Temat : Charakterystyka gronkowców znaczenie w zakażeniach (wykład 22.03)
Staphylococcus epidermidis
całą powierzchnia skóry
przedsionek skóry, nosogardzieli, okolice naturalnych otworów ciała
S. hominis
specyficzny wyłącznie dla człowieka
cała powierzchnia skóry (częściej tam gdzie są silnie rozwinięte gruczoły potowe w pachach, pachwinach, okolice łona i na stopach
S. saccharolyticus
skóra nosa, rzadziej na plecach i ramionach
S. auriculoris
zewn. przewód słuchowy (adaptacja tego gatunku do wydzielin gr. woskowych, jedyny u człowieka gatunek beztlenowy)
S. aureus
zatrucia pokarmowe (więcej na ćw.)
gronkowcowe zapalenie złuszczającej skóry= zespół oparzonej skóry= Zespół Rittera= SSSS (staphylococcal scalded skin syndrome)
występuje głownie u noworodków
S. aureus- I gr. fagowa (wyj. I lub II gr.)
Epidermolizyny- toksyny epidermolityczne (eksfoliatyny)
Serotypy A, B, D (ETA,ETB,ETD)- odszczepiają warstwę ziarnistą naskó®ka- pęcherze (odsłonięcie skóry właściwej)
Zespół wstrząsu toksycznego (TSS- toxic shock syndrome)
występowanie rumieniowej wysypki
złuszczanie skóry na dłoniach i stopach (gorączka, wymioty, biegunka)
Toksyna TSST1- odpowiada za 75% przypadków
Charakter pirogenny
Enterotoksyna B i C za 50 % przypadków
Najczęściej opisywane przypadki u kobiet używających tampony podczas miesiączki.
Chorobotwórczość S. aureus
Zapalenie migdałków, zatok obocznych nosa
Zapalenie gardła, oskrzeli, płuc, opłucnej
Zapalenie szpiku
Zapalenie ucha środkowego
Zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych
Bakteriemie i posocznice
Zapalenie wsierdzia
Zakażenie układu moczowego (odmiedniczkowe zapalenie nerek, zapalenie cewki moczowej, zapalenie pęcherza moczowego)
6. Zapalenie mieszków włosowych
Żółtawy pęcherzyk ropny o trwałej, napietej pokrywie, często przebity włosem, otoczony rąbkiem zapalnym
Zmiany wokół nosa i ust, na szyi, tułowiu, kończyncha i posladkach
Czynniki predysponujące:
Zaniedbania higieniczne
Maceracja naskó®ka
Stosowanie miejscowych leków, kosmetyków
TO nie tylko zakażenie gronkowcowe !
7. Figówka gronkowcowa
przewlekłe zakażenie mieszków włosowych
krostki, grudki, rozmiękające guzy
włosy bez zmian, łatwo dają się usunąć w wyniku zniszczenia mieszków włosowych
występowanie: głównie skó®a twarzy, rzadziej owłosiona skóra głowy
8. Czyraki
powikłanie zapalenia mieszków włosowych
pęcherzyca noworodków- zakażenie szpitalne (pęcherze wypełnione na początku treścią surowiczą- ropną
tułów i kończyn
9. Zakażenie skóry
ropne zapalenie sutka
zastrzał- ropne zapalenie palca
zanokcica- ropne zapalenie wału paznokciowego
Gronkowce i inne czynniki etiologiczne
Ropnie- intensywne ropne zapalenie, miejscowa martwica tkanek
Botriomykoza ( piasecznica)- postać przewlekła, zmiany ziarniakowate
Liszajec zakaźny
S. aureus należy do II gr. fagowej wytwarzający, eksfoliatynę tez S. epidermidis
Głownie dzieci w wieku przedszkolnym i szkolny
U dorosłych jako infekcja wtórna, wykwit zapalny, pokryty żółtą wydzieliną, któ®ej zawartość zasycha w miodowo- żółte, uwarstwione miękkie strupy, najczęściej wokół ust i nosa
Płonica gronkowcowa
Występowanie nie złuszczającej się rumieniowej wysypki podobnej do obserwowanej w płonicy paciorkowcowej
Wysypka gronkowcowa rzadko obejmuje język i podniebienie
Mieszkowica
Częściej u dorosłych, jako zakażenie mieszane ( S. ureus i S. pygenes)
Wykwity pęcherzowo- ropne, które mogą przekształcic się w owrzodzenia
Okolice podudzi, grzbietów stóp, rzadziej na tułowiu i posladkach
Zakażenie może być poprzedzone urazem, występuje u osób niedożywionych o złych nawykach higienicznych (alkoholicy)
Wyprzenia bakteryjne- głownie u niemowląt, w obrębie fałdów
Nartwicze zapalenie powięzi- saureus wytwarzający toksynę w charakterze leukocydyny Panton
Chorobotwórczość S. epidermidis
Zakażenia pooperacyjne u pacjentów po zabiegach kardiochirurgicznych,
Zapalenie wsierdzia
Zapalenie otrzewnej
Zakażenie dróg moczowych
Zapalenie gałki ocznej
Zapalenie ucha środkowego, ran
Bakteriemie najczęsciej u pacjentów z wszczepionym ciałem obcym
Mirococcus
Zasiedla powierzchniowe warstwy rogowej naskórka
Opisano 9 gatunków- 8 może występować na skórze człowieka
Główny gatunek: Mirococcus luteus
Uważane są za niechorobotwórcze, jednak mogą być oportunistami
Tlenowce, niektóre gatunki fermentują glukozę z pożywki
Wytwarzają katalazę
Mają niewielkie wymagania odżywcze
Są halofolentami ( np. rosną w obecności 5% NaCl)
Kolonie są nieprzejrzyste i wyraźnie zabarwione ( od cytrynowożółtego to czerwonego )
Kilka pytań z slajdów :
Gronkowiec skórny to: odp. S. epidermidis
Gat. Gronkowca specyficzny dla człowieka : S. hominis
Wybrać choroby gronkowcowe wywołane przez toksyny :
Zespół Rittera występuje najczęściej u :
Figówka gronkowcowa dotyczy: skóry twarzy
Martwicze zapalenie powięzili wytwarza: toksynę o charakterze leukocydazy