Wspólnota AA partnerem

w pracy

penitencjarnej

Roman Pomianowski

Powiernik A w Radzie

Powierników Służby Krajowej

AA w Polsce

Wspólnota AA partnerem w pracy

penitencjarnej

• Jestem praktykiem -„17 lat pracowałem w więzieniu jako

psycholog. 01.06.1981 r. zacząłem pracę w ZK we Wronkach.

• To była inna rzeczywistość nie tylko polityczna – esperal,

recydywa więzienna, alkoholizm .

• Mieliśmy świadomość, że coś trzeba zrobić dla osadzonych.
• W lutym 1988 r. powstał pierwszy Klub Abstynenta we

Wronkach. W pierwszą rocznicę powstania Klubu odwiedziła nas
liczna grupa osób z AA z Poznania, spotkanie spontanicznie
przekształciło się w miting AA.

• Zaczęły się b. systematyczne kontakty – powstała samodzielna

grupa AA w ZK we Wronkach, która funkcjonuje do dziś.

• Paradoksalnie nie tylko jest formą niesienia posłania

uzależnionym skazanym, inspirowała personel penitencjarny
/wychowawców, psychologów/ zmobilizowała nas do rozwinięcia
profesjonalnej terapii odwykowej w zakładzie;

Wspólnota AA partnerem w pracy

penitencjarnej

• Zmieniło się wszystko – ale to był długi proces.
• Możliwy bo obie strony wykazały dobrą wolę –

administracja więzienna nie przeszkadzała, Wspólnota AA
konsekwencję i właściwe rozumienie swojego przesłania –
niesienia posłania ciągle cierpiącym jeszcze alkoholikom.

• To był ruch oddolny – stopniowo zaczęły się regulacje

formalne, porozumienia, osoby do kontaktów.

• Wzajemnie uszanowano swoje zasady – przepisy

regulujące funkcjonowanie więzienia – tradycje AA.

• Obyło się bez większych problemów.
• Dziś można mówić o dobrych relacjach – nikt nie zadaję

dziwnych pytań.

Wspólnota AA partnerem w pracy

penitencjarnej

• Dziś z perspektywy lat /pracę w więzieniu

zakończyłem w 1998 roku/ wiem, ile dobrego ma do
zaoferowania AA w różnych dziedzinach pomagania
ludziom, nie tylko w więzieniu /np.AD/.

• Wróćmy jednak do tematu spotkania – co Wspólnota

AA ma do zaoferowania więziennictwu oraz
najbardziej zainteresowanym, osobom odbywającym
karę?

• Postawmy kluczowe pytania:

• Po co przedstawiciele AA chodzą do zakładów

karnych?

• Po co na mityng AA przychodzą skazani?

Wspólnota AA partnerem w pracy

penitencjarnej

• Po co AA-owcy chodzą do więzień?
• Motywacje są różne:
• z ciekawości, wykorzystując pretekst, by zobaczyć, jak tam

jest,

• dla ewangelicznej misji osadzonych, z litości lub przekonania,

że więźniów należy odwiedzać,

• dla pośredniego zadość uczynienia za uniknięcie ciężkiego

wyroku,

• dla własnego trzeźwienia, traktując ZK jako pomoc w IV Kroku,

• dla niesienia posłania AA w ramach służby,

• dla wnoszenia do ZK doświadczenia, siły, nadziei, a czasem

„fajek” dla osadzonych.

Wspólnota AA partnerem w pracy

penitencjarnej

• Po co na mityng AA przychodzą skazani?
• Tu także występują różne motywacje:
• nudzą się, chcą oglądać kobiety, spotykać kolegów...
• bo widzą w tym konkretny /swój osobisty interes/

np. warunkowe zwolnienie, przepustki, itd.

• Poważny podstawowy problem – motywacja

autentyczna / szczera / wewnętrzna czy wizja
korzyści – działanie instrumentalne, gra pozorów?

• Nie ma alkoholików, którzy zaczęli trzeźwieć z

motywacji wewnętrznej – przebudzenie duchowe to
dopiero XII Krok.

• Specyfika więziennej sytuacji, mentalności skazanych
• Rzeczywistość więzienna wymusza pewne

zachowania zarówno na służbie jak i osadzonych. Ci
ostatni znaczącą część swojego życia przeżywają w
tzw. „fikcji i fantazji”, ponieważ więzienie to
rzeczywistość odbiegająca od normalności, a
więźniowie to aktorzy chcący grać np. twardzieli i
spryciarzy, super bohaterów, itd.

• Tymczasem przychodzą członkowie AA pracujący na

programie 12 Kroków i mówią o uczciwości wobec
siebie oraz innych zasadach, jako niezbędnych
warunkach do zachowania trzeźwego życia,
szczególnie na wolności, nic nie obiecują …

• Co wtedy następuje? – zaczynają się wątpliwości,

rozpadają się fantazje, a niejeden twardziel i
spryciarz zostaje zdemaskowany przed samym sobą -
może nie zawsze nagle i spektakularnie na mitingu,
tylko gdzieś w zaciszu, samotności bicia się z
własnymi myślami, co dalej ze sobą, swoim życiem.

• Nikt nie chce wracać do więzienia.

Wspólnota AA partnerem w pracy

penitencjarnej

• Bo wiedzą już, że sami sobie /samotnie/ nie poradzą po wyjściu

na wolność, wiele już razy próbowali …

• Bo słyszeli, czytali o „cudach” możliwej zmiany … a później

zobaczyli to na własne oczy – „trzeźwych alkoholików”, którzy
już dawno nie powinni żyć, „szczęśliwych alkoholików”, itd.

• Bo ich ktoś namówił – kolega z celi, mądry wychowawca,

psycholog – nawet kazał im pójść na miting.

• Bo przeszli dobrą, profesjonalna terapię odwykową – np. „model

minesota”, gdzie nie wylecza się alkoholika, tylko pomaga mu w
rozpoczęciu trzeźwienia, w oparciu o Program 12 Kroków.

• Mądra współpraca psychologów, lekarzy z AA wyklucza

rywalizację, konkurencję – tylko nich każdy robi dobrze swoje.

Wspólnota AA partnerem w pracy

penitencjarnej

• Program AA jest szczególnie ważny dla osób wychodzących na

wolność, ponieważ samo więzienie, izolacja nie leczy, jest jednak
dobrym punktem zwrotnym – złapaniem własnego „dna”.

„Jeden z moich klientów alkoholików wrócił do domu po odbyciu 25-
letniego wyroku i dopił niedokończoną wtedy butelkę.”

• Wielu więźniów nie ma dokąd pójść. Towarzyszmy, im

szczególnie w pierwszych godzinach, mądrze, nie bierzmy do
domu, tylko zaprowadźmy na mityng, a potem, jeśli są
bezdomni, do noclegowni. Nie układajmy im życia, bo to właśnie
oni muszą je odbudowywać i nie róbmy niczego za nich, bo nie
będą mieli szans uczenia się, jednak towarzyszmy im w trudnych
momentach, bo wielu z nich chce zmienić swoje życie, ale nie
zrobią tego w pojedynkę. Żadnej nadopiekuńczości, wyręczania.

Wspólnota AA partnerem w pracy

penitencjarnej

• W oddzielnym wystąpieniu przedstawiam szczegółowo

czym w istocie jest /moim zdaniem/ Program 12 Kroków i
dlaczego jest tak cenny i użyteczny w pracy penitencjarnej.

• W podsumowaniu powiem:
• 1/Nikomu i nigdy, kto próbuje zmienić własne życie w

oparciu o Program nie może zaszkodzić.

• 2/Koncentrujemy się dziś na przesłaniu kierowanym do osób

skazanych, odbywających kare pozbawienia wolności. Nie
należy jednak zapominać, że w więzieniach pracują także
ludzie /funkcjonariusze/, których problemy alkoholowe nie
omijają, a więc wiedza o ofercie AA, może okazać się
przydatna prywatnie, osobiście także im .

• 3/Mądrość i doświadczenie zebrane w tzw. Tradycjach AA

gwarantuje, że nie może tez zaszkodzić administracji
penitencjarnej, np. bezpieczeństwu zakładu.

Wspólnota AA partnerem w pracy

penitencjarnej

• Wspólnota AA ze swym Programem jest

wiarygodną ofertą i rzetelnym partnerem
współpracy.

• Wystarczy okazać sobie trochę

otwartości, zaufania i cierpliwości a
efekty przychodzą, bo przyjść muszą -
myśmy to w Polsce sprawdzili na
„własnej skórze”.

Dziękuję za uwagę
Roman Pomianowski