AKTYWIZACJA

SENIORÓW DZIĘKI

NOWYM

TECHNOLOGIOM

Bodys Izabela

Gajos Joanna

Mazur Renata

Starzenie się społeczeństwa to problem,

który z każdym rokiem zyskuje na
znaczeniu w dobie globalizacji i zmian
demo-
graficznych. Problem ten jest wielo-
wymiarowy i dotyka wszystkich aspektów
naszego życia.

Kwestia

ta

odnosi

się

zarówno

do funkcjonowania pojedynczych osób, jak
i  państw oraz społeczeństw. Podczas gdy
tego

naturalnego

etapu

życia

nie

unikniemy,

możemy

jednak

zrobić

wszystko, aby starość oznaczała godność i
aktywność.

Starość nie musi oznaczać bierności,
choroby, samotności, wręcz przeciwnie,
dzięki wydłużaniu się ludzkiego życia i
stałej poprawie jego jakości, w tym
także stanu zdrowia może być to czas
aktywnej realizacji własnych pasji i
marzeń. Czy to w ramach aktywności
zawodowej czy społecznej.

2012 rok był Europejskim Rokiem

Aktywności Osób Starszych

i Solidarności Międzypokoleniowej

KILKA WSKAZÓWEK

POMOCNYCH

W AKTYWIZOWANIU OSÓB

STARSZYCH

Podstawą zaangażowania seniorów

jest dobra motywacja, dlatego
trzeba

pamiętać

o potencjalnych korzyściach, jakie
osobom starszym daje aktywność
społeczna:



poczucie

własnej

wartości,

użyteczności dla innych



kontakty społeczne, często ucieczka
przed samotnością



Zachowanie
kondycji
psychicznej
i fizycznej



możliwość
realizacji
własnych pasji



rozwijanie

umiejętności, zdobywanie nowej wiedzy



poczucie dobrze wykorzystanego czasu

NALEŻY ZWRÓCIĆ UWAGĘ, IŻ:



seniorzy mają swoje przekonania,
budowaną

przez

lata

filozofię

życiową, którą często jest jeszcze
trudniej

zmienić

niż

przyzwyczajenia



osoby starsze mają swoje pasje,
którymi właśnie w jesieni życia
chcą

i

mogą

się

w pełni poświęcić



osoby starsze lubią być doceniane,
dowartościowywane, chcą odczuć
efekty swojej pracy

AKTYWIZACJA SENIORÓW DZIĘKI

NOWYM TECHNOLOGIOM

Termin electronic health (e-Health)

oznacza

„używanie

nowoczesnych

technologii informacji i komunikacji
celem zaspokojenia potrzeb obywateli
w zakresie opieki zdrowotnej”.

Zgodnie z celami nakreślonymi w

Strategii Lizbońskiej, tworzenie i
wdrażanie innowacji stanowi jeden z
zasadniczych celów rozwojowych Unii
Europejskiej. Polska jako członek Unii
Europejskiej potrzebuje innowacji we
wszystkich

obszarach

gospodarki,

zwłaszcza w ochronie zdrowia.

NOWE TECHNOLOGIE I FORMY

REALIZACJI AKTYWNOŚCI OSÓB

STARSZYCH



Technologie medyczne



Technologie pozwalające podnieść komfort
użytkowania obiektów



Technologie komputerowe wraz z
Internetem



Kawiarenki internetowe



Kluby Seniora



Uniwersytety Trzeciego Wieku



Społeczne Banki Czasu



Telefony komórkowe



Wolontariaty Seniorów

TECHNOLOGIE MEDYCZNE

Nowoczesne technologie medyczne
są nieodłącznym elementem współczesnej
medycyny. Innowacyjność w medycynie
to przede wszystkim:



dostęp

do

nowoczesnych

leków,

aparatury medycznej



sprzęt rehabilitacyjny np. łóżka i wózki
elektryczne



elektronizacja dokumentacji chorych i
wyników

badań

oraz

elektroniczne

przesyłanie badań do dalszej analizy
(zapewniają

możliwość

szybszej

i bardziej wiarygodnej diagnostyki i
terapii oraz obniżenia kosztów opieki
zdrowotnej).



technologia inteligentnego otoczenia

(umożliwiająca sterowanie oświetleniem
i ogrzewaniem, ostrzegająca o niebezpie-
czeństwach i powiadamiająca służby
medyczne czy ratunkowe).

Przykładem może być automatyczny
system

informujący

o

możliwości

wystąpienia upadku u osoby w starszym
wieku, kontrolujący przyjmowanie leków,
wyłączanie piekarnika czy zamykanie
okien.



możliwe

będzie

też

coraz

lepsze

monitorowanie

i

leczenie

chorób

przewlekłych. Rehabilitacja będzie mogła
w większym stopniu odbywać się w domu,
a niezbędna opieka zdrowotna – być
udzielona także poza domem, np. w
podróży.



niezwykle

istotna

będzie

funkcja

zabezpieczeń dla chorych z demencją,
zarówno w miejscu zamieszkania (dom,
szpital,

instytucja

opiekuńczo-

rehabilitacyjna), jak i w celu umożliwienia
swobody przemieszczania się poza domem.



tzw. inteligentne domy, staną się istotnym
wsparciem dla opiekunów osób starszych
i niepełnosprawnych. Umożliwią perso-
nelowi ochrony zdrowia wykonywanie prac
bardziej ukierunkowanych, gdzie więcej
czasu można przeznaczyć na bezpośredni
kontakt z pacjentem i realizację zadań
związanych ze zdrowiem podopiecznych
w zaawansowanym wieku.



komunikacja

elektroniczna

–

oprócz

łączności z systemem opieki zdrowotnej –
pozwoli

również

na

wspieranie

i wzmacnianie roli osób starszych
w społeczeństwie, dając im możliwość
uczestniczenia

w

życiu

społecznym,

politycznym, kulturalnym i towarzyskim.

TCHNOLOGIE POZWALAJĄCE

PODNIEŚĆ KOMFORT

UŻYTKOWANIA OBIEKTÓW

Dobrze zaprojektowane środowisko
życia może wpłynąć na standard i
jakość

użytkowania

danej

przestrzeni, a przede wszystkim
może

pozytywnie

wpłynąć

na rozwój interakcji społecznej osób
starszych oraz pobudzić do działania,
pozostawania

aktywnymi

i

przeciwdziałać

psychologicznym

skutkom ograniczeń osób starszych-
czyli poprawić komfort życia.

Dostępne dziś nowe technologie pozwalające
znacznie podnieść jakość i komfort użytko-
wania danych obiektów:



systemy wentylacji mechanicznej, regulacja
wilgotności powietrza, stosowanie filtrów
zapachowych, które znacząco wpływają na
jakość powietrza



stosowanie

nowoczesnych

materiałów

wykończeniowych

niepochłaniających

zapachów i odpornych na zabrudzenie
(wykładziny, zasłony) wpływają na elimina-
cję nieprzyjemnych zapachów, jak i estetykę
wnętrz



systemy klimatyzacji, regulacji temperatury,
pozwalają na

kontrolę

temperatury

i zapobieganie przeciągom



materiały akustyczne umożliwiają zapewnienie
ciszy i spokoju, a także tłumienie drgań i
hałasów z okolicy budynku



stosowanie sterowanych żaluzji i rolet, które
zapobiegają nadmiernemu nasłonecznieniu



stosowanie

dużych

przeszkleń,

ogrodów

zimowych, korytarzy łączących sąsiadujące
budynki,

pozwalających

na

kontakt

z

otoczeniem bez konieczności opuszczania
obiektu.

Miejsca takie zarówno w domu opieki, jak
i innych obiektach często są miejscem spotkań,
różnych aktywności wspólnych i sprzyjają
podniesieniu jakości kontaktów społecznych, a
co za tym idzie przeciwdziałają samotności
wśród osób starszych.

o

W funkcjonowaniu osób starszych i
opiece

nad

nimi

będzie

prawdopodobnie

wzrastać

rola

robotów. Już obecnie testuje się
wiele małych kreatywnych robotów
huma-noidalnych,

np.

w

projektowaniu

usług

wspomaganych przez robota w
domu dla osób w podeszłym wieku z
łagodnym zaburzeniem czynności
poznawczych.

TECHNOLOGIE KOMPUTEROWE
WRAZ Z INTERNETEM

Okazuje się, że technika
przyciąga starszych.
Coraz więcej osób po 50 i 60
roku życia potrafi korzystać
z komputera oraz Internetu. Co więcej, dla
niektórych jest to narzędzie pracy
i komunikowania się z rodziną i wnukami.
Seniorzy doceniają zdobycze techniki, wiele

z nich szybko opanowało podstawową
wiedzę na temat komputera i innych
dobrodziejstw techniki. Ci którzy jeszcze się
wahają, na pewno już niedługo przełamią
obawy pod wpływem wsparcia i pomocy
rodziny.

KAWIARENKI INTERNETOWE

Ta nowoczesna forma aktywizacji seniorów
powstała m.in. w Chęcinach. Projekt ten
polega

na

utworzeniu

w

bibliotece

kawiarenki internetowej, w której osoby
starsze mogą oswajać się z komputerem,
nabywać

wiedzę

i umiejętności komputerowe oraz poznawać
nowoczesne systemy komunikacji. Istotą tego
projektu jest przede wszystkim integracja
i aktywizacja seniorów oraz polepszenie
jakości życia starszego człowieka.

Z charakterystyki polskich internautów w wieku
powyżej 50. r.ż. wynika, że polscy seniorzy, podobnie
jak ich rówieśnicy w innych krajach, najczęściej
szukają w sieci aktualnych wiadomości o świecie lub
informacji zdrowotnych, następnie treści związanych
z turystyką lub o charakterze rozrywkowym.
Najrzadziej szukają za pośre-dnictwem tego medium
pracy lub czytają blogi.

Co ciekawe, seniorzy łączą korzystanie z Internetu z
użyciem innych mediów, tj. podczas przebywania w
sieci najczęściej słuchają radia lub oglądają
telewizję,

co

może

być

związane

z faktem, iż dla tej grupy wiekowej głównym
źródłem informacji pozostaje telewizja i radio.

Internauci powyżej 50. r.ż. są stosunkowo
aktywni na portalach społecznościowych –
korzysta z nich prawie 70% osób w wieku 50-64
lat oraz 50% tych, którzy ukończyli 65. rok życia.
Warto podkreślić, że robią to, chociaż mają opory
przed umieszczaniem w Internecie swoich zdjęć
oraz są grupą wiekową najmniej ufną wobec
informacji znalezionych w sieci. Seniorzy w
świecie

wirtualnym

szukają

danych

o produktach, o połowę rzadziej niż inne grupy
wiekowe dokonują zakupów w sieci, niewielki
odsetek osób po ukończeniu 60. r.ż. korzysta
z bankowości online, zaś do komunikacji online
najczęściej

wykorzystują

e-mail

(ok. 70%).

KLUBY SENIORA

Kluby

Seniora

to

-

mówiąc

najprościej - miejsca spotkań osób
starszych. Są to grupy nieformalne,
tworzone

spontanicznie

i

pro-

wadzone przez samych seniorów,
choć najczęściej wspierane przez
jednostki, przy których powstają.

Większość Klubów funkcjonuje przy:
- organizacjach pozarządowych,
- ośrodkach kultury,
- spółdzielniach mieszkaniowych
- parafiach

W Klubie Seniora można się spotkać
np. z sąsiadem czy sąsiadką w podobnym wieku
i wspólnie z nimi spędzić czas w miłej
atmosferze. Taka właśnie jest idea Klubów
Seniora - mają integrować i wspierać aktywność
osób starszych, ale przede wszystkim zapewniać
im dobre towarzystwo, w pobliżu miejsca
zamieszkania.

UNIWERSYTETY TRZECIEGO

WIEKU

Pierwszy taki Uniwersytet powstał w
Polsce
w 1975roku w Warszawie, a obecnie
w Polsce funkcjonuje ponad 300
takich

Uniwersytetów

m.in.

w

Gdańsku,

Łodzi,

Krakowie

czy

Rzeszowie

(1983r.).

Istotą

jest

aktywizacja

seniorów

a

także

wykorzystanie ich zasobów wiedzy i
doświadczeń życiowych na rynku
pracy

.

Do działań aktywizacyjnych Uniwersytetu

Trzeciego Wieku należą m.in.:



kształcenie ustawiczne osób starszych



rozwijanie ich sprawności fizycznej
i intelektualnej



rozwijanie zainteresowań i talentów



propagowanie różnorodnych form ruchu
np. turystykę pieszą, rowerową i kajakarstwo



wolontariat seniorów

Uniwersytety umożliwiają naukę języków

obcych,

naukę

obsługi

komputera

czy

korzystanie
z Internetu. Oferują także różnorodne imprezy
integracyjne, warsztaty artystyczne, turnieje
sportowe, konkursy czy wyjazdy.

SPOŁECZNE BANKI CZASU

Pomysł zorganizowania takiej formy aktywności dla
seniorów

został

zaczerpnięty

ze

Stanów

Zjednoczonych. W Polsce taki Bank Czasu
skupiający osoby starsze powstał w Tczewie. Bank
czasu to nieformalna sieć wymiany usług, w której
walutą jest czas. Buduje ona relacje zaufania
pomiędzy uczestnikami, aktywizuje ich do działań
na rzecz innych. Uczestnicy organizują sobie
wspólne wycieczki czy spotkania integracyjne.
W Banku oferowane jest wykonywanie różnych
czynności, od np. spaceru, nauki obsługi
komputera po naukę szydełkowania czy języka
obcego. Partnerami w działaniach Banku Czasu są
m.in.: Polski Związek Emerytów Rencistów
i Inwalidów, Tczewski Uniwersytet III Wieku
i Polskie Towarzystwo Stwardnienia Rozsianego.

TELEFONY KOMÓRKOWE

Telefony komórkowe z biegiem lat
przestają

być

domeną

młodych

i dorosłych. Coraz liczniejszą i coraz
bardziej wymagającą grupą odbiorców
stają się ludzie starsi. Nie ma się czemu
dziwić, telefon nie jest narzędziem
służącym tylko
do rozrywki i pracy.
Zapewnia kontakt
z bliskimi, a w wielu
nagłych przypadkach
potrafi uratować życie.

WOLONTARIATY SENIORÓW

Jedną z metod aktywizacji osób
starszych jest wolontariat, czyli
dobrowolna praca na rzecz innych
osób za którą wolontariusz nie
otrzymuje

wynagrodzenia.

Specyficzną, bardzo popularną formą
aktywności osób starszych na rzecz
innych jest działanie w różnego
rodzaju kołach parafialnych czy
zespołach

charyta-tywnych

tworzonych przy parafiach czy też
w

ramach

Caritasu.

Większość

wolontariuszy w tych grupach to
kobiety. Niestety mężczyźni na razie
w mniejszym stopniu angażują się w
tę formę aktywności.

Reasumując, w opiece zdrowotnej,
zwłaszcza

w

systemie

ochrony

zdrowia

osób

starszych,

coraz

szersze

zastosowanie

znajdują

technologie

informacyjne

i

komunikacyjne.

Ze

względu

na

starzenie

się

społeczeństwa,
w nadchodzących latach coraz więcej
osób będzie czerpać korzyści z
nowoczesnych

technologii.

Doprowadzi to do podniesienia
skuteczności

leczenia

i

bezpieczeństwa zdrowotnego oraz
poprawy

jakości

życia

osób

starszych.

Należy

jednak

pamiętać,

że

zaawansowane technologie typu e-
health mają szereg zalet, ale też
niosą ze sobą wiele zagrożeń i
wyzwań, w tym etycznych (np.
zachowanie prywatności pacjenta,
wydawanie leków bez kontaktu
z lekarzem).

BIBLIOGRAFIA



Parnowski Tadeusz, Rola uniwersytetów trzeciego wieku jako
skutecznego narzędzia aktywizacji osób starszych, Zdrowe
starzenie się: Biała Księga, Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR,
Warszawa 2013r.



Schimanek Tomasz, Wejcman Zbigniew, Aktywni Seniorzy,
Inspirator dla organizacji, Wyd. Instytutu Spraw Publicznych,
Warszawa 2012r.



Madziak-Grabowska

Monika,

Architektura-Czasopismo

Techniczne,
Wydawnictwo

Politechniki

Krakowskiej,

Współczesne

technologie
a komfort życia ludzi starszych 2A/1/2011



Schimanek Tomasz, Aktywizacja społeczna osób starszych,
Materiały edukacyjne dla pracowni dobra wspólnego,
Wydawnictwo Instytutu Spraw Publicznych, Warszawa 2012r.



Szmigielska Barbara, Bąk Anna, Hołda Małgorzata, Seniorzy
jako użytkownicy Internetu, Nauka 2/2012