Gronkowiec złocisty

Staphylococcus aureus

Definicja i występowanie

• Jest to bakteria gram-dodatnia, której

komórki tworzą kształt grona i która na

sztucznym podłożu tworzy kolonie o

charakterystycznym złotożółtym

zabarwieniu.

• Występuje w jamie nosowo-gardłowej oraz

na skórze ludzi i zwierząt.

• Gronkowiec złocisty należy do tzw.

drobnoustrojów oportunistycznych, czyli

zasiedla skórę oraz błony śluzowe człowieka

i dla zdrowego organizmu jest niegroźny.

Enterotoksyny

rodzaj egzotoksyn wydzielanych przez niektóre

gatunki bakterii chorobotwórczych

• Gronkowce nie wytwarzające przetrwalników,

łatwo giną przy ogrzewaniu.

• Jednak wytwarzają termoodporną enterotoksynę

w zakażonym produkcie spożywczym

• Enterotoksyna gronkowca złocistego jest bardzo

odporna na działanie wysokiej temperatury, nie

niszczy jej nawet gotowanie przez 30 minut ,a

nawet pieczenie produktów uprzednio

zakażonych.

• Enterotoksyna obecna w produkcie spożywczym

nie zmienia zwykle smaku ani zapachu tego

produktu. Nie powoduje także bombażu konserw,

ponieważ gronkowce nie wytwarzają gazu.

Nosicielstwo

• Gronkowce złociste stosunkowo często występują

w środowisku człowieka. Szacuje się, że 10 do 50%

populacji ludzkiej stale lub okresowo jest

nosicielami tych bakterii bez wystąpienia objawów

chorobowych.

• Nosicielstwo dotyczy najczęściej śluzówki

przedsionka jamy nosowej, może również

występować przejściowo na skórze, w gardle oraz

w drogach rodnych u kobiet.

• Nosicielstwo występuje szczególnie często pośród

personelu szpitalnego, co ma szczególne

znaczenie dla szerzenia się zakażeń

wewnątrzszpitalnych.

Sposoby zakażenia

• drogą kropelkową
• przez kontakt pośredni
• przez przedmioty codziennego użytku

Ryzyko zakażenia gronkowcem
złocistym wzrasta w przypadku:

• przerwania ciągłości tkanek
• obecności ciała obcego w tkankach
• współistniejących chorób, np. takich jak:

nowotwory, marskość wątroby, cukrzyca.

W pewnych sytuacjach gronkowce mogą

stać się niezwykle szkodliwe dla

organizmu ludzkiego. Szczególnie gdy:

• występuje brak lub nadmiar higieny,

• zły stan skóry (oparzenia lub urazy),

• zły stan układu odpornościowego błon

śluzowych (owrzodzenia, zmiany alergiczne),

• słaba odporność komórkowa i humoralna (jej

zaburzenia występują m.in. u palaczy i

alkoholików),

• niewłaściwy stan metaboliczny organizmu

(cukrzyca na przykład może zaburzać skład łoju

skórnego i ułatwić rozwój zakażeń),

• wadliwe krążenie w naczyniach obwodowych (u

osób z zaburzeniami krążenia występują zmiany

troficzne, które szybko ulegają zakażeniu).

Zakażenia gronkowcowe zazwyczaj dzieli

się na:

• zapalenie ropne stawów,

• zapalenia szpiku i kości,

• choroby układu oddechowego: zapalenie oskrzeli,

opłucnej, płuc, ucha środkowego, zatok obocznych nosa,

gardła i migdałków,

• choroby przewodu pokarmowego: zapalenie jelit

(rzekomo błoniaste, martwicze itp.), zatrucia pokarmowe,

odzwierzęce,

• zatrucia pokarmowe,

• choroby układu moczowego: odmiedniczkowe zapalenie

nerek, zapalenie cewki moczowej, zapalenie pęcherza,

• zapalenie opon mózgowo – rdzeniowych,

• zespół oparzonej skóry

• posocznice i ropowice, zapalenie sutków,

• choroby skórne: ropnie, czyraki pojedyncze i mnogie,

trądzik, zastrzał, zakażone rany itp.

• zespół wstrząsu toksycznego

Przyczyny zatruć

• Optymalna temperatura do rozwoju gronkowca

wynosi 37 °C.

• Źródłem skażenia żywności są najczęściej zakłady

spożywcze, a w nich sprzęt i powierzchnie

produkcyjne do wytwarzania żywności.

• Pożywką dla gronkowca złocistego stają się

popularne pokarmy: wędliny (np. kaszanki,

salceson), drób oraz przetwory z ryb, potrawy

mięsne („tatar”, kotlety mielone), sałatki, ciastka,

mleko i przetwory mleczne, kremy, chałwy, lody.

• Te ostatnie są dość częstą przyczyną zatruć

wtedy, gdy mieszanka przeznaczona do

zamrożenia, nie została natychmiast schłodzona

po pasteryzacji lub gdy rozmrożone lody zostały

powtórnie zamrożone.

Objawy zatruć

Występują szybko po spożyciu

zakażonego pokarmu (w ciągu kilku

godzin).
Typowe objawy to:

• nasilone wymioty,

• bóle nadbrzusza,

• biegunka,

• spadek ciśnienia krwi

Temperatura, może być podwyższona lub

obniżona. Zatrucie szczepami gronkowca

może spowodować zapaść i zagrożenie

zgonem.

Zakażenie gronkowcowe na skutek niewłaściwego i przesadnego
stosowania antybiotyków, w tym głównie pencyliny, doprowadziły do
powstania licznych szczepów opornych na leczenie, co stanowi
obecnie jeden z trudniejszych problemów klinicznych.
Dr med. Paweł Grzesiowski w artykule "Nosicielstwo i patogenność"
pisze:
"Poważne niebezpieczeństwo stanowią wielooporne gronkowce
pochodzące ze środowiska szpitalnego (tzw. MRSA, MRSE), które są
często wrażliwe tylko na jedną grupę leków (glikopeptydy np.
wankomycyna). To bardzo niebezpieczne i na całym świecie obserwuje
się narastanie tego zjawiska w wyniku powszechnego nadużywania (w
medycynie ludzkiej, weterynarii i rolnictwie) antybiotyków. Są już
niestety pierwsze na świecie (także w Polsce) szczepy oporne na
wankomycynę!!
Dlatego coraz częściej poza antybiotykami w leczeniu zaburzeń relacji
"gronkowce-człowiek" stosuje się metody alternatywne, probiotyki,
barwniki roślinne, immunostymulacje itp.

http://www.gronkowiec.info/
http://pl.wikipedia.org/wiki/Gronkowiec_złocisty

http://www.atopowe-zapalenie.pl/atopedia/Gronkowiec_złocisty

DZIĘKUJĘ

Sylwia Saternus