Wpływ
składników
żywności na
organizm
Składniki odżywcze
Składniki odżywcze
budulcowe
energetyczne
regulujące
dostarczają
organizmowi materiału
m.in. do budowy
tkanek
stanowią główne
źródło energii
potrzebnej do pracy
mięśni
pomagają regulować
procesy zachodzące w
organizmie, np. proces
trawienia
-białka i niektóre sole
mineralne, np. CaCO
3
,
Ca
3
(PO
4
)
2
-sacharydy i tłuszcze
-witaminy, woda, sole
mineralne, niektóre
białka (enzymy i
hormony)
Ilość składników odżywczych w produktach żywnościowych
określa wartość odżywcza, którą najczęściej wyraża się w
g/100g produktu.
Z kolei wartość energetyczna pokarmu to ilość energii, jaką
organizm może przyswoić w wyniku jego strawienia.
Białka
Białka mają następujące funkcje :
-transport
-magazynowanie
-kontrola przenikalności błon
-ruch
-wytwarzanie i przekazywanie impulsów nerwowych
-kontrola wzrostu i różnicowania
-immunologiczna
-budulcowa
-regulacyjna
Skład pierwiastkowy
białek
Węgiel - 50%-55%
Tlen - 19 %-24 %
Azot - 15 %-18 %
Wodór - 6 %-8 %
Siarka - 0.3 %-3 %
Fosfor - 0 %-0.5 %
Właściwości fizyczne i chemiczne
białek
Białka przy ogrzewaniu w roztworze, a
tym bardziej w stanie stałym , ulegają ,
powyżej pewnej temperatury ,
nieodwracalnej denaturacji , czyli
ścinaniu białek .
Ulegają również charakterystycznej dla
siebie reakcji ksantoproteinowej , ze
stężonym kwasem azotowym . W wyniku
reakcji powstaje żółte zabarwienie .
Tłuszcze
Tłuszcze spełniają w diecie
człowieka szereg ważnych ról .
Przede wszystkim dostarczają
znaczną ilość energii od 20 do 35 %
. Z jednego grama tłuszczu
organizm ludzki pozyskuje około
37,7kJ energii , czyli dwa razy
więcej niż z białka i sacharydów .
To związki węgla, wodoru i tlenu. Można je
podzielić na:
-monosacharydy, np. glukoza, fruktoza,
-oligosacharydy, np. disacharydy – sacharoza,
maltoza, laktoza,
-polisacharydy, np. skrobia, celuloza.
Najczęściej w życiu codziennym wykorzystuje się
sacharozę otrzymywaną z buraków cukrowych i
trzciny cukrowej. Skrobia występuje głównie w
bulwach ziemniaków i nasionach zbóż.
Sacharydy
Dzienne spożycie tłuszczów w
stosunku do wieku .
Kobiety
a) 10-12 lat – 62g do 74g
b) 16-18 lat – 72g do 95g
c) 26-61 lat – 57g do 97g
Mężczyźni
a) 10-12 lat – 65g do 81g
b) 16-18 lat – 82g do 117 g
c) 26-61 lat – 73g do 120g
Głównym składnikiem organizmu człowieka jest
woda. Wchodzi w skład krwi, płynów komórkowych
i limfy. Pełni również rolę transportową w
organizmie oraz chroni go przed przegrzaniem.
Witaminy to związki organiczne niezbędne do
prawidłowego funkcjonowania organizmu.
Większość zwierząt i roślin wytwarza je
samodzielnie. Organizm człowieka nie jest do tego
zdolny, więc trzeba mu je dostarczać wraz z
pożywieniem.
Sole mineralne pełnią w organizmie funkcje
budulcową i regulującą. Ich niedobór może
prowadzić do poważnych zaburzeń, m.in. do
spadku aktywności fizycznej, zaburzeń snu czy
skurczy mięśni.
Składniki soli mineralnych
-Magnez (prawidłowa praca mięśni i nerwów, serca i mózgu, aktywuje
enzymy)
-Wapń (tworzenie tkanki kostnej)
-Mangan (utrzymanie prawidłowej struktury kości, łagodzi stres,
poprawia nastrój i pamięć)
-Żelazo (składnik hemoglobiny, zapewnia dostęp tlenu do wszystkich
komórek ustroju)
-Jod (zapewnia prawidłowe funkcjonowanie tarczycy)
-Cynk (niezbędny do prawidłowej syntezy białek i kwasów
nukleoidowych)
-Sód (reguluje gospodarkę wodną, zapewnia napięcie tkanek, a tym
samym jędrność skórze, zwiększa wydzielanie soków trawiennych)
-Chrom (odgrywa ważną rolę w metabolizmie sacharydów, warunkuje
intensywne działanie insuliny)
-Glin (jest toksyczny dla organizmu człowieka)