Staw skokowo -goleniowy
Ścięgno piętowe-Achillesa
Kości stopy
Kompleks więzadeł kostki bocznej
Więzadła kostki bocznej
-ograniczają rotację wew stopy
-ograniczają przednie przesunięcie
kości skokowej
-ograniczają inwersję
Wyróżniamy następujące więzadła;
-ATFL,CFL,PTFL
Więzadła stawu skokowo-
goleniowego
Więzadło przyśrodkowe;odchodzi od kostki
przyśrodkowej i w swoim przebiegu ku dołowi
dzieli się na 3 pasma kończące się na
kościach; łódkowatej,skokowej,piętowej
Więzadła od stronu kostki bocznej-odchodzą
od kostki bocznej i przyczepiają się do kości
skokowej i piętowej
Są to;więzadło skokowo-strzałkowe
przednie,więzadło skokowo-strzałkowe
tylne,więzadło piętowo-strzałkowe
-zabezpieczają staw przed zwichnięciem
Kompleks więzadeł kostki
przyśrodkowej
Więzadło trójgraniaste;
-ogranicza ewersję stopy
-limituje boczne przemieszczenie kości
skokowej
Stabilizatory wspomagające-wtórne
stabilizatory to;
-mm strzałkowe głównie strzałkowy długi
-m. piszczelowy przedni
-m.piszczelowy tylny
-ścięgno piętowe
Kompleks więzozrostu piszczelowo-
strzałkowego
-więzozrost ten to przedłużenie błony między
kostnej goleni
-połączenie pomiędzy wcięciem strzałkowym
nasady dalszej k. piszczelowej a dolnym
odcinkiem trzonu strzałki
-stabilizuje widełki k. piszczelowej i k. strzałkowej
-pozwala na ruch strzałki względem piszczeli
-połączenie to jest wzmocnione;
-AiTFL(więzadło piszczelowo-strzałkowe
przednie),PiTFL(więzadło piszczelowo-strzałkowe
tylne
Uszkodzenia stawu skokowego
-najczęściej uszkadzany staw w
sporcie wyczynowym
-najczęściej spowodowany
nadmiernym skręceniem stawu w
mechanizmie inwersji
-najczęściej dochodzi do uszkodzenia
kompleksu kostki bocznej
-w największym stopniu poddaje się
leczeniu zachowawczemu
Staw skokowy cd.
1.Przyczyny urazowe;
-nadmierna inwersja lub ewersja stawu
-mechanizm bezpośredni(np.kopnięcie)
-mechanizm pośredni np.zeskok,obrót na
pięcie
2.Przyczyny przeciążeniowe-sumowanie się
mikrourazów
3.Przyczyny biomechaniczne;
-stopa płasko-koślawa
-stopa wydrążona
-stopa poprzecznie płaska
Stopa płaska
Stopa wydrążona
Uszkodzenia stawu skokowego
Skręcenie kostki bocznej;
-1 stopień-naciągnięcie-niewielki obrzęk i
tkliwość ATFL,bez cech niestabilności(ADT-,TT-)
2 stopień-naderwanie;znaczny obrzęk,wylew
podskórny,trudności w chodzeniu i przy wspięciu
na palce,bolesność ATFL i CFL,ADT+,TT-
3 stopień-rozerwanie;znaczny obrzęk,duża
bolesność,ograniczenie ruchomości w stawie
,dodatnie objawy niestabilnosci,ADT+,TT+
4 stopień-rozerwanie z oderwaniem kawałka
kostnego (złamanie awulsyjne)
1 stopień
2 stopień
3 stopień
Prawidłowy staw skokowy
3 stopień skręcenia stawu skowego
Mechanizm urazu;kostka boczna
-85% skręceń stawu skokowego
-z uszkodzeniem więzadła strzałkowo-
skokowego
-z uszkodzeniem więzadła strzałkowo-
piętowego
Objawy i leczenie –kostka boczna
-ból w miejscu przyczepu ATFL do kostki
bocznej
-ból przy zginaniu z obciążeniem(zbieganie
,wyskok)
-dolegliwości narastające po treningu
-miejscowa tkliwość-do przodu od kostki
bocznej
Zalecenia;
-okłady z lodu
-ograniczenie treningu
-leczenie
Leczenie cd.
-ocena rozległości patologii w usg
-
fizjoterapia(przeciwzapalnie,przeciwobrzę
kowo,trening proprioceptywny)
-unieruchomienie w ortezie przy
częściowym uszkodzeniu 1 i 2
stopnia,taping
-rewizja operacyjna i lub plastyka
wzmacniająca przy uszkodzeniach 3
stopnia i niestabilności
Przedział przyśrodkowy -kostka
przyśrodkowa
Mechanizm urazu;
-10%skręcen stawu skokowego
Objawy;
-ból w okolicy kostki przyśrodkowej przy ruchach i
obciażaniu
-dolegliwości po treningu
-miejscowa tkliwość i obrzęk w okolicy kostki przyśrodkowej
Zalecenia‘;
-ocena rozległośći w usg
-fizjoterapia
-wkładka supinacyjna przy częściowym uszkodzeniu 1 i 2
stopnia
-zabieg operacyjny,plastyka w 3 stopniu uszkodzenia
Diagnostyka uszkodzeń stawu
skokowego
Cel;-ocena ewentualnych
zniekształceń
-ocena czucia i krążenia w kończynie
-możliwość podjęcia obciążania
-ocena stabilności stawu
-brak obrony mięśniowej
Brak lub minimalny obrzęk i wylew
podskórny
Badanie kliniczne
1.ruchomośc czynna i bierna
2.szuflada przednia(ATFL)
3.badanie porównawcze
4.chód na palcach ,na piętach
5.inwersja czynna,ewersja czynna
6.inwersja bierna,ewersja bierna
Leczenie uszkodzeń stawu
skokowego
Leczenie zachowawcze
-P-rotection(ochrona)
-R-est(odpoczynek)
-I-ce(chłodzenie)
-C-ompresion(opatrunek uciskowy)
-E-lewation(ułożenie
przeciwobrzękowe)
-M-edication(farmakoterapia)
-M-obilization(jak najwcześniejszy ruch)
postępowanie
Skręcania 1stopnia-taping,ograniczenie
treningu 7-10 dni,opatrunek uciskowy
stabilizator,leki objawowe
Skręcenie 2 stopnia-odciążenie
,taping,stabilizator,gojenie 10-15
dni,usg,fizjoterapia,powrót do treningu po 3 tyg.
Skręcenie 3 stopnia-odciążenie 3
tyg,stabilizator 6 tyg.,gojenie 4-6 tyg,usg
,fizjoterapia,odbudowa prioprocepcji ,trening po
8-10 tyg. 8-10 tyg ,przy niestabilności
przewlekłej zabieg operacyjnu
Leczenie operacyjne niestabilności
kostki bocznej
Anatomiczna ;z zachowaniem
przyczepów anatomicznych więzadeł
np.Brostrom anatomoczne zeszycie
Rekonstrukcje więzadeł przy użyciu
implantów
Zabieg sposobem Brostroma
Niestabilność ścięgien mięśni
strzałkowych-plastyka troczków
Rehabilitacja stawu skokowo
-goleniowego
1.zmniejszenie bólu
2.zmniejszenie obrzęku
3.poprawa ruchomości i stabilności stawu;na początku ćw
.izometryczne,kontrolujące ruch,bez obciążenia,można
stosować ćw.w wodzie,
4.celem jest;poprawa stabilizacji,zwiększenie siły i zakresów
ruchu
5.zabiezieczamy stopę przed powtórnym
skręceniem(bandasz,szyna ,stabilizatory,kinesiotapin,taping)
6.zbyt wczesna rehabilitacji może doprowadzić do trwałej
niestabilności stawu
7.unieruchomienie długie lub zabieg rekonstrukcji w
uszkodzeniach 3 stopnia
8.w lżejszych urazach po48 godzinach-zwiększamy
siłe,elastyczność,propriocepcja
cd.rehabilitacji
We wszystkich typach skręcenia stosuje
się postępowanie zgodnie z DRICE;
-D-diagnoza
R- odpoczynek
I-lód(15-30min,3,4 razy dziennie ,przez
3 dni)
C-kompresja ,ucisk(szyna ,stabilzator
,taping,bandażowanie)
E-uniesienie,elewacja
cd.
Unikać;
-ciepłych okładów
maści rozgrzewajacych
ciepłych kompresów
aspiryny ,powoduje rozrzedzenie
krwi,zwiększa wewnętrzny wylew
nie obciążać stopy
Przykłady ćwiczeń
Stretching łydki
etc.
Zwiększanie zakresu ruchu
Ścięgno piętowe -Achillesa
-największe ,najsilniejsze,najgrubsze ,ścięgno ustroju ludzkiego
-rozpoczyna się przyczepami na kości udowej(m.brzuchaty) i na
kości piszczelowej i strzałkowej(m. płaszczkowaty),następnie
biegnie wzdłuż tylnej pow. Goleni do przyczepu obwodowego
na guzie kosci piętowej
-w trakcie swojego przebiegu włókna ścięgna ulegają rotacji
zew ,około 12-15 cm od guza piętowego i osiągają największą
rotację od 2-5 cm nad guzem piętowym,w tym miejscu ścięgno
jest najsłabsze
-ścięgno najczęściej uszkadzane jest w środkowej części
pomiędzy 2-6 cm,jest to miejsce o nasłabszej perfuzji
naczyniowej i miejscem w którym włókna zmieniają swój
przebieg skręcając się wzdłuż długiej osi o 50-130 stopni do
wew
-szerokość to 1.2-2.5 cm zaś grubość od 5-8 mm
Znaczenie ścięgna piętowego
-dla prawidłowego chodu
-biegu
-skoku
Czynnki sprzyjające uszkodzeniu;
-zmiany degeneracyjne(po 30 r.ż
-zmiany naczyniowe(hyperglikemia,cukrzyca,palenie tytoniu)
-zmiany zwiazane z mikrourazami
-zapalenie ościęgna ,ścięgna
-zmiany zapalne w chorobach układowych(RZS,dna)
-zaburzenia osi kończyny(szpotawość,koślawość,stopa wydrążona
,końsko-szpotawa,płaska)
-zaburzenia elastyczności tkanek(kolagenozy ,spastyczność)
-mechaniczne uszkodzenia ścięgna-uraz bezpośredni np. przecięcie
,uderzenie)
-do uszkodzeń dochodzi najczęściej 2-5cm nad kościa piętową,tu
ścięgno jest najsłabsze
-trening na twardym nie poch łaniającym energii podłożu(tartan,asfalt)
Badanie kliniczne
-obrzęk okolicy ścięgna i stawu skokowego
-zatarcie obrysów tyłostopia
-zasinienie wzdłuż przebiegu ścięgna
-bolesność,duża bolesność przy ruchach biernych
wywołana rozciąganiem kikutów ściegna
-palpacyjnie stwierdza się ubytek lub zagłębienie w
ścięgnie
-wspięcie na palce jest utrudnione lub niemożliwe
-osłabienie lub zniesienie zgięcia podeszwowego stopy
-pacjent relacjonuje trzask lub szarpnięcie za tyłostopie
-zachowano zgięcie podeszwowe stopy w odciążeniu,
wywołane pozostałymi zginaczami może dać nam zły
obraz że ścięgno Achillesa jest nie uszkodzone
Rozpoznawanie uszkodzenia
ścięgna
Do tego służą następujące testy;
-test uciskowy Thompsona-wykonujemy uciskając
jedną ręką m.brzuchaty łydki i obserwujemy czy
dojdzie do biernego zgięcia podeszwowego stopy
-przerwane ścięgno powoduje brak reakcji
stopy,wynik dodatni brak ciągłości ścięgna
-objaw Hoffy-u pacjenta leżącego przodem,stopy
poza leżanką,w tej pozycji wykonujemy zgięcie
grzbietowe obu stóp ,przy uszkodzeniu ścięgna
piętowego (jest mniej napięte)możliwy jest
większy zakres zgięcia grzbietowego chorej stopy
Test Thompsona-Doherty’ego
Ścięgno Achillesa cd.
Podział uszkodzeń;
1.Zapalenie ościęgna
2.Zapalenie ścięgna
3.Częściowe zerwanie
4.Całkowite zerwanie;
-1 stopień-kontakt kikutów
-2 stopień-ubytek 0.5-3 cm
-3 stopień ubytek3-6 cm cm
5.Świeże(do 30 dni)
6.Zastarzałe(powyżej 30 dni)
Zerwane ścięgno Achillesa
Sposoby leczenia
1.leczenie zachowawcze(rzadko)
2.leczenie operacyjne- pozwala odtworzyć
funkcjonalnie właściwą długość jednostki
ścięgnistej.przywrócić prawidłową siłę i
wytrzymałość
-odchodzi się od unieruchomienia pooperacyjnego w
opatrunku gipsowym na rzecz szybkiego obciążania
-w uszkodzeniach częściowych zależy od stopnia
uszkodzenia,jeśli zmiany obejmują poniżej 30
procent przekroju ścięgna to leczenie zachowawcze
do 6 miesięcy,gdy brak efektów to zabieg
operacyjny
Przegląd technik operacyjnych
Najcześciej stosowany sposób zespolenia
świeżego przerwania ścięgna jest zszycie
koniec do końca szwem readaptacyjnm ,linia
szwu może być wzmocniona paskiem ścięgna
np.;
powięzi szerokiej uda
m. podeszwowego
piszczelowego tylnego
strzałkowego długiego i krótkiego
dodatkowo linie szwu można obarczyć drutem
Zeszycie ściegna achillesa metodą
koniec do końca
cd
Plastyka zastarzałego uszkodzenia
ścięgna achillesa-powtórne zerwanie
Cd. operacji
cd.
Plastyka m. podeszwowym
Rehabilitacja po zabiegu
operacyjnym
1.unieruchomienie w gipsie udowym-
2 tyg.–stopa w zgięciu podeszwowym
2.skrócenie gipsu do kolana-2 tyg
3.zmiana gipsu aby stopa była w
zgięciu w pozycji pośredniej
4.całkowite unieruchomienie -6 tyg
5.po 6 tyg rehabilitacja
Rehabilitacja po uszkodzeniu
achillesa