Antybiotyki

Lek.Med Krzysztof Marosz

Lek.Med. Magdalena Michalska

Aminoglikozydy



Antybiotyki bakteriobójcze



Wiążą się nieodwracalnie z podjednostką 30s

rybosomów bakterii oraz uszkadzają błonę
komórkową



Źle wchłaniają się z przewodu pokarmowego



Wykazują dużą toksyczność i powinny być

stosowane tylko w ciężkich infekcjach lub
zakażeniach niewrażliwych na inne antybiotyki

Aminoglikozydy



I generacja – Streptomycyna, Kanamycyna,

Neomycyna



II generacja – Gentamycyna, Tobramycyna,

Amikacyna, Netylmycyna



efekt poantybiotykowy – możliwość stosowania

raz na dobę – ograniczanie występowania działań
niepożądanych



Spektrum:



duża aktywność w stosunku do Enterobacteriaceae,
Pseudomonas, Neisseria, Haemophilus;



M. tuberculosis (streptomycyna, kanamycyna);



działają na gronkowce, nie działają na paciorkowce;



nie działają na beztlenowce.

Aminoglikozydy



Wskazania:



Posocznica i zakażenia mieszane



Ciężkie ZUM, zakażenia ukł.
Pokarmowego,oddechowego skóry, kości, tkanek
miękkich, opon m-rdz



Działania niepożądane:



Reakcje alergiczne



Nefrotoksyczność



Ototoksyczność (nawet u 25% pacjentów)



Neurotoksyczność



Reakcje dyspeptyczne

Aminoglikozydy przeciwskazania



Nadwrażliwość na aminoglikozydy



Ostra niewydolność nerek



Ostra niewydolność wątroby



Znaczne upośledzenie słuchu



ciąża

Antybiotyki
Polipeptydowe



Polimyksyna B, Polimyksyna E (kolistyna)



Uszkadzają błonę komórkową bakterii



spektrum – bakterie Gram -



bardzo toksyczne – bardzo rzadko stosowane



nie wchłaniają się z przewodu pokarmowego; po

podaniu doustnym działają miejscowo w jelitach



zastosowanie: zakażenia przewodu

pokarmowego oporne na inne antybiotyki;
pozajelitowo w ciężkich zakażeniach układu
moczowego

Chinolony



Hamowanie syntezy białek



I generacja (niefluorowane): kwas

nalidyksowy, kwas pipemidynowy



obecnie rzadko stosowana, duża oporność

wśród bakterii



Stosowane wyłącznie w ZUM

Chinolony



II generacja (fluorowane) – ofloksacyna,

norfloksacyna, pefloksacyna, ciprofloksacyna,
lewomefloksacyna



Stosowane w zakażeniach ogólnych oraz ZUM,

dróg żółciowych, skóry, tkanek miękkich



dobra penetracja do tkanek



Działanie niepożądane



Objawy dyspeptyczne



Pobudzenie, bezsenność, euforia, drgawki



Objawy alergiczne



Hamowanie wzrostu chrząstki stawowej

Antybiotyki
bakteriostatyczne



Makrolidy



Linkozamidy



Tetracykliny



Chloramfenikol



Ryfamycyny

Makrolidy



Działanie bakteriostatyczne poprzez

hamowanie syntezy białek



Erytromycyna, klarytromycyna,

azytromycyna, roksytromycyna, spiramycyna



Wąskie spektrum działania:



Bakterie Gram +



Niektóre Gram – (niewrażliwe na

Enterobacteriaceae)



Bakterie atypowe: Corynebacterium

dipshteriea, Mycoplasma pneumoniae,
Legionella, Chlamydia trachomatis

Makrolidy



Oporność krzyżowa drobnoustrojów (MLSB)



Wskazania:



Zakażenia ukł. oddechowego, ucha, układu

pokarmowego i dróg żółciowych, rzeżączka,
kiła, zakażenia skóry



Mogą zastępować penicyliny w przypadku

uczuleń lub oporności



Mało toksyczne



Objawy dyspeptyczne



Odczyny skórne

Linkozamidy



Dziłanie bakteriostatyczne poprzez

hamowanie syntezy białek



Linkomycyna, Klindamycyna



Spektrum



Bakterie gram +



Beztlenowce i bakterie atypowe



Wskazanie takie jak do makrolidów



Bardzo dobrze wchłaniają się z przewodu

pokarmowego oraz penetrują do tkanek

Linkozamidy



Działania niepożądane



Objawy dyspeptyczne



Odczyny alergiczne



Rzekomobłoniaste zapalenie jelit



Zapalenie żył



Przeciwwskazania:



Nadwrażliwość



Niewydolność nerek i wątroby



ciąża

Tetracykliny



Działanie bakteriostatyczne poprzez

hamowanie syntezy białek



Bardzo szerokie spektrum działania



Tetracyklina, Doksycyklina, Minocyklina



Wskazania:



Zakażenia wywołane przez bakterie atypowe



ZUM, zakażenie ukł. Pokarmowego, zapalenie

płuc



Miejscowo na trądzik

Tetracykliny



Działania niepożądane



Objawy dyspeptyczne



Uszkodzenie wątroby



Uszkodzenie nerek



Przeciwwskazania:



Ciąża i karmienie piersią



Dzieci do 12 roku życia (przebarwienia i

uszkodzienia kości i zębów)



Niewydolność nerek i wątroby

Chloramfenikol



Działanie bakteriostatyczne poprzez

hamowanie syntezy białek



Szerokie spektrum działania:



Gram +



Gram - i beztlenowce



Bakterie atypowe



Obecnie bardzo rzadko stosowany ze względu

na toksyczność wobec szpiku, tylko w
przypadku ciężkich zakażeń opornych na inne
antybiotyki

Chloramfenikol



Działania niepożądane



Niedokrwistość aplastyczna



Reakcje alergiczne



Syndrom szarego
dziecka(sinica,duszność,wymioty,hipotermia,wstrzą
s)



Przeciwwskazania



Niewydolność wątroby



Ciąża



Nieprawny układ krwiotwórczy



noworodki

Glikopeptydy



antybiotyki bakteriobójcze – hamują syntezę

ściany komórki bakteryjnej



Wankomycyna,teikoplanina



Podawane pozajelitowo lub miejscowo- nie

wchłaniają się z przewodu pokarmowego



Wskazania



ciężkie zakażenia gronkowcowe i paciorkowcowe,
rzekomobłoniaste zapalenie jelit



Zakażenie gronkowcem MRSA



przeciwwskazania: uszkodzenie nerek lub słuchu,

ciąża

Sulfonamidy



Działanie bakteriostatyczne poprzez

hamowanie sytnezy kwasu foliowego



Sulfametoksazol, trimetoprom, ko-

trimoksazol(połączenie dwóch poprzednich)



Spektrum szerokie:



bakterie Gram (+)



bakterie Gram (-)



Wskazania



infekcje układu moczowego, oddechowego



zakażenia jelitowe

Nitroimidazole



mechanizm działania niejasny



leki przeciwpierwotniakowe i

przeciwbakteryjne



Metronidazol, Tynidazol



Spektrum



Stosowane w większości zakażeń

beztlenowcami



Rzekomobłoniaste zapalenie jelit



Lecznie zakażeń pierwotniakowych (tasiemce,

glisty)



Eradykacja H.pylori

Nitroimidazole



działania niepożądane:



metaliczny smak i suchość w jamie ustnej,



zapalenie jamy ustnej i języka,



nudności i wymioty po podaniu p.o.,



zapalenie nerwów obwodowych,



reakcja disulfiramopodobna.

Pochodne Nitrofuranu



leki przeciwbakteryjne o szerokim spektrum



Nitrofurantoina, furalidon



Szerokie spektrum działania ale używane

praktycznie tylko przy zakażeniach układu
moczowego



szybko wchłania się z p. pok.; bardzo szybko

jest eliminowana – stężenia terapeutyczne
osiąga tylko w moczu

Pochodne Nitrofuranu



Działania niepożądane



nudności i wymioty (>50%),



skórne reakcje alergiczne



Polineuropatie



Zaburzenia hematologiczne



Przeciwwskazania:



Ciąża



noworodki,



pacjenci ze zmniejszonym klirensem kreatyniny.

GRUŹLICA

Co może być zajęte?



gruźlica płuc



gruźlicze zapalenie opłucnej



gruźlica węzłów chłonnych,



gruźlica układu moczowo-płciowego,



gruźlica kości i stawów,



gruźlica skóry



gruźlica opon mózgowo-rdzeniowych i mózgu.

Objawy



Kaszel ponad 3 tygodnie



Ból w klatce piersiowej



Krwioplucie



Duszność



Gorączka



Poty



Spadek masy ciała

Leczenie Gruźlicy



Leki I rzutu:



Izoniazyd



Ryfampicyna



Etambutol



Leki II rzutu



Pyrazynamid



Streptomycyna



Etionamid



Kwas p-aminosalicylowy (PAS)

Dziekuję