Żywienie osób dorosłych z

uwzględnieniem zróżnicowanej

aktywności fizycznej -

żywienie mężczyzn w wieku od 21

do 64 lat wykonujących pracę

ciężką i bardzo ciężką.

Nysa. 08-10-16

Pomimo ogromnego rozwoju

technologii i przemysłu maszyny

nie są w stanie we wszystkim

zastąpić człowieka. Niektóre

zawody wymagają od pracownika

ogromnego wysiłku fizycznego i

wyjątkowej precyzji, co wiążę się ze

zwiększonym zapotrzebowaniem

energetycznym.

Profesje takie jak budowlaniec,

górnik, hutnik, rolnik, pracownicy

zakładów przemysłowych i inne.

Wiele z nich wiąże się z

nieunormowanym czasem pracy

oraz z antyzdrowotnymi

następstwami związanymi z pracą

w warunkach szkodliwych.

Dietetycy są pełni obaw o zdrowie

ludzi tak ciężko pracujących, gdyż

często nie mają czasu na

spożywanie pełnowartościowych

posiłków - adekwatnych do ich

zapotrzebowania, co przyczynia się

do niedoborów różnych składników

odżywczych oraz schorzeń. Co z

biegiem lat może doprowadzić do

stałego uszczerbku na zdrowiu.

Normy na energię i
składniki odżywcze

energia

2700-3100

3150-3600

Mężczyźni praca

ciężka

Mężczyźni praca

bardzo ciężka

Je

dn

os

tk

a

Energia

i

Składni

ki

odżywc

ze

Białko

g

116

128

Tłuszcz

g

81

94

Węglo

-wodany

g

407

474

błonnik

g

27-40

27-40

Produkty zamienne

• Produkty zbożowe 100g wymienia się na

:

• -

135g chleba lub bułki

• -100g makaronu
• -100g grochu i fasolo

• Mleko 100g wymienia się na:

• 100g mleka w płynie chude i maślanka
• 15g sery twarogowe
• 10g sery podpuszczkowe

• Mięso i ryby wymieniamy na:

• -100g podrobów
• 150g ryb
• 80g konserwy mięsne i rybne

Produkty zamienne

• 100g Masła wymieniamy na:

• -

400g śmietany 20%

• 450g śmietany18%

• Tłuszcze (smalec i oleje)

:

• -

120G MARGARYNY

• 135G SŁONINY

• Warzywa i owoce obfitujące w

witaminę c:

• 20g koncentrtu=100g pomidorów
• 60g soku=100g owoców

Zalety wymienników

Wymienniki są potrzebne, do

prawidłowego komponowania
urozmaiconych posiłków, w
zależności od rodzaju zamiennika,
mogą być też wykorzystywane w
leczeniu różnych schorzeń na tle
żywieniowym.

Planowanie jadłospisów

• Przy planowaniu jadłospisu należy uwzględnić

dzienne zapotrzebowanie jakościowe i ilościowe
organizmu na składniki odżywcze.

• Należy pamiętać aby w codziennym pożywieniu

znajdowały się w odpowiednich proporcjach
białka, tłuszcze, węglowodany, sole mineralne i
witaminy.

• Jadłospis powinien być dostosowany do potrzeb

fizjologicznych ustroju, sezonu, zwyczajów
żywieniowych, technik przyrządzenia posiłków
i upodobań konsumenta.

Planowanie jadłospisów

• Urozmaicenie posiłków wpływa na prawidłowe

funkcjonowanie układu pokarmowego. Ich barwa,
smak, zapach pozytywnie ułatwiają proces trawienia i
przyswajania pokarmów.

• Urozmaicenie pożywienia można osiągnąć przez:

– Uwzględnienie 12 grup produktów
– Niestosowanie w posiłku dwukrotnie tego samego produktu
– Różne techniki spożądzania posiłków

Jadłospis planuje się na co najmniej tydzień lub 10 dni

ze względu na potrzebę dobrego gospodarowania
artykułami żywnościowymi

Planowanie jadłospisów

• Osoby pracujące ciężko i bardzo ciężko, mają

zwiększone zapotrzebowanie na energie i
składniki odżywcze, i często mało czasu na
zjedzenie pełnowartościowego posiłku. Posiłki
powinny być spożywanie, w odstępie nie
dłuższym niż maksymalnie 5 godzin, jednak
większość ludzi pracujących ciężko, obiad
zjada w późnych godzinach wracając z pracy.
Dla tej grupy ludzi jest zalecane spożywanie 5
posiłków dziennie, jednak nie zawsze jest to
możliwe.

Procentowy podział całodziennego zapotrzebowania

energetycznego na poszczególne posiłki:

Przy 4 posiłkach

dziennie

Przy 5 posiłkach

dziennie

25-30%

25-30%

5-10%

5-10%

35-40%

30-35%

----------------------------------

-------

5-10%

25-30%

15-20%

posiłek

śniadanie
II śniadanie
Obiad
podwieczor

ek
kolacja

Charakterystyka posiłków

• Śniadanie:

• Jest pierwszym posiłkiem jaki człowiek spożywa po długiej przerwie

nocnej, i przed rozpoczęciem codziennych zajęć, powinno zawierać
produkty spożywcze zawierające różnorodne składniki odżywcze, do
głównych produktów wchodzących w skład śniadania zaliczamy:
mleko, pieczywo mieszane, masło, oraz produkty zawierające
składniki pochodzenia zwierzęcego, należy też pamiętać o
warzywach i owocach

• II śniadanie:

• Powinien to być posiłek mniej obfity od pozostałych, ale jednocześnie

pełnowartościowy pod względem odżywczym, wskazane jest podanie
oprócz pieczywa i masła produkty z białkiem zwierzęcym, wskazane
jest też podanie napoju

• Drugie śniadanie najczęściej spożywane jest w pracy i najczęściej są

to kanapki z wędliną, serem, i innymi dodatkami.

Charakterystyka posiłków

• OBIAD:

• JEST UWAŻANY ZA NAJWAŻNIEJSZY POSIŁEK DNIA,

zazwyczaj jest posiłkiem gotowanym składającym się z
różnych produktów spożywczych o stosunkowo dużej
wartości energetycznej. Obiad powinien składać się z
produktów zawierających białko o wysokiej wartości
energetycznej (np., mięso, ryby, jaja)

• Na zakończenie obiadu można podać deser na słodko (np..

budyń galaretkę koktajl owocowy )

• Ziemniaki lub produkty zbożowe(np. kasze makarony)
• Warzywa w postaci gotowanej oraz surowej
• Przykładem takiego obiadu może byś zupa ogórkowa, a na

drugie danie rolada z kluskami śląskimi z surówką

Charakterystyka posiłków

• Podwieczorek:

• jest to posiłek który powinien zawierać 10-15%

dziennego zapotrzebowania energetycznego, powinien
być spożywany przez ludzi wykonujących prace ciężką i
bardzo ciężką, jednak w praktyce często jego miejsce
zajmuje późny obiad.

• Kolacja:

• Powinna być posiłkiem na ciepło, potrawy powinny

być łatwostrawne i niezbyt obfite, kolacje powinno
się spożywać na co najmniej godzinę przed snem.

• Przykładem takiej kolacji mogą być zapiekani z

makaronu, parówki lub naleśniki

ELEKTROLITY

Elektrolity są podstawowymi substancjami

życiowymi, które rozpuszczają się w wodzie i

przewodzą w organizmie elektryczność niezbędną

do regulowania czynności życiowych. Są to

naładowane jony, dodatnie kationy (sód, potas,

wapń i magnez) lub ujemne aniony (wodorowęglany,

jony chlorkowe, fosforowe, siarczany, kwasy

organiczne i składniki białkowe). Elektrolity

odpowiadają za rozprowadzanie wody w organizmie,

wchłanianie, dyfuzję, równowagę kwasowo-

zasadową i funkcjonowanie nerwów i mięśni.

Istnienie i równowaga elektrolitów decyduje o tym,

na ile sprawnie cały system naszego organizmu

wykonuje swoje skomplikowane życiowe funkcje.

Co powoduje niedobór płynów i elektrolitów

w organizmie?

Najważniejsze przyczyny to:

(1) poważne lub rozległe schorzenie występujące z

wysoką gorączką, wymiotami lub biegunką,

(2) długie okresy szczególnie upalnej pogody i

pocenie się,

(3) nadzwyczajnie wyczerpujące ćwiczenia fizyczne

lub praca oraz

(4) znaczne zmiany diety lub obniżone spożycie

płynów.

Organizm uwalnia duże ilości płynów przez skórę,

płuca i nerki, gdy występuje podniesiona

temperatura. To naturalna reakcja organizmu, taki

zawór bezpieczeństwa odciążający przegrzany

system. W tym procesie nie tylko wyczerpują się

normalne zapasy płynów, ale również zostaje

zachwiana równowaga elektrolitów i czynności

chemicznych organizmu.

SKUTKI

Skutki tych zaburzeń mogą mieć różne

nasilenie, mogą się zmieniać od

nieznacznych do poważnych, od drżenia do

konwulsji, od biegunki do zaparcia, od

znużenia do porażenia, od powolnego do

przyśpieszonego oddechu, od obniżonego

tętna do zatrzymania akcji serca. Jest mało

prawdopodobne, że przytrafi ci się coś

podobnego. Ale ważne jest to, że w

przypadku poważniejszych zaburzeń

poziomu elektrolitów lub równowagi płynów

w organizmie, przestajemy się dobrze czuć.

Możemy być rozleniwieni, zobojętniali,

możemy czuć mrowienie w palcach, lub po

prostu czuć się nieswojo.

Rozwiązanie polega na przyjmowaniu

zwiększonej ilości wody i jednocześnie

znacznie większej niż przeciętnie

ilości elektrolitów. Normalnie, stosując

rozsądną dietę dostarczamy

organizmowi odpowiednią ilość

płynów i elektrolitów potrzebnych do

zaspokojenia codziennego

zapotrzebowania energetycznego, ale

w przypadku poważniejszego wysiłku,

organizm będzie wymagał

zwiększonej podaży elektrolitów, żeby

zaspokoić zwiększone

zapotrzebowanie organizmu.

Problem stosowania

używek

Najczęściej stosowane używki w śród

mężczyzn ciężko pracujących to przede

wszystkim:

Kawa

Papierosy

Alkohol

Amfetamina

Marihuana

Substancję uważa się za odurzające nie tylko, gdy

po ich zażyciu zachodzą jakiekolwiek zmiany

świadomości. Wystarczy, aby zmieniały któreś z

normalnych parametrów życiowych np. ciśnienie

krwi czy nasze tętno - zmiany zachodzące po

kawie bądź papierosach. Związki zawarte w tych

rzeczach(odpowiednio kofeina i nikotyna)

stanowią silne czynniki uzależniające. Wie to

każdy, kto próbował rzucić palenia czy też

student po okresie sesji (kiedy to wypija się

bardzo duże ilości kawy). Papierosy uważane są

za jedną z najważniejszych przyczyn śmierci na

świecie, alkohol znajduje się tuż za nią.

Kawa

Ma działanie głownie pobudzające( pijemy ją

by rozbudzić nasz organizm przed

wyjściem do pracy bądź już podczas

godzin pracy). Regularne picie kawy w

niewielkich ilościach (2-3 filiżanki kawy)

przyczynia się do stałego lekkiego

nadciśnienia. Po dłuższym okresie czasu

prowadzić może to do wielu schorzeń na

tle owego nadciśnienia.

Przedawkowanie kawy, a właściwie,

substancji aktywnej w niej- koffeiny,

prowadzi do zatrzymania czynności serca.

Papierosy

• Działają rozluźniająco na organizm

człowieka przez co przyczyniają się
do większej tolerancji na stres

• Są świetną wymówką na dodatkową

przerwę w godzinach pracy

• Zapełniają czas
• Pozwalają nawiązać bliższy kontakt z

nowo poznanymi pracownikami

Istnieją bardzo przekonujące dowody na to,

że palenie papierosów przyczynia się do

występowania różnego rodzaju

nowotworów, jak rak płuc i gardła, a także

do chorób serca i naczyń krwionośnych,

kłopotów z płucami, jak na przykład

zapalenie oskrzeli i do wielu innych

dolegliwości. Wymienione choroby są

spowodowane głównie przez różne

szkodliwe związki chemiczne znajdujące

się w dymie papierosowym, jak substancje

smoliste i tlenek węgla.

Palenie papierosów będzie zawsze przeszkodą w

osiągnięciu ładnego wyglądu. Zęby pokryją się

kamieniem, palce będą żółte, a oddech nieświeży.

Najlepsze perfumy nie zabiją zapachu tytoniu.

Wchłanianie dymu tytoniowego zachodzi głównie w

układzie oddechowym, a także w przewodzie

pokarmowym jako rezultat połykania m.in. śliny.

Składniki dymu przenikają do krwiobiegu i są

rozprowadzane po całym organizmie. Zły wpływ dymu

tytoniowego obserwowany jest nie tylko w obrębie

jamy ustnej czy płuc, ale także we wszystkich innych

narządach, np. w pęcherzu moczowym, trzustce,

narządach rodnych itp. Wykazano również zaburzenia

funkcjonowania narządu wzroku, czy uszkodzenia

formującego się płodu.

Proponujemy zaprzestanie palenia gdyż od razu widać

jak bardzo źle ten nałóg wpływa na nasz organizm. W

przypadku braku silnej woli należy stosować

suplementacje dietą przeciwdziałającą toksynom

wchłanianym do organizmu. Dieta winna być bogata w

duże ilości wody( wypłukuje toksyny), witaminy A C E i

selen(mają one działanie antyoksydacyne).

Alkohol

Alkohol zajmuje szczególne miejsce wśród substancji

spożywanych przez człowieka. Wynika to z faktu, że bardzo

szybko - ze względu na niewielki rozmiar cząsteczek - jest

wchłaniany przez organizm, wywołując zmiany w

samopoczuciu i nastroju, przez większość konsumentów

odbierane jako przyjemne. Wchłanianie rozpoczyna się już w

jamie ustnej, jest kontynuowane w dalszych częściach

układu pokarmowego, zwłaszcza w jelitach. Stamtąd

przenika do krwi, a następnie do mózgu. Działanie alkoholu

na ośrodkowy układ nerwowy jest dwukierunkowe: wywołuje

on stopniowe uśpienie a także znieczulenie. Ponieważ

usypianie ośrodkowego układu nerwowego następuje

stopniowo, rozpoczynając się od ośrodków sprawujących

kontrolę, wprowadzenie początkowej dawki może wywołać

paradoksalnie ożywienie i pobudzenie. Później ujawnia się

pełna natura alkoholu prowadząca do uśpienia i

zatrzymywania kolejnych czynności mózgu, aż do stanu

utraty równowagi i koordynacji, śpiączki, a w końcu do

zatrzymania procesów niezbędnych do życia.

Poniższe zestawienie obrazuje rozwój zatrucia (upojenia

zwykłego) w zależności od poziomu alkoholu we krwi:

• 0,01-0,2 – poziom fizjologiczny alkoholu mogący istnieć w wyniku normalnych

przemian materii.

• 0,2-0,3 – stan wskazujący na spożycie alkoholu, poprawa samopoczucia, lekkie

rozluźnienie.

• 0,3-0,5 – zmniejszona samokontrola, lekkie upośledzenie koordynacji wzrokowo-

ruchowej, obniżenie krytycyzmu.

• 0,5-0,8 – uczucie odprężenia, ciepła; koordynacja procesów myślowych nie zawsze

jest dokładna, osoba może sprawiać wrażenie trzeźwej, natomiast może wystąpić

opóźnienie reakcji psychicznej na bodziec zewnętrzny.

• 0,8-0,9 – nieznaczne zakłócenia równowagi, mowy, widzenia i słyszenia; uczucie

euforii.

• 1,1-1,2 – utrzymanie koordynacji i równowagi coraz bardziej utrudnione, wyraźne

upośledzenie kontroli fizycznej i umysłowej.

• 1,4-1,5 – osoba sprawia wrażenie zadowolonej z powodu zmniejszenia hamulców

psychicznych; częsta gadatliwość, połączona ze zdradzaniem tajemnic; niewyraźna

mowa, zmącone widzenie, utarta sprawności motorycznych

• 2 – utrata kontroli motorycznej, potrzeba pomocy przy chodzeniu, ograniczenie

procesów myślowych.

• 3 – zawroty głowy i wymioty; zaburzenia równowagi ciała; upośledzenie koordynacji

ruchów złożonych.

• 4 – narastanie zaburzeń koordynacji wszystkich ruchów; mocne osłabienie

odbierania bodźców zewnętrznych; skłonności do głębokiego snu.

• 5 – całkowita utrata świadomości, głębokie omdlenie, zanik odruchów; wzmaga się

utrata ciepła; osłabienie akcji serca, możliwe porażenie układu oddechowego,

bardzo wysokie prawdopodobieństwo zgonu.

• 6-< - porażenie kompleksu oddechowo-krążeniowego; zgon.

Puszka piwa (330 gramów), lampka wina (125 gramów) i kieliszek wódki (20

gramów) za-wierają tę samą ilość alkoholu.

Ze względu na to, że alkohol traktowany jest przez

organizm jako trucizna, musi być usunięty w

pierwszej kolejności. Wobec tego rozkładanie

kwasów tłuszczowych zostaje zatrzymane. Poza

tym proces utleniania etanolu prowadzi do

powstania produktów ubocznych pod względem

budowy podobnych do kwasów tłuszczowych.

Dodatkowo alkohol zwiększa zapotrzebowanie

tkanek na tlen. W warunkach niedotlenienia

dochodzi tylko do częściowego spalania kwasów

tłuszczowych. Produktami tych reakcji są związki

o charakterze ketonów, które hamują głód.

Wszystko to składa się na zaistnienie korzystnych

warunków do powstania różnych zaburzeń

lipidowych, nadwagi czy otyłości.

Alkohol wpływa na:
* obniżenie poziomu glukozy we krwi;
* spadek pH krwi poprzez zwiększenie produkcji

kwasu mlekowego oraz związków ketonowych;

* zmniejszenie ilości kwasu moczowego w moczu;
* nasilenie procesów miażdżycowych (duża ilość

alkoholu zwiększa stężenie trójglicerydów i

cholesterolu we krwi, powoduje zwiększenie

krzepliwości krwi. To wszystko znacznie

przyspiesza tworzenie się płytek miażdżycowych

na ścianach tętnic);

* zakłócenia pracy serca (ryzyko zawału się

zwiększa)

Zaburzenia wchłaniania i niedobory

pokarmowe

Największe niedobory witaminowe

spowodowane alkoholem dotyczą wit. B1,

kwasu foliowego, witaminy A, niejasne jest

czy dotyczy to także wit. B6. U osób

uzależnionych obserwuje się często

hypokaliemię, majaczenie alkoholowe

nierzadko poprzedzone jest

hypomagnezemią, poziom jonów cynku

jest dość często obniżony. W cięższych

przypadkach uzależnienia obserwuje się

zaburzenia metabolizmu białek,

węglowodanów, (osłabienie glikogenazy),

lipidów i gospodarki wodnej i mineralnej

(m.in. osteoporoza).

Amfetamina

Substancja stymulująca na poziomie psychiki. Powoduje ona

długotrwały okres pobudzenia. W dawnych czasach amfetaminę

używano w medycynie m. in. do leczenia otyłości u osób chorobliwie

otyłych. Natomiast sportowcy przyjmowali ją jako substancję

dopingującą ("koks").

Działanie na fizjologię organizmu:

• Amfetamina ma silne działanie psychomotoryczne. Powoduję zanik

potrzeby spożywania pokarmów a nawet wręcz jadłowstręt oraz

uczucie suchości w obrębie jamy gębowej. Ponad to objawy typowe

dla substancji pobudzając tj. wzrost akcji serca i częstości oddechów

a co za tym idzie wyższe ciśnienie. Osoba po zażyciu amfetaminy ma

silnie rozszerzone źrenice i często oddaje mocz.

Odczucia towarzyszące zastosowaniu substancji:

• Przyjemne: lepsza koncentracja oraz możliwość utrzymania skupienia

przez dłuższy czas, wzrost motywacji a także sił do działania;

Dodatkowo pojawiają się takie odczucia jak wzrost pewności siebie,

stany euforyczne wraz z zanikiem jakichkolwiek lęków.

• Dyskomfortowe: wzrost poziomu agresji; większa drażliwość;

przewrażliwienie polegające na poczuciu ciągłej obecności jakiś

insektów na swojej skórze (formikacje); lekkie otumienie.

Marihuana

Substancja pozyskiwana z Cannabis sativa (odmiana konopi

indyjskich) o właściwościach psychoaktywnych, która znane jest

także pod nazwą haszysz. Narkotyk ten jest najczęstszy oraz

najłatwiej dostępny nie tylko w Polsce, ale i na świecie. Pewne kraje

zalegalizowały i pozwoliły na obrót marihuaną oraz produkty

zawierające jej wyciąg.

Działanie na fizjologię organizmu:

• Ich oddziaływanie może być różnorakie od pobudzającego, do

uspakajającego i wywołującego halucynacje.

Odczucia towarzyszące zastosowaniu substancji:

• Przyjemne: wyraźnie pogarsza się słuch, przytłumieniu ulegają

również inne zmysły. Wzrasta poziom zadowolenia oraz spokoju.

Traci się poczucie mijającego czasu, zdaję się on biec o wiele

wolniej. Kontakty seksualne zdają się być o wiele przyjemniejsze.

Dominuje ogólny optymizm oraz wzrost poczucia własnej wartości.

• Dyskomfortowe: większa podatność na sugestie, poczucie

zagubienia; pojawiają się nieracjonalne myśli; wzrasta napięcie,

gorzej zapamiętuję się informacje oraz problemy z koncentracją;

wzrost tętna, popadanie w apatie; mogą się pojawiać stany lękowe

oraz urojenia.

Od wielu lat używki są problemem w

pracy, niektóre są mniej szkodliwe,
inne bardziej, jednakże przyczyniają
się one do wielu zagrożeń,
bezpośrednio po przez działanie na
organizm bądź też przez
nieodpowiedzialne zachowanie po ich
spożyciu.

Zalecana jest prewencja zapobiegająca

sięganiu przez pracowników różnego
rodzaju „stymulantów”, po przez
uświadamianie o ich szkodliwym
wpływie.

Choroba zawodowa

Choroba spowodowana działaniem

czynników szkodliwych dla zdrowia

występujących w środowisku pracy lub

sposobem wykonywania pracy. Powstaje

wskutek stałego przebywania ciała w

niedogodnej pozycji, systematycznego

wykonywania forsownych czynności lub

regularnego przebywania w otoczeniu

zawierającym czynniki szkodliwe dla

zdrowia (hałas, nieodpowiednie

oświetlenie, zapylenie, promieniowanie,

związki chemiczne, zwiększone obciążenie

psychiczne i fizyczne itp.).

• Do chorób zawodowych zalicza się

m.in.:

• choroba mikrofalowa
• gorączka metaliczna
• ołowica
• pylica
• rozedma płuc
• zespół cieśni nadgarstka

Choroba mikrofalowa zwana też

chorobą telegrafistów to zmiany
patologiczne w ustroju ludzkim pod
wpływem pola
elektromagnetycznego.

Gorączka metaliczna (gorączka

odlewników) – ostry efekt toksyczny
oddziaływania par cynku
powstających podczas wytapiania,
odlewania cynku i jego stopów,
spawania lub cięcia stopów cynku.

Ołowica - zatrucie ołowiem

powodujące osłabienie, bezsenność,

brak łaknienia, zaburzenia widzenia i

uszkodzenia wewnętrznych narządów

ciała (wątroby oraz nerek).

Dodatkowo poprzez wiązanie się z

niektórymi enzymami mogą

uszkadzać krwinki czerwone, a także

komórki układu nerwowego.

Substancją wiążącą ołów (Pb) w

organizmie jest chelaton, dlatego też

stosuje się go w leczeniu ołowicy.

Pylica płuc – przewlekła choroba układu

oddechowego, wywołana długotrwałym
wdychaniem pyłów. Charakteryzuje się
występowaniem przewlekłego zapalenia
oskrzeli i postępowej rozedmy płuc, z
czasem dochodzi do powstania serca
płucnego i niewydolności krążenia. Dotyczy
ona grupy osób narażonych na wdychanie
różnych pyłów np. Pył węglowy powoduje
pylicę węglową. Długotrwałe narażenie
organizmu prowadzi do zmiany w obrębie
tkanki płucnej, czego konsekwencją jest
niewydolność oddechowa. Pylica jest
zaliczana do chorób zawodowych, mają z
nią problemy np. górnicy.

W zależności od zmian

anatomopatologicznych podzielono

pylice na kolagenowe i

niekolagenowe.

PYLICE KOLAGENOWE

* pylica krzemowa - powstająca w następstwie wdychania pyłu

krzemionki krystalicznej

* pylica azbestowa - charakteryzująca się śródmiąższowym

włóknieniem tkanki płucnej, często z odczynem opłucnowym

* pylica talkowa - cechująca się włóknieniem tkanki płucnej typu

śródmiąższowego a częściowo typu ogniskowego

* pylica aluminiowa - zmiany w płucach spowodowane są

wdychaniem pyłu drobno sproszkowanego glinu lub dymów

powstających przy prażeniu boksytów

Pylice wywołane pyłem mieszanym

* pylica górników kopalń węgla - choroba rozwija się w następstwie

wdychania pyłu kopalnianego

* zespół Caplana - reumatoidalna postać pylicy o nieznanym

mechanizmie powstania

* pylica spawaczy elektrycznych - rodzaj wdychanych dymów i

gazów zależy od rodzaju spawanego materiału i używanych

elektrod.

PYLICE NIEKOLAGENOWE

To choroby wywołane wdychaniem pyłów niezwłókniających np. pyłu

żelaza cyny i siarczanu baru.

Objawy Pylicy

* trudności w oddychaniu

* duszności

* kaszel

* stan podgorączkowy

* ból w klatce piersiowej

Rozedma płuc (łac. emphysema pulmonum)

— przewlekła choroba płuc, która
charakteryzuje się nieprawidłowym
powiększeniem przestrzeni powietrznych
położonych obwodowo od oskrzelików
końcowych i destrukcją ścianek tych
struktur. Skutkiem tego jest nadmierne
upowietrznienie płuc, przy zmniejszeniu
ilości pęcherzyków płucnych.

Najczęstszą przyczyną występowania

rozedmy płuc są czynniki środowiskowe:
palenie tytoniu i zanieczyszczenie
środowiska.

Zespół cieśni nadgarstka - stan

chorobowy powstały w wyniku
długotrwałego ucisku nerwu pośrodkowego
(łac. nervus medianus) biegnącego w
kanale nadgarstka.

Leczenie zachowawcze polega na

przyjmowaniu (co najmniej 2 miesiące)
witaminy B6, wykonywaniu iniekcji
kortykosteroidów w okolicę troczka
zginaczy oraz odciążenie dłoni i
fizykoterapię.

Atopowe zapalenie skóry (Inne

nazwy choroby- AZS; Świerzbiączka)

Atopowe zapalenie skóry pojawia się

często wraz z uczuleniem na pokarmy,
astmą czy katarem siennym. Jest to
przewlekłe i nawrotowe schorzenie,
rozwijające się na podłożu zaburzeń w
układzie immunologicznym, które
należy do grupy chorób atopowych.

Czynniki, które powodują

nadreaktywność skóry:

* środki drażniące i alergeny - podrażnienie

mechaniczne, mydła, rozpuszczalniki,

konserwanty, detergenty, wełna, wietrzny

klimat, nadmierne pocenie się,

* alergeny wziewne - roztocza kurzu

domowego (Dematophagoides

pteronyssinus), pleśnie, pyłki, sierść

zwierząt,

* drobnoustroje - Staphylococcus aureus,

drożdżaki, dermatofity z gatunku

Trichophyton,

* pokarmy - jajka, mleko, soja, orzechy,

ryby, skorupiaki, pszenica,

* inne - stres, czynniki psychiczne.

Pierwszym krokiem w leczeniu jest

wykluczenie z diety bądź z otoczenia
alergenu, który wywołuje AZS oraz
łagodzenie zmian skórnych.

Leczenie egzemy jest bardzo trudne.

Wymaga wykrycia czynników
powodujących wyprysk lub mu
sprzyjających, by zastosować odczulanie.
W przypadku niewykrycia czynnika
uczulającego stosuje się odczulanie
nieswoiste - środki odczulające ogólnie.
Leczenie miejscowe, stosowane na skórę,
przynosi jedynie bezpośrednią ulgę, nie
likwiduje jednak przyczyny.

Zalecenia żywieniowe w zależności od

rodzaju niebezpieczeństwa w pracy.

Praca jak wiadomo może być miejscem niebezpiecznym.

Omawiane w tym temacie profesje niosą za sobą wiele
chorób poczynając na zwyrodnieniach stawów oraz
przemęczeniach, kończąc na nowotworach. Przez
wiele lat starano się zapobiec różnym zmianom
chorobowym nabywanym w pracy, czas okazał jak
wielki spustoszenie w organizmie mogą one wywołać.
Od wielu lat tez starsi pracownicy przekazują swoja
wiedze młodszym, wiedze, dzięki której łatwiej im
zapobiec chorobie. Dietetycy zaś na bieżąco układają
prewencyjne jadłospisy, w oparciu o najnowsze wieści
z dziedziny medycyny i biochemii…

…Kolejny dzień…

• Kiedy pracownik, wykonujący swoje obowiązki silą

mięśni wchodzi na przerwę do stołówki, lub
kantyny jego metabolizm jest podwyższony. Jego
układ pokarmowy nie jest fizjologicznie
przygotowany na to ażeby przyjąć pokarm.
Powinien on poczekać ze 20 min na to żeby krew
poprzez naczynia oporowe znalazła się tam, gdzie
zaraz będzie potrzebna. Sprzyja to produkcji
enzymów trawiennych. Podczas jedzenia posiłku
konsument taki powinien dokładnie przeżywać
swój posiłek, nie popijając przy tym płynów…

Sjesta

• Po zjedzeniu posiłku najlepiej jest zrobić sobie krotka

przerwę, tym bardziej ze wartosć energetyczna posiłku
zjadanego przez osobę ciężko pracującą jest bardzo
duża. Nasze ciało musi mieć trochę czasu, ażeby w
spokoju mogło wstępnie zacząć trawić pokarm. Po
zjedzeniu stałych dań dopiero wtedy najlepiej jest popić
posiłek, ma to później korzystny wpływ na transport
poszczególnych składników odżywczych. Popijanie w
trakcie posiłku powoduje takie zjawisko, ze pokarm
zostaje szybko przekazany z żołądka do dwunastnicy, i
dlatego dalej jesteśmy głodni. Pyzatym.. .płyny
rozcieńczają enzymy trawienne upośledzając ich
działanie.

Praca jak wiemy w życiu człowieka jest codziennością.

Przeciętny tygodniowy czas pracy wynosi ok. 50 godzin
tygodniowo. Każdego dnia , pracownik ma ok. 45 min
przerwy, w tym jedna ok. 30min, a druga-krótsza kwadrans.

Często jest ona monotonna, szczególnie w tej grupie osób.

Należy chronić organizm przed nadmiernym zmęczeniem, nie
narażać pojedynczych partii mięsni na największy wysiłek ,
stosować się do metod zapobiegających nadwyrężeniom i
przemęczeniu mięsni. Zmęczenie jest spowodowane
spadkiem stężenia ATP, rozpadem fosfokretyny i wzrostem
zakwaszenia tkanki. Skurczowi mięśnia towarzyszy
wydzielanie ciepła. Przy wolnej i umiarkowanej pracy serca
naczynia krwionośne ulegają wówczas rozszerzeniu. Przy
szybkiej pracy (silnym skurczu) naczynia ulegają zwężeniu i
przez to dochodzi do szybkiego spadku ukrwienia mięśnia
oraz obniżenia stężenia tlenu.

Jeżeli dojdzie do nadmiernej utraty wody(szczególnie w okresie

letnim) należy jak najszybciej uzupelnic niedobory siegaja po
wody mineralne.

A pierwsze śniadanie…?

• Jak wykazują badania krajowe przeprowadzanych w różnych miejscach

pracy ok. 50% osób przychodzi rano bez zjedzonego śniadania.
Powoduje to nadmierny spadek glukozy we krwi, a w konsekwencji
obniżoną sprawność psychofizyczną.

Oś czasu

Wydajność
pracy
mięśniowej
(%)

posiłek

Zależność między wydajnością pracy mięśniowej i

steżeniem glukozy we krwi w przypadku niespożywania

śniadań(wg: Haggarda i Greenwooda)

Stężenie
glukozy we
krwi(mg%)

Oś czasu

Przyczyny i skutki zaburzeń trawienia

(na tle braku czasu i czynników

stresogennych)

1. Przyczyny złego trawienia i

wchłaniania:

Ciężka fizyczna praca, brak czasu na

krótka chociaż sjestę

Stres
Niedostateczne rozdrobnienie pokarmów
Palenie papierosów
Zbyt mała podaż błonnika
Zbyt małą ilość płynów

2. Skutki zaburzeń trawienia i wchłaniania

Zaburzenia wchłaniania, prowadzącego do

niedoborów pokarmowych

Nowotwory układu pokarmowego
Zmiany alergiczne
Niedostateczna synteza witamin
Biegunki i zaparcia
Nieprawidłowe funkcjonowanie wpustu żołądka

(LES - ang. Lower Esophageal Sphincter) rozluźnia
się w sposób nieprawidłowy, powodując zarzucanie
treści żołądkowej do przełyku, czyli zgagę.

Suplementacja

Citrosept jest suplementem diety, zawierającym płynny koncentrat z pestek,

miąższu i białych części grejpfruta. Kurację zaczynamy od małych dawek
ok. 5 kropli na szklankę płynu dziennie, stopniowo zwiększając ilość kropli.
Citrosept początkowo może spowodować pogorszenie samopoczucia i
objawy grypopodobne - są to jednak prawidłowe objawy, świadczące o tym,
że organizm zaczyna oczyszczać się z toksyn. W takim wypadku nie należy
przerywać kuracji.Ekstrakt z pestek grejpfruta ma lekkie działanie
ściągające i wysuszające (na skórę i błony śluzowe), więc gdy kuracja trwa
dłużej należy przyjmować większe ilości płynów i tłuszczów roślinnych
takich jak oleje, oliwa z oliwek, itp.

Denoxinal To preparat złożony z wyciągów czterech ziół i glonu

jednokomórkowego Chlorella pyrenoidosa. W swoim składzie ma czosnek
(podnosi odporność organizmu), witaminę C i pektynę (wiąże metale
ciężkie i usuwa je z organizmu). Ponadto znajduje się w nim: łopian większy
o właściwościach przeciwzapalnych, szkarłak amerykański wzmacniający
mięśnie jelita grubego, mniszek lekarski odtruwający, przeciwutleniający,
żółciopędny. Ekstrakt z ostropestu plamistego zawiera sylibinę, która ma
właściwości odtruwające i regenerujące wątrobę. Przyjmujemy jedną
tabletkę dziennie podczas posiłku.

Spirulina to zielononiebieska alga, której właściwości doceniali już

Aztekowie i mieszkańcy Afryki. Spirulina jest bogata w
pełnowartościowe białko, jest też naturalnym źródłem łatwo
przyswajalnego żelaza, magnezu, selenu, potasu, witamin z grupy
B i innych mikro- i makroelementów. Barwniki zawarte w tej aldze -
chlorofil i fitocyjanina - wspomagają procesy trawienne,
metaboliczne oraz oczy szczające organizm. Dawkowanie: 3 razy
dziennie jedna, lub dwie kapsułki podczas posiłku.

Często stosowane są tez suplementy witaminowe które maja

działanie antyoksydacyjne. Sa to przede wszystkim preparaty
zawierające witaminy A, C, E, oraz selen. Wspomagają one
komórki przed szkodliwym działaniem tlenu singletowego. Ich
spożywanie nie jest jednak w 100% pomocne, w porównaniu z
owocami czy warzywami, ponieważ wchłanialność ich nie jest
duża, a poza tym nie mają smaku i zapachu co jest
najprzyjemniejsze.

W pracach bardzo ciężkich organizm często jest narażony na

zwyrodnienia stawów, lekarze zalecają wtedy preparaty
kolagenowo-glukozaminowe, kt óre odbudowują chory narząd i
chronią go. Takie preparaty często są z domieszka witaminy C,
która bierze udział w syntezie kolagenu.

Odtrutki nieswoiste

Węgiel leczniczy (węgiel aktywowany) jest ogólną odtrutką o

najszerszym zastosowaniu w zatruciach doustnych. Odznacza
się dużą siłą adsorpcyjną i jest zupełnie obojętny dla organizmu.
Szczególnie wskazany jest w zatruciach alkaloidami, grzybami,
barbituranami, salicylanami, chininą. Dawka 20-30g (2-4 łyżki
stołowe węgla w 200-400ml wody).

Białko jaj kurzych tworzy związki nierozpuszczalne z metalami

ciężkimi oraz działa zobojętniająco i osłaniająco w zatruciach
kwasami, zasadami. Stosuje się białko z 3-4 jaj na 0.5 l wody.

Mleko odtłuszczone ma podobne zastosowanie jak białko jaj

kurzych. Ponadto zawarte w nim sole wapnia wiążą takie
trucizny, jak kwas szczawiowy i fluorki. Jest ono
przeciwwskazane w zatruciach substancjami rozpuszczalnymi w
tłuszczach. Praktycznie więc mleko należy stosować tylko w
zatruciach substancjami żrącymi. Dzięki zawartości cynku,
białka i witaminy A mleko wzmacnia system immunologiczny
człowieka.

 Mąka (skrobia) zbożowa, kukurydziana, ryżowa,

ziemniaczana w zawiesinie wodnej stosowana jest w
zatruciu jodem (jodyną), a także innymi
substancjami żrącymi

Jabłka i owoce z tego gatunku mają ze wszystkich

owoców największe działanie przeciwnowotworowe,
zawarte w nich pektyny wiążą metale ciężkie
wchłonione przez nasz organizm, oraz zmniejszają
przyswajanie cholesterolu.

Innymi sposobami na szybkie odtrucie organizmu

są:

• Siemię lniane
• Głodówki(zbyt drastyczne powodują wrzody)
• Kuracja przetartymi sokami