Projekt technologii azotowania
stali charakteryzującej się
wysoką wytrzymałością w
podwyższonych temperaturach.
Piotr Babiarz
Mateusz Bryła
Inżynieria Materiałowa
Rok III
Azotowanie:
Polega na nasycaniu warstwy
powierzchniowej stali azotem podczas
wygrzewania obrabianego przedmiotu
przez określony czas w ośrodku
zawierającym wolne atomy azotu.
Operacja ta jest wykonywana w
temperaturze niższej od Ac1.
Proces azotowania stali
powoduje wzrost następujących
właściwości:
odporność na ścieranie
wytrzymałość na rozciąganie
twardość
właściwości antykorozyjne
(nierdzewność)
Rodzaje azotowania:
W proszkach,
Jonowe,
W złożach fluidalnych,
Gazowe.
Azotowanie może być:
krótkookresowe, gdy czas jego trwania
wynosi od kilkunastu minut do kilku
godzin,
długookresowe, gdy wynosi kilkadziesiąt
godzin. Przy stałej temperaturze
azotowania struktura warstw wierzchnich
obrabianej stali zależy od czasu tej
operacji.
Stale do azotowania
Azotuje się zwykle stale o średniej zawartości węgla (ok. 0,4%C).
Dodawane są również korzystne dodatki stopowe: Al, Cr, Mo, W, V.
- AlN – duża wytrzymałość i trwałość do 1000 °C,
-CrN – mniejsza trwałość i rozpad w niższej temperaturze (około 800 °C ),
- Mo – zmniejszenie kruchości odpuszczania,
- W,V – zwiększenie twardości poprzez rozdrobnienie ziarna.
Azotuje się również niektóre stale narzędziowe: stale do pracy na gorąco,
stale szybkotnące, odporne na korozję: martenzytyczne, austenityczne i
utwardzane wydzieleniowo.
Interesujące nas fazy:
Faza ε jest krucha, wiec jej występowanie
jest niepożądane w przypadku azotowania
utwardzającego natomiast pożyteczna w
przypadku azotowania antykorozyjnego,
gdyż jest odporna korozyjnie.
Faza ε + γ’ ma dużą twardość i jest
odporna na ścieranie.
Dobór materiału
Dobieramy stal 38HMJ
Skuteczność azotowania stali 38HMJ jest bardzo wysoka
zarówno pod względem utwardzenia powierzchniowego
>1000HV jak i głębokości azotowania– od kilku setnych do
kilku dziesiętnych milimetra, w zależności od czasu
azotowania.
Wyroby wykonane z tej stali - po azotowaniu uzyskują b.
dobrą odporność na ścieranie, przy niskim współczynniku
tarcia współpracujących powierzchni. Mogą one pracować w
podwyższonej temperaturze, nie przekraczającej temp.
azotowania < 500°C.
Bibliografia
L.A. Dobrzański „Podstawy nauki o materiałach”.
Wyd. Naukowo-Techniczne. Styczeń 2003.
http://zis.wip.pw.edu.pl/dydaktyka/pomoce/cwiczeni
e_7.pdf
(19.10.2014)
K. Przybyłowicz „ Metaloznawstwo”. Wyd. Naukowo-
Techniczne. Warszawa 1999.
http://www.ekspresstal.com.pl/?stal-do-azotowani
a-38hmj-33h3mf,49
(19.10.2014)
E.Tasak „Obróbka ubytkowa i spajanie”. Uczelniane
wydawnictwa naukowo- dydaktyczne. Kraków
2001.