7. Środki dydaktyczne i ich rola w kształtowaniu pojęć matematycznych.

• opisz 3 środki, które będą kształtowały różne cechy w ed. mat.

W dotychczasowej praktyce szkolnej punktem wyjścia procesu nauczania - uczenia się elementów arytmetyki były ćwiczenia na konkretnych materiałach poglądowych. W klasach I - III nauczyciel dysponował następującymi środkami dydaktycznymi:

- tablice liczbowe (służące do ilustracji liczb 1-szej dziesiątki),

- różnorodne liczmany (wykorzystywane w procesie rozwiązywania zadań rachunkowych jak materiał ilustracyjny),

- liczydło klasowe (do demonstrowania + lub - liczb w zakresie 100),

- ścienne tabele: + w zakresie 100 i * w zakresie 100,

- tabela do zapisywania liczb wielocyfrowych w Dziesiątk. Ukł. Poz.,

- tarcza zegara, waga z odważnikami, model litra.

Oprócz przedstawionych tutaj pomocy naukowych nauczyciel klas I - III posługiwali się również materiałami własnej konstrukcji. Ponadto każdy uczeń zaopatrzony był w liczydełko, zbiór patyczków oraz tak zwaną „wyprawkę do nauki arytmetyki”, zatwierdzoną przez Ministerstwo Oświaty i Wychowania jako pomoc naukowa polecana w SP.
Wyprawka dla ucznia klasy I zawierała:

- cyfry 1 - 8,

- cyfry 9 i 0, znaki działań arytmetycznych i podziałkę centymetrową,

- liczmany obrazkowe,

- monety,

- kółka do wyciskania,

- saszetkę,

- klaser.

Wyprawka dla ucznia klasy II (oprócz w/w pozycji):

- znaki rzymskie I - XII,

- tarcza zegarowa,

- nazwy miesięcy, dni tygodnia, pór roku,

- skróty: zł, gr, m, cm, kg, itp.,

- cennik towarów i usług,

- litr, kilogram, metr,

- paseczki kartonu.

Wyprawka dla ucznia klasy III (oprócz w/w pozycji):

- tabliczka mnożenia,

- dziesiątkowa tabliczka mnożenia,

- kwadrat magiczny,

- tabelka Dziesiąt. Ukł. Poz. do zapisywania liczb wielocyfrowych,

- tabela skrótów poszerzona o: mm, dkg, g, itp.,

- prostokąt i kwadrat,

- pomoce do nauki ułamków,

- nazwy liczb występująch w działaniach +, -, * i : ,

- paski kartonu do układania prostokąta i kwadratu.

Wszystkie w/w pomoce naukowe służyły przede wszystkim jako środki ułatwiające uczniom opanowanie biegłości w rachunkach, umożliwiały im przejście od etapu liczenia konkretnego do liczenia w pamięci, stanowiły materiał ilustracyjny do rozwiązywania zadań tekstowych. Natomiast ich przydatność w procesie rozwijania operacji myślowych była znikoma.

Warto podkreślić, że wyprawki matematyczne dla klas I - III umiejętnie stosowane, bardzo pozytywnie wpływają na kształcenie i doskonalenie zdolności poznawczych uczniów, rozwijanie zainteresowań matematycznych, wyzwalanie działalności twórczej oraz przyswajanie poprawnego języka matematycznego.

Do zbioru podstawowych współczesnych środków dydaktycznych w procesie nauczania początkowego matematyki możemy zaliczyć:

• Materiał logiczny,

• Liczby w kolorach,

• Minikomputer,

• Klocki arytmetyczne (do niedziesiątkowych układów liczenia),

• Geoplan.

Współczesne środki dydaktyczne są przydatne nie tylko w pracy indywidualnej, ale także zespołowej. Bowiem jakiekolwiek pojęcia, a matematyczne w szczególności, powinny być kształtowane w trakcie aktywnej działalności zespołowej uczniów. Ponadto pobudzają one uczniów do formułowania i rozwiązywania problemów matematycznych, badania i poszerzania zakresu pojęć. Kształcą takie cechy charakteru jak samodzielność, pomysłowość, wytrwałość, ciekawość, zainteresowanie, chęć rozumienia. Umożliwiają również każdemu dziecku odnoszenie sukcesów.

Nowoczesne środki dydaktyczne wykorzystane w trakcie czynnościowego nauczania matematyki umożliwiają przekształcenie lekcji, na których uczniowie „wyuczali się” materiału programowego i ćwiczyli jego sprawne stosowanie w praktyce, w lekcje kształcące umysły naszych wychowanków i rozwijające ich osobowość.

1. A) MATERIAŁ LOGICZNY:

Prekursorem materiału logicznego był psycholog radziecki L. S. Wygotski, który wykorzystywał ten środek dydaktyczny w badaniach nad kształtowaniem pojęć. Współcześnie badania eksperymentalne nad materiałem logicznym oraz nad wykorzystaniem go w procesie rozwijania pojęć matematycznych i umiejętności logicznego myślenia u dzieci od 5 do 8 roku życia prowadzi Z. P. Dienes, profesor psychologii na uniwersytecie w Kanadzie.

Względy, którymi się kierowano, tworząc materiał logiczny:

• Dziecku 7 - letniemu łatwiej jest odróżnić kolor niż kształt,

• W zestawie Dienesa w zbiorze klocków prostokątnych znajdują się zarówno prostokąty będące kwadratami, jak i takie, które kwadratami nie są; 7 - latkowi trudno jest wyodrębnić zbiór prostokątów, ponieważ będą do niego należały klocki kwadratowe i klocki prostokątne, które nie są kwadratami,

• Nazwa każdej własności klocka rozpoczyna się od innej litery, dzięki temu w 2. etapie pracy z materiałem logicznym można wykorzystać symbole literowe jako znaki klocków o danych wartościach,

• Wymiary klocków zostały tak dobrane, aby dziecko z łatwością mogło odróżnić klocek „cienki”, od tego, który tej własności nie ma, klocek mały od dużego; ponadto każdy klocek duży jest podobny do odpowiedniego klocka małego, przy czym skala podobieństwa równa jest 3:2.

Opracowany zestaw materiału logicznego składa się z 48 klocków, które charakteryzują się 4 podstawowymi cechami:

1. Kształtem: koło, prostokąt, trójkąt,

2. Kolorem: niebieski, wiśniowy, zielony, żółty,

3. Wielkością: duży, mały,

4. Grubością: cienki, gruby.

Klocki materiału logicznego mają kształt albo graniastosłupów albo walców. Dziecko, patrząc na nie z góry, widzi płaskie figury geometryczne o kształcie koła lub trójkąta lub prostokąta.

W zestawie nie ma 2 identycznych klocków. Każde 2 klocki różnią się 1 albo 2 albo 3 albo 4 cechami. Przy czym każde 2 klocki mają 1 albo 2 albo 3 cechy wspólne. Chcąc dokładnie określić każdy klocek, musimy wymienić wszystkie jego 4 cechy. Wtedy i tylko wtedy wskażemy jednoznacznie klocek, o którym myślimy.

2. KARTY LOGICZNE:

Taką samą strukturę matematyczną jak materiał logiczny Dienesa mają karty logiczne oraz patyczki logiczne. Pomoce te wraz z instrukcją opracowali A. Olecka i Z. Semadeni.

Warto podkreślić, że wykorzystanie kart logicznych równolegle z materiałem logicznym w procesie kształtowania pojęć klasyfikacji przedmiotów oraz pojęć związanych z nauką o zbiorach w znacznym stopniu ułatwia uczniom proces abstrahowania i uogólniania tych pojęć.

Materiał ten składa się z 3 zestawów:

1. Koty (18 kart i 9 etykietek),

2. Figury geometryczne (18 kart i 9 etykietek),

3. Linie (24 karty i 9 etykietek).

Karty zestawu nr 1 można klasyfikować według następujących cech:

- kolor kota: czarny, szary lub rudy,

- pora dnia: dzień, noc,

- pozycja kota: stoi na płocie, siedzi na płocie, leży pod płotem.

Karty zestawu nr 2 można klasyfikować według następujących cech:

- kolor koła: czerwony, zielony, niebieski,

- kolor trójkąta: jeżeli koło jest czerwonego koloru, to to znajdujący się na tej karcie trójkąt jest zielony lub niebieski; jeżeli koło jest koloru zielonego, to to trójkąt jest czerwony lub niebieski; jeżeli koło jest niebieskie, to trójkąt jest pomalowany na jeden z dwóch pozostałych kolorów,

- położenie figur: trójkąt wpisany w koło,
- trójkąt rozłączony z kołem,
- trójkąt częściowo zachodzący na koło.

Karty zestawu nr 3 klasyfikujemy według następujących cech:

- kolor tła: czarne, czerwone, zielone,

- linia: gładka, łamana,

- linia: zamknięta, nie zamknięta,

- linia: z węzłem, bez węzła.

Karty logiczne mogą być wykorzystywane w trakcie realizacji następujących tematów:

• Konstruowanie zbioru, którego elementy spełniają dany warunek,

• Badanie relacji „różnić się o 1 cechę”,

• Klasyfikowanie elementów danego zbioru, wyodrębnianie podzbiorów w zbiorze,

• Podział zbioru na podzbiory rozłączne,

• Część wspólna 2 zbiorów,

• Porządkowanie elementów zbioru,

• Złączenie 2 zbiorów,

• Własności działań na zbiorach.

C) PATYCZKI DO ROZWIJANIA LOGICZNEGO MYŚLENIA I ĆWICZEŃ ARYTMETYCZNO - LOGICZNYCH:

Instrukcję posługiwania się patyczkami logicznymi opracował Z. Semadeni (1973r.). Patyczki logiczne to zbiór 45 klocków w kształcenie prostopadłościanów o podstawach kwadratowych. |
Wyróżniamy w tym zbiorze klocki o 3 długościach:

- krótkie 2 cm,

- średniej długości 4 cm,

- długie 8cm.

Klocki o 3 grubościach:

- cienkie 7 mm x 7 mm,

- średniej grubości 10mm x 10mm,

- grube: 14mm x 14mm.

Klocki w pięciu kolorach:

- białe,

- żółte,

- czerwone,

- niebieskie,

- zielone.

2. LICZBY W KOLORACH:

Opracowany przez H. Moroza zestaw kolorowych klocków, zwany liczbami w kolorach, został wypróbowany eksperymentalny i wdrożony do zajęć dydaktycznych w przedszkolach i klasach I - III SP i zatwierdzony w 1962 r. przez Ministerstwo Oświaty jako pomoc naukowa. Jest on wzorowany na materiale nauczyciela belgijskiego G. Cuisenaire'a. Liczby w kolorach stanowią niezastąpiony środek dydaktyczny w procesie kształtowania pojęcia liczby naturalnej oraz wielu ćwiczeń arytmetycznych.

Zalety metody liczb w kolorach (wg G. Cuisenaire'a i C. Gattegno):

„Jest to doskonała droga, która prowadzi ucznia nadzwyczaj szybko do takiego mistrzostwa w działaniach, w możliwości którego wierzyliśmy tylko u dzieci cudownych. Mistrzostwo to przejawia się w precyzji, nadzwyczajnej szybkości, trwałości zdobytej wiedzy, świeżości pamięci, rozumieniu, poprawnym wyrażaniu operacji - o których mowa - pewności osiągniętego celu, zdolności rozpoznawania od jednego rzutu oka sytuacji analogicznych. Swoboda myślenia, którą zapewnia metoda, stała radość, jaką daje dzieciom, są oznakami, że jest to metoda biologicznie słuszna. Istota jej polega na wykorzystaniu organicznej więzi myślenia i spostrzegania… Zamiast ograniczać dziecko do statystycznego spostrzegania i zaraz wymagać od niego dynamizmu intelektualnego związku ze swym materiałem, Cuisenaire wprowadzić stopniowanie konieczne i syntetyzujące postrzeganie i działanie w manipulacjach barwnym materiałem. Prowadzi to do uświadomienia sobie czystych stosunków. Ponieważ dziecko mówi to, co widzi, mówi dokładnie to, co trzeba i dochodzi samodzielnie do tego punktu, do którego, jak zwykle sądzimy, nie mogłoby dojść bez naszej pomocy. Ponieważ materiał jest „giętki” i można go rozmaicie stosować, dziecko może dostrzec w tej samej sytuacji mnóstwo relacji i od początku uzbraja się w to, co jest potrzebne matematykowi”.

Zalety liczb w kolorach wg pedagoga francuskiego G. Mialaret'a”

• Metoda ta łączy spostrzeganie z działaniem, myśleniem, sprawdzaniem i rozumieniem,

• Stwarza warunku umożliwiające dziecku wyzwalanie „matematyki własnej” dostosowanej do indywidualnych możliwości rozwojowych,

• Sprawia, że nauka matematyki staje się żywa i zmysłowo uchwytna, pozwala na zaoszczędzenie czasu, upraszczając zadanie nauczyciela,

• Zapewnia wszechstronne opanowanie liczby reprezentowanej przez każdy klocek w trakcie składania i rozkładania stałych układów trwale ze sobą skojarzonych,

• Prowadzi stopniowo dziecko do abstrakcji, przyzwyczajając je do odtwarzania w wyobraźni dowolnej liczby poszczególnych operacji,

• Łączy w jednym akcie 3 aspekty procesu poznawczego: interioryzację, odwracalność i zdolność asocjacji, co prowadzi do pojęcia liczby, pozwalając dziecku na dowolne przekształcanie jego własnych wyobrażeń w trakcie manipulacji klockami,

• Przez konkretyzację: myśli matematycznej, wyrażoną przez liczne manipulacje, z czynnym udziałem różnych zmysłów , które łączą konstruktywnie kolory i wymiary, dziecko samodzielnie, w sposób poprawny opanuje poszczególne pojęcia.

Zestaw liczb w kolorach składa się z 69 kolorowych klocków o przekroju 1 cm3 i długościach od 1 do 10 cm. Możemy w nim wyodrębnić 5 podstawowych grup kolorów:

Grupa 1: 20 białych klocków o wymiarach 1 cm x 1cm x 1cm,

Grupa 2: 12 różowych klocków 1 cm x 1 cm x 2 cm
6 czerwonych klocków 1 cm x 1 cm x 4 cm
3 wiśniowe klocki 1 cm x 1 cm x 8 cm

Grupa 3: 10 niebieskich klocków 1 cm x 1 cm x 3 cm
4 szafirowe klocki 1 cm x 1 cm x 6 cm
3 granatowe klocki 1 cm x 1 cm x 9 cm

Grupa 4: 3 zielone klocki 1 cm x 1 cm x 7 cm

Grupa 5: 4 żółte klocki 1 cm x 1 cm x 5 cm
4 pomarańczowe klocki 1 cm x 1 cm x 10 cm

Kryteria przy doborze odpowiednich barw i długości klocków:

• Krótka nazwa koloru, znana dziecku z jego codziennych doświadczeń,

• Zachowany związek między kolorami pochodnymi i odpowiadającymi im długościami w obrębie poszczególnych grup (np. różowy, czerwony, wiśniowy: 2 cm, 4 cm, 8 cm),

• Klocki jednakowego koloru są jednakowej długości,

• Każdy klocek reprezentuje 1 rodzinę klocków i 1 długość.

3. MINIKOMPUTER PAPY'EGO

Minikomputer Papy'ego jest nowoczesnym środkiem dydaktycznym, stosowanym w czasie zajęć z matematyki w klasach I - III. Prekursorem tej pomocy naukowej był astronom belgijski Georges Lemaitre. Wysunął on propozycję wprowadzenia nowego zapisu cyfrowego z równoczesnym zachowaniem dziesiątkowego systemu pozycyjnego. W opracowanym przez siebie układzie Lemaitre wprowadził
4 podstawowe znaki cyfr, które reprezentowały rzędy systemu dwójkowego:

1 2 3 4

Znaki pozostałych cyfr zostały utworzone przez złożenie 2 lub 3 znaków podstawowych.

1+2=3 1+4=5 2+4=6 1+2+4=7 8+1=9 0

Wysuniętą przez Lemaitre'a propozycję zmiany znaków cyfrowych wykorzystał Georges Papy (profesor uniwersytetu w Brukseli) i opracował nową pomoc naukową do nauki rachowania, którą nazwał MINIKOMPUTEREM.

Opracowany przez Henryka Moroza model minikomputera składa się z 5 prostokątnych tabliczek o wymiarach 9 cm x 6 cm, 15 pionków w jednym kolorze i 15 pionków w drugim kolorze. W zależności od potrzeby liczbę tabliczek i liczbę pionków można zmniejszyć lub zwiększyć. Każda tabliczka minikomputera jest podzielona na 4 przystające prostokąty, które umownie nazywamy „polami”. Te prostokąty (pola) są w kolorach: białym, różowym, czerwonym oraz wiśniowym.

8 wiśniowy	4 czerwony
2 różowy	1 biały

Zgodnie z umową dowolny pionek umieszczony na białym polu jest symbolem liczby 1, na różowym polu symbolem liczby 2, na czerwonym symbolem liczby 4, a na wiśniowym liczby 8.
Dobór tych, a nie innych kolorów był podyktowany chęcią wykorzystania doświadczeń uczniów w trakcie posługiwania się Kolorowymi Klockami.
Klocek biały o długości 1 cm był symbolem liczby 1,
klocek różowy dł. 2 cm - symbolem liczby 2,
klocek czerwony dł. 4 cm - liczby 4,
klocek wiśniowy dł. 8 cm - liczby 8.

Konstrukcja minikomputera zawiera elementy systemu dwójkowego: „pole 1”, „pole 2”, „pole 4”, „pole 8” oraz systemu dziesiątkowego. Kolejne tabliczki minikomputera odpowiadają bowiem rzędom systemu dziesiątkowego.

8	4
2	1
8	4
2	1

tabliczka tysięcy tabliczka setek

8	4
2	1
8	4
2	1

tabliczka dziesiątek tabliczka jedności

W ćwiczeniach z zastosowaniem minikomputera wyodrębniamy 4 fazy:

1. Ilustrowanie liczb na minikomputerze,

2. Odczytywanie liczb przedstawionych na minikomputerze,

3. Odkrywanie algorytmów działań,

4. Zautomatyzowanie rachunku.

4. KLOCKI ARYTMETYCZNE do niedziesiątkowych układów liczenia

Zestaw klocków arytmetycznych jest wzorowany na materiale Z. P.Dienesa. Składa się ze 105 klocków w kształcie prostopadłościanów, wykonanych z jednobarwnego tworzywa sztucznego (lub drewna) o objętości od 1 cm3 do 81 cm3.

W tabelce przedstawiam zestawienie liczbowe klocków o jednakowych objętościach:

Objętość	1	2	3	4	8	9	16	27	32	64	81
Liczba klocków	50	15	12	8	4	5	4	3	2	1	1

A oto wymiary poszczególnych klocków:

Objętość klocka	Wymiary
1 cm3 2 cm3 4 cm3 8 cm3 16 cm3 32 cm3 64 cm3	1 cm x 1 cm x 1 cm 1 cm x 1 cm x 2 cm 2 cm x 2 cm x 1 cm 2 cm x 2 cm x 2 cm 2 cm x 2 cm x 4 cm 4 cm x 4 cm x 2 cm 4 cm x 4 cm x 4 cm
3 cm3 9 cm3 27 cm3 81 cm3	1 cm x 1 cm x 3 cm 3 cm x 3 cm x 1 cm 3 cm x 3 cm x 3 cm 3 cm x 3 cm x 9 cm

W drugiej kolumnie tabelki pierwsze dwie liczby oznaczają długości podstawy klocka, a trzecia jego wysokość. Materiał ten może być wykorzystany w trakcie realizacji następujących tematów:

- badanie własności prostopadłościanu i sześcianu,

- ćwiczenia manipulacyjne prowadzące do zapisu liczb w systemach niedziesiątkowych: dwójkowym i trójkowym,

- próby porównywania liczb zapisanych w systemie dwójkowym, trójkowym lub dziesiątkowym,

- próby + i - liczb w systemie dwójkowym lub trójkowym,

- ćwiczenia prowadzące do przyswojenia pojęcia objętości.

5. GEOPLAN

Geoplan - to kwadratowa tabliczka, na której jest narysowana sieć kwadratowa, a w jej węzłach wbite są gwoździe. Najlepsza na to jest sklejka o grubości 1 cm (lub płyta paździerzowa lub inny materiał). Optymalne wymiary tabliczki: 32 cm x 32 cm x 1 cm,a wymiary oczek 3 cm x 3 cm. Gwoździe powinny mieć kuliste główki, by nie kaleczyły palców. Ich długość nie może przekraczać 2 cm. Główki gwoździ powinny wystawać ponad powierzchnię tabliczki 1 cm. Spodnia część tabliczki może być podklejona płótnem lub cienkim filcem, który ochroni powierzchnię ławki przez zarysowaniem oraz stłumi hałas powstający w trakcie rozmieszczania tabliczek, ich ewentualnego przesuwania itp. Uczniowie klas starszych mogą wykonać goplany na zajęciach z techniki czy prac ręcznych. A oto rysunek geoplanu:

Do ćwiczeń z zastosowaniem geoplanu niezbędne są gumki, za pomocą których ilustrujemy kontury odpowiednich figur geometrycznych. Najlepsze w tym celu są skrawki gumek kształtu pierścieni, wyciętych z dętek rowerowych, o szerokości 2 -3 mm.

W klasie I geoplan może być wykorzystany przy realizacji następujących tematów:

• Konstruowanie, rozróżnianie i nazywanie figur geometrycznych (prostokąt, kwadrat, trójkąt, czworokąt, pięciokąt),

• Badanie własności figur płaskich (porównywanie długości boków, obliczanie liczby kwadratów jednostkowych w kwadracie lub prostokącie,

• Konstruowanie różnych ornamentów z poznanych figur przez ich przesuwanie na sieci kwadratowej geoplanu.

W klasie II zakres ćwiczeń z zastosowaniem geoplanu jest znacznie szerszy. Przykłady :

• Konstruowanie za pomocą gumek odcinków prostopadłych i równoległych,

• Porównywanie długości odcinków, mierzenie ich długości,

• Ilustrowanie kątów ostrych, prostych, rozwartych,

• Badanie własności prostokątów i kwadratów,

• Ćwiczenia kształcące rozumienie symetrii prostokąta i kwadratu,

• Konstruowanie łamanych o wierzchołkach w węzłach sieci,

• Konstruowanie różnych figur złożonych z danej liczby kwadratów jednostkowych, obliczanie obwodu każdej z tych figur,

• Liczba kwadratów jednostkowych w danym prostokącie,

• Konstruowanie figur o wymiarach liniowych dwukrotnie lub trzykrotnie większych od wymiarów danej figury,

• Komponowanie różnych ornamentów przez przesuwanie figury, odbicia zwierciadlane lub obroty.

W klasie III geoplan może być wykorzystany przy realizacji następujących tematów:

• Ćwiczenia związane z intuicyjnym rozumieniem pojęcia prostej,

• Porównywanie długości odcinków i długości łamanych,

• Rozpoznawanie wzajemnego położenia 2 odcinków: prostopadle lub równolegle,

• Równoległoboki a inne czworokąty,

• Przedstawienie różnych figur w skali: 1:1, 1:2, 1:5, 1:10, 2:1, 5:1, 10:1 itp.,

• Obliczanie pól i obwodów prostokątów i kwadratów,

• Mierzenie długości łamanej,

• Mierzenie obwodu trójkąta, czworokąta i innych wielokątów.

6. PUS - Pomyśl Ułóż Sprawdź

PUS to bardzo nowoczesny i lubiany przez dzieci środek dydaktyczny. Łączy w sobie naukę, zabawę i samokontrolę. Poprzez zabawę daje dziecku prawdziwą radość i satysfakcję z efektów samodzielnego działania; wychowuje, kształtując osobowość i charakter, uczy wytrwałości i samodzielności. W sposób aktywny, skutecznie umożliwia zdobycie, poszerzenie i utrwalenie wiedzy.
PUS przeznaczony jest dla dzieci od 4 do 12 lat, do pracy i zabawy indywidualnej oraz grupowej. Uczy, bawi, pomaga w domu, w przedszkolu i szkole. Cenią go i polecają wychowawcy, nauczyciele, terapeuci. Zalecany przez Ministerstwo Edukacji Narodowej. Wielokrotnie nagradzany w kraju i na forum międzynarodowym.
Zestaw Kontrolny PUS
Poręczne zamykane pudełko z plastiku, w którym znajduje się 12 ponumerowanych klocków. Zestaw Kontrolny służy zawsze z książeczkami z seri PUS, ponieważ cyfry na klockach odpowiadają numerom zadań w ksążeczkach. W końcowej fazie pracy, poprzez porównanie wzoru ułożonego z klockówn w Zestawie Kontrolnym z wzorem znajdującym się w książeczce, otrzymujemy informację o poprawności wybranych odpowiedzi.
Książeczki PUS
32- lub 24 stronicowe tematyczne opracowania (matematyka, język polski, środowisko, języki obce), przystosowane do wieku i możliwości percepcyjnych dziecka. Dzięki przystępnej i zabawowej formie stymuluja rozwój podstawowych sprawności intelektualnych, sprawiają, że dziecko pracuje z PUS'em chętnie i samodzielnie. Licząca ponad 60 tutułów biblioteka ksążeczek PUS powiększa się co roku o kilka nowych pozycji.
Wszystkie charakteryzuje ciekawa i barwna szata graficzna.

Instrukcja obsługi:

1. Otwieramy Zestaw Kontrolny i przekładamy wszystkie klocki do górnej części tak, aby cyfry na klockach były widoczne.

2. Otwieramy wybraną książeczkę, zapoznajemy się z poleceniem i przystępujemy do wykonywania ćwiczenia.

3. Po rozwiązaniu wszystkich zadań, klocki znajdują się w dolnej części Zestawu Kontrolnego, w porządku wynikającym z udzielonych odpowiedzi.

4. Zamykamy Zestaw Kontrolny, odwracamy go i ponownie otwieramy. Widzimy teraz ułożony z klocków trójkolorowy, regularny wzór.

Porównujemy ten wzór z wzorem znajdującym się w książeczce przy rozwiązywanym ćwiczeniu. Jeżeli wzory są identyczne, wszystkie zadania zostały wykonane prawidłowo. Jeżeli różnią się, to oznacza, że popełniliśmy błąd. Rozwiązujemy więc odpowiednie zadania jeszcze raz.

7. LICZYDŁA (np. koralikowe, składa się z poziomych prętów, na każdym 10 koralików, do odliczania dziesiątek i jedności w danej liczbie, + bądź - konkretnych liczb).

8. LICZMANY (np. kredki, patyczki, monety, zapałki, guziki, gumki, rysunki itp.).
   

9. SZABLONY FIGUR GEOMETRYCZNYCH (np. wykonane z kolorowego sztywnego kartonu).

Źródło: Henryk Moroz, Współczesne środki dydaktyczne w nauczaniu początkowym matematyki, WSiP, Warszawa 1986.

---