ZASADY WYKONYWANIA ZAWODU LEKARZA
1. informacja
Pacjent lub Pacjent Inna osoba Pacjent, który nie
jego ustawowy przedstawiciel (na żądanie pacjenta (za zgodą pacjenta) ukończył 16 lat
lekarz nie ma lub jego przedstawiciela
obowiązku) ustawowego
przystępna informacja o stanie zdrowia,
rozpoznaniu, proponowanych oraz możliwych metodach lekarz udziela informacji
diagnostycznych, leczniczych, dających się przewidzieć w zakresie i formie potrzebnej
następstwach ich zastosowania albo zaniechania, wynikach do prawidłowego przebiegu
leczenia oraz rokowaniu procesu diagnostycznego lub
terapeutycznego i wysłuchuje
jego zdania
Sytuacje wyjątkowe możliwość ograniczenia informacji
(jeżeli rokowanie jest o stanie zdrowia i o rokowaniu, jeżeli
niepomyślne dla pacjenta) według oceny lekarza przemawia za tym
dobro pacjenta
lekarz informuje przedstawiciela ustawowego
pacjenta lub osobę upoważnioną przez
pacjenta
na żądanie pacjenta lekarz
ma obowiązek udzielić mu żądanej informacji
Jeżeli pacjent nie ukończył 16 lat lub jest nieprzytomny bądź niezdolny do zrozumienia znaczenia informacji, lekarz udziela informacji osobie bliskiej, czyli małżonkowi, krewnemu lub powinowatemu do drugiego stopnia w linii prostej, przedstawicielowi ustawowemu oraz osobie pozostającej we wspólnym pożyciu lub osobie wskazanej przez pacjenta.
2. badania lub udzielanie innych świadczeń z zdrowotnych
zasada zgoda pacjenta (ustna lub przez takie zachowanie, które w sposób nie budzący wątpliwości wskazuje na wolę poddania się proponowanym przez lekarza czynnościom medycznym)
Pacjent wymagający niezwłocznej
pomocy lekarskiej, gdy ze względu na brak zgody pacjenta
stan zdrowia lub wiek nie może wyrazić
zgody i nie ma możliwości porozumienia - podjęcie decyzji po
się z przedstawicielem ustawowym lub skonsultowaniu się
opiekunem faktycznym w miarę możliwości
z innym lekarzem
- okoliczności
sytuacje szczególne uzasadniające badanie
lub udzielenie innego
świadczenia zdrowotnego
muszą być odnotowane
w dokumentacji
pacjent małoletni pacjent całkowicie
lub ubezwłasnowolniony
niezdolny do świadomego wyrażenia zgody
zgoda przedstawiciela ustawowego zgoda przedstawiciela ustawowego
- w razie braku przedst. ustaw. lub gdy - jeżeli pacjent jest w stanie z rozeznaniem
porozumienie się z nim jest niemożliwe wypowiedzieć opinię w sprawie badania
wymagana jest zezwolenia sądu opiekuńczego wymagana jest nadto zgoda pacjenta
- jeżeli zachodzi potrzeba badania zgodę na
jego przeprowadzenie może wyrazić także
opiekun faktyczny Pacjent, który ukończył 16 lat
- w razie braku przedstawiciela ustawowego
lub opiekuna faktycznego albo porozumienie
się z nimi jest niemożliwe, lekarz po przeprowadzeniu także jego zgoda
badania może przystąpić do udzielania dalszych
świadczeń zdrowotnych dopiero po uzyskaniu
zezwolenia sądu opiekuńczego
Jeżeli małoletni, który ukończył 16 lat, osoba ubezwłasnowolniona albo pacjent chory psychicznie lub upośledzony umysłowo, lecz dysponujący dostatecznym rozeznaniem, sprzeciwia się czynnościom medycznym, poza zgodą przedstawiciela ustawowego lub opiekuna faktycznego albo w przypadku niewyrażenia przez nich zgody wymagana jest zezwolenie sądu opiekuńczego
3. zabieg operacyjny albo zastosowanie metody leczenia lub diagnostyki stwarzającej podwyższone ryzyko dla pacjenta
Zasada pisemna zgoda pacjenta, poprzedzona niezbędną informacją
udzieloną przez lekarza
gdy zwłoka spowodowana postępowaniem w
sprawie uzyskania zgody groziłaby pacjentowi
niebezpieczeństwem utraty życia, ciężkiego
uszkodzenia ciała lub ciężkiego rozstroju zdrowia
sytuacje szczególne
bez zgody przedstawiciela ustawowego
bądź sądu opiekuńczego
pacjent małoletni, ubezwłasnowolniony - lekarz ma obowiązek, o ile jest to możliwe bądź niezdolny do świadomego zasięgnięcia opinii drugiego lekarza w miarę
wyrażenia pisemnej zgody możliwości tej samej specjalności
- o wykonywanych czynnościach lekarz
ma obowiązek niezwłocznie zawiadomić
przedstawiciela ustawowego,
opiekuna faktycznego lub sąd opiekuńczy
oraz dokonać odpowiedniej adnotacji wraz z uzasasadnieniem w dokumentacji medycznej
zgoda przedstawiciela ustawowego
- w razie braku przedstawiciela ustawowego Pacjent, który ukończył 16 lat
lub gdy porozumienie z nim jest niemożliwe
zgoda sądu opiekuńczego także jego zgoda
Jeżeli małoletni, który ukończył 16 lat, osoba ubezwłasnowolniona albo pacjent chory psychicznie lub upośledzony umysłowo, lecz dysponujący dostatecznym rozeznaniem, sprzeciwia się wykonaniu zabiegu operacyjnemu, poza zgodą przedstawiciela ustawowego lub opiekuna faktycznego albo w przypadku niewyrażenia przez nich zgody wymagana jest zezwolenie sądu opiekuńczego
Jeżeli w trakcie wykonywania zabiegu operacyjnego albo stosowania metody leczniczej lub diagnostycznej wystąpią okoliczności, których nieuwzględnienie groziłoby pacjentowi niebezpieczeństwem utraty życia, ciężkim uszkodzeniem ciała lub ciężkim rozstrojem zdrowia, a nie ma możliwości niezwłocznie uzyskać zgody pacjenta lub jego przedstawiciela ustawowego lekarz ma prawo bez uzyskania tej zgody, zmienić zakres zabiegu bądź metody leczenia lub diagnostyki w sposób umożliwiający uwzględnienie tych okoliczności.
W takim przypadku lekarz ma obowiązek, o ile jest to możliwe zasięgnąć opinii drugiego lekarza, w miarę możliwości tej samej specjalności. O powyższych okolicznościach lekarz dokonuje adnotacji w dokumentacji medycznej oraz informuje pacjenta, przedstawiciela ustawowego lub opiekuna faktycznego albo sąd opiekuńczy
4. wątpliwości diagnostyczne lub terapeutyczne,
Inicjatywa własna
zasięgnięcie opinii właściwego lekarza specjalisty
Wniosek pacjenta lub zorganizowanie konsylium
jeżeli uzna to za uzasadnione w świetle wymagań
Wniosek przedstawiciela wiedzy medycznej
ustawowego pacjenta
5. nie podjęcie lub odstąpienie od leczenia pacjenta
Lekarz może nie podjąć lub odstąpić od leczenia pacjenta, o ile nie zachodzi sytuacja, że zwłoka w leczeniu mogłaby powodować niebezpieczeństwo utraty życia, ciężkiego uszkodzenia ciała lub ciężkiego rozstroju ciała albo inny przypadek nie cierpiący zwłoki
Odstąpienie od leczenia
Lekarz ma obowiązek dostatecznie wcześnie uprzedzić o tym
pacjenta lub jego przedstawiciela ustawowego bądź opiekuna
faktycznego i wskazać realne możliwości uzyskania tego
świadczenia u innego lekarza lub w zakładzie opieki zdrowotnej
Lekarz ma obowiązek uzasadnić i odnotować ten fakt w dokumentacji
medycznej
Jeżeli lekarz wykonuje swój zawód na podstawie stosunku pracy lub w ramach
służby może nie podjąć lub odstąpić od leczenia wyłącznie, gdy istnieją ku
temu powody i po uzyskaniu zgody swojego przełożonego
Lekarz może powstrzymać się od wykonywania świadczeń zdrowotnych niezgodnych z jego sumieniem o ile nie zachodzi sytuacja, że zwłoka w leczeniu mogłaby powodować niebezpieczeństwo utraty życia, ciężkiego uszkodzenia ciała lub ciężkiego rozstroju ciała albo inny przypadek nie cierpiący zwłoki.
- lekarz ma obowiązek wskazać realne możliwości uzyskania tego świadczenia u
innego lekarza lub w innym zakładzie opieki zdrowotnej
- lekarz ma obowiązek odnotować ten fakt w dokumentacji medycznej
- lekarz wykonujący zawód na podstawie stosunku pracy lub w ramach służby ma
obowiązek powiadomienia na piśmie przełożonego
6. Tajemnica
Lekarz ma obowiązek zachowania w tajemnicy informacji związanych z pacjentem, a uzyskanych w związku z wykonywaniem zawodu.
Nie ma obowiązku zachowania tajemnicy gdy:
tak stanowią ustawy,
badanie lekarskie zostało przeprowadzone na żądanie uprawnionych, na podstawie odrębnych ustaw, organów i instytucji; wówczas lekarz jest obowiązany poinformować o stanie zdrowia pacjenta wyłącznie te organy i instytucje,
zachowanie tajemnicy może stanowić niebezpieczeństwo dla życia lub zdrowia pacjenta lub innych osób,
pacjent lub jego przedstawiciel ustawowy wyraża zgodę na ujawnienie tajemnicy, po uprzednim poinformowaniu o niekorzystnych dla pacjenta
skutkach jej ujawnienia,
zachodzi potrzeba przekazania niezbędnych informacji o pacjencie lekarzowi sądowemu,
* W powyższych przypadkach lekarz jest związany tajemnicą również po śmierci pacjenta
zachodzi potrzeba przekazania niezbędnych informacji o pacjencie związanych z udzielaniem świadczeń zdrowotnych innemu lekarzowi lub uprawnionym osobom uczestniczącym w udzielaniu tych świadczeń,
Lekarz nie może podać do publicznej wiadomości danych umożliwiających identyfikację pacjenta bez jego zgody.
7. Inne obowiązki:
Lekarz ma obowiązek prowadzenia indywidualnej dokumentacji medycznej pacjenta.
Lekarz orzeka o stanie zdrowia określonej osoby po uprzednim, osobistym jej zbadaniu, z zastrzeżeniem sytuacji określonych w odrębnych przepisach.
Lekarz zobowiązany jest zgłosić podmiotowi odpowiedzialnemu za wprowadzenie produktu leczniczego na rynek, a w przypadku trudności z ustaleniem podmiotu odpowiedzialnego - Prezesowi Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych, niepożądane działanie produktu leczniczego.
Lekarz zobowiązany jest zgłosić wytwórcy lub autoryzowanemu przedstawicielowi, a w przypadku trudności z ustaleniem tych podmiotów - Prezesowi Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych, zaistniały incydent medyczny wyrobu medycznego
Lekarz nie może sprzedawać środków farmaceutycznych, materiałów medycznych, przedmiotów ortopedycznych lub środków pomocniczych.
Przepisu nie stosuje się w przypadkach, gdy lekarz doraźnie dostarczy pacjentowi środek farmaceutyczny lub materiał medyczny, w związku z udzieleniem pomocy w nagłym przypadku.
Lekarz wykonujący zawód ma obowiązek uczestniczenia w pracach komisji lekarskich, określających zdolność osób podlegających kwalifikacji wojskowej do czynnej służby wojskowej, na zasadach określonych w odrębnych przepisach
Lekarz podczas udzielania świadczeń zdrowotnych ma obowiązek poszanowania intymności i godności osobistej pacjenta.
Lekarz ma obowiązek dbać, aby inny personel medyczny przestrzegał w postępowaniu z pacjentem powyższej zasady.
Osoba wykonująca zawód medyczny udzielająca świadczeń zdrowotnych pacjentowi może być obecna osoba bliskiej.
Osoba wykonująca zawód medyczny udzielająca świadczeń zdrowotnych pacjentowi może odmówić obecności osoby bliskiej przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych, w przypadku istnienia prawdopodobieństwa wystąpienia zagrożenia epidemicznego lub ze względu na bezpieczeństwo zdrowotne pacjenta. Odmowę odnotowuje się w dokumentacji medycznej.
Do klinik i szpitali akademii medycznych, medycznych jednostek badawczo-rozwojowych i innych jednostek uprawnionych do kształcenia studentów nauk medycznych, lekarzy oraz innego personelu medycznego w zakresie niezbędnym do celów dydaktycznych nie stosuje się obowiązku uzyskania zgody pacjenta i osoby udzielającej świadczenie zdrowotne na uczestniczenie innych osobów wykonujących zawód medyczny.
Lekarz może stwierdzić zgon na podstawie osobiście wykonanych badań i ustaleń, z zastrzeżeniem sytuacji określonych w odrębnych przepisach.
W uzasadnionych przypadkach lekarz, z wyłączeniem lekarza dentysty, może uzależnić wystawienie karty zgonu od przeprowadzenia sekcji zwłok.
Lekarz, z wyłączeniem lekarza dentysty, może wystawić kartę zgonu na podstawie dokumentacji badania pośmiertnego, przeprowadzonego przez innego lekarza lub inną uprawnioną osobę.
Lekarzowi, który wykonuje czynności w ramach świadczeń pomocy doraźnej lub w przypadku, gdy zwłoka w jej udzieleniu mogłaby spowodować niebezpieczeństwo utraty życia, ciężkiego uszkodzenia ciała lub ciężkiego rozstroju zdrowia, oraz w innych przypadkach niecierpiących zwłoki. przysługuje ochrona prawna należna funkcjonariuszowi publicznemu