Wyposażenie

ratunkowe

statku

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław Wielgosz



konwencja SOLAS 74 (Rozdział III)



Kodeks LSA -

International Life-Saving

Appliance (LSA) Code

– Międzynarodowy

Kodeks Środków Ratunkowych (obowiązuje
od 01.07.1998 r.)



przepisy państwa bandery (dla statków
niepodlegających konwencji SOLAS)

Wyposażenie statków w środki
ratunkowe reguluje:

2

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław Wielgosz



Part A - General

1) stosowanie

2) zwolnienia

3) definicje

4) ocena, testowanie. zatwierdzanie środków i ich

rozmieszczenia

5) testy produkcyjne

SOLAS 74 Rozdział III Life-saving appliances and
arrangements

3

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław Wielgosz

Part B – Wymogi dla statku i wyposażenia ratunkowego

SECTION I - PASSENGER SHIPS AND CARGO SHIPS

6. Communications
7. Personal life-saving appliances
8. Muster list and emergency instructions
9. Operating instructions
10. Manning of survival craft and supervision
11. Survival craft muster and embarkation arrangements
12. Launching stations
13. Stowage of survival craft
14. Stowage or rescue boats
15. Stowage of marine evacuation systems
16. Survival craft launching and recovery arrangements
17. Rescue boat embarkation, launching and recovery arrangements
18. Line-throwing appliances
19. Emergency training and drills
20. Operational readiness, maintenance and inspections

SOLAS 74 Rozdział III

Life-

saving appliances and arrangements

4

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław Wielgosz

SECTION II - PASSENGER SHIPS (additional

requirements)

20. Survival craft and rescue boats
22. Personal life-saving appliances
23. Survival craft and rescue boat embarkation arrangements
24. Stowage of survival craft
25. Muster stations
26. Additional requirements for ro-ro passenger ships
27. Information on passengers
28. Helicopter landing and pick-up areas
29. Decision support system for masters of passenger ships
30. Drills

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław Wielgosz

5

SOLAS 74 Rozdział III

Life-

saving appliances and arrangements

SECTION III - CARGO SHIPS (additional

requirements)

31. Survival craft and rescue boats

32. Personal life-saving appliances

33. Survival craft and rescue boat

embarkation arrangements

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław Wielgosz

6

SOLAS 74 Rozdział III Life-saving appliances

and arrangements

SECTION IV - LIFE-SAVING APPLIANCES

AND ARRANGEMENTS REQUIREMENTS

34. Life-saving appliances

Prawidło 34 (Regulation 34)

Wszystkie środki ratunkowe i ich
rozmieszczenie

powinny być

zgodne z

mającymi zastosowanie wymogami kodu
(LSA) !!!!!

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław Wielgosz

7

SOLAS 74 Rozdział III

Life-saving

appliances and arrangements

SECTION V - MISCELLANEOUS

35. Training manual and on-board training

aids

36. Instructions for on-board maintenance

37. Muster list and emergency instructions

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław Wielgosz

8

SOLAS 74 Rozdział III

Life-saving appliances and

arrangements

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław Wielgosz

9

International Life-
Saving Appliance
(LSA) Code

Międzynarodowy
Kodeks Środków
Ratunkowych

International Life-Saving

Appliance (LSA) Code

[under the auspices of the International

Convention for the Safety of Life at Sea

[SOLAS] of 1 November 1974]

(London, 4 June 1996)

Obowiązuje od: 01.07.1998 r.

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław

Wielgosz

10

LSA Code

Celem kodeksu jest
wprowadzenie
międzynarodowych
standardów dla wyposażenia
ratunkowego wymaganych
przez Rozdział III Konwencji
SOLAS 74

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław Wielgosz

11

LSA Code



od 01.07.1998 wymogi Kodu są
obowiązkowe zgodnie z SOLAS 74



wszystkie późniejsze zmiany będą
adoptowane i wprowadzane w życie zgodnie
z procedurami art. VIII (Amendments)
Konwencji SOLAS

(np. nowa rezolucja Komitetu
Bezpieczeństwa
Morskiego – MSC)

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław Wielgosz

12

LSA Code

!!
!

1.

Rozdział I

– GENERAL

(definicje, określenia)

2.

Rozdział II

- PERSONAL LIFE-SAVING APPLIANCES

(indywidualne środki ratunkowe)

3.

Rozdział III

- VISUAL SIGNALS

(sygnały optyczne)

4.

Rozdział IV

- SURVIVAL CRAFT

(jednostki

ratunkowe)

5.

Rozdział V

- RESCUE BOATS

(łodzie ratownicze)

6.

Rozdział VI

- LAUNCHING AND EMBARKATION

APPLIANCES

(urządzenia do wodowania i

wchodzenia na pokład)

7.

Rozdział VII

- OTHER LIFE-SAVING APPLIANCES

(inne środki ratunkowe)

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław Wielgosz

13

LSA Code

Koła ratunkowe

(Lifebuoys)

•

średnica zewnętrzna nie większa niż 800 mm

•

średnica wewnętrzna nie mniejsza niż 400 mm

•

wykonane z materiału pływającego

•

masa nie mniejsza niż 2,5 kg

•

zdolne unieść 14,5 kg przez okres min. 24 h

•

wytrzymać zrzucenie do wody z miejsca składowania
przy najbardziej wynurzonym statku lub z 30 m
(zależnie która wysokość jest większa)

•

wyposażone w linkę min 9,5 mm średnicy, nie krótszą
niż 4 zewnętrzne średnice koła

(grabline)

•

jeżeli przeznaczone do operowania z szybko-
zwalniającym mechanizmem (pław świetlno-
dymnych), masa musi być wystarczająca do obsługi
tego mechanizmu (4,1 kg)

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław Wielgosz

14

Indywidualne środki

ratunkowe

Samoczynnie zapalające
się światła kół ratunkowych

(Lifebuoy self-igniting lights)

•

niemożliwe do zgaszenia
przez wodę

•

kolor biały, stałe lub
błyskowe (flashing 50-70
błysków / min)

•

źródło energii na min. 2h

•

zdolne przetrzymać „drop
test” zgodnie z paragrafem
2.1.1.6.

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław Wielgosz

15

Indywidualne środki

ratunkowe

Indywidualne środki

ratunkowe

Samo aktywujące się
pławy dymne kół
ratunkowych

Lifebuoy self-activating
smoke signals

Powinny:



emitować dym przez
min. 15 min. w
spokojnej wodzie



być niezatapialne



kontynuować emisję
dymu pod woda przez
min.10 s.



być zdolne
przetrzymać „drop
test” zgodnie z
paragrafem 2.1.1.6.

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław Wielgosz

16

Pływające linki ratunkowe

(Buoyant lifelines)



nieskręcające się



średnica nie mniejsza niż 8 mm



siła zrywająca nie mniejsza niż 5 kN (dane w
ateście)

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław Wielgosz

17

Indywidualne środki

ratunkowe

Pasy ratunkowe

(Lifejackets)



niepalne (przejście przez ścianę ognia 2s.)



75% osób bez przeszkolenia powinno ubrać
pas poprawnie w ciągu 1 min. bez pomocy i
wcześniejszego szkolenia



po przeszkoleniu 100% osób jest w stanie
ubrać pas w ciągu 1 min. bez pomocy



możliwe do ubrania tylko w jeden sposób



pozwolić bezpiecznie skoczyć do wody z
wysokości minimum 4,5 m. bez zranienia
lub uszkodzenia pasa

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław Wielgosz

18

Indywidualne środki

ratunkowe

Pasy ratunkowe

(Lifejackets)

wyposażenie:



gwizdek



światło

-

białe błyskowe (flashing) 50-70 błysków/min

-

jasność min. 0,75 cd

-

bateria min. 8 h

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław Wielgosz

19

Indywidualne środki

ratunkowe

Kombinezony ratunkowe

(Immersion suits)



ubranie w 2 min. bez pomocy, uwzględniając
ubranie



przejście przez ścianę ognia, wysokiej
temperatury bez palenia się lub topienia (2 s.)



osłona całego ciała z wyjątkiem twarzy



skok do wody z min. 4,5 m bez wlewania się
wody do środka



wspinanie po sztormtrapie o dł. min 5m. góra dół



wykonywanie normalnych czynności związanych
z opuszczaniem statku



przepłynięcie krótkiej odległości do środka
ratunkowego

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław Wielgosz

20

Indywidualne środki

ratunkowe

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław Wielgosz

21

Indywidualne środki

ratunkowe

Kombinezon ratunkowy spełniający wymogi
sekcji 2.2 LSA może być klasyfikowany jako
kamizelka ratunkowa

Kombinezon ratunkowy spełniający wymogi
sekcji 2.2 LSA może być klasyfikowany jako
kamizelka ratunkowa

Kombinezony ratunkowe

(Immersion suits)

- zapewniają spadek temperatury ciała nie

większy niż 2°C po 1 h zanurzeniu w
spokojnej wodzie o temperaturze 5°C.

(z izolacją termiczną spadek temperatury

ciała do 2°C po okresie zanurzenia 6h w
wodzie o temp. 0°C - 2°C)



pływalność 70 N

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław Wielgosz

22

Indywidualne środki

ratunkowe

Indywidualne środki

ratunkowe

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław Wielgosz

23

ŚRODKI OCHRONY

CIEPLNEJ

ŚRODKI OCHRONY

CIEPLNEJ

THERMAL PROTECTIVE AID

THERMAL PROTECTIVE AID

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław Wielgosz

24

ŚRODKI OCHRONY

CIEPLNEJ

ŚRODKI OCHRONY

CIEPLNEJ

THERMAL PROTECTIVE AID

THERMAL PROTECTIVE AID

The Ocean Safety TPA is an
aluminized polythene suit with
heat sealed seams, which

protects from a temperature
range of -30°C to +20°C.

This

one size suit fits all. Can be worn
over bulky clothing allowing
movement of the arms and legs.

High visibilty
Retroreflective tape
Easy to don
Weight 200g

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław Wielgosz

25

ŚRODKI OCHRONY

CIEPLNEJ

ŚRODKI OCHRONY

CIEPLNEJ

THERMAL PROTECTIVE AID

THERMAL PROTECTIVE AID



Rakiety spadochronowe (Rocket parachute
flares)



Pochodnie ręczne (Hand flares)



Pławy dymne (Buoyant smoke signals)

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław Wielgosz

26

Sygnały optyczne

VISUAL SIGNALS

Sygnały optyczne

VISUAL SIGNALS



rakiety spadochronowe



kolor czerwony



intensywność nie mniejsza niż 30,000 cd



czas palenia nie krótszy niż 40 s;



szybkość opadania nie większa niż 5 m/s



odporny spadochron w czasie palenia

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław Wielgosz

27

Sygnały optyczne



pochodnie ręczne



jasny czerwony płomień



intensywność nie mniejsza niż 15,000
cd



czas palenia nie mniejszy niż 1 min



płonie pod wodą 10 s zanurzona 100
mm

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław Wielgosz

28

Sygnały optyczne



pławy dymne



emituje dym widzialnego koloru przez
okres nie krótszy niż 3 min w spokojnej
wodzie



nie emituje płomienia w czasie emisji
dymu



niezatapialna



dymi 10 s zanurzona 100 mm

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław Wielgosz

29

Sygnały optyczne

JEDNOSTKI RATUNKOWE

SURVIVAL CRAFTS



tratwy ratunkowe



szalupy ratunkowe

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław

Wielgosz

30

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław Wielgosz

31

Liferaft

Liferaft

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław Wielgosz

32

Liferaft

Liferaft

Wyposażenie:



krążek ratowniczy z 30 m linką



nóż



pływający czerpak



dwie gąbki



dwie dryfkotwy



dwa pływające wiosła



3 otwieracze do puszek + nożyczki



apteczka pierwszej pomocy



gwizdek



4 rakiety spadochronowe



6 pochodni ręcznych



2 pławki dymne

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław Wielgosz

33

Pneumatyczne tratwy ratunkowe

Wyposażenie:



latarka z możliwością sygnalizacji Morse’a



reflektor radarowy



lusterko sygnalizacyjne



wykaz sygnałów ratunkowych



zestaw do połowu ryb



racje żywnościowe, nie mniej niż10,000
kJ na osobę



1,5 litra wody na osobę



nierdzewny kubek



tabletki przeciw chorobie morskiej na 48 godz. oraz po
jednym worku (na chorobę morską) na osobę



instrukcja przeżycia



środki ochrony cieplnej dla 10 % osób

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław Wielgosz

34

Pneumatyczne tratwy ratunkowe

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław Wielgosz

35

Pneumatyczne tratwy ratunkowe

Wyposażenie dodatkowe
(obowiązkowe):



zestaw naprawczy



pompka ręczna

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław Wielgosz

36

Pneumatyczne tratwy ratunkowe



nazwa lub znak producenta



numer seryjny



nazwa zatwierdzającej organizacji i
dopuszczalna ilość osób



SOLAS



typ wyposażenia (A Pack / B Pack)



data ostatniego przeglądu serwisowego



długość falenia



maksymalna wysokość instalowania



instrukcja wodowania

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław Wielgosz

37

Oznaczenie kontenera tratwy



producent lub jego znak



numer seryjny



data produkcji



nazwa instytucji zatwierdzającej



nazwa i miejsce ostatniej stacji serwisowej



dopuszczalna ilość osób (nad każdym
wejściem)

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław

Wielgosz

38

Oznaczenie tratwy



Obecnie pojawiają się tratwy o

przedłużonym okresie serwisowania na
lądzie ( do 30 miesięcy)



Uproszczone roczne przeglądy na statku –

aktualne prace Podkomitetu Konstrukcji i
Wyposażenia (Design and Equipment)

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław Wielgosz

39

Pneumatyczne tratwy ratunkowe muszą być
serwisowane na lądzie w odstępach 12 miesięcy.

W szczególnych przypadkach administracja może
przedłużyć okres serwisowania o dalsze 5 miesięcy
(SOLAS)

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław Wielgosz

40

Tratwy ratunkowe - serwisowanie

Tratwy ratunkowe - serwisowanie



musi posiadać aktualną datę ważności lub atest



wraz ze zwalniakiem montowane jest słabe
ogniwo

(weak link)

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław Wielgosz

41

Zwalniak hydrostatyczny

(hydrostatic release)



ilość (zależnie od ilości osób na statku) i
rozmieszczenie określa Konwencja SOLAS
(Rozdział III)



wyposażenie i wymagania techniczne
określa Kod LSA

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław Wielgosz

42

Tratwy ratunkowe

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław Wielgosz

43

SZALUPY
RATUNKOWE



otwarte



częściowo zakryte



całkowicie zakryte



wodowane klasycznie (żurawiki
grawitacyjne)



swobodnego wodowania

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław

Wielgosz

44

Szalupy ratunkowe

Szalupy ratunkowe

Szalupy zakryte

Partially enclosed lifeboat

Totally enclosed lifeboat

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław

Wielgosz

45

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław Wielgosz

46

Free-fall Lifeboat

Free-fall Lifeboat

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław Wielgosz

47

Free-fall
Lifeboat

Free-fall
Lifeboat

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław Wielgosz

48

Free-fall
Lifeboat

Free-fall
Lifeboat

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław Wielgosz

49

Free-fall
Lifeboat

Free-fall
Lifeboat



3 litry wody na osobę



racje żywnościowe, nie mniej niż 10,000 kJ
na osobę



4 rakiety spadochronowe



6 pochodni ręcznych



dwie pławki dymne

Szczegóły podaje Kod LSA

(oraz „Książka

wyposażenia ratunkowego statku” -

Lifesaving Appliance Book

)

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław Wielgosz

50

Wyposażenie szalup (wybrane)



ilość (zależnie od ilości osób na statku),
rodzaj szalup i rozmieszczenie określa
Konwencja SOLAS (Rozdział III)



wyposażenie i wymagania techniczne
określa Kod LSA

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław Wielgosz

51

Szalupy ratunkowe

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław Wielgosz

52

Łodzie ratownicze

Konwencja SOLAS 74 nakłada na
statki obowiązek posiadania łodzi
ratowniczej

(RESCUE BOAT)

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław Wielgosz

53

Łodzie ratownicze

RESCUE BOAT

RESCUE BOAT



jeżeli jedna z szalup spełnia wymogi łodzi
ratowniczej pod względem konstrukcji i
wyposażenia

może zostać uznaną za

łódź ratowniczą



jeżeli na statkach starszej konstrukcji nie
ma możliwości instalacji łodzi ratowniczej, a
żadna z szalup nie spełnia wymogów takiej
łodzi, administracja może ustalić dodatkowe
warunki

(urządzenia do skutecznego

ratowania człowieka za burtą)

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław Wielgosz

54

Łodzie ratownicze



……



długość 3.8 m do 8.5 m



zdolne pomieścić 5 osób siedzących i jedną
leżącą na noszach



zdolna utrzymać prędkość 6 węzłów przez okres
min. 4 godz.



……

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław Wielgosz

55

Łodzie ratownicze –wymogi



wiosła



pływający czerpak



lornetka, kompas



dryfkotwa



faleń



hol (pływający) min. 50 m



latarka (sygnalizacja Morse’a



gwizdek



apteczka pierwszej pomocy



2 krążki ratownicze z pływającą linką o długości
min 30 m

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław Wielgosz

56

Łodzie ratownicze –

wyposażenie



reflektor (szperacz), jasność min. 2500 cd
zdolny pracować min. 3 godz.



reflektor radarowy



środki ochrony cieplnej dla 10% osób lub 2
szt. (zależnie która liczba jest większa)



przenośną gaśnicę (zdolną gasi pożary
paliw płynnych)

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław Wielgosz

57

Łodzie ratownicze –

wyposażenie



bosak



wiadro



nóż lub siekierę



pływający bezpieczny nóż



2 gąbki



pompę (do pompowania komór)



zestaw naprawczy

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław Wielgosz

58

Łodzie ratownicze –

wyposażenie

Wyrzutnie linki ratunkowej

(Line-throwing appliances)



wyrzut z rozsądną dokładnością



długość linki min. 230 m



minimum 4 zestawy linki o sile zrywającej
min 2 kN



musi zawierać instrukcję / diagram



wodoszczelne opakowanie

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław Wielgosz

59

Inne urządzenia ratunkowe

System alarmu ogólnego i rozgłośnia

General alarm and

public address system

… w miejscach, gdzie zwyczajowo przebywa /

pracuje załoga/ pasażerowie oraz w
punktach

zbiórek

(muster stations)

…

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław Wielgosz

60

Inne urządzenia ratunkowe

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław Wielgosz

61

Wymogi Unii Europejskiej dla
wyposażenia statków – w tym

wyposażenia ratunkowego

WHEELMARK

Wyposażenie (nowe)
instalowane na statkach
noszących banderę państwa
Unii Europejskiej musi posiadać
znak zgodności wyposażenia
morskiego - WHEELMARK

Wyposażenie (nowe)
instalowane na statkach
noszących banderę państwa
Unii Europejskiej musi posiadać
znak zgodności wyposażenia
morskiego - WHEELMARK

2004 MED – Marine Equipment Directive

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław Wielgosz

62

Wheelmark

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław Wielgosz

63

EPIRB 406
MHz

EPIRB 406
MHz