ZWIASTUNY

ZWIASTUNY

WIOSNY

WIOSNY

CZY WIESZ PO CZYM

CZY WIESZ PO CZYM

POZNAĆ, ŻE NADCHODZI

POZNAĆ, ŻE NADCHODZI

WIOSNA?

WIOSNA?

CZY WIESZ PO CZYM

CZY WIESZ PO CZYM

POZNAĆ, ŻE NADCHODZI

POZNAĆ, ŻE NADCHODZI

WIOSNA?

WIOSNA?

TOPNIEJĄCY

TOPNIEJĄCY

ŚNIEG

ŚNIEG

Śnieg topnieje pod wpływem

Śnieg topnieje pod wpływem

ciepła. Najdłużej utrzymuje się

ciepła. Najdłużej utrzymuje się

w miejscach cienistych.

w miejscach cienistych.

Śnieg topnieje pod wpływem

Śnieg topnieje pod wpływem

ciepła. Najdłużej utrzymuje się

ciepła. Najdłużej utrzymuje się

w miejscach cienistych.

w miejscach cienistych.

Pliszka siwa przylatuje już wtedy, kiedy

Pliszka siwa przylatuje już wtedy, kiedy

zaczynają się roztopy. Dlatego mówi się,

zaczynają się roztopy. Dlatego mówi się,

że „jak pliszka ogonkiem brzdęknie –

że „jak pliszka ogonkiem brzdęknie –

to lód na rzece pęknie”.

to lód na rzece pęknie”.

CIEMIERNIK BIAŁY

CIEMIERNIK BIAŁY

Ciemiernik

Ciemiernik

zakwita jeszcze

zakwita jeszcze

podczas pełnej zimy.

podczas pełnej zimy.

Jego duże, białe

Jego duże, białe

kwiaty, zmieniające

kwiaty, zmieniające

później swoją barwę

później swoją barwę

na zielonawą lub

na zielonawą lub

czerwonawą

czerwonawą

możemy podziwiać

możemy podziwiać

w ogrodach do

w ogrodach do

kwietnia.

kwietnia.

ZAGADKA

ZAGADKA

ZAGADKA

ZAGADKA

JESZCZE ŚPI WSZYSTKO, CO

JESZCZE ŚPI WSZYSTKO, CO

ŻYJE,

ŻYJE,

JESZCZE NIC NIE ROŚNIE,

JESZCZE NIC NIE ROŚNIE,

A ON ŚMIAŁO ŚNIEG

A ON ŚMIAŁO ŚNIEG

PRZEBIJE -

PRZEBIJE -

POWIE NAM O WIOŚNIE!

POWIE NAM O WIOŚNIE!

JESZCZE ŚPI WSZYSTKO, CO

JESZCZE ŚPI WSZYSTKO, CO

ŻYJE,

ŻYJE,

JESZCZE NIC NIE ROŚNIE,

JESZCZE NIC NIE ROŚNIE,

A ON ŚMIAŁO ŚNIEG

A ON ŚMIAŁO ŚNIEG

PRZEBIJE -

PRZEBIJE -

POWIE NAM O WIOŚNIE!

POWIE NAM O WIOŚNIE!

PRZEBIŚNIEG

PRZEBIŚNI

PRZEBIŚNI

EG

EG

PRZEBIŚNI

PRZEBIŚNI

EG

EG

Przebiśnieg jest pod ochroną.

Przebiśnieg jest pod ochroną.

W swej cebulce pod ziemią

W swej cebulce pod ziemią

zgromadził tyle pożywienia,

zgromadził tyle pożywienia,

że może zakwitać tak wcześnie

że może zakwitać tak wcześnie

i pierwszy powitać wiosnę

i pierwszy powitać wiosnę

(nawet jeśli wokół jest śnieg i zimno)

(nawet jeśli wokół jest śnieg i zimno)

.

.

Przebiśnieg jest pod ochroną.

Przebiśnieg jest pod ochroną.

W swej cebulce pod ziemią

W swej cebulce pod ziemią

zgromadził tyle pożywienia,

zgromadził tyle pożywienia,

że może zakwitać tak wcześnie

że może zakwitać tak wcześnie

i pierwszy powitać wiosnę

i pierwszy powitać wiosnę

(nawet jeśli wokół jest śnieg i zimno)

(nawet jeśli wokół jest śnieg i zimno)

.

.

Zaraz po przekwitnięciu

Zaraz po przekwitnięciu

przebiśniegów rozkwitają

przebiśniegów rozkwitają

kwiaty cebulicy.

kwiaty cebulicy.

WKRÓTCE ZAKWITAJĄ TEŻ

WKRÓTCE ZAKWITAJĄ TEŻ

KROKUSY

KROKUSY

ZWANE SZAFRANAMI

ZWANE SZAFRANAMI

Kwiaty krokusów są bardzo

Kwiaty krokusów są bardzo

wrażliwe na bodźce cieplne.

wrażliwe na bodźce cieplne.

Przy jasnym oświetleniu

Przy jasnym oświetleniu

słonecznym

słonecznym

kwiaty krokusa

kwiaty krokusa

są otwarte,

są otwarte,

a jeśli chmura

a jeśli chmura

choć na chwilę zasłoni

choć na chwilę zasłoni

słońce,

słońce,

a temperatura

a temperatura

okresowo się obniży,

okresowo się obniży,

zamykają się natychmiast.

zamykają się natychmiast.

ZAGADKA

ZAGADKA

MLECZKA NIE PIJĄ,

MLECZKA NIE PIJĄ,

MYSZEK NIE JEDZĄ

MYSZEK NIE JEDZĄ

TE BURE KOTKI…

TE BURE KOTKI…

NA DRZEWIE

NA DRZEWIE

SIEDZĄ!

SIEDZĄ!

KWITNĄCA WIERZBA

Kwitnąca wierzba iwa.

Kwitnąca wierzba iwa.

W marcu lub w kwietniu

W marcu lub w kwietniu

na gałązkach wierzby

na gałązkach wierzby

pojawiają się kwiaty -

pojawiają się kwiaty -

złotożółte

złotożółte

lub szarozielone kotki.

lub szarozielone kotki.

Miękkie włoski chronią

Miękkie włoski chronią

kwiat przed zimnem.

kwiat przed zimnem.

Pszczoły zbierają

Pszczoły zbierają

z kwiatów wierzby miód

z kwiatów wierzby miód

i pyłek kwiatowy,

i pyłek kwiatowy,

zapylają przy tym

zapylają przy tym

rośliny.

rośliny.

PODBIAŁ

PODBIAŁ

W rowie, na trawniku,

W rowie, na trawniku,

na polu zakwitają

na polu zakwitają

podbiały.

podbiały.

Złocą się w słońcu

Złocą się w słońcu

żółte kwiatki.

żółte kwiatki.

– Ale gdzie ich listki?

– Ale gdzie ich listki?

– spytacie.

– spytacie.

Listki wyrosną

Listki wyrosną

później, kiedy kwiaty

później, kiedy kwiaty

przekwitną i nasiona

przekwitną i nasiona

rozwieje wiatr.

rozwieje wiatr.

Obudził się pierwiosnek.

Obudził się pierwiosnek.

W lesie, na polanie,

W lesie, na polanie,

w ogrodzie, spośród

w ogrodzie, spośród

delikatnych listków

delikatnych listków

wystrzela w górę

wystrzela w górę

łodyżka, a na niej

łodyżka, a na niej

bukieciki kwiatów.

bukieciki kwiatów.

To

To

pierwiosnki

pierwiosnki

nazywane też

nazywane też

kluczykami

kluczykami

lub

lub

prymulami.

prymulami.

Prymule ogrodowe.

Prymule ogrodowe.

Piękne, kolorowe

Piękne, kolorowe

prymule ogrodowe

prymule ogrodowe

zakwitają nieco

zakwitają nieco

później

później

niż kremowe

niż kremowe

pierwiosnki.

pierwiosnki.

Miła niespodzianka –

Miła niespodzianka –

zakwitła sasanka.

zakwitła sasanka.

Nierozwinięte

Nierozwinięte

pąki sasanki

pąki sasanki

wyglądają jak

wyglądają jak

kosmate, siwe

kosmate, siwe

kulki, ale kiedy

kulki, ale kiedy

się rozwiną

się rozwiną

cieszą nas

cieszą nas

swoimi dużymi,

swoimi dużymi,

liliowymi

liliowymi

kielichami.

kielichami.

Sasanki

Sasanki

Cała łodyga i płatki

Cała łodyga i płatki

kwiatu pokryte

kwiatu pokryte

są długimi,

są długimi,

srebrzystymi

srebrzystymi

włoskami, które

włoskami, które

chronią roślinę

chronią roślinę

przed zimnem.

przed zimnem.

Listki wyrosną

Listki wyrosną

później i też będą

później i też będą

okryte włoskami.

okryte włoskami.

Forsycja

Forsycja

Jeszcze na krzewie

Jeszcze na krzewie

forsycji

forsycji

nie pojawiły się

nie pojawiły się

zielone listki

zielone listki

a już cały krzak

a już cały krzak

obsypany jest

obsypany jest

żółtymi

żółtymi

kwiatami.

kwiatami.

W lasach zakwitają niebieskie

W lasach zakwitają niebieskie

przylaszczki.

przylaszczki.

Zawilec gajowy należy do najbardziej

Zawilec gajowy należy do najbardziej

znanych i licznych kwiatów wiosennych

znanych i licznych kwiatów wiosennych

naszych lasów. Podczas deszczu i w nocy

naszych lasów. Podczas deszczu i w nocy

kwiaty są zamknięte i pochylone w dół.

kwiaty są zamknięte i pochylone w dół.

Zawilce

Zawilce

i przylaszczki

i przylaszczki

są pod

są pod

ochroną.

ochroną.

Czy wiesz

Czy wiesz

co to znaczy?

co to znaczy?

Na łąkach rozkwitają stokrotki.

Na łąkach rozkwitają stokrotki.

Pierwszy ciepły dzień po długiej zimie to

Pierwszy ciepły dzień po długiej zimie to

pobudka dla pszczół. Pszczoły czyszczą i

pobudka dla pszczół. Pszczoły czyszczą i

porządkują swój domek, a pszczoła matka

porządkują swój domek, a pszczoła matka

zaczyna składać jajeczka do komórek w

zaczyna składać jajeczka do komórek w

plastrach wosku.

plastrach wosku.

Zagadka

Zagadka

Przyleciał szary ptaszek –

Przyleciał szary ptaszek –

nad polem zaśpiewa jak

nad polem zaśpiewa jak

dzwonek.

dzwonek.

Znają go dobrze dzieci –

Znają go dobrze dzieci –

to jest …

to jest …

SKOWRONEK POLNY

SKOWRONEK POLNY

Skowronek - ptak z

Skowronek - ptak z

rodziny

rodziny

skowronkowatych,

skowronkowatych,

nieco większy od wróbla.

nieco większy od wróbla.

Występuje na terenie

Występuje na terenie

całego kraju na polach i

całego kraju na polach i

łąkach. Jest jednym z

łąkach. Jest jednym z

pierwszych ptaków

pierwszych ptaków

powracających wiosną z

powracających wiosną z

południa.

południa.

Ten szary polny ptaszek upstrzony

Ten szary polny ptaszek upstrzony

brązowymi plamkami, wije swoje

brązowymi plamkami, wije swoje

gniazdko na ziemi wśród trawy lub

gniazdko na ziemi wśród trawy lub

zboża.

zboża.

Tam składa jajeczka w ciemne plamki.

Tam składa jajeczka w ciemne plamki.

Skowronek żywi się owadami i

Skowronek żywi się owadami i

nasionami. Śpiewa w locie, kołując

nasionami. Śpiewa w locie, kołując

coraz wyżej

coraz wyżej

nad polem.

nad polem.

Gniazdo, jaja,

Gniazdo, jaja,

wysiadywanie…

wysiadywanie…



Gniazdo na ziemi pośród niezbyt gęstej

Gniazdo na ziemi pośród niezbyt gęstej

roslinności zielnej, lecz dobrze ukryte.

roslinności zielnej, lecz dobrze ukryte.



Lęgi od połowy kwietnia do sierpnia.

Lęgi od połowy kwietnia do sierpnia.

W zniesieniu 3-5 jaj o zróżnicowanym tle

W zniesieniu 3-5 jaj o zróżnicowanym tle

od białoszarego po białobrązowe z

od białoszarego po białobrązowe z

licznymi, szarobrązowymi plamkami,

licznymi, szarobrązowymi plamkami,

o średnich wymiarach 23x16 mm.

o średnich wymiarach 23x16 mm.



Od złożenia ostatniego jaja trwa 12-14 dni.

Od złożenia ostatniego jaja trwa 12-14 dni.

Wysiaduje tylko samica, ale pisklęta karmią

Wysiaduje tylko samica, ale pisklęta karmią

obydwoje rodzice. Pisklęta opuszczają

obydwoje rodzice. Pisklęta opuszczają

gniazdo po 9-11 dniach.

gniazdo po 9-11 dniach.

skowronek

skowronek

Cechy gatunku

Cechy gatunku



Wymiary średnie

Wymiary średnie

długość ciała: ok. 17 cm'

długość ciała: ok. 17 cm'

rozpiętość skrzydeł: 35 cm'

rozpiętość skrzydeł: 35 cm'

waga: ok. 37 g.

waga: ok. 37 g.



Sylwetka wysmukła, na głowie brak

Sylwetka wysmukła, na głowie brak

czubka, upierzenie szaroziemiste z

czubka, upierzenie szaroziemiste z

ciemniejszymi kreskami

ciemniejszymi kreskami

stanowiącymi doskonałą barwę

stanowiącymi doskonałą barwę

ochronną.

ochronną.

Śpiewający skowronek

Śpiewający skowronek

polny.

polny.

Zaniepokojo

Zaniepokojo

ny

ny

skowronek

skowronek

polny.

polny.

Objęty ochroną

Objęty ochroną

gatunkową.

gatunkową.

Pierwsza jaskółka wiosny nie czyni,

Pierwsza jaskółka wiosny nie czyni,

ale skoro już przyleciały całą gromadką,

ale skoro już przyleciały całą gromadką,

to na pewno zwiastują nadejście wiosny.

to na pewno zwiastują nadejście wiosny.

Zagadka

Zagadka

Po łące chodzi rycerz srogi,

Po łące chodzi rycerz srogi,

Ma długie, czerwone nogi,

Ma długie, czerwone nogi,

Ma czerwony dziób!

Ma czerwony dziób!

- Kumo – w wodę chlup!

- Kumo – w wodę chlup!

BOCIANY

Bocian biały.

Bocian biały.

Młode bociany

Młode bociany

po wykluciu się z jaj

po wykluciu się z jaj

mają przez dłuższy czas

mają przez dłuższy czas

czarne dzioby

czarne dzioby

i ciemnoszare, krótkie

i ciemnoszare, krótkie

nogi;

nogi;

potem nogi szybko

potem nogi szybko

im się wydłużają

im się wydłużają

i wraz z dziobami

i wraz z dziobami

zmieniają kolor

zmieniają kolor

na czerwony.

na czerwony.



Wraz z postępującym czasem kalendarzowym pora

Wraz z postępującym czasem kalendarzowym pora

wschodu słońca jest różna, jednak w połowie maja

wschodu słońca jest różna, jednak w połowie maja

(wschód słońca o godzinie 4.00 czasu letniego) ptasi

(wschód słońca o godzinie 4.00 czasu letniego) ptasi

budzik działałby następująco:

budzik działałby następująco:



3.00 – Drozd śpiewak

3.00 – Drozd śpiewak

(śpiewa we wierzchołkach drzew)

(śpiewa we wierzchołkach drzew)

3.10 – Rudzik

3.10 – Rudzik

(śpiewa ukryty w gąszczu leśnego

(śpiewa ukryty w gąszczu leśnego

poszycia)

poszycia)

3.15 – Kos

3.15 – Kos

(śpiewa na wysokich gałęziach)

(śpiewa na wysokich gałęziach)

3.20 – Świergotek drzewny

3.20 – Świergotek drzewny

(śpiewa w locie)

(śpiewa w locie)

3.30 – Kukułka

3.30 – Kukułka

(śpiewa w koronach drzew)

(śpiewa w koronach drzew)

3.40 – Bogatka

3.40 – Bogatka

(śpiewa w niższych piętrach lasu)

(śpiewa w niższych piętrach lasu)

3.50 – Pierwiosnek

3.50 – Pierwiosnek

(śpiewa w niższych piętrach lasu)

(śpiewa w niższych piętrach lasu)

4.00 – Zięba

4.00 – Zięba

(śpiewa w niższych piętrach lasu)

(śpiewa w niższych piętrach lasu)

4.20 – Wilga

4.20 – Wilga

(śpiewa w koronach wysokich drzew)

(śpiewa w koronach wysokich drzew)

4.40 – Szpak

4.40 – Szpak

(śpiewa w różnych miejscach)

(śpiewa w różnych miejscach)

Dla większości

Dla większości

gatunków czas

gatunków czas

rozpoczęcia

rozpoczęcia

porannego

porannego

śpiewania jest

śpiewania jest

zależny od tego,

zależny od tego,

jak bardzo widno

jak bardzo widno

jest wokoło. Ten

jest wokoło. Ten

specyficzny zegar

specyficzny zegar

przyrodniczy jest

przyrodniczy jest

tak dokładny, że

tak dokładny, że

w pewnym

w pewnym

przedziale

przedziale

czasowym

czasowym

poranka można

poranka można

godzinę

godzinę

rozpoznać po

rozpoznać po

tym, który ptak

tym, który ptak

zaczyna śpiewać.

zaczyna śpiewać.

Co wiosną można zrobić dla

Co wiosną można zrobić dla

ptaków?

ptaków?

Wiosna to pora zakładania gniazd. Warto

Wiosna to pora zakładania gniazd. Warto

zaproponować ptakom miejsce na gniazdo

zaproponować ptakom miejsce na gniazdo

w swoim ogrodzie albo na działce. W tym

w swoim ogrodzie albo na działce. W tym

roku może być na to już za późno, bo

roku może być na to już za późno, bo

niektóre gatunki ptaków wybrały już

niektóre gatunki ptaków wybrały już

wcześniej miejsce na gniazdo, zajęły

wcześniej miejsce na gniazdo, zajęły

odpowiednie dla siebie terytoria i są

odpowiednie dla siebie terytoria i są

gotowe do lęgu. Ale począwszy

gotowe do lęgu. Ale począwszy

od tej wiosny można zacząć takie

od tej wiosny można zacząć takie

urządzanie naszego skrawka zielonej

urządzanie naszego skrawka zielonej

przyrody, by przyciągnąć doń jak najwięcej

przyrody, by przyciągnąć doń jak najwięcej

ptaków.

ptaków.

Czy wiesz po czym można

Czy wiesz po czym można

poznać zbliżającą się

poznać zbliżającą się

wiosnę?

wiosnę?

Rozglądaj się uważnie dookoła,

Rozglądaj się uważnie dookoła,

to może uda Ci się

to może uda Ci się

zaobserwować zwiastuny wiosny.

zaobserwować zwiastuny wiosny.

Ciesz się zmianami otaczającej

Ciesz się zmianami otaczającej

przyrody, ale jej nie niszcz.

przyrody, ale jej nie niszcz.

Bądź przyjacielem przyrody

Bądź przyjacielem przyrody

!

!