ZAPARCIE – udrażnianie dolnego
ZAPARCIE – udrażnianie dolnego
odcinka przewodu pokarmowego
odcinka przewodu pokarmowego
Zaparcie może być przykrym i
Zaparcie może być przykrym i
dokuczliwym problemem
dokuczliwym problemem
przysparzającym poważnego
przysparzającym poważnego
dyskomfortu choremu.
dyskomfortu choremu.
Jest też objawem, który jeżeli nie jest
Jest też objawem, który jeżeli nie jest
leczony i trwa dłużej niż 7 dni może być
leczony i trwa dłużej niż 7 dni może być
przyczyną zaburzeń
przyczyną zaburzeń
wodnoelektrolitowych, zakażenia
wodnoelektrolitowych, zakażenia
bakteryjnego p/pokarmowego i całego
bakteryjnego p/pokarmowego i całego
organizmu, do niedrożności pasażu
organizmu, do niedrożności pasażu
p/pokarmowego włącznie.
p/pokarmowego włącznie.
Najczęściej występujące przyczyny
Najczęściej występujące przyczyny
zaparć i tworzenia się złogów
zaparć i tworzenia się złogów
kamieni kałowych w dolnym
kamieni kałowych w dolnym
odcinku przewodu pokarmowego
odcinku przewodu pokarmowego
to:
to:
zmniejszone ilości przyjmowanych
zmniejszone ilości przyjmowanych
pokarmów i płynów
pokarmów i płynów
zmniejszenie aktywności ruchowej
zmniejszenie aktywności ruchowej
chorego
chorego
działanie uboczne przyjmowanych
działanie uboczne przyjmowanych
leków – najczęściej opioidy powodują
leków – najczęściej opioidy powodują
zwolnienie perystaltyki jelit
zwolnienie perystaltyki jelit
niedobory potasu, sodu i magnezu
niedobory potasu, sodu i magnezu
zmiany patologiczne w jamie
zmiany patologiczne w jamie
brzusznej i miednicy małej
brzusznej i miednicy małej
stanowiące przeszkodę
stanowiące przeszkodę
mechaniczną w przesuwaniu się
mechaniczną w przesuwaniu się
mas kałowych
mas kałowych
zmiany patologiczne w obrębie odbytu
zmiany patologiczne w obrębie odbytu
złe warunki w zaspakajaniu potrzeb
złe warunki w zaspakajaniu potrzeb
fizjologicznych – chory podczas
fizjologicznych – chory podczas
defekacji przebywa w niedogodnej
defekacji przebywa w niedogodnej
pozycji lub nie ma zapewnionych
pozycji lub nie ma zapewnionych
odpowiednich warunków intymności.
odpowiednich warunków intymności.
Częstotliwość wypróżnień w zaparciach
Częstotliwość wypróżnień w zaparciach
nie ma znaczącego wpływu na fakt
nie ma znaczącego wpływu na fakt
tworzenia się kamieni kałowych. I tak
tworzenia się kamieni kałowych. I tak
mogą one powstawać przy już 5 dniowym
mogą one powstawać przy już 5 dniowym
zaparciu ale też mogą powstawać po
zaparciu ale też mogą powstawać po
dłuższym okresie bez defekacji.
dłuższym okresie bez defekacji.
Na podstawie przekazów chorego i jego
Na podstawie przekazów chorego i jego
opiekunów możemy zdecydować o formie
opiekunów możemy zdecydować o formie
pomocy z naszej strony.
pomocy z naszej strony.
Wskazania do badania manualnego
Wskazania do badania manualnego
bańki odbytu w celu sprawdzenia
bańki odbytu w celu sprawdzenia
zalegania kamieni kałowych:
zalegania kamieni kałowych:
brak stolca dłużej niż 5 dni
brak stolca dłużej niż 5 dni
ciągły wyciek płynnej treści kałowej
ciągły wyciek płynnej treści kałowej
Badanie
Badanie
per rectum
per rectum
jest dla
jest dla
pacjenta krępujące i nieodpowiednio
pacjenta krępujące i nieodpowiednio
przeprowadzone może być bolesne.
przeprowadzone może być bolesne.
Dlatego też trzeba chorego
Dlatego też trzeba chorego
przygotować, tłumacząc na czym
przygotować, tłumacząc na czym
badanie polega i czemu ma służyć.
badanie polega i czemu ma służyć.
Należy zapewnić pacjentowi
Należy zapewnić pacjentowi
intymne warunki i maksymalnie
intymne warunki i maksymalnie
znieczulić obszar badany.
znieczulić obszar badany.
I tak odbyt należy smarować cienką
I tak odbyt należy smarować cienką
warstwą
warstwą
2% Lignokainy
2% Lignokainy
ogrzanej do
ogrzanej do
temp. ciała chorego.
temp. ciała chorego.
Następnie po 10-15 minutach palec z
Następnie po 10-15 minutach palec z
dodatkową porcją 2% Lignokainy w żelu
dodatkową porcją 2% Lignokainy w żelu
delikatnie wprowadzić do bańki odbytu.
delikatnie wprowadzić do bańki odbytu.
Jeżeli bańka jest wypełniona kamieniami
Jeżeli bańka jest wypełniona kamieniami
kałowymi należy przed ich usunięciem,
kałowymi należy przed ich usunięciem,
podać choremu środki uspokajające i
podać choremu środki uspokajające i
przeciwbólowe. Np. dodatkową porcję
przeciwbólowe. Np. dodatkową porcję
leków, które chory zażywa regularnie +
leków, które chory zażywa regularnie +
Relanium lub Dormicum.
Relanium lub Dormicum.
Po odczekaniu czasu potrzebnego do
Po odczekaniu czasu potrzebnego do
zadziałania środków należy ułożyć
zadziałania środków należy ułożyć
chorego najlepiej na prawym boku i po
chorego najlepiej na prawym boku i po
rozdrobnieniu wewnątrz bańki odbytu,
rozdrobnieniu wewnątrz bańki odbytu,
usunąć masy kałowe.
usunąć masy kałowe.
Jeżeli po usunięciu czopu kałowego
Jeżeli po usunięciu czopu kałowego
stwierdzamy, że masy kałowe zalegają w
stwierdzamy, że masy kałowe zalegają w
jelicie grubym – należy wykonać głęboką
jelicie grubym – należy wykonać głęboką
enemę – wlewkę o objętości około 150-
enemę – wlewkę o objętości około 150-
200 ml z wody, wody mydlanej, wody z
200 ml z wody, wody mydlanej, wody z
parafiną lub oliwą.
parafiną lub oliwą.
U chorych z długotrwałym zaparciem
U chorych z długotrwałym zaparciem
( ponad 7 dni ) jest konieczność
( ponad 7 dni ) jest konieczność
usuwania kamieni i powtarzania
usuwania kamieni i powtarzania
wlewek nawet przez 3-5 dni z rzędu.
wlewek nawet przez 3-5 dni z rzędu.
Po odblokowaniu dolnego odcinka
Po odblokowaniu dolnego odcinka
p/pokarmowego może wystąpić
p/pokarmowego może wystąpić
biegunka reaktywna, która trwa nie
biegunka reaktywna, która trwa nie
dłużej niż 1-2 dni, po czym samoistnie
dłużej niż 1-2 dni, po czym samoistnie
powinna ustąpić.
powinna ustąpić.
UWAGA!
UWAGA!
Jeżeli chory cierpi na nowotwór
Jeżeli chory cierpi na nowotwór
odbytnicy, szyjki macicy, pęcherza
odbytnicy, szyjki macicy, pęcherza
moczowego lub inny umiejscowiony
moczowego lub inny umiejscowiony
w miednicy małej i okolicy odbytu
w miednicy małej i okolicy odbytu
badanie per rectum należy
badanie per rectum należy
wykonywać bardzo ostrożnie.
wykonywać bardzo ostrożnie.