MIKROEKONOMIA

dr Elżbieta Lorek

dr Elżbieta Lorek

Mikroekonomia

1/26

ELASTYCZNOŚĆ POPYTU I

PODAŻY

dr Elżbieta Lorek

Mikroekonomia

2/26

ELASTYCZNOŚĆ

Elastyczność

reakcja jednej wielkości,

przyjętej jako zmienna
zależna
na zmianę innej wielkości,

przyjętej jako zmienna
niezależna

dr Elżbieta Lorek

Mikroekonomia

3/26

ELASTYCZNOŚĆ POPYTU I PODAŻY

Elastyczność popytu/podaży

mierzy siłę reakcji popytu/podaży na

własne determinanty

dr Elżbieta Lorek

Mikroekonomia

4/26

ELASTYCZNOŚĆ POPYTU

ogólna formuła elastyczności

procentowa zmiana
wielkości popytu

procentowa zmiana czynnika
wpływającego na popyt

E
=

współczynnik

E

informuje jaka jest

reakcja konsumentów na zmieniające się
determinanty

popytu

dr Elżbieta Lorek

Mikroekonomia

5/26

ELASTYCZNOŚĆ POPYTU

Wrażliwość popytu na własne determinanty

współczynniki elastyczności popytu

•współczynnik cenowej elastyczności

popytu

(E

P

)

•współczynnik dochodowej elastyczności

popytu

(E

DP

)

•współczynnik krzyżowej (mieszanej)

elastyczności popytu

(E

M

)

dr Elżbieta Lorek

Mikroekonomia

6/26

CENOWA ELASTYCZNOŚĆ POPYTU

Elastyczność cenowa popytu –

stosunek względnej zmiany wielkości
popytu na dane dobro względem
zmiany jego ceny

Cenowa elastyczność popytu mierzy

jak

zmienia się popyt
na skutek zmiany ceny

procentowa zmiana wielkości popytu
na dobro

procentowa zmiana ceny
dobra

E

P

=

dr Elżbieta Lorek

Mikroekonomia

7/26

CENOWA ELASTYCZNOŚĆ POPYTU

 

 

% Δ QD

x

%Δ P

x

 

 

E

P

=

lub

E

P

=

Δ QD

x

QD

x

Δ P

x

P

x

=

wartości QD

x

oraz

P

x

– średnia

arytmetyczna

Δ QD

x

QD

x

x

P

x

Δ P

x

dr Elżbieta Lorek

Mikroekonomia

8/26

CENOWA ELASTYCZNOŚĆ POPYTU

•cenowa elastyczność popytu – posiada zawsze

wartość ujemną

•ujemna wartość elastyczności popytu – związana

z przeciwnym kierunkiem zmiany popytu i ceny

•w interpretacji współczynnika cenowej

elastyczności popytu
– bierze się pod uwagę jego wartość
bezwzględną

dr Elżbieta Lorek

Mikroekonomia

9/26

P

CENOWA ELASTYCZNOŚĆ POPYTU

E

P

 =



popyt doskonale

elastyczny



>E

P

 > 1 popyt

elastyczny

●

●

●

E

P

 = 1 elastyczność jednostkowa

0 < Ep < 1 popyt nieelastyczny

Ep = 0 popyt doskonale

nieelastyczny

dr Elżbieta Lorek

Mikroekonomia

10/26

CENOWA ELASTYCZNOŚĆ POPYTU

Ep = 

popyt doskonale

elastyczny

zmiana wielkości popytu nie jest
spowodowana zmianą ceny, gdyż

cena jest stała

 >Ep > 1

popyt

elastyczny

zmiana wielkości popytu jest większa
niż zmiana ceny, przykład - dobra
wyższego rzędu, na które wydatki
stanowią poważną część ogółu

wydatków

Ep = 1

elastyczność

jednostkowa

zmiana wielkości popytu jest równa

zmianie ceny

0 < Ep < 1

popyt
nieelastyczny

nawet znaczna zmiana ceny wywołuje
nieznaczne zmiany popytu przykład -
dobra pierwszej potrzeby,żywność

oraz produkty, na które wydatki
stanowią niewielką część ogółu
wydatków

Ep = 0

popyt doskonale
nieelastyczny

Zmiana ceny nie wywołuje zmian w

wielkości popytu
– przykład: dobra o fundamentalnym
znaczeniu dla człowieka, np. leki

dr Elżbieta Lorek

Mikroekonomia

11/26

CENOWA ELASTYCZNOŚĆ POPYTU

Krzywa popytu przy różnych poziomach
elastyczności cenowej popytu

popyt doskonale nieelastyczny
(sztywny)

popyt doskonale elastyczny

dr Elżbieta Lorek

Mikroekonomia

12/26

CENOWA ELASTYCZNOŚĆ POPYTU

Krzywa popytu przy różnych poziomach
elastyczności cenowej popytu

elastyczność jednostkowa

popyt elastyczny

dr Elżbieta Lorek

Mikroekonomia

13/26

CENOWA ELASTYCZNOŚĆ POPYTU

Krzywa popytu przy różnych poziomach
elastyczności cenowej popytu

popyt nieelastyczny

dr Elżbieta Lorek

Mikroekonomia

14/26

CENOWA ELASTYCZNOŚĆ POPYTU

Dobra

Elastyczność

Sól

0,1

Woda

0,2

Kawa

0,3

Jajka

0,3

Papierosy

0,5

Buty

0,7

Mieszkania

1,0

Samochody

1,2

Podróże zagraniczne

1,8

Posiłki w restauracjach

2,3

Podróże lotnicze

2,4

Autobus

0,20

Energia elektryczna

0,13

dr Elżbieta Lorek

Mikroekonomia

15/26

CENOWA ELASTYCZNOŚĆ POPYTU

Determinanty

cenowej

elastyczności

popytu

 

• poziom ceny

 

• wysokość dochodu

 

• dostępność substytutów

 

• gusty nabywców

 

• rodzaj dobra (podstawowe, luksusowe)

 

 

• czas

dr Elżbieta Lorek

Mikroekonomia

16/26

DOCHODOWA ELASTYCZNOŚĆ POPYTU

procentowa zmiana popytu
na dobro

procentowa zmiana
dochodu

E

DP

=

Elastyczność dochodowa popytu –

stosunek względnej zmiany wielkości
popytu na dane dobro spowodowana
zmianą dochodów

Reakcja popytu na zmianę poziomu
realnego dochodu nabywcy dobra

dr Elżbieta Lorek

Mikroekonomia

17/26

DOCHODOWA ELASTYCZNOŚĆ POPYTU

E

DP

Rodzaj dóbr

E

DP

dodatni (+)

Dobra normalne

E

DP

ujemny (-)

Dobra niższego
rzędu

E

DP

> 1

Dobra luksusowe

E

DP

< 1

Dobra podstawowe

dr Elżbieta Lorek

Mikroekonomia

18/26

DOCHODOWA ELASTYCZNOŚĆ POPYTU

Dobra

E

DP

Samochód

2,5

Mieszkanie

1,5

Meble

1,5

Książki

1,4

Odzież

1,0

Usługi lekarskie

0,75

Papierosy

0,64

Mięso wieprzowe

-0,20

Mąka

-0,36

dr Elżbieta Lorek

14/14

MIESZANA ELASTYCZNOŚĆ POPYTU

procentowa zmiana popytu
na dobro X

procentowa zmiana ceny
dobra Y

E

M

=

Mieszana

elastyczność

popytu

-

zmiana wielkości popytu na dobro X
pod wpływem zmiany ceny dobra Y

E

M

dodatnia (+) dla substytutów

E

M

ujemna (-) dla dóbr komplementarnych

E

M

= 0 dla dóbr niezależnych

Mikroekonomia

19/26

dr Elżbieta Lorek

Mikroekonomia

20/26

CENOWA ELASTYCZNOŚĆ PODAŻY

procentowa zmiana wielkości
podaży dobra

procentowa zmiana ceny
dobra

E

S

=

Cenowa elastyczność podaży – mierzy
zmiany

wielkości

podaży

danego

dobra spowodowane zmianą ceny tego
dobra

dr Elżbieta Lorek

Mikroekonomia

21/26

CENOWA ELASTYCZNOŚĆ PODAŻY

E

S

= 0

podaż doskonale nieelastyczna
(sztywna)

0 < E

S

< 1

podaż nieelastyczna

E

S

= 1

podaż neutralna

E

S

> 1

podaż elastyczna

E

S

= 

podaż doskonale elastyczna

dr Elżbieta Lorek

Mikroekonomia

22/26

CENOWA ELASTYCZNOŚĆ PODAŻY

E

S

>

1

E

S

=

1

E

S

<

1

dr Elżbieta Lorek

Mikroekonomia

23/26

ELASTYCZNOŚĆ A DOCHODY

PRZEDSIĘBIORSTW

E

P

>

1

Cena

↓

Wydatki
konsumentów

↑

Przychody
producentów

↑

Cena

↑

Wydatki
konsumentów

↓

Przychody
producentów

↓

E

P

<

1

Cena

↓

Wydatki
konsumentów

↓

Przychody
producentów

↓

Cena

↑

Wydatki
konsumentów

↑

Przychody
producentów

↑

E

P

=

1

Zmiana ceny nie powoduje zmian w
wydatkach konsumentów i
przychodach producentów

dr Elżbieta Lorek

Mikroekonomia

24/26

ELASTYCZNOŚĆ A DOCHODY

PRZEDSIĘBIORSTW

Przykł
ad:

Producent sprzedaje produkty
po cenie

P

,

osiąga przychód całkowity

PC

= PxQ

P

Q

PC

PM

11

0

0

-

10

1

10

9

2

18

8

3

14

7

4

28

6

5

30

5

6

30

4

7

28

3

8

24

2

9

18

1

10

10

PP
=

Q

PC

PM
=

PC

Q

dr Elżbieta Lorek

Mikroekonomia

25/26

ELASTYCZNOŚĆ A DOCHODY

PRZEDSIĘBIORSTW

P

Q

PC

PM

11

0

0

-

10

1

10

0

9

2

18

8

8

3

14

6

7

4

28

4

6

5

30

2

5

6

30

0

4

7

28

-2

3

8

24

-4

2

9

18

-6

1

10

10

-8

-5

-3

-1

1

3

5

7

9

11

13

1

2

3

4

5

6

7

8

9 10 11

P
PM

PC

0

5

10

15

20

25

30

35

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10 11

Mikroekonomia

26/26