Trendy w produkcji

żywności na świecie.

Kalina Gardziała
Ochrona Środowiska
Proekologiczne Systemy
Produkcji Żywności

Żywność

Przetworzone i nie
przetworzone substancje
przeznaczone do
żywienia ludzi, służące
do pokrycia
zapotrzebowania na
składniki odżywcze i
energię, niezbędne do
utrzymania funkcji
życiowych, wzrostu oraz
aktywności fizycznej i
psychicznej.

Podział żywności :

• Funkcjonalna- normalna żywność, z której usunięto szkodliwe

składniki, bądź wzbogacono w substancje aktywne fizjologicznie,
tak aby otrzymać produkt posiadający odpowiednią wartość
odżywczą.

• Autentyczna- atrakcyjny produkt lokalny, charakterystyczny

tylko dla danego regionu. Bardzo ważną rolę odgrywają tu
lokalne rasy zwierząt i odmiany roślin.

• Nowa żywność- genetycznie zmodyfikowana, zawierająca,

składająca są lub wytworzona z GMO.

• Wygodna- charakteryzuje ją trwałość produktów, umożliwiająca

przechowywanie żywności bez konieczności jej, schładzania (np.
produkty suszone, pasteryzowane), łatwość przygotowania
posiłku, dobrą, wartość odżywczą oraz właściwe opakowania
zabezpieczające żywność przed ujemnymi wpływami środowiska
oraz umożliwiające łatwe jej otwieranie i ponowne zamykanie.

Do istotnych zmian i procesów, które

zachodzą w rolnictwie wielu krajów w

ostatnim

dwudziestopięcioleciu można zaliczyć:

• wzrost produkcji, zwiększenie produkcyjności rolnictwa i

efektywności wykorzystania

• marginalizacja (kurczenie się) gospodarczej roli rolnictwa w

gospodarce narodowej i gospodarce lokalnej,

• nasilenie konkurencyjności międzynarodowej i

międzysektorowej,

• narastanie wrażliwości konsumentów w sferze jakości i

bezpieczeństwa żywności przy zwiększaniu siły rynkowej
wielkich sieci detalicznych handlu żywności,

• wzrost znaczenia postępu rolniczego, wiedzy i

niematerialnych form kapitału w procesach produkcyjnych i
w funkcjonowaniu rolnictwa,

• wzrost wielofunkcyjności rolnictwa i pozarolniczych form

gospodarowania na obszarach wiejskich oraz
uświadomienie potrzeby oparcia rozwoju rolnictwa na
koncepcji rozwoju zróżnicowanego.

W XX wieku nasze nawyki żywieniowe uległy
radykalnej zmianie. Dziś jedzenie jest
zjawiskiem zmysłowym, kulturowym i
społecznym. Ma być źródłem przyjemności, a
także wpływać korzystnie na nasze zdrowie i
zapewniać dobre samopoczucie. Co więcej,
wielu z nas nie chce poświęcać wolnego
czasu na przygotowywanie pracochłonnych
posiłków. Żywność musi dać się szybko i
wygodnie przygotowywać, a poza tym być
zdrowa i smaczna. Oczekujemy też, że
będzie ona dostępna w rozsądnej cenie.

Znajomość trendów żywieniowych stanowi
olbrzymią szansę dla przemysłu rolno-spożywczego,
ponieważ umożliwia promowanie innowacji w
sektorze produktów żywieniowych i przewidywanie
potrzeb konsumentów.
Wiedza o potrzebach i postępowaniu konsumenta w
przebiegu ich zaspokajania warunkuje osiągnięcie
sukcesu w prowadzeniu działalności rynkowej.
Głównym trendem w produkcji żywności stało się
zainteresowanie żywnością tradycyjną , które
implikowane jest dążeniem do zachowania i
eksponowania wartości wynikających z dziedzictwa
kulturowego oraz żywność ekologiczna.

Żywność tradycyjna

Termin „żywność tradycyjna” obejmuje różne kategorie produktów
żywnościowych, wyróżniające się atrybutami wynikającymi ze
specyficznych cech surowców, metod przetwarzania i miejsca
pochodzenia.
Istniejące w Unii Europejskiej regulacje prawne dotyczące żywności
tradycyjnej precyzują kryteria przyznawania znaków jakościowych i
zakres ich ochrony na wspólnotowym rynku żywności.
Zgodnie z przyjętą przez Komisję Europejską definicją określenie
„tradycyjny”
odnosi się do żywności, która jest w obrocie na rynku
wspólnotowym przynajmniej
przez okres wskazujący na przekaz z pokolenia na pokolenie, co
określa się jako co najmniej
25 lat.

Żywność ekologiczna

Jest produkowana w gospodarstwach ekologicznych posiadających
stosowny atest potwierdzający sposób produkcji.
Ekologiczne przetwory są sporządzane na bazie produktów pochodzących
z gospodarstw atestowanych przy zastosowaniu naturalnych i
tradycyjnych biotechnologii zapewniających maksymalną ochronę
wartości odżywczych.
Żywność ekologiczna charakteryzuje się specyficznymi cechami:
• wyprodukowana jest według ściśle określonych zasad rolnictwa

ekologicznego, ujętych w postaci przepisów prawnych,

• proces jej powstawania jest śledzony, kontrolowany i udokumentowany

„od pola do stołu",

• odpowiedzialność za jej jakość ponosi producent i jednostka

kontrolująca proces produkcji,

• są wolne od chemicznych zanieczyszczeń, syntetycznych

konserwantów, sztucznych barwników i innych (poza naturalnymi)
dodatków, odpowiednio przechowywane i konfekcjonowane.

Żywność wygodna

Zapotrzebowanie na żywność bezpieczną, łatwo dostępną i
umożliwiającą sprawne przygotowanie posiłku w dowolnym czasie i w
różnorodnych sytuacjach związanych
z aktywnością człowieka, od dawna zmuszało go do poszukiwania
takich sposobów przetwarzania i utrwalania surowców
żywnościowych, aby otrzymać wyroby wygodne
i szybkie w użyciu. Obecnie żywność wygodna jest reprezentowana
przez setki produktów otrzymywanych powszechnie, spełniajacych
bardzo zróżnicowane oczekiwania konsumentów.
Popyt na żywność wygodna kształtują takie zjawiska, jak:
• praca zawodowa kobiet – zmiana modelu organizacji życia i

wyżywienia rodziny

• coraz większy udział w populacji osób w podeszłym wieku
• zwiększająca się liczba gospodarstw domowych jedno- i

dwuosobowych

• zwiększenie zamożności społeczeństw w krajach

uprzemysłowionych – umożliwienie zakupu droższej żywności

• zwiększający się udział żywności spożywanej poza domem
• zwiększenie popularności tzw. przekąsek.

Żywność funkcjonalna

Wśród coraz liczniejszych grup konsumentów rośnie
zainteresowanie utrzymaniem dobrego stanu zdrowia oraz
spowolnieniem procesów starzenia. Powoduje to ciągły wzrost
popytu m.in. na żywność o ukierunkowanym, pożądanym
oddziaływaniu na organizm, wpływając na gwałtowny rozwój
nowego rynku żywności.
Żywność może być uznana za funkcjonalną, jeżeli udowodniono
jej korzystny wpływ na jedną lub więcej funkcji organizmu ponad
efekt odżywczy, który to wpływ polega na poprawie stanu
zdrowia oraz samopoczucia i/lub zmniejszaniu ryzyka chorób.
Żywność funkcjonalna musi przypominać postacią żywność
konwencjonalną i wykazywać korzystne działanie w ilościach,
które oczekuje się, że będą normalnie spożywane z dietą – nie
są to tabletki ani kapsułki, ale część składowa prawidłowej diety.

Żywność genetycznie

modyfikowana

Jest to żywność zawierająca, składająca się lub
wyprodukowana z GMO. Jest ona wprowadzana do
obrotu zgodnie z procedurą określoną w
rozporządzeniu (WE) nr 1829/2003 w sprawie
genetycznie zmodyfikowanej żywności i paszy.
Organizmy takie, których materiał genetyczny został
zmieniony w sposób niezachodzący w warunkach
naturalnych wskutek krzyżowania lub naturalnej
rekombinacji. GMO, który może być użyty jako
żywność lub materiał źródłowy do produkcji
żywności, określa się jako genetycznie
zmodyfikowany organizm do użytku spożywczego.

Dziękuję za uwagę.

Bibliografia:
1.

http://www.ekogwarancja.pl

2.

https://www.mos.gov.pl

3.

Bukowicka J.: „Żywność wygodna i funkcjonalna”.
Praca zbiorowa pod redakcją prof. dra hab. Franciszka
Świderskiego, WNT Warszawa.

4.

Rozporządzenie (WE) nr 1829/2003 Parlamentu
Europejskiego i Rady z dnia 22 września 2003 r. w
sprawie genetycznie zmodyfikowanej żywności i paszy.

5.

Żakowska-Biemans S.: „Żywność tradycyjna z
perspektywy konsumenta”. ŻYWNOŚĆ. Nauka.
Technologia. Jakość. 3 (82), 2012.