CYKL ŻYCIA SYSTEMU

Wrycza S., Analiza i projektowanie

systemów informatycznych, PWN,
Warszawa, 1999

Wrycza S. Marcinkowski B.,

Wyrzykowski K., Język UML2.0 w
modelowaniu systemów
informatycznych, Helion 2005

METODYKI TWORZENIA
SYSTEMÓW
INFORMATYCZNYCH

System informatyczny stanowi

uporządkowany zestaw wzajemnie
powiązanych składników: kadry,
danych, procesów, sprzętu,
oprogramowania i sieci komputerowej,
współpracujących dla wykonania
założonych funkcji, pozwalających na
rozwiązanie występujących problemów i
osiągnięcie założonych celów w danej
dziedzinie przedmiotowej.

METODYKI TWORZENIA

SYSTEMÓW

INFORMATYCZNYCH

Metodyka tworzenia systemów

informatycznych to spójny, logicznie uporządko
wany zbiór metod i procedur o charakterze
technicznym i organizatorskim, pozwalających
realizować cykl życia systemu przez zespół
wykonawczy

METODYKI TWORZENIA

SYSTEMÓW

INFORMATYCZNYCH

Składniki metodyki TSI:



Modele opisu dziedziny przedmiotowej



Cykl życia systemu



Metody i techniki



Narzędzia CASE



Kryteria oceny jakości



Reguły pracy zespołowej

Rodzaje metodyk tworzenia

systemów



STRUKTURALNE -7 wyk.



OBIEKTOWE – 5 wyk.



SPOŁECZNE- 1 wyk.



ADAPTACYJNE – 2 wyk.

CYKL ŻYCIA SYSTEMU



LINIOWY (KASKADOWY)



SPIRALNY



PRZYROSTOWO-ITERACYJNY

Fazy cyklu życia systemu

• ocena aktualnej sytuacji
• skorelowanie planu systemu z planem działalności gospodarczej
• studium wykonalności

• analiza dziedziny przedmiotowej (organizacji)
• analiza danych i procesów
• koncepcja systemu

• opracowanie szczegółowych składników projektu
• procesy
• modele danych
• struktura bazy danych
• formatki ekranowe
• zestawienia wynikowe
• dialog
• struktura programów
• określenie niezbędnego sprzętu i
oprogramowania

Planowanie

Projektowani
e

Analiza

Fazy cyklu życia systemu cd.

• stworzenie (skompletowanie) oprogramowania
• założenie bazy danych
• zainstalowanie systemu (sprzęt, oprogramowanie, sieć)
• przetestowanie systemu
• przygotowanie dokumentacji
• przeszkolenie użytkowników

• bieżąca eksploatacja
• kontrola funkcjonowania systemu
• modyfikacja systemu

Wdrażanie

Użytkowanie
i modyfikacja

Faza

Metody i techniki

1. Planowanie



SWOT



Sesja MetaPlanu



Istotne Czynniki Powodzenia (ICP-CSF)



Model spójności Broekstry



Macierze BSP



Infoplan



Restrukturyzacja procesów gospodarczych



Kontekstowy diagram przepływu danych



Zerowy A-graf



Diagramy dekompozycji funkcjonalnej

2. Analiza



Diagramy przepływu danych



Modele związków encji



Słownik/skorowidz danych



Grafy podejścia ISAC



Normalizacja modelu relacyjnego



Diagramy struktury

3. Projektowanie

Jak w fazie analizy oraz:



Diagramy Jacksona



Diagramy Nassi-Shneidermana



Techniki decyzyjne



Projektowanie wejść/wyjść systemu



Projektowanie plików i baz danych



Projektowanie interfejsu użytkownika

4. Wdrażanie



Diagramy struktury



Diagramy Jacksona



Diagramy Nassi-Shneidermana

5. Uzytkowanie,
modyfikacja i
adaptacja

Stosownie do zakresu modyfikacji i adaptacji – użytkowanie
różnych wymienionych metod

METODYKA

• CYKL ŻYCIA SYSTEMU
• PODSTAWOWE PROCESY:
- TWORZENIE SYSTEMU
- ZARZĄDZANIE
- ZMIANA
- OCENA

ZARZĄDZANIE

ZMIANA

OCENA

TWORZENIE SYSTEMU

PL

U i
M

WD
R

P
R

AN

Aspekty cyklu życia systemu

• ETAPY
• CZYNNOŚĆ (DZIAŁANIA)
• KOLEJNOŚĆ DZIAŁAŃ
• PUNKTY PRZEGLĄDU (GO/NO GO)
• DOKUMENTACJA
• PIERWSZA CZYNNOŚĆ – PLANOWANIE
• OSTATNIE CZYNNOŚCI
* PRZEGLĄD PRODUKTÓW FAZY
* STWORZENIE PLANU

Planowanie Systemu Informacyjnego

Spójność

Systemy
Informatyczne

Cele startegiczne

Czynniki
zewnętrzne

Czynniki
wewnętrzne

Doradztwo

Analiza
sytuacyjna

PLANOWANIE SYSTEMU INFORMACYJNEGO

1.

Stworzenie planu realizacji fazy

2.

Określenie zakresu do jakiego cele
organizacji są wspomagane przez
istniejący system informacyjny

3.

Ocena stanu systemu
informacyjnego i wybór celów
tworzenia

4.

Przygotowanie raportu analizy
sytuacyjnej

5.

Opracowanie strategii i procedur
tworzenia systemu

6.

Opracowanie architektury systemu
informacyjnego

7.

Określenie priorytetów i zależności
pomiędzy poszczególnymi
podsystemami informacyjnymi

8.

Opracowanie planów
poszczególnych projektów systemu

9.

Przegląd produktów fazy

10. Stworzenie planu systemu

informacyjnego

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

STRATEGIA GOSPODARCZA A INFORMATYCZNA

STRATEGICZNE PLANOWANIE

GOSPODARCZE

CELE INFORMATYZACJI

KRYTERIA JAKOŚCI

PRZYSZŁE SYSTEMY

CELE

GOSPODARCZE

EFEKTYWNA ALOKACJA

INFORMACJI

KAPITAŁU

ZASOBÓW

PRACY

MATERIAŁÓW I

ENERGII

ŚRODKÓW

TRWAŁYCH

INFOPLAN

STRUKTURA

ORG. KADRY

INFORMATYCZ

NE

OCENA

BIEŻĄCEGO

SYSTEMU

ARCHITEKTU

RA PROJ.

SYSTEMU

ZASOBY

DANYCH

SPRZĘT

OPROGRAMOWA

NIE

SIEĆ

KOMUNIKACYJ

NA

CO?

CO?

JAK?

JAK?

Nowe wzorce

projektowania

Problemy związane z metodycznym tworzeniem systemów

informatycznych:



długi okres czasu na zrozumienie cech i założeń

tworzonego systemu



długi okres czasu między specyfikacją systemu a

testami



widoczny rezultat w postaci wersji testowej pojawia się

po dłuższym czasie w fazie wdrażania



weryfikacja dyskusji użytkownik – projektant również

po dłuższym czasie



realizacja cyklu życia systemu wiąże się z wysokimi

kosztami



potencjalne rozminięcie się założeń systemu jego

realizacji ujawnia się często dopiero w fazie wdrażania.

Nowe wzorce

projektowania

Nowe wzorce, paradygmaty,

modyfikacje procesu projektowania



generatory zastosowań,



pakiety zastosowań,



prototypowanie.

Generatory zastosowań

Trzy podstawowe kategorie generatorów

zastosowań:



generatory zestawień,
wspomagające wyszukiwanie danych i
edycję raportów,



języki zapytań i wyszukiwanie danych
z baz danych, np. język SQL;



właściwe generatory zastosowań i
języki nieproceduralne.

Generatory zastosowań

Właściwe generatory zastosowań

służą do:



definiowania transakcji wejściowych,



prowadzenia dialogu,



tworzenia bazy danych,



aktualizacji plików,



generowania zestawień,



przetwarzania zapytań.

Generatory zastosowań



Większość generatorów zastosowań jest
konstruowana wokół określonych SZBD
np.. ORACLE



Przykładem generatora zastosowań jest
system MAGIC

Pakiety zastosowań



Pakiety zastosowań zawierają
oprogramowanie określonej dziedziny
(wycinka działalności gospodarczej czy
administracyjnej), całkowicie lub
częściowo gotowe do wdrożenia.



Pakiety zastosowań to aktualnie
systemy ERP (Enterprise Resources
Planning )

Pakiety zastosowań



1 - moduły i funkcje pakietu zastosowań

wdrażane bezpośrednio dla wspomagania

działalności gospodarczej;



2 - procesy gospodarcze w organizacji

gospodarczej ulepszone dzięki modułom i

funkcjom pakietu zastosowań;



3 - moduły i funkcje pakietu rozszerzone bądź

zmienione przez dostawcę pakietu zastosowań

dla dostosowania do wymogów użytkownika;



4 - moduły i funkcje pakietu, które nie będą

użytkowane;



5 - procesy gospodarcze w danej organizacji: nie

objęte pakietem zastosowań, komputeryzowane

samodzielnie przez przedsiębiorstwo,

skomputeryzowane w sposób zadowalający.

Prototypowanie

Prototyp jest ogólnym modelem

przyszłego systemu informatycznego,
który w kolejnych iteracjach jest
doskonalony, aż do osiągnięcia
akceptowanego stopnia szczegółowości.

Prototypowanie jest bardziej

dynamicznym, mobilnym podejściem
niż metodyki strukturalne, społeczne,
czy obiektowe

Rodzaje Prototypów



Eksploracyjne, ukierunkowane na
definiowanie potrzeb użytkownika,
architektury systemu oraz porównywanie
różnych wariantów rozwiązań,



Eksperymentalne – ich celem jest
określenie adekwatności proponowanych
rozwiązań przed wdrożeniem nowego
systemu,



Ewolucyjne – pozwalają na ocenę wpływu
jaki na inne składniki systemu mają zmiany
wprowadzane w specyfikacjach systemowych.

Prototypowanie

Proces prototypowania,

ukierunkowany na zapewnienie
szybkiego sprzężenia zwrotnego
pomiędzy analitykiem lub projektantem
a użytkownikiem,

Prototypowanie

Fazy prototypowania:

1.

Zdefiniowanie potrzeb,

2.

Rozwój początkowego prototypu

3.

Przegląd i ocena prototypu

4.

Korekta, poprawa protoypu

Prototypowanie

Proces prototypowania jest sekwencją

następujących kroków współpracy analityków

i użytkowników:



analityk lub projektant przeprowadzają wywiad z

użytkownikiem,



użytkownik opisuje dziedzinę przedmiotową,



analityk lub projektant tworzą prototyp przyszłego

systemu,



użytkownik testuje prototyp i ocenia go,



analityk lub projektant modyfikują prototyp,

począwszy od czynności 1, 2 lub 3,



użytkownik aprobuje ostatecznie prototyp.



Pewną odmianą prototypowania jest
szybkie tworzenie zastosowań RAD
(ang. Rapid Application Development).



Polega ono na zastosowaniu
prototypowania ewolucyjnego dla
zrealizowania ściśle określonej
ograniczonej funkcjonalności systemu.



Celem RAD jest stworzenie tanio i
szybko wysokiej jakości sytemu
informatycznego.



W stosunkowo krótkim okresie czasu
-RAD trwa zazwyczaj 6 miesięcy,
(podczas gdy tradycyjnie metodyki 24
miesiące) następuje iteracyjna
realizacja kolejnych faz cyklu życia
systemu aż do jego wdrożenia i
użytkowania.

Powodzenie projektu RAD zależy od:



ścisłej metodyki – strukturalnej lub
obiektowej (społecznej w fazie definiowania
założeń)



dużego zaangażowania wręcz determinacji
użytkowników wspomaganych i
motywowanych przez użytkownika –
sponsora. Polega to na udziale w sesjach JAD
co oznacza, że część pracowników będzie
wyłączona ze swoich rutynowych obowiązków
przez określony czas.



zaangażowania zespołu wysokiej klasy
specjalistów SWAT (Skilled With Advanced
Tools) jest to zwykle grupa pięciu osób
doświadczonych o wysokich kwalifikacjach
profesjonalnych, współpracujących ze sobą
efektywnie, posiadających umiejętność
sprawnego użytkowania zaawansowanych
narzędzi informatycznych, właściwych dla
prototypowania, posiadających bibliotekę,
wdrożonych programów, modułów i systemów



zarządzania różni się od tradycyjnego – dla

stworzenia łatwości komunikowania się

obydwu grup



zespół projektowy nie opracowuje obszernej

dokumentacji ani nie podlega długim

procedurom przeglądu i akceptacji



stworzone są narzędzia zarządzania

projektem pozwalające śledzić przebieg prac

w kategoriach funkcjonalności i jakości

systemu



z systemu można zrezygnować, jeśli nie

spełnia on wymagań, bez ponoszenia

wysokich kosztów.