Środki dydaktyczne i edukacyjne
zastosowanie mediów.

Marzena Kajdewicz, Kinga Pająk

Plan prezentacji

1.

Środki dydaktyczne i ich
klasyfikacja.

2.

Funkcje środków dydaktycznych
w procesie kształcenia.

3.

Komputer w procesie nauczania.

1. Środki dydaktyczne

To wszelkiego rodzaju przedmioty

oddziałujące na zmysły uczniów, których
zadaniem jest ułatwienie poznawania
rzeczywistości. Skracają i urozmaicają proces
nauczania, wywołując wrażenia i
spostrzeżenia, będące tworzywem
pozwalającym w krótszym czasie przekazać
więcej wiadomości



Mają pobudzać wyobraźnię i wszystkie
zmysły, są pomocą dla ucznia jak i dla
nauczyciela

1. Podział środków
dydaktycznych

Prostotą wyróżnia się podział dokonany

przez Edwarda Fleminga i Jana Jacoby’ego.
Dzielą oni środki dydaktyczne na trzy
grupy:

1.

Środki naturalne, które bezpośrednio
przedstawiają samą rzeczywistość.

2.

Środki techniczne - ukazują rzeczywistość w
sposób pośredni ( wzrokowe, słuchowe,
wzrokowo-słuchowe, manipulacyjne, modelowe,
automatyczne)

3.

Środki symboliczne – przedstawiają
rzeczywistość za pomocą odpowiedniej symboliki
(znaki, rysunki, grafy ipt.)

Środki proste

Środki złożone

1.

Środki słowne:
podręczniki, teksty.

2.

Proste środki
wzrokowe
(wizualne):
przedmioty, modele,
obrazy, wykresy,
mapy.

1.

Mechaniczne środki
wzrokowe: mikroskop,
teleskop.

2.

Środki słuchowe:
magnetofon, radio.

3.

Środki wzrokowo-słuchowe
(audiowizualne): film,
telewizja.

4.

Środki automatyzujące
proces uczenia się:
maszyny dydaktyczne,
gabinety językowe,
komputery.

2. Funkcje środków
dydaktycznych

Ułatwiają i pogłębiają :



Poznawanie rzeczywistości.



Poznawanie wiedzy o

rzeczywistości.



Kształtowanie postaw i

emocjonalnego stosunku do
rzeczywistości.



Rozwijanie działalności

przekształcającej rzeczywistość.



Poznawanie rzeczywistości :

a)

naturalne przedmioty oraz procesy
przebiegające niezależnie od potrzeb
dydaktycznych szkoły, lecz mające
znaczenie dla jej działalności (lupy,
mikroskopy ,lunety)

b)

Poznawanie rzeczywistości w postaci
zastępczej. Kontakt z rzeczywistością jest
pośredni (za pomocą środków technicznych
wizualnyvh, słuchowych, dotykowych)

c)

Poznawanie rzeczywistości w postaci
uogólnień (mapy, globusy, diagramy)

Obecnie środki dydaktyczne efektywnie wspomagają i
współuczestniczą w procesie kształcenia, wspomagają realizację
wszystkich jego ogniw, pełniąc następujące funkcje:

1. wprowadzającą i motywującą – której głównym celem

jest organizowanie sytuacji problemowych, a co za
tym idzie – przygotowanie uczniów do aktywnej pracy
na zajęciach szkolnych,
2. źródłową i weryfikacyjną – środki dydaktyczne
występują tu w postaci głównego źródła wiedzy, są
materiałem do weryfikacji początkowych hipotez,
3. syntetyzującą i utrwalającą – środki dydaktyczne są
tu traktowane jako pomoc w tworzeniu pewnych
uogólnień, syntez i struktur wiedzy oraz utrwaleniu
poznanego zakresu materiału,
4. zastosowawczą i wdrożeniową – chodzi tu o
połączenie teorii z praktyką, pokazanie wzorów
wykonania pewnych określonych czynności,
5. kontrolną – oceniającą. 

Środki dydaktyczne mają służyć optymalizacji

uczenia się i nauczania. Im więcej funkcji
pełnią środki dydaktyczne w procesie
kształcenia, a zwłaszcza takich funkcji, jak:



pomoc w stwarzaniu sytuacji problemowych,



w kształtowaniu życia uczuciowego,



postaw i motywacji, w przekształcaniu
rzeczywistości,

tym ważniejsza jest ich rola w formowaniu

całego

człowieka.

3. Komputer we wspomaganiu
procesu nauczania



Komputer jest środkiem dydaktycznym
wykorzystywanym w procesie dydaktyczno-
wychowawczym oraz służącym
nauczycielowi do przygotowania się do tego
procesu.



Komputer z łatwością może zastąpić
wszystkie środki dydaktyczne (tekst, dźwięk,
obraz) i odziałowuje na wszystkie zmysły

K. Berlińska określiła 4 funkcje:



Informacyjna (przekaz informacji)



Ćwiczeniowa (budowanie wiedzy)



Kontrolna (ocena stanu opanowania
wiadomości)



organizująca

Wg J. Półturzyckiego komputer



Sprawdza poziom przygotowania i
osiągnięcia uczących



Pokazuje treści programowe, wspiera je
ilustracjami



Eksponuje ćwiczenia do samodzielnego
rozwiązania



Stymuluje procesy i trudne sytuacje



Przedstawia sytuacje problemowe i ułatwia
ich rozwiązywanie



Organizuje multimedialny przekaz treści
programu kształcenia



Tradycyjna dydaktyka wskazała miejsce
komputera jako uniwersalnego medium
poznawczego działającego w sposób
polisensoryczny



Następie wykorzystanie jako medium
utrwalającego i kontrolującego



Zalety



Efektywne oddziaływanie na
zmysł wzroku i słuchu



Duża skuteczność w
przekazywaniu informacji



Większe zainteresowanie
uczniów



Umożliwienie pokazania
wszystkiego



Zmniejszenie wysiłku
nauczyciela na lekcji



Pobudzenie uczniów do
aktywności



Ułatwienie zrozumienia
tematu



Gry edukacyjne



Wady



Mniejsze
skupienie
uczniów



Wady wzroku,
słuchu, postawy



Cena

Literatura

1)

Juszczyk S. : Edukacja na odległość.
Katowice 2000.

2)

Okoń W. : Wprowadzenie do dydaktyki
ogólnej. Wydawnictwo „ŻAK”. Warszawa
2003.

KONIEC