Daleki Wschód po II wojnie

światowej

Chiny, Japonia, Wietnam.

Japonia po II wojnie

światowej

Japonia po klęsce w wojnie
zmuszona została oddać swoje
posiadłości terytorialne zdobyte od
końca XIX wieku – Koreę, Tajwan,
Kuryle i wyspy na Pacyfiku.
Okupujące Japonię Stany
Zjednoczone wymusiły
wprowadzenie rządów
demokratycznych, ale cesarz

Hirohito

musiał zaprzeczyć „boskości

„pochodzenia cesarzy Japonii.

Formalna okupacja USA zakończyła się
w

1952

roku, a

w 1956 r. Japonia

została przyjęta do ONZ

. Do dziś

jednak pozostaje nierozwiązany spór
Japonii i Rosji o wyspy Kurylskie.
Po II wojnie światowej Japonia zmieniła
kierunek swej polityki i związała się
bardziej z USA i państwami zachodu,
dzięki czemu od lat 50. XX wieku
rozpoczął się szybki wzrost
gospodarczy tego kraju. Już w końcu
lat 50. stała się drugą po USA potęgą
gospodarczą świata.

Chiny

Po II wojnie światowej Chiny traktowano
jako państwo zwycięskie, dzięki czemu
znalazły się w

gronie członków stałych

Rady bezpieczeństwa ONZ.

Rzeczywiście jednak pozostawały
państwem zacofanym i słabo
rozwiniętym. Dodatkowo sytuację
pogarszał stały konflikt pomiędzy
komunistami pod wodzą

Mao Tse- tunga

a

rządzącym K

uomintangiem na czele z

Czang Kaj-szekiem

. W 1937 strony te

zaczęły współpracę, ale w po wojnie w
1947 r. na nowo rozgorzały walki.

Komuniści wspierani przez ZSRR uzyskiwali coraz
większą przewagę i poparcie społeczne,
Kuomintang coraz bardziej krytykowany tracił
kontrolę nad państwem.

W 1949 r. siły

komunistyczne wkroczyły do Pekinu i
proklamowały utworzenie Chińskiej Republiki
Ludowej.

Kuomintang na czele z Czang Kaj-

Szekiem schronił się na Tajwani

e. Niemniej każda

ze stron uważała się za legalnego reprezentanta
państwa chińskiego. Władze w Pekinie uznane
zostały przez państwa sowieckie, natomiast
Kuomintang uznawały Stany Zjednoczone i ich
sojusznicy to z nim utrzymywane były stosunki
dyplomatyczne, a również rząd tajwański
uznawany był przez ONZ jako jedyny reprezentant
kraju.

Tybet

W 1951 r. Mao Tse-tung
podporządkował sobie cały obszar
Chin kontynentalnych, włączając w
to Tybet.

W ciągu kilku lat Chiny

umocniły tam swoja władzę
wprowadzając m.in. kolektywizację
rolnictwa, nacjonalizację przemysłu,
ateizację życia społecznego.

W 1959

r. wojska komunistyczne stłumiły
powstanie Tybetańczyków.

Dziesiątki

tysięcy Tybetańczyków opuściło kraj
razem ze swoim duchowym
przywódcą –

Dalajlamą XIV.

Przemiany w Chinach

Po opanowaniu całkowitej władzy w
Chinach

(1959)

Mao Tse-tung rzucił

hasło „

Wielkiego Skoku”

– tj. szybkich

reform mających doprowadzić Chiny
do przemysłowej potęgi. Brakowało
jednak sprecyzowanego planu
działania, dlatego

Wielki Skok

zakończył się całkowitą katastrofą i
ogromnym kryzysem

. Szacuje się że w

tym czasie z powodu głodu zmarło ok.
30 mln Chińczyków.

Rewolucja kulturalna

Upadek Wielkiego Skoku nadszarpnął
autorytet przywódcy, więc z obawy
przed utrata władzy w

1966 r. ogłosił

tzw. rewolucję kulturalną

– oświadczył,

że w szeregach aparatu państwowego
znajdują się kontrrewolucjoniści,
których należy zdemaskować i ukarać.

Rozpoczęła się kampania czystek
przeprowadzana przez oddane
przywódcy młodzieżowe oddziały
czerwonej gwardii – hunwejbini.

Oskarżanych o zdradę wyrzucano z
domów, pozbawiano pracy, bito i
lżono.

Akcja trwała ok. 2 lat i dopiero

w 1969 r. na polecenie Mao
zakończono działania.

Po śmierci Mao Tse-tunga (1976) władzę przejął

Deng Xiaoping

, który rozpoczął politykę

modernizacji wprowadzając do chin elementy
wolnego rynku. Zaowocowało to błyskawicznym
rozwojem chińskiej gospodarki. Na zmianach tych
korzystały jednak tylko najbogatsze warstwy
społeczeństwa.
W Chinach nie zaszły jednak zmiany polityczne i
partia komunistyczna dalej sprawuje tam władze.
Od czasu do czasu pojawiają się próby
demokratyzacji stosunków, jednak kończą się one
porażką.

Przykładem może być rok 1989, kiedy to

demonstracje zwolenników demokracji zakończyła
masakrą na placu Tienanmen.

Korea

W 1948 r. z okupowanej przez ZSRR
północnej części Płw. Koreańskiego
utworzono Koreańską Republikę
Ludowo-Demokratyczną (KRLD).

Na

południu tego półwyspu, która
zajmowana była przez USA utworzono

Republikę Korei.

W 1950 na czele KRLD stanął

Kim Ir

Sen

i rozpoczął wojnę z Koreą

południową zajął niemal całe jej
terytorium. W sprawę zaangażowała
się ONZ i zadecydowała o skierowaniu
do Korei sił międzynarodowych z
przewagą sił amerykańskich.

Wojna koreańska 1950-53

Po zaciekłych walkach front ułożył się na dawnej
linii demarkacyjnej amerykańsko – sowieckiej – na
38 równoleżniku. Głównodowodzącym siłami ONZ
został gen.

Douglas MacArthur

, który przedstawił

plan ataku na Chiny, czym niemalże doprowadził
do wybuchu III wojny światowej. Prezydent Truman
obawiając się kolejnej wojny nie zaakceptował
tego planu i dodatkowo odsunął gen. MacArthura
od funkcji w ONZ.

Ostatecznie w 1953 r. Zawarto

rozejm. Ustalił się podział między krajami na 38
równoleżniku, który trwa do dziś.

Wietnam

Po II wojnie światowej w Indochinach
wykształcił się bardzo silny ruch
komunistyczny zarządzany przez

Ho Szi

Mina

. Komunistom udało się wyprzeć z

tamtych terenów Francuzów (po bitwie pod
Dien Bien Phu) i zapanować nad terytorium.

W 1954 r. na mocy postanowień w Genewie
ustalono podział Wietnamu na dwie części –
na północy rządził komunistyczny rząd Ho
Szi Mina (Demokratyczna Republika
Wietnamu), na południu zaś powstała
Republika Wietnamu wspierana przez USA.

Vietkong

W latach 50. na obszarze Wietnamu Południowego
wykształciła się

komunistyczna partyzantka –

Vietkong

nieoficjalnie wspierana przez Wietnam

Północny (komunistyczny). Podejmowała ona walki
przeciwko władzom demokratycznym na południu.

W

konflikt zaangażowały się Stany Zjednoczone, które
oficjalnie działania rozpoczęły w 1965 r.

Siły

amerykańskie nie miały jednak doświadczenia w
walkach z Vietkongiem i w ciężkich warunkach
klimatycznych i terenowych.

Ponosząc szereg

porażek, w 1973 prezydent Nixon zdecydował o
wycofaniu wojsk amerykańskich z wojny w Wietnamie.

W 1975 r. Vietkong i armia Wietnamu
północnego zajęły republikę Wietnamu na
południu i proklamowały powstanie
zjednoczonej Wietnamskiej Republiki
Socjalistycznej.

Dodatkowo komuniści

przejęli władze w dwóch sąsiadujących
państwach – w Kambodży i Laosie.
W Kambodży władzę przejęli wpierani
przez Chiny tzw.

Czerwoni Khmerzy

pod

przywództwem

Pol Pota

.

Khmerzy

stworzyli najkrwawszy reżim
komunistyczny w dziejach stosując
brutalny terror. Reżim ten upadł w 1979

r.

Indie

Od I wojny światowej nasilał się w Indiach
ruch wolnościowy mający na celu zrzucenie
zwierzchnictwa angielskiego. Ruchem tym
sterował istniejący

od 1885 r. Indyjski

kongres Narodowy

. Jeden z jego

przywódców –

Mahatma Gandhi

propagował walkę o prawa bez stosowania
siły. Zmian domagał się np. stosując
głodówki.
II wojna światowa spowodowała
radykalizację nastrojów, a po jej
zakończeniu rozpoczęły się plany
dekolonizacji Indii.

Indyjski Kongres Narodowy

domagał się

utworzenia jednolitego państwa, natomiast
opozycyjna

Liga Muzułmańska

domagała się

podziału Indii na hinduistyczne i islamskie.
Stronnictwa te nie mogąc dojść do
porozumienia, w

1947 ogłosiły powstanie

islamskiego Pakistanu i hinduistycznych Indii.

Konflikt ten trwa do dziś.
O przynależności do kraju zdecydować miała
wola większości mieszkańców. Największą
kwestię sporną stanowi sprawa Kaszmiru,
który mimo iż jest muzułmański, należy do
Indii.

Pakistan stoczył z Indiami trzy wojny o

Kaszmir (1947-48, 1965, 1973), ale kwestia ta
nadal nie została wyjaśniona.

„Azjatyckie tygrysy”

Są to kraje azjatyckie wzorujące się na
modelu gospodarczym
ukształtowanym przez Japonię. Dzięki
dobrym inwestycjom i ciężkiej pracy
kraje te dokonały ogromnego skoku
cywilizacyjnego.

Do „azjatyckich tygrysów” zaliczamy
dziś Koreę Południową, Hongkong,
Tajwan, Malezję, Singapur i Indonezję

.