Krwiolecznictwo
Przygotowała:
Jadwiga Skrzypiec
• Preparaty krwi otrzymywane są na
drodze preparatyki fizycznej.
• Są stosowane w celu uzupełnienia
brakujących składników krwi:
• osoczowych ( osocze mrożone,
krioprecypitat, fibrynogen, albuminy,
koncentrat czynnika VIII i IX, osocze
liofilizowane ).
• komórkowych ( koncentrat krwinek
czerwonych i białych oraz płytek krwi ).
PRZED PRZETOCZENIEM KRWI
NALEŻY:
1. Oznaczyć grupę krwi biorcy.
2. Wykonać próbę krzyżową.
3. Wykonać próbę biologiczną.
OZNACZANIE GRUPY KRWI
• Należy pobrać 3-5 ml krwi z żyły biorcy.
• Sposób wykonania:
– Przygotować suchą probówkę z korkiem lub
monowetę
– Probówkę wyraźnie oznakować: nazwisko i imię, data
urodzenia (Pesel), data pobrania, nazwa oddziału
– Przygotować sprzęt do pobrania krwi
– Pobrać krew
– Natychmiast wprowadzić pobraną krew do probówek
– Załączyć wypełnione i dokładnie sprawdzone druki
PRÓBA KRZYŻOWA
• To próba zgodności serologicznej, ma
na celu wykazanie zgodności lub
niezgodności między biorcą i dawcą
krwi.
• Niezgodność serologiczna może
dotyczyć układu AB0, Rh i innych
układów grupowych.
SEROLOGICZNE ZASADY
KRWIOLECZNICTWA:
• Przetacza się krew zgodną w zakresie
antygenów układu AB0 oraz w
zakresie antygenu D z układu Rh
• Przetaczana krew nie może zawierać:
– antygenów reagujących z przeciwciałami
biorcy
– Przeciwciał reagujących z krwinkami
biorcy
PRÓBA KRZYŻOWA
• Do wykonania próby krzyżowej należy użyć
specjalnie pobranej do tego celu krwi
biorcy, najlepiej w dniu wykonania badania
– Krew jest pobierana do suchej probówki,
5-10ml
– NIEWOLNO wykonać próby krzyżowej z tej
samej próbki krwi, której poprzednio użyto do
określenia grupy krwi AB0 i Rh
– Przed każdym kolejnym przetoczeniem u
danego biorcy należy pobrać każdorazowo
krew do próby krzyżowej
– Ważność próby krzyżowej wynosi 48-72 godzin
PRÓBA KRZYŻOWA
• Próbę krzyżową określa się jako
zgodną (wynik próby ujemny), jeśli w
żadnym z przeprowadzonych testów
nie wystąpiła aglutynacja ani hemoliza
krwinek
• Obecność tych zjawisk w
którymkolwiek z wykonywanych
testów świadczy o niezgodności próby
krzyżowej i dyskwalifikuje daną krew
dawcy do przetoczenia
PRÓBA BIOLOGICZNA
• To sprawdzian reakcji biorcy na krew
dawcy w celu uniknięcia powikłań
poprzetoczeniowych
• Polega na szybkim wprowadzeniu
30ml krwi do żyły chorego, następnie
zmniejszeniu prędkości przetaczania
krwi do 20 kropli/ minutę i
obserwowaniu chorego przez 10 minut
( tętno, oddech, wygląd zewnętrzny,
samopoczucie biorcy)
PRÓBA BIOLOGICZNA
Jeśli w czasie próby biologicznej wystąpią takie objawy jak:
• szybki powierzchowny oddech
• duszność
• szybkie tętno
• obniżone ciśnienie tętnicze krwi
• blada lub sinoczerwona twarz
• blade powłoki skórne
• ból za mostkiem
• ból głowy, nudności, wymioty
• niepokój
Należy natychmiast przerwać przetaczanie ( próba biologiczna
dodatnia)
Przy ujemnym wyniku próby biologicznej, kontynuujemy
transfuzję z prędkością 40 kropli/ minutę
WARUNKI BEZPIECZNEJ
TRANSFUZJI
Należy dokładnie sprawdzić:
• Dokumentację biorcy ( dane personalne, wynik
badania grupy krwi)
• Wynik próby krzyżowej
• Dokumentację krwi na nalepce głównej
• Dokumentację na nalepce próbki pilotujacej
• Sprawdzić szczelność głównego opakowania krwi i
próbek pilotujących
• Sprawdzić datę ważności
• Sprawdzić wygląd krwi
• Powiadomić lekarza dyżurnego przed
rozpoczęciem transfuzji
WARUNKI BEZPIECZNEJ
TRANSFUZJI
NALEŻY:
• Wykonać próbę biologiczną
• Uregulować szybkość przetaczanej krwi
• 0,5 litra krwi przetaczać nie dłużej niż 4 godziny
(osoczowe preparaty mrożone w czasie 0,5-1 godziny)
• Pozostałe pojemniki z krwią przechowywać w
chłodziarce w temp. 2-6 stopni
• Wymieniać jednorazowy aparat do przetaczań po
każdym 4-godzinnym trwaniu transfuzji
• Kończąc transfuzję pozostawić w pojemniku 10ml
krwi, pojemnik zabezpieczyć w chłodziarce przez 48
godzin
PRZETACZANIE OSOCZA
• Osocze i krioprecypitat należy przetaczać
zgodnie z regułą:
osocze od można przetaczać
DAWCY grupy BIORCA grupy
• 0-----------------------------------0
• A-----------------------------------A,0
• B-----------------------------------B,0
• AB---------------------------------0,A,B,AB
PPZETACZANIE OSOCZA
• Osocze i inne preparaty osoczowe
zamrożone w niskich temperaturach, ok.
-30 stopni, należy bezpośrednio przed
podaniem rozmrozić
• Rozmrożonych i nie podanych bezpośrednio
po rozmrożeniu preparatów osoczowych
NIEWOLNO PRZETACZAĆ
• Obowiązuje:
– Oznaczenie grupy krwi
– Wykonanie próby biologicznej
PRZETACZANIE KONCENTRATU
CZYNNIKA VIII,IX
• To preparaty liofilizowane
• Dawkowanie i przetaczanie czynników
przeciwhemofilowych uzależnione jest od
stanu chorego
• Preparat należy podać bezpośrednio po
przygotowaniu
• Nie przerywać podawania preparatu bez
konieczności
• Nie wolno użyć go ponownie
• Koncentratu czynnika VIII i IX nie wolno
podawać z innymi lekami
PRZETACZANIE MASY
ERYTROCYTARNEJ I KRWI
PEŁNEJ
Obowiązuje tutaj:
• Jednoimienność grupy krwi dawcy i
biorcy
• Oznaczenie grupy krwi
• Wykonanie próby krzyżowej
• Wykonanie próby biologicznej
PRZETACZANIE MASY
PŁYTKOWEJ
• Wymaga jednoimienności grup krwi
dawcy i biorcy
• Należy nie dopuścić do zetknięcia się
krwi znajdującej się w kaniuli z masą
płytkową w aparacie do przetoczeń,
gdyż nastąpi skrzep krwi w kaniuli
• Obowiązuje oznaczenie grupy krwi
• Próba biologiczna
PRZETACZANIE MASY
LEUKOCYTARNEJ
• Wymagana jest jednoimienność grup
krwi dawcy i biorcy
• Oznaczenie grupy krwi
• Wykonanie próby krzyżowej
• Próba biologiczna
DOKUMENTACJA TRANSFUZJI
• Książka transfuzyjna
• Indywidualna karta zleceń lekarskich
• Karta gorączkowa
• Raport pielęgniarski