Ustawa o emeryturach

i rentach z Funduszu

Ubezpieczeń Społecznych

z dnia 17 grudnia 1998 r.

Inwalidztwo

KIZ

1.09.1997 r

orzekanie
o niezdolności
do pracy dla celów
rentowych ZUS

orzekanie
o niezdolności
do pracy
w gospodarstwie
rolnym KRUS

Pow. Zespoły ds.
orzekania
o stopniu
niepełnosprawności

Ustawa z 17 grudnia 1998r. o
emeryturach i rentach z FUS określa:



warunki nabywania prawa do
świadczeń pieniężnych z
ubezpieczeń: emerytalnego
i rentowych



zasady ustalania wysokości
świadczeń



zasady i tryb przyznawania oraz
wypłaty świadczeń

Świadczenia określone w ustawie
obejmują:

1.

emeryturę

2.

rentę z tytułu niezdolności do
pracy, w tym rentę szkoleniową

3.

rentę rodzinną

4.

dodatek pielęgnacyjny

5.

dodatek do renty rodzinnej dla
sieroty zupełnej

6.

zasiłek pogrzebowy

Renta z tytułu niezdolności do
pracy

Świadczenie długookresowe,
przysługujące ubezpieczonemu - po
spełnieniu także innych warunków,
związanych z ubezpieczeniem – w
razie utraty lub ograniczenia jego
zdolności do pracy zarobkowej.

Renta z tytułu niezdolności do pracy

ŚWIADCZENIE PIENIĘŻNE

=

REKOMPENSATA ZA UTRACONĄ

ZDOLNOŚĆ DO ZAROBKOWANIA

Art. 57

NIE

orzeka o chorobie

NIE

orzeka o stanie zdrowia

lecz o

SKUTKACH

wywołanych
chorobą lub kalectwem

Lekarz Orzecznik

Lekarz Medycyny Pracy

Lekarz Biegły

Orzecznik Sądowy

Jednolitość zasad orzekania

sam ubezpieczony - ( bez skutków prawnych , czy
finansowych)

lekarz profilaktyk – niezdolność na konkretnym

stanowisku i w tym konkretnym

zawodzie

lekarz klinicysta – druk ZUS ZLA czasowa
(krótkotrwała)

niezdolność do pracy

Niezdolność do pracy:

„Niezdolną do pracy w rozumieniu ustawy
jest osoba, która całkowicie lub częściowo
utraciła zdolność do pracy zarobkowej z
powodu naruszenia sprawności organizmu
i nie rokuje odzyskania zdolności
do pracy po przekwalifikowaniu”.

Art.12 ust. 1

utrata zdolności do pracy

naruszenie sprawności organizmu

kwalifikacje zawodowe ubezpieczonego

Trzy czynniki decydujące o niezdolności do
pracy ustalonej dla potrzeb rentowych:

„Całkowicie niezdolną do pracy

jest osoba, która utraciła zdolność do
wykonywania jakiejkolwiek pracy”.

Art. 12 ust. 2

„Częściowo niezdolną do pracy

jest osoba, która w znacznym stopniu
utraciła zdolność do pracy zgodnie z
poziomem posiadanych kwalifikacji”.

Art. 12 ust. 3

„ w przypadku stwierdzenia naruszenia
sprawności organizmu w stopniu
powodującym konieczność stałej lub
długotrwałej opieki i pomocy innej osoby
w zaspakajaniu podstawowych potrzeb
życiowych, orzeka się niezdolność do
samodzielnej egzystencji”.

Art. 13

- poruszanie się po mieszkaniu
- przyjmowanie pokarmu
- utrzymywanie higieny osobistej
- załatwianie potrzeb fizjologicznych
- konieczność załatwiania wyżej wymienionych

potrzeb poza mieszkaniem

Podstawowe potrzeby życiowe to:

Wprowadzono:



zamiast pojęcia inwalida - osoba niezdolna

do pracy



w miejsce renty inwalidzkiej - rentę z

tytułu niezdolności do pracy (częściowej

lub całkowitej)



zamiast pojęcia inwalidztwo - pojęcie

niezdolność do pracy



zamiast grupy inwalidzkiej niezdolność

częściowa lub całkowita



w miejsce komisji lekarskiej - lekarz

orzecznik



w miejsce przeprowadzanych z urzędu

badań kontrolnych stanu inwalidztwa –

trwałą lub częściową niezdolność do pracy



jednoosobowe i jednoinstancyjne

orzekanie o niezdolności do pracy



nowy rodzaj świadczenia – renta

szkoleniowa



podział na orzecznictwo o niezdolności do

pracy do celów rentowych

i orzecznictwo o stopniu

niepełnosprawności

Warunki wymagane do uzyskania
renty z tytułu niezdolności do
pracy

Uzyskanie prawa do renty uzależnione

jest od spełnienia łącznie następujących

warunków:



istnienie niezdolności do pracy



posiadanie wymaganego stosownie do

wieku stażu pracy (okrasy składkowe

i nieskładkowe)



powstanie niezdolności do pracy w

określonym ustawą okresie

składkowym lub nieskładkowym, albo

nie później niż w ciągu 18 miesięcy od

ustania tych okresów.

Warunki posiadania wymaganego
okresu składkowego i nieskładkowego

Okres ten uzależniony jest od wieku, w którym

powstała niezdolność do pracy. Okres ten wynosi:



1 rok - jeżeli niezdolność do pracy powstała

przed ukończeniem 20 lat



2 lata - jeżeli niezdolność do pracy powstała w

wieku powyżej 20÷22lat



3 lata - jeżeli niezdolność do pracy powstała w

wieku powyżej 22÷25 lat



4 lata - jeżeli niezdolność do pracy powstała w

wieku powyżej 25÷30 lat



5 lat - jeżeli niezdolność do pracy powstała w

wieku powyżej 30 lat

Wniosek o rentę – postępowanie w
sprawach świadczeń wszczyna się
na

:



wniosek zainteresowanego



środki dowodowe do wniosku –
dokument lub oświadczenie
stwierdzające okoliczności
uzasadniające przyznanie świadczenia i
ustalenia jego wysokości



zaświadczenie o stanie zdrowia – druk
N-9 lub inne dokumenty medyczne

Złożony wniosek
winien być rozpatrywany

tak jak

NOWY WNIOSEK

„prawo do świadczeń uzależnione jest od
okresowej niezdolności do pracy oraz
wysokość tych świadczeń ulega zmianie,
jeżeli w wyniku badania lekarskiego,
przeprowadzonego na wniosek lub z
urzędu, ustalono zmianę stopnia
niezdolności do pracy, brak tej
niezdolności lub jej ponowne ustalenie”.

Art. 107

Trwała niezdolność do pracy:

jeżeli wg wiedzy medycznej nie ma
rokowań odzyskania zdolności do pracy

Okresowa niezdolność do pracy:

jeżeli wg wiedzy medycznej istnieją
rokowania odzyskania zdolności do pracy

DATA ROZPOZNANIA CHOROBY

NIE JEST

zawsze

DATĄ POWSTANIA
NIEZDOLNOŚCI DO PRACY

Utrata zdolności do pracy

aby coś utracić,
to to coś trzeba mieć

RENTA z tytułu niezdolności do pracy
przysługuje pracownikowi z powodu
niezdolności do pracy powstałej w czasie
ubezpieczenia.

Schorzenie wniesione w ubezpieczenie

Art. 57

~

nie możliwa

~

ograniczona

Naruszenie sprawności organizmu

PRACA ZAROBKOWA

„przy ocenie stopnia i trwałości niezdolności do pracy
oraz rokowania co do odzyskania zdolności do pracy
uwzględnia się:

1. stopień naruszenia sprawności organizmu oraz możliwość
przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia i
rehabilitacji

2. możliwość wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia
innej pracy oraz celowość przekwalifikowania zawodowego,
biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas
wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i
predyspozycje psychofizyczne”.

Art. 13 ust. 1

ODZYSKANIE

ZDOLNOŚCI DO PRACY

Nabycie nowych Inna praca

kwalifikacji w ramach

posiadanych

kwalifikacji

ORZECZENIE O PRZEKWALIFIKOWANIU
ZAWODOWYM

(RENTA SZKOLENIOWA) 6 - 36 miesięcy

POWIATOWY URZĄD PRACY

ocena pod kątem możliwości przekwalifikowania do innego
zawodu

Niezdolność do pracy
w dotychczasowym zawodzie
(konkretnym zawodzie)

- spełnione warunki ustawowe uzyskania renty
- wiek gwarantujący aktywność zawodową
- konkretny zawód
- trwale niezdolny do pracy w tym zawodzie
- odpowiednie predyspozycje psychofizyczne
(sprawdzone przez psychologa)
- naruszenie sprawności musi być stabilne
- nowy zawód musi uwzględnić przeciwwskazania
wynikające z tego naruszenia

PRZEKWALIFIKOWANIE ZAWODOWE

Brak w ustawie takich sformułowań jak:



choroba



stan zdrowia



poprawa



pogorszenie



wskazania



przeciwwskazania



niezdolność do pracy ze względów

profilaktycznych



przyznanie renty w celu zdiagnozowania i\lub

leczenia

„ Prezes Zakładu może przyznać świadczenie
w drodze wyjątku ubezpieczonym, którzy wskutek
szczególnych okoliczności nie spełniają warunków
wymaganych w ustawie do uzyskania emerytury lub
renty, ze względu na całkowitą niezdolność
do pracy lub wiek nie mogą podjąć pracy lub
działalności objętej ubezpieczeniem społecznym
i nie mają niezbędnych środków utrzymania”.

Art. 83
Renta wyjątkowa:

Przyznanie świadczenia jest możliwe,
jeżeli wnioskodawca spełnia łącznie
następujące warunki:

- jest lub był osobą ubezpieczoną lub jest
członkiem rodziny pozostałym po
ubezpieczonym
- nie spełnia warunków ustawowych do uzyskania
świadczenia wskutek szczególnych okoliczności
- nie może podjąć pracy ze względu na całkowitą
niezdolność do pracy lub wiek
- nie ma niezbędnych środków utrzymania

Renta rodzinna (niektóre
artykuły)

Art.65.1. Renta rodzinna przysługuje
uprawnionym członkom rodziny osoby,
która w chwili śmierci miała ustalone
prawo do emerytury lub renty z tytułu
niezdolności do pracy lub spełniała
warunki wymagane do uzyskania
jednego z tych świadczeń.

Art.67.1.

Do renty rodzinnej uprawnieni są
następujący członkowie rodziny spełniający
warunki określone w art.68-71

1.

dzieci własne, dzieci drugiego małżonka
oraz dzieci przysposobione,

2.

przyjęte na wychowanie i utrzymanie
przed osiągnięciem pełnoletności wnuki,
rodzeństwo i inne dzieci, w tym również w
ramach rodziny zastępczej.

Art.68. Dzieci własne, dzieci drugiego
małżonka i dzieci przysposobione mają
prawo do renty rodzinnej

:

1.

do ukończenia 16 lat.

2.

do ukończenia nauki w szkole, jeżeli
przekroczyły 16 lat życia, nie dłużej
jednak niż do osiągnięcia 25 lat życia
albo

3.

bez względu na wiek, jeżeli stały się
całkowicie niezdolne do pracy oraz do
samodzielnej egzystencji lub całkowicie
niezdolne do pracy w okresie, o którym
mowa w pkt. 1 lub 2.

Art.75.1.

Dodatek pielęgnacyjny przysługuje
osobie uprawnionej do emerytury lub
renty, jeżeli osoba ta została uznana
za całkowicie niezdolną do pracy oraz
do samodzielnej egzystencji, albo
ukończyła 75 lat życia.

Dodatek dla sierot zupełnych

Art.76.1. Jeżeli do renty rodzinnej
uprawniona jest sierota zupełna,
przysługuje jej dodatek dla sierot
zupełnych

Art. 77- 81.

Zasiłek pogrzebowy