Gałęzie i dziedziny
Gałęzie i dziedziny
prawa
prawa
PRAWO
PRAWO
WEWNĘTRZNE
MIĘDZYNARODOWE
PRAWO KONSTYTUCYJNE
PRAWO ADMINISTRACYJNE
PRAWO CYWILNE
PRAWO RODZINNE I OPIEKUŃCZE
PRAWO KARNE
PRAWO FINANSOWE
PRAWO PRACY
PRAWO MIĘDZYNARODWE
PRYWAT NE
PRAWO MIEDZYNARDOWE
PUBLICZNE
PRAWO
KONSTYTUCYJNE
Obejmuje normy zawarte w konstytucji,
a także przepisy ustaw zwykłych i
innych aktów prawnych dotyczących
ustroju politycznego państwa
Źródłem prawa konstytucyjnego mogą
być tez umowy międzynarodowe i
ponadnarodowe ( w przypadku UE)
Reguluje podstawowe zasady ustroju
politycznego państwa (np. zasada
suwerenności narodu, podziału władzy,
przedstawicielstwa,
dwuizbowości
parlamentu, pluralizmu politycznego),
Reguluje kwestie dotyczące samorządu
terytorialnego,
reguluje zasady ustroju gospodarczego,
gwarantując np. prawo własności;
określa strukturę i zakres
kompetencji
organów
państwa,
sposoby
ich
powoływania,
określa miejsce jednostki w państwie
* rys. pochodzą ze strony p. A. Mleczko: www.mleczko.onet.pl
Prawo administracyjne
Reguluje
realizację
procesów
administracyjnych
w
państwie, działalność i
organizację
administracji
państwowej
Normuje
tryb
postępowania
przed
organami administracji
rządowej
i
samorządowej
Prawo cywilne
Reguluje stosunki majątkowe
między
równorzędnymi
podmiotami
prawa
(osoby
fizyczne lub prawne) i stosunki
osobowe między obywatelami
(użytkowanie
i
ochrona
własności, umowy sprzedaży lub
najmu,
zobowiązań
majątkowych, spadków)
Normuje stosunki prawne o
charakterze niemajątkowym
Ochrona
dóbr
osobistych,
ochrona
danych
osobowych,
ochrona własności intelektualnej
Wyróżnia się w jego ramach:
prawo
rzeczowe,
prawo
o
zobowiązaniach,
prawo
spadkowe, prawo autorskie i
wynalazcze
Prawo rodzinne i
opiekuńcze
Normuje
stosunki
majątkowe i niemajątkowe
w ramach rodziny (miedzy
małżonkami, rodzicami a
dziećmi, przysposabiającymi
i przysposobionymi itp.)
Ustalają
pojęcie
władzy
rodzicielskiej,
prawa
i
obowiązki
wynikające
z
tytułu jej sprawowania
Określa
okoliczności
i
zasady realizacji obowiązku
alimentacyjnego
Reguluje sprawy zawierania
małżeństw, adopcji, opieki
nad
osobami
niepełnoletnimi
Prawo karne
Obejmuje zakazy i nakazy
pewnych zachowań
Reguluje stosowanie przez
państwo środków przymusu
Wyróżniamy prawo karne
materialne
(rodzaje
przestępstw i grożące za nie
kary),
prawo
karne
procesowe (uprawnienia i
obowiązki
stron
procesowych), prawo karne
wykonawcze
(zasady
wykonywania
kar
orzeczonych w postępowaniu
karnym)
Prawo finansowe
Normuje
funkcjonowanie
finansów publicznych
Reguluje zasady i tryb
gromadzenia
oraz
wydatkowania
środków
pieniężnych przez państwo i
inne
organizacje
publicznoprawne
Obejmuje prawo budżetowe,
bankowe,
finansowania
przedsiębiorstw i innych
organizacji gospodarczych,
prawo ubezpieczeniowe
Prawo pracy
Reguluje
stosunki
społeczne związane z
pracą
podejmowaną
dobrowolnie w celach
zarobkowych
oraz
świadczoną na rzecz
pracodawcy
(sposoby
nawiązywania stosunku
pracy, ustania stosunku
pracy,
prawa
i
obowiązki pracownika i
pracodawcy)
Prawo międzynarodowe
prywatne
Ustala jaki system prawny ma
być stosowany w konkretnej
sytuacji
osobistej
i
majątkowej z zakresu prawa
rodzinnego, cywilnego, pracy
Dotyczy
m.in.
Ochrony
własności
intelektualnej,
dochodzenia
roszczeń
alimentacyjnych za granicą,
ekstradycji
przestępców,
uznania
i
wykonywania
orzeczeń sądowych z zakresu
prawa
osobowego,
rodzinnego itp.
Prawo międzynarodowe
publiczne
Reguluje stosunki miedzy państwami
i innymi pomiotami,
Ustala ogólne zasady i formy
postępowania
państw
we
wzajemnych stosunkach
Obejmuje prawo dyplomatyczne,
konsularne,
problemy
dotyczące
obywatelstwa
Jego głównym celem jest stworzenie
warunków
do
pokojowego
rozstrzygania sporów i rozwijania
współpracy międzynarodowej
Obejmuje ponadnarodową ochronę
praw człowieka
Warunkiem
obowiązywania
tego
prawa jest zgoda państwa na jego
przestrzeganie,
wówczas
za
złamanie nakładane są sankcje
polityczne,
dyplomatyczne
lub
ekonomiczne
Prawo europejskie
Związane z istnieniem
Unii Europejskiej
Porządek
prawny
obowiązujący
w
państwach
członkowskich UE
Jest nadrzędne wobec
prawa narodowym
Opiera się na traktach
założycielskich
Prawo kościelne
Jego
normy
dotyczą
wyłącznie
członków
wspólnoty Kościoła lub
grupy wyznaniowej
W przypadku kościoła
katolickiego mamy do
czynienia
z
prawem
kanonicznym,
regulującym
m.in..
Ustrój Kościoła, jego
życie
wewnętrzne,
zadania
związane
z
nauczaniem,
sakramentów,
aktów
kultu kościelnego, dóbr
materialnych kościoła
Prawo zwyczajowe
Niepisane,
niesformalizowane,
przekazywane w formie
ustnej, choć czasem ma
moc
prawa
skodyfikowanego
Jest wytworem tradycji
społecznej i zwyczaju
czasem może stanowić
uzupełnienie przepisów
prawnych