STOMATOPATIE PROTETYCZNE

Marta Wlazło

Katarzyna Mikrut



Stomatopatie protetyczne są to zmiany w
błonie śluzowej jamy ustnej związane
przyczynowo

z

użytkowaniem

protez

stomatologicznych – najczęściej ruchomych
częściowych i całkowitych, wykonanych z
tworzywa akrylowego.



Stomatopatia protetyczna może być również
wywołana

uzupełnieniami

stałymi

lub

wypełnieniami ubytków zębowych.

PRZYCZYNY POWSTAWANIA STOMATOPATII:



Uraz mechaniczny



Infekcja grzybami drożdżopodobnymi



Oddziaływanie płytki protez



Mniejsze znaczenie przypisuje się infekcji
bakteryjnej, niefizjologicznym warunkom,
jakie stwarza proteza, czynnikom chemiczno
–

toksycznym

i

w

bardzo

rzadkich

przypadkach uczuleniu na tworzywo protezy

I. URAZ MECHANICZNY



Uraz mechaniczny mogą wywoływać :



szorstkość wewnętrznej , dowyrostkowej
strony płyty protezy, zwłaszcza górnej,
powstawanie nierówności, ostrych listewek
powodujących doznania bólowe i otarcia



złe przyleganie protezy



niewłaściwa okluzja



wadliwa artykulacja



zbyt wysokie guzki trzonowców



nadmierne zachodzenie zębów górnych na
dolne



niedostateczna

stabilizacja

powodująca

nadmierne przemieszczanie się protezy na
podłożu. Może być ona spowodowana
trudnymi warunkami anatomicznymi lub
błędami w postępowaniu klinicznym lub
laboratoryjnym.



podniesienie

wysokości

zwarcia

-

przekroczenie

szpary

spoczynkowej

-

nadmierne napięcie mięśni - wzrost ucisku na
podłoże - zaburzenia krążenia



obniżenie wysokości zwarcia - zwiotczenie
mm - zaleganie śliny w przedsionku j. ustnej i
kącikach ust



Całodobowe użytkowanie protez



samodzielne podścielenie materiałem
elastycznym



uzupełnienia protetyczne takie jak korony,
mosty lub protezy szkieletowe. Zbyt długie
lub nie dopasowane korony drażnią brzeg
sąsiadującej błony śluzowej i powodują stany
zapalne przyzębia. Również przęsła mostu
nieodpowiednio wyprofilowane do brzegu
przylegającego dziąsła wywierać mogą
podobny efekt.

II. INFEKCJA GRZYBAMI DROŻDŻOPODOBNYMI



Grzyby występujące w jamie ustnej :



Candida albicans



Torulopsis glabrata



Pityrosporum orbiculare



Candida tropicalis



Candida albicans - najczęściej występujący



Namnaża się on w jamie ustnej bez
wywoływania objawów chorobowych.



Jest on stale usuwany wraz ze śliną ,a
mechanizmy obronne zdrowego człowieka
zapobiegają jego nadmiernej inwazyjności.



O inwazji grzybiczej można mówić wówczas,
gdy stwierdza się wzrost kolonii grzybów w
rozcieńczeniu 10-4. Infekcje wywoływane są
głównie osłabioną odpornością nosiciela(u
pacjentów

słabych

i

z

upośledzoną

odpornością), np. przy rozpoczynającej się
chorobie nowotworowej, nabytym braku
odporności.



Zjawisko szybszego i większego namnażania się
kolonii Candida albicans można zaobserwować
u chorych otrzymujących steroidy, sulfonamidy,
leki immunosupresyjne i antybiotyki, a także u
pacjentów poddanych radioterapii w obrębie
jamy ustnej i szyi, u chorych na AIDS



Dochodzi do zmian we krwi: niedobór
erytrocytów, żelaza, kw. folioweg



Podobnie jak w przypadku Torulopsis glabrata,
Pityrosporum orbiculare - C. albicans należy do
fizjologicznej flory organizmu



Ginie w środowisku zewnętrznym i na słońcu
(suche przechowywanie protez).



W jamie ustnej występuje głównie. na
policzkach, podniebieniu i języku

III. ODDZIAŁYWANIE PŁYTKI PROTEZ
(DENTURE PLAQUE)



Powstaje głównie w szczęce z powodu
rozległej płyty protezy, która stwarza
dogodne warunki do gromadzenia sie płytki.



Spowodowane jest to:



brakiem możliwości samooczyszczania



wyższą temperaturą



większą wilgotnością



Powstaje głównie przy całodobowym
użytkowaniu i nieprawidłowej higienie.



Dochodzi wtedy do:



spadku pH (szczególnie przy spożywaniu
weglowodanów)



zaostrza sie zapalenie



mnożą się drożdżaki

IV OGÓLNY STAN ZDROWIA



ciąża - ułatwione krwawienie, wzrost
wrażliwości



klimakterium – ułatwione krwawienie, wzrost
wrażliwości



niedobory witaminowe:



A – hiperkeratoza błony śluzowej



B – zapalenie błony śluzowej (głównie kącików
ust)



K – plamica błony śluzowej



cukrzyca



nieżyt jelit



ostre choroby zakaźne



zatrucia



choroby wyniszczające – są powodem
zmniejszenia napięcia błony śluzowej głównie
w okolicy gruczołowej i tłuszczowej
podniebienia



niedokrwistość



anemia złośliwa



hiperglikemia - spadek reakcji obronnej błony
śluzowej, tolerancji.

Objawy:



zmniejszenie wysokości wyrostka zebodołowego



wzrost grubości i podatności powłoki śluzowo-
okostnowej



rogowacenie nabłonka



zapalenia (w przypadku całodobowego użytkowania)



przerosty (ograniczone brodawki lub guzy, głównie na
środkowej części podniebienia twardego)



zaniki (gładka, rumieniowa, obrzęknięta błona
śluzowa)



zaczerwienienie, obrzęk błony śluzowej pokrytej płytą
protezy (głównie górnej), wybroczyny



pleśniawki



przewlekła kandydoza: białe, twarde, szorstkie płytki,
nieregularne, z przekrwienną otoczką, nie dające się
zeskrobać



na policzku, podniebieniu, języku, wargach

Choroby:



grzybica



niedobory witaminowe



rumień zapalny wywołany metalami



liszaj płaski- nadżerki, zmleczała błona
śluzowa



pęcherzyca- zwiotczałe, łatwo pękające
pęcherze



rumień wielopostaciowy



Stomatodynia- subiektywne doznania
pieczenia

Leczenie:



Protetyczne:



proteza o gładkiej powierzchni zewnętrznej i
wewnętrznej (foliowanie modeli przed nałożeniem
ciasta akrylowego,a w przypadku nawrotowych
przerostów zastąpienie akrylu metalem), wycisk
pobieramy po całkowitym wygojeniu podłoża (w
przypadku nieużytkowania protezy do kilkunastu
dni należy wykonać podścielenie materiałem do
biologicznej odnowy tkanek: VISCO-GEL)



płukanie 0,2% chlorheksydyną- w przypadku

C. albicans



utrzymywanie higieny



Chirurgiczne



Farmakologiczne

V. INNE PRZYCZYNY



niejednorodność akrylu - wchłanianie wody co
powoduje pęcznienie i osadzanie się bakterii



zmiany jakościowe mikroflory po wprowadzeniu
protezy akrylowej (głównie wzrost paciorkowców)



ucisk - wywołuje zaburzenia metabolizmu, spadek
dopływu tlenu, zaczopowanie ujść gruczołów
(zapalenie na skutek przedostawania sie śluzu do
tkanek otaczajacych przewody wyprowadzające)



zespół przegrzania (pod płyta protezy jest ponad 40 C)



toksyczne działanie monomeru resztkowego (przy
protezach tymczasowych, podścielaniu bezpośrednim),
wywołuje alergie

DZIĘKUJEMY!