INTEGRACJA
UCZNIÓW Z
NIEPELNOSPRAWNOŚ
CIĄ

GENEZA IDEI

INTEGRACJI OSÓB

NIEPEŁNOSPRAWN

YCH W

SPOŁECZEŃSTWIE I

JEJ CELE



Integracja społeczna osób niepełnosprawnych jest nowym

etapem ewolucji poglądów dotyczących stosunku

społeczeństwa do problemów życiowych i rehabilitacji

osób z odchyleniami od normy, jest ona przejawem

humanitarnej akceptacji ich miejsca oraz podmiotowej

roli w życiu społecznym



INTEGRACJA "wyraża się w takim wzajemnym stosunku

pełno- i niepełnosprawnych, w którym respektowane są

te same prawa, i w których stwarzane są dla obu grup

identyczne warunki maksymalnego, wszechstronnego

rozwoju.

Integracja pozwala więc osobie niepełnosprawnej być

sobą wśród innych.

Integracja w takim znaczeniu może mieć zastosowanie do

wszystkich sfer życia jednostki niepełnosprawnej – życia

rodzinnego, kształcenia ogólnego i zawodowego, pracy,

czasu wolnego, aktywności społecznej i politycznej itp."

CELE INTEGRACJI JAKO RUCHU I PROCESU
SPOŁECZNEGO ORAZ EDUKACYJNEGO:



przeciwdziałanie tendencjom segregacyjnym, izolacyjnym,
nieakceptowania, stygmatyzacji, nietolerancji i dyskryminacji
osób upośledzonych jako zjawisk społecznych, które nie
mieszczą się w nowoczesnej kulturze humanistycznej,



kształtowanie pozytywnych więzi emocjonalno-społecznych
pomiędzy ludźmi o różnym poziomie sprawności fizycznej,
psychicznej i społecznej, co stwarza warunki do zaistnienia
wspólnoty ideowej (systemów, wartości i norm) oraz
wspólnoty ich interesów w rozwiązywaniu trudnych
problemów życiowych,



nowa jakość, szerszy zakres i zwiększona częstotliwość
wzajemnych kontaktów na poziomie nie tylko struktur
formalnych, ale także nieformalnych.



Ostatecznym celem

działań

integracyjnych jest

więc przygotowanie

dzieci, młodzieży i

dorosłych do

godnego życia w

otwartej

społeczności oraz

aktywnego

podejmowania

różnorakich

społecznych ról

rodzinnych,

zawodowych i

kulturalnych

KONCEPCJE

INTEGRACYJNEGO

WYCHOWANIA I

NAUCZANIA

DZIECI O

NIETYPOWYM

ROZWOJU

W EUROPIE NAJBARDZIEJ ZNANE SĄ
NASTĘPUJĄCE PODSTAWOWE KONCEPCJE
ZNIWELOWANIA DYSTANSU MIĘDZY
SZKOŁAMI SPECJALNYMI A SZKOŁAMI
POWSZECHNYMI. SĄ TO:



szkoły integracyjne – dzieci z różnymi odchyleniami od normy
uczęszczają do zwykłych klas szkoły masowej;



klasy integracyjne – włączanie całkowite lub częściowe dzieci
niepełnosprawnych do zajęć w zwykłych klasach;



klasy współpracujące – uczęszczanie tylko na niektóre wspólne
zajęcia;



klasy pomocnicze – organizowanie grup specjalnych w zwykłych
szkołach;



nauczyciele wspierający – włączanie specjalistów z określonej
dziedziny jako dodatkowych w klasie;



nauczanie indywidualne – praca według indywidualnego
programu w stałym kontakcie z rówieśnikami w domu i szkole
prowadzona przez nauczycieli szkół specjalnych i masowych.



Koncepcja „wspólnego nurtu" zakłada

tworzenie modeli kształcenia dzieci o

specjalnych potrzebach edukacyjnych w

„środowisku najmniej ograniczającym".

M. SODER WYMIENIA TRZY RODZAJE
INTEGRACJI:

1.

fizyczną – kiedy osoby poszkodowane są obok siebie,
ale nie ze sobą, następuje redukcja dystansu, ale brak
współdziałania;

2.

integrację funkcjonalną – niższego stopnia – kiedy
osoby zainteresowane podejmują wspólne działania na
innym materialne i według innego programu, oraz
wyższego stopnia – kiedy realizują taką samą
aktywność i ten sam program;

3.

integrację społeczną – jako najwyższą formę
spontanicznego uczestnictwa w każdej grupie
społecznej na zasadzie pełnoprawnego jej członka,
wymagającą psychopedagogicznego przygotowania
obu stron.



System integracyjny kształcenia i

wychowania „polega na maksymalnym

włączeniu dzieci i młodzieży z

odchyleniami od normy do zwykłych

szkół i innych placówek oświatowych,

umożliwiając im – w miarę możliwości –

wzrastanie w grupie zdrowych

rówieśników. W przypadku zaś jednostek

przebywających w zakładach

opiekuńczych – troska o zapewnienie jak

najczęstszych kontaktów z zewnętrznym

środowiskiem społecznym” (A. Hulek,

1987, s. 492)

W NOWEJ SYTUACJI PRAWNEJ I EKONOMICZNEJ PO
ZMIANIE USTROJOWEJ W 1989 ROKU UKSZTAŁTOWAŁY
SIĘ NASTĘPUJĄCE FORMY EDUKACYJNEJ INTEGRACJI

:



w grupach przedszkolnych i klasach szkoły podstawowej;

a) integracja funkcjonalna polega na włączeniu dzieci

niepełnosprawnych do warunków optymalnie sprzyjających ich

rzeczywistemu funkcjonowaniu w grupie; b) integracja

lokacyjna polega na włączeniu dzieci bez specjalnej pomocy

wspierającej ich funkcjonowanie;



integracja społeczna – polega na organizowaniu odpowiednich

klas lub oddziałów specjalnych w szkole masowej;



integracja sąsiedzka – polega na organizowaniu

współdziałania szkół specjalnych i masowych na różnych

płaszczyznach wewnątrzszkolnych i pozaszkolnych;



integracja specjalnych szkół i ośrodków szkolno-

wychowawczych ze środowiskiem społecznym oraz rodziną

w dni wolne od obowiązkowych zajęć;



integracja w nauczaniu indywidualnym – poprzez kontakty

nauczycieli i rówieśników obu typów szkół



Funkcjonalna integracja

dzieci niepełnosprawnych
zacząć się powinna od jak

najpełniejszych więzi

emocjonalno-społecznych

dziecka z rodziną i

prowadzić do szerokiej,

wielokontekstowej

koordynacji

współdziałania

wszystkich

zainteresowanych osób,

grup i instytucji

lokalnego środowiska w

organizowaniu,

planowaniu,

programowaniu oraz

realizacji indywidual nych

potrzeb edukacyjnych

wobec wszystkich dzieci

wymagających wielo-

specjalistycznego

wsparcia i pomocy.



Integracje dzielimy na:bezpośrednią
(osobiste kontakty i relacje interper sonalne) i
pośrednieą (grupowe, okazjonalne styczności),
oceny skuteczno ści różnych form wspólnego
uczenia się zachowań społecznych tak, aby pro
ces włączania się tych jednostek do wspólnot z
innymi ludźmi przebiegał w sposób naturalny,
bezkonfliktowy i zgodny z ich własnymi
oczekiwaniami.Chodzi o to, w jakim stopniu
współuzależnienie integracyjne w szkole
ma mieć charakter i cel socjalny czy
poznawczy (= intelektualny) (W. Bach-mann,
1995, s. 77 i n.).



„Społeczną

integracje należy

rozumieć jako hasło

sygnalne zasady

społecznego

włączenia się do

powstałych w sposób

naturalny i kulturowy

wspólnot z innymi

ludźmi w uczeniu się

w pracy i we wspólnej

zabawie zgodnie z

własnymi potrzebami”

W.Bachmann.



Współpraca szkół , klas specjalnych i
powszechnych na płaszczyźnie
pozadydaktycznej , pozalekcyjnej i pozaszkolnej
może być w ich integrowaniu bardziej
naturalna , równopartnerska i skuteczna niż
nieprogresywne łączenie dzieci
niepełnosprawnych z grupą o wyższych
możliwościach intelektualnych. Ma to
szczególne znaczenie przy określaniu szans na
pełną integrację jednostek z cięższymi ,
głębszymi, sprzężonymi zaburzeniami i
dysfunkcjami , których izolacja społeczna jest
najbardziej psychicznie dotkliwa dla nich
samych oraz członków rodzin je
wychowujących.



Dziecko o nietypowym rozwoju może i

potrafi być aktywnym partnerem w grupie

przedszkolnej lub wczesnoszkolnej, mimo
swych trudności w przyswajaniu wiedzy z

tego samego programu , jeśli eksponować

się będzie wspólne korzyści emocjonalnego i

społecznego kontaktu wynikające z

integracji rówieśniczej oraz wtedy , kiedy

otrzyma wszystkie niezbędne środki

dydaktyczne oraz odpowiednie wsparcie

pedagogiczne.

NAUCZYCIELE PROWADZĄCY GRUPY INTEGRACYJNE
POWINNI BYĆ DO TEGO PRZYGOTOWANI POD WZGLĘDEM:



Kompetencyjnym- wiedza o dzieciach z
nietypowym rozwojem ,ich niepowodzeniach
szkolnych.



Koncepcyjnym- znajomość różnych form , metod
i technik postępowania psychologicznego i
pedagogicznego.



Kondycyjnym- optymizm, otwarcie na ludzi z
odmiennym rozwojem, pozytywne nastawienie na
wzajemna komunikację i integrację.



Koncepcja nauczania

integralnego w nauczaniu

początkowym to- „taka

organizacja procesów

edukacyjnych , która polega na

stwarzaniu dziecku warunków do

wszechstronnej działalności

podporządkowanej określonym

zadaniom integrującym w sobie

różne treści skupione we

wspólnym bloku tematycznym.

Integracja polega tu na łączeniu

celów ,treści form realizacyjnych,

różnych dziedzin i form

aktywności dzieci i nauczyciela w

ramach wspólnych jednostek

tematycznych.” H.Sowińska.



Stanowi ona odrębną koncepcje integracji ,

nie związaną z rewalidacją dzieci

niepełnosprawnych. Występuje szereg

trudności i przeszkód w realizacji tej formy

pomocy dla dzieci z trudnościami w uczeniu

się , ale również są wielorakie korzyści

zastosowania środków i pomocy pedagoga

specjalnego , których normalnie się nie

stosuje. Przełamują one bariery i trudności w

funkcjonowaniu społecznym, psychicznym,

pedagogicznym dążąc do rozwoju autonomii
osobowej tych jednostek wiary w ich własne

siły i możliwości życiowe.



Obecne osiągnięcia integracji są wyraźnym

potwierdzeniem sprzyjających nastawień

społecznych wobec aktywności kulturalnej i

społecznego uczestnictwa osób

niepełnosprawnych i upośledzonych.

Społeczeństwo wyraża akceptacje i zwiększa

się uznanie dla samodzielnego

wykorzystania programów radiowych i

telewizyjnych, samodzielnego korzystania z

najpowszechniejszych lokalnych instytucji

kultury oraz różnych form zorganizowanej

rekreacji i wypoczynku.



Potrzeby psychospołeczne i kulturalne
zostały najwcześniej dostrzeżone przez

rodziców oraz organizacje samopomocowe,

samorządowe i wokół ich akcyjnego

działania kompensującego społeczne

nierówności zaczęły gromadzić się coraz

większe społeczne siły , podejmujące wciąż

nowe inicjatywy na ich rzecz. Weszły one już

do współczesnej tradycji na wsi i w mieście,

tworząc dzięki opiekuńczości lokalnego

środowiska własne wizje niepełnosprawnych

w wymiarze międzykulturowej i

międzypokoleniowej transmisji , nie zawsze

jeszcze zrozumiałej dla wszystkich ludzi

myślących ( homo cogitans).

BIBLIOGRAFIA:



W. Dykcik (1997) "Problemy autonomii i
integracji społecznej osób
niepełnosprawnych w środowisku życia" w
W. Dykcik (red.) "Pedagogika specjalna",
Poznań

…DZIĘKUJEMY ZA

UWAGĘ