Nowotwory układu
nerwowego, skóry i gonad.
NAEVUS PIGMENTOSUS
NAEVUS PIGMENTOSUS
wrodzona lub nabyta zmiana
wrodzona lub nabyta zmiana
z melanocytów
z melanocytów
ewolucja zmian aż do zaniku
ewolucja zmian aż do zaniku
NAEVUS PIGMENTOSUS
NAEVUS PIGMENTOSUS
dobrze odgraniczone, owalne
dobrze odgraniczone, owalne
ognisko
ognisko
różnorodność form i kształtów
różnorodność form i kształtów
niekiedy owłosione
niekiedy owłosione
najczęściej o jednolitym
najczęściej o jednolitym
zabarwieniu ( od barwy cielistej do
zabarwieniu ( od barwy cielistej do
ciemnobrązowej)
ciemnobrązowej)
średnica poniżej 6mm
średnica poniżej 6mm
RODZAJE ZNAMION:
RODZAJE ZNAMION:
BRZEŻNE
BRZEŻNE
SKÓRNE
SKÓRNE
ZŁOŻONE
ZŁOŻONE
ZNAMIĘ BRZEŻNE
ZNAMIĘ BRZEŻNE
Rozrost w podstawnej warstwie
Rozrost w podstawnej warstwie
naskórka
naskórka
Małe rozmiary, ciemne zabarwienie
Małe rozmiary, ciemne zabarwienie
Dłonie, podeszwy, moszna
Dłonie, podeszwy, moszna
Częste u dzieci
Częste u dzieci
Podstawa do rozwoju czerniaka
Podstawa do rozwoju czerniaka
ZNAMIĘ SKÓRNE
ZNAMIĘ SKÓRNE
Rozrost w skórze właściwej
Rozrost w skórze właściwej
Wypukłe
Wypukłe
Różne zabarwienie
Różne zabarwienie
Owłosione
Owłosione
Często na twarzy
Często na twarzy
Nie złosliwieją
Nie złosliwieją
ZNAMIĘ ZŁOŻONE
ZNAMIĘ ZŁOŻONE
Częste u dzieci
Częste u dzieci
Rozrost w skórze właściwej i naskórku
Rozrost w skórze właściwej i naskórku
ZNAMIĘ SPITZ
ZNAMIĘ SPITZ
Dawniej czerniak młodzieńczy
Dawniej czerniak młodzieńczy
Częsty u dzieci i młodzieży
Częsty u dzieci i młodzieży
Pojedynczy , wypukły guzek barwy
Pojedynczy , wypukły guzek barwy
rózowej
rózowej
Często na twarzy
Często na twarzy
Polimorfizm melanocytów
Polimorfizm melanocytów
ZNAMIĘ SPITZ
ZNAMIĘ SPITZ
MELANOMA
MELANOMA
Rozrost atypowych melanocytów
Rozrost atypowych melanocytów
M
M
>
>
K
K
Zmiana pojedyncza lub mnoga
Zmiana pojedyncza lub mnoga
Różnorodnośc kształtów i zabarwienia
Różnorodnośc kształtów i zabarwienia
Miejsce powstawania:
Miejsce powstawania:
skóra, gałka
skóra, gałka
oczna (błona naczyniowa), okolica
oczna (błona naczyniowa), okolica
odbytu, jelito, pochwa, opony miękkie
odbytu, jelito, pochwa, opony miękkie
MELANOMA
MELANOMA
U dzieci i osób młodych powstaje na
U dzieci i osób młodych powstaje na
podłożu:
podłożu:
- znamion wrodzonych
- znamion wrodzonych
- xeroderma pigmentosum
- xeroderma pigmentosum
- zespół znamion dysplastycznych
- zespół znamion dysplastycznych
MELANOMA
MELANOMA
Najczęściej powstaje de novo w skórze
Najczęściej powstaje de novo w skórze
niezmienionej, wystawionej na światło
niezmienionej, wystawionej na światło
Ze znamienia brzeżnego
Ze znamienia brzeżnego
Z plamy soczewicowatej
Z plamy soczewicowatej
Często u chorych na AIDS
Często u chorych na AIDS
Najgorzej rokujące miejsca: dłonie,
Najgorzej rokujące miejsca: dłonie,
podeszwy, wał paznokciowy (czerniak
podeszwy, wał paznokciowy (czerniak
akralny), grzbiet, głowa
akralny), grzbiet, głowa
MELANOMA
MELANOMA
Fazy rozrostu:
Fazy rozrostu:
-
Powierzchowna- rozrost w obrębie
Powierzchowna- rozrost w obrębie
naskórka, brak przerzutów
naskórka, brak przerzutów
-
Wertykalna- rozrost w głąb, 1-2 lata
Wertykalna- rozrost w głąb, 1-2 lata
po powierzchownej fazie
po powierzchownej fazie
Cechy morfologiczne
Cechy morfologiczne
czerniaka:
czerniaka:
Cechy morfologiczne
Cechy morfologiczne
czerniaka
czerniaka
Rodzaje czerniaka:
Rodzaje czerniaka:
Cechy morfologiczne
Cechy morfologiczne
czerniaka
czerniaka
Owrzodzenie
Owrzodzenie
Otoczka zapalna
Otoczka zapalna
Krwawienie
Krwawienie
Świąd
Świąd
Ból
Ból
Głębokość naciekania
Głębokość naciekania
SKALA BRESLOWA- mm grubości
SKALA BRESLOWA- mm grubości
nacieku (I-IV)
nacieku (I-IV)
SKALA CLARKA- zajęcie
SKALA CLARKA- zajęcie
poszczególnych warstw skóry V st
poszczególnych warstw skóry V st
MENINGIOMA
MENINGIOMA
Guz wywodzący się z opon I st. WHO
Guz wywodzący się z opon I st. WHO
W linii pośrodkowej mózgu
W linii pośrodkowej mózgu
Szarawy, dobrze odgraniczony, ugniata
Szarawy, dobrze odgraniczony, ugniata
mózg
mózg
Nie nacieka , zrasta się z kością
Nie nacieka , zrasta się z kością
Rośnie powoli, stopniowo daje objawy
Rośnie powoli, stopniowo daje objawy
15 postaci
15 postaci
Często zawiera zwapnienia
Często zawiera zwapnienia
Może złosliwieć
Może złosliwieć
GLIOBLASTOMA MULTIFORME
GLIOBLASTOMA MULTIFORME
Powstaje z gleju astrocytarnego
Powstaje z gleju astrocytarnego
Najbardziej złośliwa postać glejaków
Najbardziej złośliwa postać glejaków
Rokuje bardzo źle
Rokuje bardzo źle
De novo lub z łagodnych gwiaździaków
De novo lub z łagodnych gwiaździaków
Postać guza lub w sposób rozlany
Postać guza lub w sposób rozlany
W płatach czołowych i skroniowych
W płatach czołowych i skroniowych
Może łączyć się z opona , nacieka kość
Może łączyć się z opona , nacieka kość
Na przekroju wylewy krwi, pola martwicy, torbiele
Na przekroju wylewy krwi, pola martwicy, torbiele
50-60r.ż
50-60r.ż
M
M
>
>
K
K
SEMINOMA
SEMINOMA
Najczęstrzy guz germinalny jądra 50%
Najczęstrzy guz germinalny jądra 50%
guzów
guzów
4-5 dekada życia
4-5 dekada życia
Rozrodczak ( dysgerminoma) w jajniku
Rozrodczak ( dysgerminoma) w jajniku
Czynnik predysponującym – wnętrostwo
Czynnik predysponującym – wnętrostwo
Objawy- obrzmienie jądra, ból
Objawy- obrzmienie jądra, ból
Ginekomastia- Hcg
Ginekomastia- Hcg
Promienioczuły
Promienioczuły
Może zawierać domieszkę raka zarodkowego,
Może zawierać domieszkę raka zarodkowego,
potworniaka, nabłoniaka kosmówkowego
potworniaka, nabłoniaka kosmówkowego
TERATOMA
TERATOMA
Zawiera tkanki z trzech listków zarodkowych
Zawiera tkanki z trzech listków zarodkowych
Podział: dojrzałe, niedojrzałe, z transformacją złosliwą
Podział: dojrzałe, niedojrzałe, z transformacją złosliwą
,jednolistkowe
,jednolistkowe
Najczęstrza postać –
Najczęstrza postać –
torbiel skórzasta:
torbiel skórzasta:
-15-30 r.ż
-15-30 r.ż
-obustronna w 10%
-obustronna w 10%
-od kilku do kilkunastu cm
-od kilku do kilkunastu cm
-wyścielona nabłonkiem płaskim, jelitowym, oddechowym
-wyścielona nabłonkiem płaskim, jelitowym, oddechowym
- zawiera gruczoły łojowe, śluzowe, potowe, włosy, ogniska
- zawiera gruczoły łojowe, śluzowe, potowe, włosy, ogniska
chcrzęstne, glejowe, kośc, zęby
chcrzęstne, glejowe, kośc, zęby
-może złosliwieć- rak płaskonabłonkowy
-może złosliwieć- rak płaskonabłonkowy
-utkanie tarczycy( struma ovari)
-utkanie tarczycy( struma ovari)
- rakowiak
- rakowiak
TERATOMA
TERATOMA
Postać niedojrzała:
Postać niedojrzała:
-
Złośliwa
Złośliwa
-
Średni wiek 18 lat
Średni wiek 18 lat
-
Do 18cm, torbiele, martwica
Do 18cm, torbiele, martwica
-
Dominują niedojrzałe struktury trzech
Dominują niedojrzałe struktury trzech
listków zarodkowych, najczęściej
listków zarodkowych, najczęściej
pierwotnej neuroektodermy
pierwotnej neuroektodermy
-
Może zawierać utkanie kosmówczaka
Może zawierać utkanie kosmówczaka
Choriocarcinoma
Choriocarcinoma
Rozwija się z trofoblastu
Rozwija się z trofoblastu
2-3 dekada
2-3 dekada
Nie posiada podścieliska ani naczyń
Nie posiada podścieliska ani naczyń
Wydziela gonadotropinę kosmówkową hCG
Wydziela gonadotropinę kosmówkową hCG
Związany z zaśniadem groniastym,
Związany z zaśniadem groniastym,
poronieniem, prawidłową ciążą, ciążą
poronieniem, prawidłową ciążą, ciążą
pozamaciczną
pozamaciczną
Element nowotworów germinalnych jajnka,
Element nowotworów germinalnych jajnka,
jądra
jądra
Dobrze reaguje na chemioterapię (ciążą)
Dobrze reaguje na chemioterapię (ciążą)
Przerzuty naczyniami płuca, wątroba, kości
Przerzuty naczyniami płuca, wątroba, kości