowych przypadkach

pielęgniarka, położna ma prawo
odmówić

wykonania

zlecenia

lekarskiego, podając niezwłocznie
przyczynę odmowy na piśmie.

• pielęgniarka, położna ma prawo

uzyskania

pełnej

informacji

o

celowości, planowanym przebiegu i
dających się przewidzieć skutkach
eksperymentu medycznego, w którym
ma uczestniczyć.

•

w

przypadku

uzasadnionych

wątpliwości pielęgniarka, położna może
odmówić

uczestniczenia

w

eksperymencie,

podając

przyczynę

odmowy na piśmie.

1)

indywidualna praktyka

pielęgniarek, położnych,

2)

indywidualna

specjalistyczna praktyka
pielęgniarek, położnych

3)

grupowa praktyka

pielęgniarek, położnych.

INDYWIDUALNA PRAKTYKA

1)

prawo

wykonywania

zawodu,
2)

pomieszczenie wyposażone

w sprzęt medyczny, w którym
będzie wykonywana praktyka -
opinię organu sanitarnego.

INDYWIDUALNA

SPECJALISTYCZNA PRAKTYKA

1) prawo wykonywania zawodu,
2) pomieszczenie wyposażone w
sprzęt medyczny, w którym
będzie wykonywana praktyka -
opinia organu sanitarnego,
3) specjalizacja w dziedzinie
pielęgniarstwa.

PRAKTYKA

W

MIEJSCU

WEZWANIA

1) prawo

wykonywania

zawodu

i/lub

posiadać

specjalizację

w

dziedzinie pielęgniarstwa.

2) sprzęt medyczny,
3) adres

praktyki

oraz

adres

przechowywania

dokumentów

medycznych.

Nadzór sprawuje właściwa okręgowa
rada pielęgniarek i położnych.

a) wizytacja pomieszczeń, w których
udzielane są świadczenia,
b) obserwowanie czynności związanych
z udzielaniem świadczeń w ramach
indywidualnej praktyki,
c) żądanie informacji i udostępnianie
dokumentacji medycznej,
d) wydawanie zaleceń pokontrolnych.

Dz.U.06.56.397

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA

ZDROWIA

z dnia 15 marca 2006 r.

w sprawie wymagań technicznych i

sanitarnych dla pomieszczeń, w

których można wykonywać

praktykę pielęgniarek i położnych,

oraz wymagań, jakim powinny

odpowiadać urządzenia i sprzęt

medyczny umożliwiający udzielanie

świadczeń zdrowotnych

Ustawa z dnia 30 sierpnia

1991r.

o zakładach opieki

zdrowotnej

Art. 18. 1.  Zakład opieki

zdrowotnej jest obowiązany

prowadzić dokumentację

medyczną osób korzystających

ze świadczeń zdrowotnych

zakładu.

ROZPORZĄDZENIE

MINISTRA ZDROWIA

z dnia 21 grudnia 2006 r.

w sprawie rodzajów i zakresu

dokumentacji medycznej w

zakładach opieki zdrowotnej oraz

sposobu jej przetwarzania

(Dz. U. z dnia 28 grudnia 2006 r.)

DOKUMENTACJA INDYWIDUALNA

  1)  dane identyfikujące zakład;

  2)  dane identyfikujące jednostkę

organizacyjną zakładu;

  3)  dane identyfikujące pacjenta;

  4)  dane identyfikujące lekarza,

pielęgniarkę, położną udzielających

świadczeń zdrowotnych oraz lekarza

kierującego na badania lub leczenie;

  5)  datę dokonania wpisu;

  6)  istotne informacje dotyczące

stanu zdrowia i choroby;

  7)  informacje dotyczące udzielonych

świadczeń zdrowotnych.

2.  Dokumentacja medyczna

jest przechowywana przez okres

20 lat,

z wyjątkiem:

  1)  dokumentacji w przypadku

zgonu pacjenta na skutek

uszkodzenia ciała lub zatrucia,

która jest przechowywana przez

okres 30 lat,

  2)  zdjęć rentgenowskich

przechowywanych poza

dokumentacją medyczną

pacjenta, które są

przechowywane przez

okres 10 lat,

3)  skierowań na badania lub

zleceń lekarza, które są

przechowywane przez okres 5

lat,

ROZPORZĄDZENIE

MINISTRA ZDROWIA

z dnia 10 listopada 2006 r.

w sprawie wymagań, jakim powinny

odpowiadać

pod względem fachowym i

sanitarnym pomieszczenia

i urządzenia zakładu opieki

zdrowotnej

  Dz.U.99.111.1314

ROZPORZĄDZENIE

MINISTRA ZDROWIA

z dnia 21 grudnia 1999 r.

w sprawie sposobu

ustalania minimalnych

norm zatrudnienia

pielęgniarek i położnych

w zakładach opieki

zdrowotnej.

… ustala kierownik zakładu po

zasięgnięciu opinii:

1)kierowników jednostek

organizacyjnych i komórek

organizacyjnych,

2)przedstawicieli organów

samorządu pielęgniarek i

położnych oraz związków

zawodowych.

SZPITAL

1)

liczbę i rodzaj świadczeń
zdrowotnych wykonywanych
przez pielęgniarki w danej
komórce organizacyjnej
bezpośrednio na rzecz pacjentów.

2) średnie czasy wykonywania

poszczególnych jednostkowych
świadczeń.

3) efektywny czas pracy w danej

komórce organizacyjnej.

4) liczba łóżek i wskaźnik

średniego wykorzystania łóżek
w ciągu 12 miesięcy
poprzedzających ustalenie
norm.

5) profil komórki organizacyjnej i

średni czas leczenia oraz
specyficzna dla danej komórki
organizacyjnej intensywność
pracy.

6) wyposażenie zakładu w sprzęt

i aparaturę medyczną,
techniczną, środki transportu,
łączności itp.

7) wielkość i warunki lokalowe

komórki organizacyjnej i zakładu

oraz współpraca z pracowniami

diagnostycznymi.

8) dodatkowe obowiązki związane
z prowadzeniem szkoleń,
9) stan zatrudnienia i organizacji

pracy

w innych komórkach

organizacyjnych zakładu nie

udzielających świadczeń

zdrowotnych.

 

W INNYM ZAKŁADZIE

1)wielkość i rozległość terytorialna
oraz struktura demograficzna,
2)zakres i rodzaj świadczeń
zdrowotnych udzielanych przez zakład
z uwzględnieniem świadczeń
udzielanych w miejscu zamieszkania
lub nauki,
3)zachorowalność i chorobowość
wyraźnie od

biegającej od średniej krajowej,

4)zakres programów
profilaktycznych udzielanych przez
zakład,

5)wyposażenie zakładu w sprzęt i

aparaturę medyczną, techniczną,
środki lokomocji, łączności itp.,

6)efektywny czas pracy w zakładzie,

7)wykonywanie dodatkowych
obowiązków związanych z
prowadzeniem szkoleń,

8)stan zatrudnienia i organizacji
pracy w innych komórkach
organizacyjnych zakładu nie
udzielających świadczeń
zdrowotnych.

ROZPORZĄDZENIE

MZiOS z dnia 19 sierpnia 1998 r.

w sprawie szczegółowych zasad

przeprowadzania konkursu na

niektóre stanowiska kierownicze

w publicznych zakładach opieki

zdrowotnej, składu komisji

konkursowej oraz ramowego

regulaminu przeprowadzania

konkursu.

Komisja konkursowa

Stanowisko naczelnej lub przełożonej

pielęgniarek,

a)

przedstawiciele okręgowej rady

pielęgniarek i położnych,

b)

kierownik zakładu lub jego

przedstawiciel,

c)

naczelna pielęgniarka lub przełożona

pielęgniarek, zatrudniona w podobnym

zakładzie,

d)

przedstawiciel właściwej ze względu na

siedzibę zakładu orl

e)

przedstawiciele organizacji

związkowych,

f)

przedstawiciel towarzystwa naukowego,

Komisja konkursowa

Stanowisko pielęgniarki oddziałowej,

a) przedstawiciele orpip

b)

ordynator oddziału,

c)

przełożona pielęgniarek,

d)

pielęgniarka oddziałowa zatrudniona w

podobnym zakładzie,

e) przedstawiciel orl.

ROZPORZĄDZENIE

MINISTRA ZDROWIA I OPIEKI

SPOŁECZNEJ

z dnia 29 marca 1999 r.

w sprawie kwalifikacji

wymaganych od pracowników na

poszczególnych rodzajach

stanowisk pracy w publicznych

zakładach opieki zdrowotnej.

ROZPORZĄDZENIE

MINISTRA ZDROWIA

z dnia 17 maja 2000 r.

w sprawie wymagań, jakim

powinny odpowiadać osoby na

stanowiskach kierowniczych w

zakładach opieki zdrowotnej

określonego rodzaju.

(Dz. U. z dnia 31 maja 2000 r.)

KIEROWNIK zakładu opieki

zdrowotnej

- wyższe wykształcenie i co najmniej

sześcioletni staż pracy w zawodzie

- wyższe wykształcenie i ukończone

studia podyplomowe o kierunku

zarządzanie w służbie zdrowia i co

najmniej trzyletni staż pracy w

zawodzie

- wyższe wykształcenie i szkolenie

zagraniczne i co najmniej trzyletni staż

pracy w zawodzie,

ZASTĘPCA KIEROWNIKA
- wyższe wykształcenie o

odpowiednim kierunku

- pięcioletni staż pracy.

ZASTĘPCA KIEROWNIKA zakładu do

spraw lecznictwa

- lekarz posiadający prawo

wykonywania zawodu, - specjalista,

- ośmioletni staż pracy w zawodzie.

ZASTĘPCA KIEROWNIKA do

spraw lecznictwa w zakładzie

udzielającym świadczeń z zakresu

chorób jamy ustnej i

twarzoczaszki

- lekarz stomatolog mający tytuł

specjalisty

- ośmioletni staż pracy w

zawodzie.

KIEROWNIK zakładu

pielęgnacyjno-opiekuńczego lub

zakładu świadczącego usługi

pielęgnacyjno-opiekuńcze

oraz w zakresie promocji zdrowia

w miejscu zamieszkania

podopiecznego

- pielęgniarka posiadająca

wykształcenie wyższe

pielęgniarskie i co najmniej dwa

lata stażu pracy w zawodzie albo

pielęgniarka posiadająca inne

wyższe wykształcenie i co

najmniej 3 lata stażu.

Kierownik zakładu opiekuńczo-

leczniczego, leczniczo-

wychowawczego

- wyższe wykształcenie i co

najmniej 3-letni staż pracy.

KIEROWNIK żłobka

- wykształcenie wyższe

pielęgniarskie lub inne wyższe i

co najmniej 3-letni staż pracy,

- wykształcenie średnie

medyczne i kurs specjalistyczny

oraz co najmniej 6-letni staż

pracy.

ROZPORZĄDZENIE

MINISTRA ZDROWIA

z dnia 20 października 2005 r.

w sprawie zakresu zadań lekarza,

pielęgniarki i położnej

podstawowej opieki zdrowotnej

(Dz. U. z dnia 28 października 2005 r.)

Rozporządzenie Ministra

Zdrowia

z dnia 2002-12-16

w sprawie wykazu produktów

leczniczych, które mogą być

doraźnie dostarczane w

związku z udzielanym

świadczeniem zdrowotnym,

oraz wykazu produktów

leczniczych wchodzących w

skład zestawów

przeciwwstrząsowych,

ratujących życie

(Dz.U. 2002 Nr 236, poz. 2000)

Wykaz produktów leczniczych

wchodzących w skład zestawu

przeciwwstrząsowego, ratującego

życie, które mogą być podane

przez pielęgniarkę, położną

ROZPORZĄDZENIE

MINISTRA ZDROWIA

z dnia 23 lutego 2005 r.

w sprawie szkolenia

pielęgniarek i położnych

dokonujących przetaczania

krwi i jej składników

Dz.U.97.124.796

ROZPORZĄDZENIE

MINISTRA ZDROWIA I OPIEKI SPOŁECZNEJ

z dnia 15 września 1997 r.

w sprawie zadań służby medycyny pracy,

których wykonywanie przez pielęgniarki

wymaga posiadania dodatkowych

kwalifikacji, rodzaju i trybu uzyskiwania

tych kwalifikacji oraz rodzajów

dokumentów potwierdzających ich

posiadanie.

Ustawa z dnia 19 sierpnia
1994r. o ochronie zdrowia
psychicznego

» rozporządzenie Ministra
Zdrowia i Opieki Społecznej z
dnia 23 sierpnia 1995 r. w
sprawie sposobu stosowania
przymusu bezpośredniego

»z dnia 1 lipca 2005 r. o
pobieraniu,
przechowywaniu i
przeszczepianiu komórek,
tkanek i narządów

» z dnia 27 sierpnia 2004 r o
świadczeniach

opieki

zdrowotnej finansowanych ze
środków publicznych

SAMORZĄDNOŚĆ

I ODPOWIEDZIALNOŚĆ

PIELĘGNIRAKI

I POŁOŻNEJ

Ustawa z dnia 19 kwietnia

1991 roku

o samorządzie

pielęgniarek i położnych

(Dz. U. Nr 41, poz. 178, z późn. zm.).

Art.1.

Tworzy się samorząd

pielęgniarek i położnych dla

reprezentowania

zawodowych, społecznych i

gospodarczych interesów

tych zawodów.

1) sprawowanie pieczy i nadzoru nad

należytym wykonywaniem zawodu

pielęgniarki i położnej,

2) ustalanie zasad etyki zawodowej

oraz sprawowanie nadzoru nad ich

przestrzeganiem,

3) ustalanie standardów zawodowych

Zadania samorządu

4)

współdziałanie

w

ustalaniu

kierunków rozwoju pielęgniarstwa,

5) zajmowanie stanowiska w sprawach

stanu

zdrowia

społeczeństwa,

polityki zdrowotnej państwa,

Zadania samorządu

6) współpraca z samorządem lekarskim oraz

z

samorządami

innych

zawodów

medycznych,

7) organizowanie i prowadzenie instytucji

samopomocowych i innych form pomocy
materialnej,

8) zarządzanie majątkiem własnym,

Zadania samorządu

9) prowadzenie działalności wydawniczej,

10) uznawanie kwalifikacji pielęgniarek i

położnych będących obywatelami państw
UE, zamierzających wykonywać zawód
pielęgniarki lub położnej na terytorium RP.

Zadania samorządu

1) stwierdzanie prawa wykonywania zawodu,

2) prowadzenie rejestru pielęgniarek i

rejestru położnych,

3) negocjowanie warunków pracy i płac,

Samorząd wykonuje swoje

zadania przez:

4) opiniowanie i wnioskowanie w

sprawach

kształcenia

przed-

i

podyplomowego,

5)

przewodniczenie

komisjom

konkursowym na stanowiska w
służbie zdrowia,

Samorząd wykonuje swoje

zadania przez:

6)

opiniowanie

projektów

aktów

normatywnych

dotyczących

ochrony

zdrowia

i

wykonywania

zawodu

pielęgniarki i położnej,

7) orzekanie w zakresie odpowiedzialności

zawodowej pielęgniarek i położnych oraz
sprawowanie sądownictwa polubownego.

Samorząd wykonuje swoje

zadania przez:

Jednostkami organizacyjnymi

samorządu posiadającymi

osobowość prawną są:

okręgowe izby pielęgniarek i

położnych

oraz

Naczelna Izba Pielęgniarek i

Położnych

1) Krajowy Zjazd,
2) Naczelna Rada,
3) Naczelna Komisja Rewizyjna,
4) Naczelny Sąd,
5) Naczelny Rzecznik Odpowiedzialności

Zawodowej,

Organy NIPIP

Siedzibą Naczelnej Izby

jest Warszawa

Al. Ujazdowskie 22

1) uchwala zasady etyki zawodowej,

2) ustala standardy zawodowe i standardy

kwalifikacji zawodowych pielęgniarek i
położnych,

3) uchwala regulaminy organów Naczelnej

Izby i ramowe regulaminy organów
okręgowych izb,

Krajowy Zjazd

4)

ustala regulamin wyborów do organów izb

oraz tryb odwoływania ich członków,

5) ustala liczbę członków organów Naczelnej

Izby i liczbę zastępców Naczelnego
Rzecznika,

Krajowy Zjazd

6) wybiera Prezesa i członków Naczelnej

Rady, przewodniczącego i członków
Naczelnej Komisji Rewizyjnej i Naczelnego
Sądu oraz Naczelnego Rzecznika i jego
zastępców,

Krajowy Zjazd

• Prezes Naczelnej Rady

• członkowie wybrani przez Krajowy Zjazd,

• przewodniczący okręgowych rad.

Naczelna Rada

• prezes,
• wiceprezesi,
• sekretarz,
• skarbnik,
• członkowie.

Prezydium Naczelnej Rady

1) wykonuje uchwały Krajowego Zjazdu,

2) analizuje i opiniuje kierunki rozwoju

ochrony zdrowia ludności,

Naczelna Rada:

3) przygotowuje wnioski dotyczące zasad

etyki zawodowej,

4) reprezentuje samorząd,

Naczelna Rada:

5) uchwala budżet organów Naczelnej Izby

oraz rozpatruje sprawozdanie z jego
wykonania.

Naczelna Rada:

Naczelna Komisja Rewizyjna:

1) kontroluje działalność, w szczególności

finansową i gospodarczą, Naczelnej Rady,

2) przedstawia Naczelnej Radzie coroczne
informacje o wynikach przeprowadzonych
kontroli,

3) sprawuje nadzór nad działalnością
okręgowych komisji rewizyjnych.

Naczelny Sąd

1)

rozpoznaje

sprawy

z

zakresu

odpowiedzialności zawodowej pielęgniarek i
położnych,

2) składa Naczelnej Radzie i Krajowemu
Zjazdowi

sprawozdania

o

stanie

prowadzonych spraw.

Naczelny Rzecznik

prowadzi postępowanie w

sprawach odpowiedzialności

zawodowej pielęgniarek i

położnych.

• składki członkowskie,
• zapisy darowizn, dotacji,
• wpływy z działalności gospodarczej.

Majątek i gospodarka

finansowa

• okręgowy zjazd,
• okręgowa rada,
• okręgowa komisja rewizyjna,
• okręgowy sąd,
• okręgowy rzecznik odpowiedzialności

zawodowej,

ORGANY OiPIP

1) posiadają prawo wykonywania

zawodu,

2) zamierzają wykonywać lub wykonują

zawód na obszarze działania izby,

3). spełniają warunek określony w ust.

1, lecz nie wykonują zawodu.

Członkowie okręgowej izby

• Centralny

Rejestr

Pielęgniarek

i

Położnych prowadzi Naczelna Rada PiP.

• Rejestr jest prowadzony w formie

elektronicznej,

w

sposób

uniemożliwiający jego uszkodzenie,

zniszczenie

lub

dostęp

osób

nieupoważnionych.

Rejestry pielęgniarek i

położnych

• postępowanie zgodnie z zasadami

etyki zawodowej,

• sumienne wykonywanie obowiązków

zawodowych,

• przestrzeganie uchwał organów izb,
• regularne

opłacanie

składek

członkowskich.

OBOWIĄZKI członka

samorządu

• wybierać i być wybierany do organów

izb,

• korzystać z pomocy izb w zakresie

rozwijania kwalifikacji zawodowych,

• korzystać z ochrony i pomocy prawnej

organów izb,

• korzystać

z

działalności

samopomocowej.

PRAWA członka samorządu

• dokonuje wyboru przewodniczącego

i

członków:

okręgowej

rady,

okręgowej

komisji

rewizyjnej,

okręgowego sądu oraz wybiera
okręgowego

rzecznika

i

jego

zastępców,

• wybiera delegatów na Krajowy

Zjazd.

Okręgowy zjazd

• ustala zasady gospodarki finansowej

izby oraz uchwala budżet,

• ustala organizację i tryb działania

organów izby,

Okręgowy zjazd

• wykonuje

uchwały

okręgowego

zjazdu,

• stwierdza

prawo

wykonywania

zawodów pielęgniarki i położnej,

• prowadzi rejestr pielęgniarek i

położnych,

• dokonuje wpisu członków na listę

okręgowej izby,

Okręgowa rada

• prowadzi bieżące sprawy izby i

wykonuje zadania zlecone przez
Naczelną Radę,

• składa sprawozdania z działalności

oraz

wykonania

budżetu

przed

okręgowym zjazdem,

• współpracuje z terenowymi organami

administracji

rządowej

oraz

z

samorządem terytorialnym.

Okręgowa rada

• rozpatruje

sprawy

z

zakresu

odpowiedzialności

zawodowej

wniesione

przez

okręgowego

rzecznika

odpowiedzialności

zawodowej

Okręgowy Sąd

• składa okręgowej radzie informacje

o stanie prowadzonych spraw,

• składa

okręgowemu

zjazdowi

sprawozdania.

Okręgowy Sąd

prowadzi postępowanie wyjaśniające

oraz sprawuje funkcję oskarżyciela
w

sprawach

z

zakresu

odpowiedzialności

zawodowej

pielęgniarek i położnych.

Okręgowy Rzecznik

Ustawa z dnia 19 kwietnia 1991

r.

o samorządzie pielęgniarek i

położonych

(Dz. U. Nr 41, poz. 178)

Odpowiedzialność zawodowa

OBOWIĄZKI CZŁONKA SAMORZĄDU

1) postępować zgodnie z zasadami

etyki zawodowej,

2) sumiennie wykonywać obowiązki

zawodowe.

Członkowie samorządu

podlegają odpowiedzialności

zawodowej przed sądami

pielęgniarek i położnych za

postępowanie sprzeczne z

zasadami etyki zawodowej

oraz za zawinione naruszenie

przepisów dotyczących

wykonywania zawodu.

Sąd pielęgniarek i położnych

może orzec jedną z

następujących kar:

1) upomnienie,

2) nagana,

3) zakaz pełnienia funkcji kierowniczych w

zakładach służby zdrowia na okres od 1
do 5 lat,

4)

zawieszenie

prawa

wykonywania

zawodu pielęgniarki lub położnej na
okres od 6 miesięcy do 3 lat,

5) pozbawienie prawa wykonywania

zawodu pielęgniarki lub położnej.

Pielęgniarce i położnej, ukaranej przez

Naczelny Sąd w II instancji karą,

4) zawieszenie prawa wykonywania zawodu

pielęgniarki lub położnej na okres od 6
miesięcy do 3 lat,

5) pozbawienie prawa wykonywania zawodu

pielęgniarki lub położnej

przysługuje prawo wniesienia odwołania

do właściwego sądu apelacyjnego - sądu
pracy i ubezpieczeń społecznych w
terminie 14 dni od dnia doręczenia
orzeczenia wraz z uzasadnieniem

.

- okręgowy sąd orzeka jako I instancja;

- w sprawach członków okręgowej rady i

okręgowej komisji rewizyjnej orzeka
okręgowy sąd wyznaczony przez
Naczelny Sąd.

Naczelny Sąd:

1) rozpatruje odwołania od orzeczeń

okręgowych sądów,

2) orzeka jako I instancja w sprawach

odpowiedzialności zawodowej członków:
Naczelnej Rady, Naczelnej Komisji
Rewizyjnej,

Naczelnego

Sądu,

Naczelnego Rzecznika i jego zastępców,
a także członków okręgowych sądów,
okręgowych rzeczników i ich zastępców,

Naczelna Rada prowadzi rejestr ukaranych

pielęgniarek i położnych.

2. Usunięcie z rejestru następuje z urzędu

po upływie:

1 roku od uprawomocnienia się orzeczenia

o ukaraniu karą nagany lub upomnienia,

2 lat od zakończenia kary zakazu pełnienia

funkcji kierowniczych w zakładach

służby zdrowia,

3 lat od zakończenia kary zawieszenia

prawa wykonywania zawodu,

Nie usuwa się z rejestru zapisu o karze

pozbawienia prawa do wykonywania

zawodu.

Postępowanie

w

sprawie

odpowiedzialności zawodowej o
ten

sam

czyn

toczy

się

niezależnie

od

postępowania

karnego

lub

postępowania

dyscyplinarnego.

Może ono jednak być zawieszone do

czasu ukończenia postępowania
karnego

Okręgowy sąd może rozpatrywać

jako

sąd

polubowny

spory

między

•

samymi

pielęgniarkami

i

położnymi,

• pielęgniarkami i położnymi a

innymi pracownikami,

• pielęgniarkami i położnymi a

innymi osobami, jeżeli spory te
dotyczą wykonywania zawodu
pielęgniarki lub położnej.

Nie można wszcząć postępowania w

sprawie odpowiedzialności

zawodowej,

jeżeli od chwili popełnienia czynu

upłynęły trzy lata.

ROZPORZĄDZENIE

MINISTRA ZDROWIA I OPIEKI

SPOŁECZNEJ

z dnia 19 stycznia 1993 r.

w sprawie postępowania w

przedmiocie odpowiedzialności

zawodowej pielęgniarek i

położnych.

Dz.U.93.9.45

 Rzecznik odpowiedzialności

zawodowej obowiązany jest

badać i uwzględniać

okoliczności przemawiające

zarówno na korzyść, jak i na

niekorzyść pielęgniarki lub

położnej, której dotyczy

postępowanie.

Rzecznik odpowiedzialności

zawodowej i sąd pielęgniarek i

położnych czuwają, aby w toku

postępowania jego uczestnicy

nie ponieśli szkody z powodu

nieznajomości przepisów

prawa i w tym celu udzielają

im niezbędnych informacji i

wyjaśnień.

• Pielęgniarka lub położna, której

dotyczy postępowanie, może
ustanowić obrońców.

• Sąd pielęgniarek i położnych może

wyznaczyć obrońcę z urzędu, jeżeli:
1) zachodzi wątpliwość co do
poczytalności pielęgniarki lub
położnej, której dotyczy postępowanie,
2) postępowanie toczy się po śmierci
pielęgniarki lub położnej, której
dotyczy postępowanie.

 Pokrzywdzony w toku postępowania

jest uprawniony do:

1)

zgłoszenia

wniosków

dowodowych,
2)

wniesienia

zażalenia

na

postanowienie

rzecznika

odpowiedzialności zawodowej,
3)

wniesienia

odwołania

od

orzeczenia sądu pielęgniarek i
położnych.

Postępowanie wyjaśniające

1.

Rzecznik

wszczyna

postępowanie wyjaśniające,
jeżeli uzyskał wiarygodną
informację o przewinieniu z
zakresu

odpowiedzialności

zawodowej.

Postępowanie wyjaśniające

2.

Rzecznik

wydaje

postanowienie o odmowie
wszczęcia postępowania.

 3. Na postanowienie o odmowie

wszczęcia postępowania

pokrzywdzonemu przysługuje

zażalenie do Naczelnego

Rzecznika, a jeżeli

postanowienie to wydał

Naczelny Rzecznik - zażalenie

przysługuje do Naczelnego

Sądu.

 4. Rzecznik wydaje

postanowienie o umorzeniu

postępowania wyjaśniającego,

jeżeli zebrany materiał nie

daje podstaw do wniesienia

wniosku o ukaranie.

 5. Na postanowienie o

umorzeniu postępowania

wyjaśniającego pielęgniarce

lub położnej i

pokrzywdzonemu przysługuje

zażalenie do Naczelnego

Rzecznika.

6. Jeżeli wynik postępowania

wyjaśniającego potwierdza

zasadność zarzutów rzecznik

składa właściwemu sądowi

pielęgniarek i położnych

wniosek o ukaranie.

7. O skierowaniu wniosku do

sądu rzecznik

zawiadamia

- pokrzywdzonego,

- obwinioną pielęgniarkę

- właściwą okręgową radę

pielęgniarek i położnych

8. Postępowanie wyjaśniające

powinno być zakończone

w ciągu trzech miesięcy

od daty zawiadomienia

o popełnieniu przewinienia

zawodowego.

Postępowanie przed sądem I

instancji

 

Oskarżycielem przed sądem I

instancji jest

okręgowy rzecznik,

a także

Naczelny Rzecznik

jeśli prowadził postępowanie

wyjaśniające.

Sąd wymierza karę, biorąc pod

uwagę

-

naruszenie

zasad

etyki

zawodowej,

- naruszenie przepisów o

wykonywaniu zawodu,

- skutki czynu oraz
- zachowanie się obwinionej przed

popełnieniem przewinienia i po
jego popełnieniu.

W razie jednoczesnego ukarania

za kilka przewinień

zawodowych, sąd wymierza

kary za poszczególne

przewinienia,

a następnie

wymierza jedną karę łączną za

wszystkie czyny.

Przy orzekaniu kary łącznej stosuje

się następujące zasady:

1) w przypadku orzeczenia kar
upomnienia i nagany wymierza się
karę łączną nagany,

Przy orzekaniu kary łącznej stosuje

się następujące zasady:

2)

zakaz

pełnienia

funkcji

kierowniczych w zakładach służby
zdrowia oraz kara zawieszenia
prawa wykonywania zawodu nie
wyłącza

orzeczenia

kary

upomnienia lub nagany,

Przy orzekaniu kary łącznej stosuje

się następujące zasady:

3) przy orzeczeniu za kilka
przewinień

kary

zawieszenia

prawa wykonywania zawodu, kara
łączna nie może przekroczyć 3 lat,

Przy orzekaniu kary łącznej stosuje

się następujące zasady:

4) przy orzeczonych za kilka
przewinień

karach

rodzajowo

różnych i karze pozbawienia
prawa

wykonywania

zawodu

wymierza

się

karę

łączną

pozbawienia prawa wykonywania
zawodu.

Rzecznikowi i obwinionej

pielęgniarce

przysługuje

prawo odwołania od orzeczeń i
postanowień

kończących

postępowanie w I instancji.

Postępowanie przed sądem II

instancji

Sąd wszczyna postępowanie

odwoławcze po otrzymaniu

odwołania od orzeczenia sądu I

instancji wraz z całością

materiału sprawy.

Oskarżycielem

przed

Naczelnym Sądem

jest

Naczelny Rzecznik

lub jego zastępca.

 W razie wydania orzeczenia o

ukaraniu, sąd obciąża

ukaraną pielęgniarkę kosztami

postępowania na rzecz izby

pielęgniarek i położnych,

której ukarana była członkiem

w czasie wniesienia wniosku o

ukaranie.

 Sąd może zwolnić ukaraną

pielęgniarkę lub położną od

zwrotu kosztów postępowania

w całości lub w części, jeśli

uzna, że poniesienie ich byłoby

dla ukaranej pielęgniarki albo

jej rodziny zbyt uciążliwe.

  Do kosztów postępowania należą:

1) koszty doręczenia wezwań i
innych pism,

2) należności rzeczników i członków
sądu związane z postępowaniem
(zwrot diet, należności za czas
podróży służbowych),

3) należności świadków i biegłych.

  Tadeusz Wadas – przewodniczący
Stanisław Łukasik – sekretarz
Danuta Adamek - zastępca
Beata Marzec – zastępca
Anna Sas - skarbnik

Okręgowy Rzecznik

Odpowiedzialności Zawodowej,

Danuta Fijałkowska - Salawa

Zastępcy
- Ewa Zielińska
- Zofia Klimala
- Izabela Zajda
- Teresa Brylińska
- Gabriela Ginalska
- Józefa Gurgul

Okręgowy Sąd
• Barbara Wyka
• Józefa Zapała
• Jadwiga Kornaś
• Janina Kowalska
• Barbara Zys
• Elżbieta Dyda
• Dorota Fundament

Komisja Rewizyjna
• Małgorzata Fidos
• Izabela Marasek
• Janina Podlikowska
• Marlena Wierzbanowska
• Anna Polonek
• Grażyna Maziak

• Komisja Socjalna,
• Komisja Skarg i Wniosków,
• Komisja Etyki,
• Komisja ds. Kształcenia i

Doskonalenia Zawodowego,

• Komisja Prawa i Legislacji,
• Komisja ds. Położnych

Naczelny Rzecznik

Odpowiedzialności
Zawodowej,

Grażyna Rogala-Pawelczyk

oraz 16 zastępców Naczelnego

Rzecznika Odpowiedzialności
Zawodowej

Naczelny Sąd Pielęgniarek i

Położnych

Przewodnicząca
Teresa Fichtner – Jeruzel

oraz 18 członków

Odpowiedzialność

- to

sprawstwo

będące

konsekwencją obowiązku.

- to wzięcie na siebie konsekwencji

jakiegoś lub czyjegoś działania.

Bycie odpowiedzialnym za czyn

to znaczy,

że się jest wykonawcą gotowym

zaakceptować jego konsekwencje.

Rodzaje

odpowiedzialności

1. Naturalna – wynika z uprzedniego

uznania czy wyboru czegoś lub kogoś
ale

z

praw

natury.

Jest

ona

nieodwołalna i niezmienialna np.
relacja matka – dziecko.

2. Kontraktowa – powstaje wskutek

posiadania określonych kompetencji
albo nałożenia lub przyjęcia zadania,
obowiązku.

Rodzaje

odpowiedzialności

Moralna

–

to

świadome

i

dobrowolne

podejmowanie

czynów, zgodnych z zasadami i
normami moralnymi, przy czym
niespełnienie

tych

warunków

pociąga za sobą takie sankcje jak
wyrzuty sumienia, poczucie wstyd,
rozgoryczenie.

Rodzaje

odpowiedzialności

1.  prawna:
   karna,
   cywilna,
   dyscyplinarna,
   administracyjna.

2. zawodowa (w tym etyczna).

Odpowiedzialność

pielęgniarki

 przepisy regulujące wykonywanie

zawodu pielęgniarki i zawodu położnej,

     Kodeks pracy,
     Kodeks karny,
     Kodeks cywilny,
     Regulaminy zakładowe,


Zakresy

obowiązków,

uprawnień,

odpowiedzialności na stanowisku pracy,



Kodeks Etyki Zawodowej Polskiej

Pielęgniarki i Położnej.

Odpowiedzialność

karna

 ma charakter represyjny i osobisty

tzw.

sprawcy

osoby,

której

działania

mają

znamiona

przestępstwa,



nie

można

jej

przypisać

podmiotowi

zbiorowemu

np.

szpitalowi, przedsiębiorstwu,

Odpowiedzialność

karna

odpowiedzialność ponosi ten kto w

chwili popełnienia czynu ukończył
17

lat

a

w

wyjątkowych

przypadkach gdy ukończył 15 lat,

 odpowiadamy za czyn przestępczy

przed sądem,

 odpowiedzialność karna wymaga

jednocześnie następujących
przesłanek prawnych:



czyn posiadający znamiona

przestępstwa,

   negatywne skutki czynu

przestępczego,

   związek przyczynowy pomiędzy

czynem a skutkiem,

   wina.

Kodeks karny przewiduje

kary:

np. grzywnę, pozbawienie wolności,
ograniczenie wolności, pozbawienie
praw

publicznych,

zakaz

zajmowania

określonego

stanowiska, wykonywania zawodu,
świadczenia pieniężne itp.

Rozdział XIX Kodeksu Karnego pt.
„Przestępstwa przeciwko życiu i
zdrowiu”.

Art. 150: Kto zabija człowieka na jego
żądanie i pod wpływem współczucia dla
niego

podlega

karze

pozbawienia

wolności.

Rozdział XIX Kodeksu Karnego pt.

„Przestępstwa przeciwko życiu i
zdrowiu”.
Art. 256,268 – Kto wbrew przepisom
ustawy lub przyjętemu na siebie
zobowiązaniu ujawnia lub wykorzystuje
informacje, z którą zapoznał się w
związku z pełnioną funkcją, wykonywaną
pracą,

działalnością

publiczną,

społeczną,

gospodarczą,

naukową

podlega grzywnie, karze ograniczenia
wolności albo pozbawienia wolności.

Rozdział XIX Kodeksu Karnego pt.
„Przestępstwa przeciwko życiu i
zdrowiu”
Art. 270 Kto w celu użycia za
autentyczny, podrabia lub przerabia
dokument (...) podlega grzywnie, karze
pozbawienia wolności lub ograniczenia
wolności. Tej samej karze podlega ten
kto

wypełnia

blankiet

zaopatrzony

cudzym podpisem niezgodnie z wolą
podpisanego.

Odpowiedzialność cywilna

podmiotem może być osoba
fizyczna (każdy człowiek) oraz
prawna

(każda

jednostka

organizacyjna).

Odpowiedzialność cywilna jest
odpowiedzialnością majątkową
dłużnika.

Odpowiedzialność cywilna

Charakter majątkowy
np.: wadliwe przeprowadzona
operacja

chirurgiczna

spowodowała, że w jej wyniku
wystąpiła

całkowita

lub

ograniczona niezdolność do
zarobkowania lub spowodowała
koszty dalszego leczenia.

Główna

funkcja

odpowiedzialności cywilnej -
kompensacyjna - wyrównanie
uszczerbku doznanego przez
poszkodowanego.



zadośćuczynienie

uszczerbku

za

doznane

krzywdy

i/lub

naprawienie

szkody (kc)

Źródła

odpowiedzialności

cywilnej:

 zobowiązanie pomiędzy stronami,
 czyn niedozwolony

- tzn. postępowanie sprzeczne z
prawem,

zasadami

etyki,

współżycia

społecznego

prowadzące

do

wyrządzenia

pacjentowi szkody.

OC

 zdarzenie wyrządzające szkodę

(nie wykonanie lub nienależyte

wykonanie zobowiązania),

szkoda

o

charakterze

majątkowym lub niemajątkowym,

istnienie

związku

przyczynowego

pomiędzy

zdarzeniem a szkodą

OC – odszkodowawcza
ponosi pracodawca,
odpowiedzialność
pracownicza, max. do kwoty
trzymiesięcznego
wynagrodzenia,

chyba

że

szkoda została wyrządzona z
winy umyślnej.

Rozporządzenie

Ministra

Finansów z dn. 17.11.1998r. w
sprawie ogólnych warunków
obowiązkowego ubezpieczenia
odpowiedzialności

cywilnej

podmiotu

przyjmującego

zamówienie na świadczenia
zdrowotne

za

szkody

wyrządzone przy udzielaniu
tych świadczeń.

Pielęgniarki, Położne

w UE

Dyrektywa Rady z dnia 27 czerwca 1977 r.

(77/452/EWG)

dotycząca wzajemnego uznawania

dyplomów, świadectw i innych

dokumentów potwierdzających posiadanie

kwalifikacji pielęgniarek odpowiedzialnych

za opiekę ogólną, łącznie ze środkami

mającymi na celu ustalenie skutecznego

wykonywania prawa przedsiębiorczości i

swobody świadczenia usług.

Pielęgniarki, Położne

w UE

Dyrektywa Rady z dnia 27 czerwca

1977 r.

(77/453/EWG)

Dotycząca koordynacji przepisów

ustawowych,

wykonawczych

i

administracyjnych

w

zakresie

działalności

pielęgniarek

odpowiedzialnych za opiekę ogólną.

Pielęgniarki, Położne

w UE

Dyrektywa Rady z dnia 10 października 1989 r.

(89/595/EWG)

Zmieniająca dyrektywę 77/452/EWG dotyczącą

wzajemnego uznawania dyplomów, świadectw

i

innych

dokumentów

potwierdzających

posiadanie

kwalifikacji

pielęgniarek

odpowiedzialnych za opiekę ogólną, (...) oraz

uzupełniająca

dyrektywę

77/453/EWG

dotyczącą koordynacji przepisów ustawowych,

wykonawczych i administracyjnych w zakresie

działalności pielęgniarek odpowiedzialnych za

opiekę ogólną.

Pielęgniarki, Położne

w UE

Dyrektywa Rady z dnia 30 października
1989 r.

(89/594/EWG)

Zmieniająca dyrektywy 75/362/EWG,
77/452/EWG,

78/1026/EWG

oraz

80/154/EWG

odnoszące

się

do

wzajemnego

uznawania

dyplomów,

świadectw

i

innych

dokumentów

potwierdzających posiadanie kwalifikacji
lekarzy, pielęgniarek odpowiedzialnych
za opiekę ogólną, (...),

Pielęgniarki, Położne

w UE

Dyrektywa 2001/19/WE Parlamentu Europejskiego i

Rady z dnia 14 maja 2001 r.

Z zmieniająca dyrektywy Rady 89/48/EWG i

92/51/EWG

w

sprawie

ogólnego

systemu

uznawania

kwalifikacji

zawodowych

oraz

dyrektywy

Rady

77/452/EWG,

77/453/EWG,

78/686/EWG,

78/687/EWG,

78/1026/EWG,

78/1027/EWG,

80/154/EWG,

80/155/EWG,

85/384/EWG,

85/432/EWG,

85/433/EWG

i

92/16/EWG

dotyczące

zawodów

pielęgniarki

odpowiedzialnej za opieką ogólną, lekarza dentysty,

lekarza

weterynarii,

położnej,

architekta,

farmaceuty i lekarza.

 

Uznanie kwalifikacji

zawodowych pielęgniarki,

położnej w UE

Wyciąg z Traktatu Akcesyjnego

podpisanego

w

dniu

16

kwietnia 2003 roku.

Artykuł 4b Dyrektywy Rady

77/452/EWG

z

dnia

27

czerwca 1977 r.

Uznanie kwalifikacji

zawodowych pielęgniarki,

położnej w UE

„

w

odniesieniu

do

polskich

kwalifikacji

pielęgniarek

odpowiedzialnych za opiekę ogólną, będą stosowane przepisy

dotyczące praw nabytych.

W przypadku obywateli Państw Członkowskich, których dyplomy,

świadectwa i inne dokumenty potwierdzające kwalifikacje

pielęgniarki odpowiedzialnej za opiekę ogólną zostały wydane

lub których kształcenie zaczęło się w Polsce przed dniem

przystąpienia i które nie spełniają minimalnych wymogów

szkolenia

określonych

w

DR

77/453/EWG,

Państwa

Członkowskie uznają następujące dyplomy, świadectwa i inne

dokumenty

potwierdzające

kwalifikacje

w

zakresie

pielęgniarskiej opieki ogólnej jako wystarczające dowody, jeśli

będzie do nich załączone zaświadczenie stwierdzające, że ci

obywatele Państw Członkowskich rzeczywiście i zgodnie z

prawem prowadzili działalność pielęgniarki odpowiedzialnej za

opiekę w Polsce w niżej wymienionych okresach:

Uznanie kwalifikacji

zawodowych pielęgniarki,

położnej w UE

• dyplom licencjata pielęgniarstwa –

co najmniej trzy kolejne lata w
ciągu pięciu lat przed dniem
wydania zaświadczenia,

 
 

Uznanie kwalifikacji

zawodowych pielęgniarki,

położnej w UE

•  

dyplom

pielęgniarstwa

(dyplom

pielęgniarki

albo

pielęgniarki

dyplomowanej) z
wykształceniem

pomaturalnym

uzyskanym

w

zawodowej

szkole

medycznej – co najmniej pięć kolejnych
lat w ciągu siedmiu lat przed dniem
wydania zaświadczenia.

 

• Pielęgniarka, położna zamierzająca

wykonywać zawód pielęgniarki,
zawód położnej na obszarze państw
członkowskich UE winna złożyć w
OIPiP wniosek o wydanie
zaświadczenia stwierdzającego, że
pielęgniarka, położna posiada
kwalifikacje zgodne z wymaganiami
wynikającymi z przepisów prawa
UE oraz zaświadczenia
o przebiegu pracy zawodowej.

Zgodnie z art. 11 h ustawy z dnia 5 lipca

1996r. o zawodach pielęgniarki i położnej

(Dz. U. z 2001r., Nr 57, poz. 602 z późn.

zm.) OIPIP, na wniosek pielęgniarki lub

położnej wydaje:

1)

zaświadczenie

stwierdzające,

że

pielęgniarka

lub

położna

posiada

kwalifikacje zgodne z wymaganiami

wynikającymi z przepisów prawa UE oraz

że posiadany dyplom, świadectwo lub inny

dokument

potwierdzający

posiadanie

formalnych

kwalifikacji

odpowiada

dokumentom potwierdzającym formalne

kwalifikacje pielęgniarki lub położnej

wynikające z przepisów prawa UE,

2) zaświadczenie o przebiegu pracy

zawodowej,

3) inne zaświadczenia wymagane

przez odpowiednie władze lub
organizacje państw członkowskich
UE zgodnie z przepisami prawa UE.