Państwa Europy
Zachodniej w 1 poł. XIX
wieku
Francja, Wielka Brytania,
Belgia.
Francja
Po upadku Napoleona na tronie
zasiadł brat ściętego Ludwika XVI,
Ludwik XVIII z dynastii Burbonów
.
Do Francji powróciło też wielu
członków arystokracji i
duchowieństwa. Z drugiej strony
rozpoczęły się prześladowania
osób związanych z Napoleonem.
Francja wkroczyła w okres reform,
ponieważ powrót do absolutyzmu
okazał się niemożliwy.
„Karta Konstytucyjna”
W
1814 r. Ludwik XVI wydał „Kartę
Konstytucyjną”
– był to kompromis miedzy
monarchia absolutną a monarchia
konstytucyjną –
przywracała dziedziczny tron i
znosiła oświeceniowa idee zwierzchnictwa
narodu nad władcą.
Ponadto ustalała władzę
wykonawczą, która miał pełnić dwuizbowy
parlament. Ministrów mianował monarcha.
Z czasów Napoleona przerwały tylko niektóre
zapisy Kodeksu cywilnego oraz konkordat ze
Stolicą Apostolską.
Rewolucja lipcowa 1830
Następca Ludwika XVIII został
Karol X
zwany
„królem ultrasem”
– z powodu swych skrajnie
konserwatywnych poglądów. Jego
polityka jednak nie sprawdziła
się, co doprowadziło do
rewolucji
lipcowej w 1830
r. i wyniesieniem
na tron francuski
Ludwika Filipa I
Orleańskiego
, który przyjął tytuł
„Króla Francuzów”, ponieważ
źródłem jego władzy była wola
ludu.
Monarchia lipcowa
Pod rządami Ludwika Filipa I Francja
przeżywała
rozkwit zwłaszcza w
dziedzinie gospodarki
– powstawały
kopalnie węgla kamiennego, fabryki
maszyn, zakłady tekstylne, budowano
linie kolejowe itd.
Ludwik Filip jako jedyny próbował
nawiązywać do legendy Napoleona –
za jego sprawą sprowadzono zwłoki
Napoleona do Paryża oraz jako symbol
Francji przywrócił trójkolorowa flagę.
Wielka Brytania
W 1 poł. XIX wieku na Wyspach Brytyjskich
trwał proces ugruntowania monarchii
parlamentarnej, w której ostatecznie najwyższą
władzę pełnił
parlament
. Po wyborach król
mianował premierem lidera partii, która
uzyskała większość głosów.
Premier wywodził
się albo ze stronnictwa torysów
(konserwatystów) albo wigów (liberałowie).
Następnie premier powoływał
gabinet
, czyli
zespół ministrów działających pod
zwierzchnictwem premiera.
Parlament
W latach
1833-34
parlament rozpoczął
pierwsze
reformy socjalne
i m.in. wprowadził
ograniczenie czasu pracy dla kobiet i dzieci,
obowiązek szkolny dla dzieci oraz obowiązek
dofinansowywania opieki społecznej przez
państwo. Reformy jednak nie do końca
zadowoliły robotników, skąd właśnie powstał
ruch czartystów
domagający się
powszechnego prawa wyborczego (było one
ograniczone cenzusem majątkowym).
Epoka wiktoriańska
W 1837 r tron
brytyjski objęła
królowa Wiktoria,
której panowanie
trwało aż do
1901 . Okres jej
długich rządów
nazwano epoka
wiktoriańską.
Irlandia
Pod wpływem rewolucji francuskiej w 1 poł. XIX
wieku w Irlandii nasiliły się ruchy
narodowościowe zmierzające do oderwania
tego kraju spod władzy angielskiej.
Konflikt
między Irlandią a W. Brytania miał jednak
podłoże religijne, ponieważ katoliccy
Irlandczycy niezbyt chętnie podchodzili do
rządów brytyjskich protestantów. W 1800
Brytyjczycy zdołali narzucić Irlandii unię realną,
w wyniku której powstało Zjednoczone
Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii.
Belgia
Zgodnie z postanowieniami Kongresu Wiedeńskiego dawne
Niderlandy habsburskie
(Belgię) połączono z dawną
Republiką Zjednoczonych Prowincji
i powstało
Królestwo
Niderlandów
(Holandia). Jednak od razu ujawnił się silny
rozdźwięk między dwiema częściami Królestwa. Belgowie –
katolicy nie potrafili dogadać się z protestanckimi
Holendrami. Sprzeciw wywołało tez narzucanie
francuskojęzycznym Belgom języka niderlandzkiego.
To wszystko sprawiło, iż Belgowie w czasie rewolucji
lipcowej chwycili za broń i ogłosili niepodległość.
W sprawę
musiała zainterweniować Rosja jako przedstawiciel
Świętego Przymierza. Car Mikołaj I chciał wykorzystać do
tego celu wojsko Królestwa Polskiego, ale wkrótce
zaniechał siłowego rozwiązania tego konfliktu.
Ostatecznie
w Belgii wprowadzono ustrój monarchiczny i jedna z
najbardziej liberalnych konstytucji w Europie.
KONIEC