Diagram Ishikawy- diagram rybiej ości,
schemat jodełkowy.



Ishikawa opracował diagram przyczynowo-

skutkowy, w którym analiza rozpoczynana jest
od stwierdzenia wystąpienia skutku (np.
braku, awarii lub innego niepożądanego
stanu) i prowadzona w kierunku identyfikacji
wszystkich możliwych przyczyn, które go
spowodowały. Wśród przyczyn wymienił on 5
głównych składowych - określanych jako tzw.
5M.

Reguła 5 M+ E



Człowiek (man)-

kwalifikacje, przyzwyczajenia,

zadowolenie z pracy, staż,



Maszyna (machine)-

licencja, trwałość, nowoczesność,

wytrwałość, bezpieczeństwo,



Materiał( material)-

surowce wejściowe, półfabrykaty,

substytuty,



Metoda (method)-

procedury, instrukcje, normy,

prawo.



Zarządzanie (management)-

struktura org.,

organizacja pracy, zmianowość,



Otoczenie (environment )

–temperatura, ciśnienie,

oświetlenie

Dodatkowe reguły:

Regula 4P:

•

Miejsce ( place)

•

Procedura
(procedure)

•

Ludzie (people)

•

Polityka (policies)

Regula 4 S:

•

Otoczenie(

surroundin

gs

)

•

Dostawcy ( suppliers)

•

Systemy ( systems)

•

Umiejętności ( skills)

Procedura rozwiązywania problemu przy pomocy tej metody:



krok 1 -

w miejscu symbolizującym głowę ryby

wpisujemy problem.



krok 2 -

na końcach żeber szkieletu wpisujemy wszystkie

możliwe kategorie przyczyn danego problemu. Są one
zwykle wybierane zgodnie z zasadą

5M+E,

czyli:

człowiek (man), maszyna (machine), materiał
(material), stosowana metoda (method), kierownictwo
(management), otoczenie (environment). Można także
używać innych kategorii (np. procedury, wyposażenie,
materiały, informacje, ludzie) w zależności od dziedziny, w
jakiej wykres jest stosowany.

Procedura
rozwiązywania
problemu przy
pomocy tej
metody:

krok 3

- na

końcach „ości”
biegnących od
żeber zapisujemy
składowe aspekty
przyczyn
znajdujących się
na końcach żebe

r

.

Procedura rozwiązywania problemu
przy pomocy tej metody:



Krok 4

-

Tak stworzony diagram jest podstawą do

dalszej pracy:

· analizy poszczególnych przyczyn problemu,
· analizy relacji pomiędzy przyczynami problemu,
· analizy związków przyczynowo-skutkowych pomiędzy

różnymi elementami zjawiska lub obiektu,

· formułowania problemów do rozwiązania.

Cechy diagramu Ishikawy:



uporządkowany przekaz informacji,



trafność analizy,



hierarchizacja danych,



staranność sporządzania diagramu,



nacisk na lokalizację i eliminacje przyczyn

problemu.

Przykład diagramu Ishikawy: