UKŁAD ODDECHOWY
UKŁAD ODDECHOWY
I UKŁAD KRĄŻENIA
I UKŁAD KRĄŻENIA
Życie człowieka jest warunkowane
Życie człowieka jest warunkowane
wieloma procesami toczącymi się
wieloma procesami toczącymi się
jednocześnie w organizmie. Naukę
jednocześnie w organizmie. Naukę
o tych procesach nazywamy
o tych procesach nazywamy
fizjologią. To, że każdy z nas
fizjologią. To, że każdy z nas
oddycha, jest właśnie fizjologią.
oddycha, jest właśnie fizjologią.
Jak wiesz, procesy, o których
Jak wiesz, procesy, o których
mowa, przebiegają w różnych
mowa, przebiegają w różnych
częściach ludzkiego organizmu,
częściach ludzkiego organizmu,
zwanych organami lub narządami.
zwanych organami lub narządami.
Organy to, np. serce, płuca
Organy to, np. serce, płuca
wątroba, nerki. Jeśli kilka organów
wątroba, nerki. Jeśli kilka organów
bierze udział w tym samym
bierze udział w tym samym
procesie, to te organy tworzą
procesie, to te organy tworzą
układ. Oddychanie-jak
układ. Oddychanie-jak
powszechnie nazywa się wymianę
powszechnie nazywa się wymianę
gazową-odbywa się m.in. poprzez
gazową-odbywa się m.in. poprzez
płuca, tchawicę i oskrzela, tworzą
płuca, tchawicę i oskrzela, tworzą
one zatem układ oddechowy. Krew
one zatem układ oddechowy. Krew
krąży w naczyniach krwionośnych
krąży w naczyniach krwionośnych
jest do nich tłoczona przez serce,
jest do nich tłoczona przez serce,
te organy tworzą więc układ
te organy tworzą więc układ
krążenia.
krążenia.
UKŁAD ODDECHOWY I UKŁAD
UKŁAD ODDECHOWY I UKŁAD
KRĄŻENIA TO DWA
KRĄŻENIA TO DWA
NAJWŻNIEJSZE UKŁADY W
NAJWŻNIEJSZE UKŁADY W
ORGANIZMIE CZŁOWIEKA.
ORGANIZMIE CZŁOWIEKA.
UKŁAD ODDECHOWY
UKŁAD ODDECHOWY
Tlen jest najważniejszą substancją potrzebną nam do życia.
Tlen jest najważniejszą substancją potrzebną nam do życia.
Nabieramy go do płuc podczas wdechu, a podczas wydechu
Nabieramy go do płuc podczas wdechu, a podczas wydechu
pozbywamy dwutlenku węgla. Oddychanie polega właśnie na tej
pozbywamy dwutlenku węgla. Oddychanie polega właśnie na tej
życiodajnej wymianie gazów pomiędzy organizmem, a otoczeniem.
życiodajnej wymianie gazów pomiędzy organizmem, a otoczeniem.
Proces oddychania angażuje klatkę żebrową, przeponę (płat
Proces oddychania angażuje klatkę żebrową, przeponę (płat
mięśniowy między klatką piersiową a jamą brzuszną) oraz drogi
mięśniowy między klatką piersiową a jamą brzuszną) oraz drogi
oddechowe: płuca, oskrzela i oskrzeliki - te dwa ostatnie narządy
oddechowe: płuca, oskrzela i oskrzeliki - te dwa ostatnie narządy
doprowadzają i odprowadzają powietrze do i z płuc. Powietrze
doprowadzają i odprowadzają powietrze do i z płuc. Powietrze
wydychane nosem i ustami przechodzi w dół do tchawicy, a
wydychane nosem i ustami przechodzi w dół do tchawicy, a
następnie przez liczne rozgałęziające się rurki - oskrzela i oskrzeliki
następnie przez liczne rozgałęziające się rurki - oskrzela i oskrzeliki
- do płuc.
- do płuc.
Układ oddechowy pozostaje sprawny dopóki nie zostanie
Układ oddechowy pozostaje sprawny dopóki nie zostanie
uszkodzony dymem tytoniowym, zanieczyszczeniami atmosfery,
uszkodzony dymem tytoniowym, zanieczyszczeniami atmosfery,
gazami spalinowymi lub w skutek infekcji. Ludzie palący lub
gazami spalinowymi lub w skutek infekcji. Ludzie palący lub
zamieszkujący obszary o znacznym skażeniu powietrza cierpią
zamieszkujący obszary o znacznym skażeniu powietrza cierpią
częściej na przewlekłe zapalenie oskrzeli, zapalenie błony śluzowej
częściej na przewlekłe zapalenie oskrzeli, zapalenie błony śluzowej
wyścielającej płuca.
wyścielającej płuca.
Powietrze wdychane nosem jest nawilżane i ogrzewane za sprawą małych
Powietrze wdychane nosem jest nawilżane i ogrzewane za sprawą małych
naczyń krwionośnych, znajdujących się w bezpośrednim sąsiedztwie jamy
naczyń krwionośnych, znajdujących się w bezpośrednim sąsiedztwie jamy
nosowej. Dopiero w takim stanie dociera do płuc. Delikatne włoski
nosowej. Dopiero w takim stanie dociera do płuc. Delikatne włoski
wyścielające nos filtrują powietrze, zatrzymując ciała obce, mogące dostać
wyścielające nos filtrują powietrze, zatrzymując ciała obce, mogące dostać
się do płuc. Podczas wdechu przepona - normalnie uwypuklona ku górze -
się do płuc. Podczas wdechu przepona - normalnie uwypuklona ku górze -
spłaszcza się. W tym samym czasie mięśnie międzyżebrowe się kurczą,
spłaszcza się. W tym samym czasie mięśnie międzyżebrowe się kurczą,
unosząc żebra i rozsuwając na boki. Wszystko to zwiększa pojemność
unosząc żebra i rozsuwając na boki. Wszystko to zwiększa pojemność
klatki piersiowej, umożliwiając płucom rozprężenie i zassanie powietrza. W
klatki piersiowej, umożliwiając płucom rozprężenie i zassanie powietrza. W
trakcie wydechu mięśnie klatki piersiowej i przepona rozkurczają się, co
trakcie wydechu mięśnie klatki piersiowej i przepona rozkurczają się, co
sprawia, że żebra się zapadają, płuca zostają ściśnięte, wypychając tym
sprawia, że żebra się zapadają, płuca zostają ściśnięte, wypychając tym
samym powietrze.
samym powietrze.
UKŁAD KRĄŻENIA
UKŁAD KRĄŻENIA
Układ krążenia (krwionośny) zbudowany jest z
Układ krążenia (krwionośny) zbudowany jest z
zamkniętego systemu naczyń krwionośnych, które
zamkniętego systemu naczyń krwionośnych, które
pod wpływem rytmicznych impulsów serca
pod wpływem rytmicznych impulsów serca
transportują nieustannie przez organizm krew.
transportują nieustannie przez organizm krew.
Krew jest nośnikiem substancji odżywczych,
Krew jest nośnikiem substancji odżywczych,
niezbędnych do podtrzymywania czynności
niezbędnych do podtrzymywania czynności
życiowych, oraz spełnia funkcję oczyszczającą
życiowych, oraz spełnia funkcję oczyszczającą
organizm ze szkodliwych produktów przemiany
organizm ze szkodliwych produktów przemiany
materii. Bez przerwy krąży od narządów
materii. Bez przerwy krąży od narządów
odżywiających (układ oddechowy, pokarmowy) do
odżywiających (układ oddechowy, pokarmowy) do
tkanek ustroju i narządów wydalniczych (nerki,
tkanek ustroju i narządów wydalniczych (nerki,
skóra).
skóra).
Układ krwionośny zbudowany jest z serca i naczyń
Układ krwionośny zbudowany jest z serca i naczyń
krwionośnych - tętnic, żył i naczyń włosowatych.
krwionośnych - tętnic, żył i naczyń włosowatych.
NACZYNIA
NACZYNIA
KRWIONOŚNE
KRWIONOŚNE
Tętnice. Największą, główną tętnicą organizmu jest aorta.
Tętnice. Największą, główną tętnicą organizmu jest aorta.
Zaopatruje ona cały organizm w krew bogatą w tlen. Aorta
Zaopatruje ona cały organizm w krew bogatą w tlen. Aorta
wychodzi ku górze z lewej komory serca, zagina się i zstępuje
wychodzi ku górze z lewej komory serca, zagina się i zstępuje
w dół. Na poszczególnych poziomach dzieli się ona na tętnice.
w dół. Na poszczególnych poziomach dzieli się ona na tętnice.
Żyły. Naczynia żylne początkowo drobne i bardzo liczne łączą
Żyły. Naczynia żylne początkowo drobne i bardzo liczne łączą
się w coraz to większe żyły, które ostatecznie tworzą dwie
się w coraz to większe żyły, które ostatecznie tworzą dwie
żyły główne - górną i dolną. Uchodzą one do prawego
żyły główne - górną i dolną. Uchodzą one do prawego
przedsionka serca. Żyła główna dolna to największa żyła
przedsionka serca. Żyła główna dolna to największa żyła
ustroju.
ustroju.
Naczynia włosowate. Naczynia włosowate, inaczej włośniczki,
Naczynia włosowate. Naczynia włosowate, inaczej włośniczki,
to najdrobniejsze (niewidzialne gołym okiem) naczynia
to najdrobniejsze (niewidzialne gołym okiem) naczynia
krwionośne ustroju. Włośniczki swymi rozgałęzieniami tworzą
krwionośne ustroju. Włośniczki swymi rozgałęzieniami tworzą
sieć. W sieci włośniczek występują naczynia włosowate
sieć. W sieci włośniczek występują naczynia włosowate
tętnicze i żylne. Wyróżnia się typy sieci naczyń włosowatych:
tętnicze i żylne. Wyróżnia się typy sieci naczyń włosowatych:
zwykła sieć kapilarna w tkankach, sieć dziwna, układ wrotny.
zwykła sieć kapilarna w tkankach, sieć dziwna, układ wrotny.
CIEKAWOSTKI
CIEKAWOSTKI
Największa tętnica w ciele człowieka- aorta-ma 2,5 cm
Największa tętnica w ciele człowieka- aorta-ma 2,5 cm
średnicy
średnicy
W ciągu minuty serce człowieka przepompowuje około
W ciągu minuty serce człowieka przepompowuje około
6 litrów krwi. Z tego prawie litr przepływa do mózgu.
6 litrów krwi. Z tego prawie litr przepływa do mózgu.
Jeśli krążenie jest zachowane, człowiek zwykle
Jeśli krążenie jest zachowane, człowiek zwykle
oddycha, a jego skóra jest ciepła i różowa.
oddycha, a jego skóra jest ciepła i różowa.
Jeśli układ oddechowy lub krążenia przestaje
Jeśli układ oddechowy lub krążenia przestaje
pracować, do komórek przestaje docierać tlen-składnik
pracować, do komórek przestaje docierać tlen-składnik
umożliwiający ich przeżycie.
umożliwiający ich przeżycie.
Aby układ oddechowy działał prawidłowo drogi
Aby układ oddechowy działał prawidłowo drogi
oddechowe musza być drożne. Konieczne są także
oddechowe musza być drożne. Konieczne są także
ruchy klatki piersiowej.
ruchy klatki piersiowej.
CHOROBY UKŁADU
CHOROBY UKŁADU
ODDECHOWEGO
ODDECHOWEGO
Katar
Katar
Zapalenie górnych
Zapalenie górnych
dróg oddechowych
dróg oddechowych
Grypa
Grypa
Angina
Angina
Zapalenie płuc
Zapalenie płuc
Gruźlica
Gruźlica
Rak płuc
Rak płuc
SKUTEK PALENIA PAPIEROSÓW-
SKUTEK PALENIA PAPIEROSÓW-
RAK PŁUC
RAK PŁUC
CHOROBY UKŁADU
CHOROBY UKŁADU
KRAŻENIA:
KRAŻENIA:
MIAŻDŻYCA
MIAŻDŻYCA
ZAWAŁ MIĘŚNIA
ZAWAŁ MIĘŚNIA
SERCOWEGO
SERCOWEGO
WADY SERCA
WADY SERCA
CHOROBY
CHOROBY
OSIERDZIA
OSIERDZIA
UDAR MÓZGU
UDAR MÓZGU
DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ ;))
DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ ;))