EWOLUCJA SEKTORA MŚP W

LATACH 2003-2011

PLAN PREZENTACJI

1.

Przedsiębiorczość – definicje

2.

Definicja Sektora MŚP

3.

Liczba MŚP w latach 2003-2011

4.

Główne sektory, w których działają MŚP

5.

Zatrudnienie w sektorze MŚP

6.

Przychody i koszty w sektorze MŚP

7.

Rentowność w sektorze MŚP

8.

Import i eksport w sektorze MŚP

9.

Nakłady inwestycyjne w sektorze MŚP

10.

MŚP na tle UE

11.

MŚP według form prawnych działalności

12.

Wnioski

13.

Bibliografia

DEFINICJE PRZEDSIĘBIORCZOŚCI



Przedsiębiorczość

jest

to

umiejętność

znajdowania

korzyści

w

obcowaniu

z

niepewnością i ryzykiem.



Przedsiębiorczość to proces tworzenia czegoś
nowego i wartościowego, który związany jest z
podejmowaniem

ryzyka

finansowego,

zawodowego, psychologicznego i społecznego.



Przedsiębiorczość

to

zdolność

do

kreowania

i

zaspokajania swoich i cudzych potrzeb, cecha ludzkiego
charakteru.



Przedsiębiorczość jest umiejętnością dostrzeżenia i
wykorzystania

nowych

możliwości produkcyjnych,

usługowych, organizacyjnych, dających szanse na
relatywnie duże korzyści w warunkach braku pewności
co do sukcesu całego przedsięwzięcia.

DEFINICJE PRZEDSIĘBIORCZOŚCI

C. D.



Przedsiębiorczość jest ideą, która ma
doprowadzić

do

istotnych

zmian

w

działalności gospodarki. Jest to kierunek
myślenia

przyjęty

w

rozwiązywaniu

problemów

przede

wszystkim

ekonomicznych, przyznający ludziom prawo
do tworzenia i przekształcania gospodarki, w
której nie są jedynie biernymi wykonawcami,
ale inicjatorami działań.



Zaprezentowane powyżej definicje zwracają
uwagę

na

złożoność

zagadnienia

przedsiębiorczości.

DEFINICJA SEKTORA MŚP

Definicja małego i średniego przedsiębiorstwa (MŚP)
weszła w życie 1 stycznia 2005 r., na mocy
rozporządzenia Komisji (WE) nr 70/2001 (Dz. Urz. UE L
10 z 13.01.2001, s. 33) zmienionego przez
rozporządzenie 364/2004 (Dz. Urz. UE L 63 z
28.02.2004). W dniu 6 sierpnia 2008 roku zostało
wydane rozporządzenie Komisji (WE) nr 800/2008
uznające niektóre rodzaje pomocy za zgodne ze
wspólnym rynkiem w zastosowaniu art. 87 i 88
Traktatu (Dz. Urz. UE L 214 z 9.08.2008, str. 3), które
stosuje się w przypadku udzielania MŚP pomocy
publicznej. Definicja MŚP ma zastosowanie do
wszystkich polityk, programów i działań, jakie KE
realizuje wobec małych i średnich przedsiębiorstw
(MSP).

DEFINICJA SEKTORA MŚP

Zgodnie z art. 1 załącznika I do Rozporządzenia Komisji (WE) nr
800/2008 z dnia 6 sierpnia 2008 r. uznające niektóre rodzaje
pomocy za zgodne ze wspólnym rynkiem w zastosowaniu art. 87
i 88 Traktatu (ogólne rozporządzenie w sprawie wyłączeń
blokowych) (Dz. Urz. UE L 214 z 9.08.2008, str. 3) wyodrębnia się
następujące kategorie przedsiębiorstw:



średnie przedsiębiorstwo:



zatrudnia mniej niż 250 pracowników oraz



jego roczny obrót nie przekracza 50 milionów euro lub roczna suma
bilansowa nie przekracza 43 milionów euro;



małe przedsiębiorstwo:



zatrudnia mniej niż 50 pracowników oraz



jego roczny obrót nie przekracza 10 milionów euro lub roczna suma
bilansowa nie przekracza 10 milionów euro;



mikroprzedsiębiorstwo:



zatrudnia mniej niż 10 pracowników oraz



jego roczny obrót nie przekracza 2 milionów euro lub roczna suma
bilansowa nie przekracza 2 milionów euro.

LICZBA MŚP (2003-2013) WG REGON

INTERPRETACJA LICZBY MŚP



Na wykresie widać relatywnie stałą, zazwyczaj wzrostową,

sytuację dotyczącą liczby małych i średnich przedsiębiorstw w

Polsce w latach 2003-2013. Liczba ta waha się od 3 580 000

w roku 2003 do 4 020 000 w roku 2013.



Jeszcze bardziej stałą wartością jest odsetek MŚP w ogólnej

liczbie przedsiębiorstw w Polsce i od kilkunastu lat nie spada on

poniżej wartości 99,8% (wg danych REGON). Ilość dużych

przedsiębiorstw zazwyczaj oscyluje w granicach 5 tys.



Dane te pokazują jak istotna jest rola sektora MŚP, który często

jest niedoceniany przez obywateli. Często spotykane są opinie iż

to wielkie przedsiębiorstwa rządzą rynkiem, co jest całkowicie

sprzeczne z zaprezentowanymi danymi.

LICZBA MŚP W LATACH 2003-

2009

LICZBA PRZEDSIĘBIORSTW AKTYWNYCH

ZMIANY LICZEBNOŚCI FIRM MŚP (2003-2010)

W Polsce w 2010 r. działało około 1,7 mln firm. W porównaniu z
2009 rokiem nastąpił wzrost liczby firm o 3,2%. Zdecydowana
większość z nich – 99,8% – to małe i średnie przedsiębiorstwa.

GŁÓWNE SEKTORY, W KTÓRYCH DZIAŁAJĄ MŚP



Uwaga! Dane na 2010 rok.

INTERPRETACJA SEKTORÓW DZIAŁALNOŚCI



Według Komisji Europejskiej blisko trzy czwarte MSP
w Polsce prowadzi działalność gospodarczą w handlu
(37,0%; 30,2% w UE) i usługach (36,1%; 44,6% w
UE), a co siódme – w budownictwie (15,4%; 15,5% w
UE) i co dziesiąte – w przemyśle (11,6%; 9,6% w UE).



W porównaniu ze średnią dla krajów UE Polskę
charakteryzuje zatem znacznie większa liczba
przedsiębiorstw handlowych i niższa usługowych.
Jednak stopniowo zmienia się struktura branżowa
polskich przedsiębiorstw (wzrasta liczba firm
usługowych, co upodabnia nas do struktury unijnej).
Nieznacznie większy niż w UE jest natomiast odsetek
firm w Polsce działających w przemyśle (o 2 p.p.)
(wykres 2.9).

ZATRUDNIENIE W SEKTORZE MŚP

ZATRUDNIENIE W SEKTORZE MŚP

INTERPRETACJA ZATRUDNIENIA W SEKTORZE

MŚP



Sytuacją analogiczną zarówno do wzrostu dochodów sektora

małych i średnich przedsiębiorstw jest wzrost poziomu

zatrudnienia w tych przedsiębiorstwach. Wraz z zwiększającymi

się przychodami, które są bezpośrednio powiązane ze

zwiększeniem sprzedaży oraz produkcji, zwiększa się

zatrudnienie.



Odnosząc kwestie wzrostu zatrudnienia w sektorze MŚP do

relatywnie stabilnej ilości firm w tym sektorze można

wyciągnąć wnioski że nie tyle powstają nowe firmy w tym

sektorze, co zwiększa się ilość osób zatrudnionych w

pojedynczym przedsiębiorstwie.

DYNAMIKA ZMIAN PRZYCHODÓW I

KOSZTÓW MŚP

INTERPRETACJA – PRZYCHODÓW I KOSZTÓW



Wykres pokazuje ciągły wzrost przychodów przedsiębiorstw z

badanego sektora. Naturalnym następstwem takiej sytuacji jest

również wzrost wydatków ponoszonych przez małe i średnie

przedsiębiorstwa.



Wyjątkiem pozostają lata 2007-2009 gdzie sektor notuje

drobny spadek do lat poprzednich (kryzys na przełomie

2008/2009), mimo to sektor MŚP zanotował w tych latach

bilans dodatni na poziomie powyżej 140 mld złotych



Wzrost wyniku finansowego sektora MŚP w sposób niemal

ciągły w jasny sposób obrazuje umacnianie się tej części

gospodarki w jej całości

RENTOWNOŚĆ W SEKTORZE MŚP (2003-2010)

WG PARP

IMPORT I EKSPORT W SEKTORZE

MŚP

Główne sekcje eksportu sektora MSP to:
przetwórstwo przemysłowe oraz handel i naprawy.

IMPORT I EKSPORT W SEKTORZE MŚP (1994-2004)

IMPORT I EKSPORT W SEKTORZE
MŚP

NAKŁADY INWESTYCYJNE –

ŹRÓDŁA FINANSOWANIA

NAKŁADY INWESTYCYJNE

SEKTORA MŚP (LATA 2003-2010)

INTERPRETACJA NAKŁADÓW

INWESTYCYJNYCH SEKTORA MŚP



Jasno widoczny zarówno na wykresie wzrost nakładów na

inwestycje pokazuje chęć przedsiębiorstw do ciągłego

rozwoju. Taka sytuacja ukazuje, iż inwestycje i rozwój są

nie tylko domeną wielkich międzynarodowych korporacji

ale również małych firm często działających tylko na rynku

lokalnym ale posiadających wielkie ambicje.



Wzrost nakładów inwestycyjnych powiązany jest również z

coraz to liczniejszymi możliwościami pozyskiwania

środków na inwestycje zarówno z Unii Europejskiej jak i od

podmiotów lokalnych,

DYNAMIKA NAKŁADÓW INWESTYCYJNYCH

PODSUMOWANIE NAKŁADÓW INWESTYCYJNYCH

UDZIAŁ SEKTORA MŚP W TWORZENIU PKB



W świetle danych GUS działające w Polsce przedsiębiorstwa
generują blisko trzy czwarte polskiego produktu krajowego brutto
(PKB). Wynik na poziomie 71,6% w 2010 r., szczególnie po latach
2006–2009 powolnego, ale nieprzerwanego wzrostu to pierwszy
dosyć wyraźny spadek (o 0,7 p.p. do 2009 r.). W strukturze udziału
przedsiębiorstw w PKB MSP generują co drugą złotówkę (47,6%), w
tym najmniejsze firmy blisko co trzecią (29,6%). Udział średnich
podmiotów jest trzy razy mniejszy (10,4%) niż mikrofirm, a małych
– prawie cztery razy (7,7%).

POLSKIE MŚP NA TLE UE



Wartość dodana brutto - pozostaje w dyspozycji
przedsiębiorstwa po odjęciu kosztów związanych z
zatrudnieniem i podatków związanych z produkcją,
a powiększona o otrzymane dotacje.

INTERPRETACJA DANYCH

EUROSTATU

Według

danych

Eurostatu

udział

sektora

przedsiębiorstw w PKB w Polsce (48% w 2009 r.) jest na
poziomie zbliżonym do przeciętnej w krajach Unii
Europejskiej

(46,8%),

co

jest

wynikiem

niezadowalającym z punktu widzenia stopnia rozwoju
polskiej gospodarki oraz jej potrzeb i możliwości
rozwojowych. Sektor przedsiębiorstw jest głównym
motorem rozwoju gospodarki. Tymczasem wartość
dodana generowana przez przeciętne przedsiębiorstwo
lub pracownika sektora przedsiębiorstw pozostaje na
jednym z najniższych poziomów w UE. Pomimo tego
udział nadwyżki operacyjnej brutto w wartości dodanej
przedsiębiorstw jest w Polsce najwyższy spośród 23
analizowanych krajów europejskich.

POLSKIE MŚP NA TLE UE C.D.

Źródło: dane według PARP na 2012 r.

POLSKIE MŚP NA TLE UE C.D.

POLSKIE MŚP NA TLE UE

DYNAMIKA ROZWOJU PRZEDSIĘBIORSTW W POLSCE I UE

INTERPRETACJA DYNAMIKI ROZWOJU

PRZEDSIĘBIORSTW W POLSCE I UE



Analiza dynamiki liczby firm z sektora MSP w Polsce w latach 2005–
2013 pokazuje, że w latach 2006–2008 miał miejsce wzrost tego
wskaźnika (średniorocznie o 2,9%). Okres ten pokrywa się z okresem
wyraźnej poprawy koniunktury w polskiej gospodarce. W roku 2009
nastąpił 7,2% spadek liczby MSP i zgodnie z szacunkami
przygotowanymi na potrzeby Komisji Europejskiej nieznaczny trend
spadkowy ich liczby będzie się utrzymywał w kolejnych latach (o 0,2%
w latach 2011–2013).



Dla porównania, w krajach UE-27, podobnie jak w przypadku Polski,
największy wzrost liczby firm odnotowano w okresie 2006–2007
(średnio o 3,2%). W latach 2008–2009 nastąpił niewielki spadek liczby
firm (o 0,6%). Podobnie jak w przypadku Polski było to wywołane
skutkami spowolnienia światowej gospodarki. Szacunki KE na lata
2010–2013 pokazują względną stabilizację całkowitej liczby firm UE-27
na poziomie około 20,7 mln (z niewielkimi rocznymi wahaniami).
Analiza danych dotyczących liczby polskich przedsiębiorstw według ich
wielkości41 pokazuje wyraźnie spadek dynamiki wzrostu liczby
mikrofirm począwszy od roku 2009 oraz wzrost liczby firm dużych w
całym analizowanym okresie, co może świadczyć o tym, że struktura
polskich przedsiębiorstw upodabnia się do unijnej.

WSKAŹNIK PRZEDSIĘBIORCZOŚCI W PL I UE

MŚP WEDŁUG FORM PRAWNYCH DZIAŁALNOŚCI

MŚP WG FORM PRAWNYCH DZIAŁALNOŚCI C.D.

MŚP WG FORM PRAWNYCH DZIAŁALNOŚCI C.D.

MŚP WEDŁUG FORM PRAWNYCH DZIAŁALNOŚCI C.D.

BARIERY PRZEDSIĘBIORCZOŚCI W SEKTORZE MŚP



Z badań World Economic Forum pt. The Global
Competitiveness Report 2011–2012 wynika, że
największą

barierą

dla

rozwoju

przedsiębiorczości w Polsce są:



regulacje podatkowe (20,7% wskazań),



nieefektywna biurokracja rządowa (13,6%),



restrykcyjne regulacje dotyczące rynku pracy
(13,4%),



wysokość stawek podatkowych (13,0%),



zła infrastruktura (10,4%)



oraz

utrudniony

dostęp

do

zewnętrznego

finansowania (9,4%).

WNIOSKI



Polacy są przedsiębiorczym narodem, o
czym

świadczy

m.

in.

liczba

funkcjonujących mikro-przedsiębiorstw.



Sektor MŚP cały czas się rozwija i na przełomie
lat 2003-2010 wykazuje tendencję wzrostową w
ramach działalności gospodarczej i wielkości
inwestycji.



UE ma duże znaczenie jako „inkubator
przedsiębiorczości” dla sektora MŚP (środki UE
coraz częściej wykorzystywane są w formie
nakładów

inwestycyjnych

przez

przedsiębiorców).

WNIOSKI C. D.



Kryzys gospodarczy na przełomie 2008 i 2009 roku
spowodował

spadki

poszczególnych

wskaźników

wydajnościowych jak i charakteryzujących sektor MŚP. Kryzys
odzwierciedlają także dane dot. rynku pracy.



Po dynamicznym wzroście na przestrzeni lat 2003–2008
działalność inwestycyjna sektora przedsiębiorstw w Polsce w
2010 r. nadal odczuwała skutki pogorszenia się sytuacji
gospodarczej z 2009 r.



Polskie przedsiębiorstwa wykazują niższy poziom rozwoju w
porównaniu z innymi krajami Europy. Wskazuje na to
relatywnie niski poziom liczby pracujących (oraz zatrudnienia),
produktywności wyrażony wartością dodaną brutto na
pracującego lub przedsiębiorstwo, a także skalą działalności –
średnie obroty czy ograniczona obecność na rynkach
zagranicznych. Natomiast w długim terminie polskie
przedsiębiorstwa rozwijają się nieco szybciej niż przeciętne
podmioty w UE i wyraźnie szybciej niż ich partnerzy z Europy
Zachodniej.

BIBLIOGRAFIA

W prezentacji wykorzystano raporty z

następujących instytucji:



PARP (www.parp.gov.pl)



GUS (www.stat.gov.pl)



Eurostat (ec.europa.eu/eurostat)



Portale biznesowe