Pierwouste i wtórouste

Pierwouste i wtórouste



U wtóroustych bruzdkowanie przebiega równolegle i

U wtóroustych bruzdkowanie przebiega równolegle i

prostopadle do osi biegunów zarodka, powstające małe

prostopadle do osi biegunów zarodka, powstające małe

blastomery znajdują się dokładnie nad dużymi.

blastomery znajdują się dokładnie nad dużymi.



W rozwoju pierwoustych pragęba przekształca się u

W rozwoju pierwoustych pragęba przekształca się u

dorosłego zwierzęcia w otwór gębowy, a odbyt powstaje na

dorosłego zwierzęcia w otwór gębowy, a odbyt powstaje na

przeciwległym biegunie.

przeciwległym biegunie.



U wtóroustych pragęba zarasta, a obok powstaje otwór

U wtóroustych pragęba zarasta, a obok powstaje otwór

odbytowy. Otwór gębowy tworzy się na biegunie

odbytowy. Otwór gębowy tworzy się na biegunie

przeciwległym do pragęby.

przeciwległym do pragęby.



U zwierząt pierwoustych dwie komórki, dzieląc się, tworzą we

U zwierząt pierwoustych dwie komórki, dzieląc się, tworzą we

wnętrzu gastruli między ektodermą i endodermą dwa pasma

wnętrzu gastruli między ektodermą i endodermą dwa pasma

mezodermy. Pomiędzy komórkami mezodermy tworzy się

mezodermy. Pomiędzy komórkami mezodermy tworzy się

wtórna jama ciała – celoma.

wtórna jama ciała – celoma.



U wtóroustych mezoderma powstaje z grzbietowej części

U wtóroustych mezoderma powstaje z grzbietowej części

prajelita w postaci uchyłków, które odrywają się i tworzą

prajelita w postaci uchyłków, które odrywają się i tworzą

charakterystyczne woreczki. Światło woreczków tworzy

charakterystyczne woreczki. Światło woreczków tworzy

wtórną jamę ciała.

wtórną jamę ciała.

Pierwouste i wtórouste

Pierwouste i wtórouste

- Do zwierząt pierwoustych należą:

- Do zwierząt pierwoustych należą:

· płazińce i obleńce – z pierwotną jamą

· płazińce i obleńce – z pierwotną jamą

ciała,

ciała,

· pierścienice, mięczaki, stawonogi – z

· pierścienice, mięczaki, stawonogi – z

wtórną jamą ciała.

wtórną jamą ciała.

- Do zwierząt wtóroustych zaliczamy

- Do zwierząt wtóroustych zaliczamy

m.in.:

m.in.:

· szkarłupnie, strunowce.

· szkarłupnie, strunowce.

Osłonice

Osłonice

Bezczaszkowce -

Bezczaszkowce -

strunowce niższe.

strunowce niższe.

lancetnik

lancetnik

lancetnik

lancetnik

Ma ciało bocznie spłaszczone, długości 5–7 cm, słabo

Ma ciało bocznie spłaszczone, długości 5–7 cm, słabo

zróżnicowane, półprzezroczyste. Kształt ciała opływowy,

zróżnicowane, półprzezroczyste. Kształt ciała opływowy,

zwężony na obu końcach. Otwór gębowy otacza wieniec

zwężony na obu końcach. Otwór gębowy otacza wieniec

czułków. Na końcu ciała, wzdłuż grzbietu i po stronie

czułków. Na końcu ciała, wzdłuż grzbietu i po stronie

brzusznej występują fałdy skórne pełniące funkcję

brzusznej występują fałdy skórne pełniące funkcję

płetw.

płetw.

- Pokrycie ciała stanowi jednowarstwowy urzęsiony

- Pokrycie ciała stanowi jednowarstwowy urzęsiony

nabłonek, pod którym znajduje się cienka warstwa

nabłonek, pod którym znajduje się cienka warstwa

tkanki łącznej.

tkanki łącznej.

- Układ mięśniowy zbudowany jest z mięśni poprzecznie

- Układ mięśniowy zbudowany jest z mięśni poprzecznie

prążkowanych. Mięśnie mają budowę członowaną.

prążkowanych. Mięśnie mają budowę członowaną.

Przegrody łącznotkankowe dzielą je na miomery.

Przegrody łącznotkankowe dzielą je na miomery.

Mięśnie lewej i prawej strony ciała są przesunięte

Mięśnie lewej i prawej strony ciała są przesunięte

względem siebie, co ułatwia wyginanie ciała i pływanie.

względem siebie, co ułatwia wyginanie ciała i pływanie.

lancetnik

lancetnik

Układ szkieletowy stanowi struna grzbietowa zbudowana z

Układ szkieletowy stanowi struna grzbietowa zbudowana z

silnie uwodnionych komórek otoczonych łącznotkankową

silnie uwodnionych komórek otoczonych łącznotkankową

osłonką.

osłonką.

- Układ pokarmowy – lancetnik odżywia się zawiesi nami

- Układ pokarmowy – lancetnik odżywia się zawiesi nami

organicznymi naganianymi przez czułki do gardzieli.

organicznymi naganianymi przez czułki do gardzieli.

Gardziel jest przebita licznymi szczelinami skrzelowymi, w

Gardziel jest przebita licznymi szczelinami skrzelowymi, w

których zachodzi wymiana gazowa (jest to tzw. kosz

których zachodzi wymiana gazowa (jest to tzw. kosz

skrzelowy), stąd woda dostaje się do jamy okołoskrzelowej i

skrzelowy), stąd woda dostaje się do jamy okołoskrzelowej i

otworem odpływowym na zewnątrz.

otworem odpływowym na zewnątrz.

- Wzdłuż gardzieli, na brzusznej stronie znajduje się

- Wzdłuż gardzieli, na brzusznej stronie znajduje się

rynienkowaty endostyl. Wydzielina gruczołów endostylu

rynienkowaty endostyl. Wydzielina gruczołów endostylu

zlepia pokarm i przesuwa go do jelita. Ślepy wyrostek jelita

zlepia pokarm i przesuwa go do jelita. Ślepy wyrostek jelita

tworzy uchyłek wątrobowy produkujący enzymy trawienne.

tworzy uchyłek wątrobowy produkujący enzymy trawienne.

lancetnik

lancetnik

Układ krążenia

Układ krążenia

lancetnika jest zamknięty.

lancetnika jest zamknięty.

Posiada zatokę żylną, nie występuje serce;

Posiada zatokę żylną, nie występuje serce;

jego funkcję pełnią skurcze tętnicy

jego funkcję pełnią skurcze tętnicy

podgardzielowej i tętnic skrzelowych. Krew jest

podgardzielowej i tętnic skrzelowych. Krew jest

bezbarwna. Występuje układ wrotny wątroby.

bezbarwna. Występuje układ wrotny wątroby.

Układ wydalniczy

Układ wydalniczy

tworzą liczne,

tworzą liczne,

metamerycznie ułożone nefrydia z

metamerycznie ułożone nefrydia z

solenocytami (komórki płomykowe)

solenocytami (komórki płomykowe)

wychwytującymi z krwi metabolity. Metabolity

wychwytującymi z krwi metabolity. Metabolity

kanalikami przedostają się do jamy

kanalikami przedostają się do jamy

okołoskrzelowej, a stąd na zewnątrz. Głównym

okołoskrzelowej, a stąd na zewnątrz. Głównym

metabolitem jest amoniak.

metabolitem jest amoniak.

lancetnik

lancetnik

Układ nerwowy

Układ nerwowy

ma postać cewki leżącej nad struną

ma postać cewki leżącej nad struną

grzbietową. Od cewki odchodzą metamerycznie

grzbietową. Od cewki odchodzą metamerycznie

nerwy unerwiające narządy wewnętrzne i mięśnie. W

nerwy unerwiające narządy wewnętrzne i mięśnie. W

rozszerzonej przedniej części cewki znajdują się

rozszerzonej przedniej części cewki znajdują się

komórki światłoczułe (brak oczu).

komórki światłoczułe (brak oczu).

Na czułkach i wąsach wokół otworu gębowego

Na czułkach i wąsach wokół otworu gębowego

znajdują się komórki zmysłu chemicznego i dotyku.

znajdują się komórki zmysłu chemicznego i dotyku.

Układ rozrodczy

Układ rozrodczy

– lancetnik jest rozdzielnopłciowy.

– lancetnik jest rozdzielnopłciowy.

Gonady ułożone są metamerycznie, brak dróg

Gonady ułożone są metamerycznie, brak dróg

wyprowadzających. Gamety wydostają się do jamy

wyprowadzających. Gamety wydostają się do jamy

okołoskrzelowej, a stąd na zewnątrz. Zapłodnienie

okołoskrzelowej, a stąd na zewnątrz. Zapłodnienie

jest zewnętrzne. Z jaja wylęga się larwa.

jest zewnętrzne. Z jaja wylęga się larwa.

Bezżuchwowce

Bezżuchwowce

Bezżuchwowce,

Bezżuchwowce,

bezszczękowce

bezszczękowce

grupa

grupa

prymitywnych, pozbawionych

prymitywnych, pozbawionych

szczęk kręgowców wodnych

szczęk kręgowców wodnych

Cechy charakterystyczne

Cechy charakterystyczne



ciało miękkie, pozbawione łusek

ciało miękkie, pozbawione łusek



brak żuchwy

brak żuchwy



brak płetw parzystych

brak płetw parzystych



układ pokarmowy nie posiada

układ pokarmowy nie posiada

żołądka

żołądka



rozdzielnopłciowość

rozdzielnopłciowość