LECZENIE
DIETETYCZNE W
KAMICY
NERKOWEJ
Agnieszka Drobik gr. C2
Dietetyka rok III
KAMICA NERKOWA
Jest choroba przewlekłą
Polega na tworzeniu się w układzie
moczowym złogów, które powstają w wyniku
wytrącania się substancji chemicznych
zawartych w moczu
Kamienie mogą formować się w każdym
odcinku układu moczowego
Choroba występuje dwukrotnie częściej u
mężczyzn niż u kobiet
Pojawia się najczęściej między 20 a 40 r ż
CO POWODUJE TWORZENIE SIĘ
KAMIENI?
skrajne pH moczu (poniżej 5,5 i powyżej 7,0)
duża gęstość względna moczu (zwłaszcza ta
powyżej 1,015 g/ml)
substancje kamicorodne – występują w
moczu w dużym stężeniu; są z nim wydalane
w nadmiarze
małe stężenie substancji mających działanie
ochronne (np. magnez)
ZACHOROWANIU NA KAMICĘ
SPRZYJAJĄ:
Współistniejące choroby
Występowanie kamicy w rodzinie
Częste, nawracające zakażenia układu
moczowego
Odchudzanie się (mała ilość płynów)
Niewłaściwa dieta (zwłaszcza ta z dużą
zawartością szczawianów, bogata w wapń,
puryny, sód, białko)
Kamica nerkowa może przebiegać zarówno z
objawami ostrymi jak i bez objawowo. W
zależności od substancji, które krystalizują w
moczu, wyróżnia się kilka typów kamicy
moczowej:
- fosforanowo- wapniową
- szczawianowo-wapniową
- fosforanowo – magnezowo - amonową
- moczanową
- cystynową
OBJAWY:
silny ból , zlokalizowany w okolicy lędźwi
(powstaje, gdy kamień „przeciska” się przez
cienki moczowód)
nudności i wymioty,
poty,
bladość skóry,
niepokój,
parcie na mocz i jego częste oddawanie w
małych ilościach,
niekiedy krwiomocz (czerwone zabarwienie
moczu),
zatrzymanie stolca i gazów.
ZALECENIA
DIETETYCZNE
KAMICA SZCZAWIANOWO-
WAPNIOWA
Ograniczyć produkty z dodatkiem soli
kuchennej
Zwiększyć ilość tzw. inhibitorów krystalizacji
złogów (magnezu , cytrynianów ,
fosforanów,)
Zwiększyć ilość płynów co najmniej 2 l / dobę
Ograniczyć białko zwierzęce
Szpinak, szczaw ,
rabarbar,
Figi suszone
Czekolada , kakao
Mocna herbata .
Kawa naturalna
Konserwy mięsne
rybne
Kiszonki
Koncentraty zup ,
sosów,
Ostre przyprawy
Duża ilość płynów,
Soki owocowe,
owoce cytrusowe ,
Produkty zbożowe z
pełnego ziarna ,
warzywa , ogórki ,
cebula, kukurydza
Masło
PRODUKTY
PRZECIWWSKAZANE:
PRODUKTY ZALECANE :
KAMICA FOSFORANOWO-
WAPNIOWA
Ograniczyć sól
Ograniczyć produkty bogate w fosforany,
wapń i szczawiany (mleko , jaja , przetwory
mleczne, konserwy rybne)
Zwiększyć ilość magnezu cytrynianów oraz
płynów
Podawać pokarmy zakwaszające ( mięso ,
ryby , wędliny , pieczywo)
Alkaliczne wody
mineralne
Nasiona roślin
strączkowych ,
Szpinak , szczaw,
rabarbar,
Czekolada , kakao,
Przetwory solone,
Przyprawy z
glutaminianem sodu
Mocna herbata ,
kawa naturalna
Duże ilości płynów,
Mięso , ryby,
pieczywo
Gruboziarniste
kasze, makarony,
Masło
Miód
Soki i owoce
cytrusowe
PRODUKTY
PRZECIWWSKAZANE :
PRODUKTY ZALECANE :
KAMICA MOCZANOWA
Ograniczyć podaż związków purynowych
(wyroby mięsne , grzybowe )
Zaleca się 40-60g białka i 2000-2200
kcal/dobę
Zwiększyć ilość płynów do ponad 2l/dobę
Dieta powinna alkalizować mocz (kwas
moczowy rozpuszcza się w środowisku
alkalicznym )
Dieta mleczno –jarska (mleko , warzywa,
owoce mają właściwości alkalizujące )
Unikać potraw smażonych oraz pieczonych
Gotować w wodzie lub na parze
Podroby
Baranina, wieprzowina
Śledzie , sardynki
szproty , kawior
Czekolada
Kakao , orzechy ,
mocna herbata , kawa
naturalna
Wywary mięsne ,
rybne
Rośliny strączkowe
Grzyby
Duże ilości płynów ,
Wody mineralne ,
Warzywa owoce
Ziemniaki
Mleko, ser
twarogowy chudy ,
Miód ,
Cukier ,
PRODUKTY
PRZECIWWSKAZANE:
PRODUKTY ZALECANE:
KAMICA FOSFORANOWO –
MAGNEZOWO-AMONOWA
Ograniczyć fosforany ( sery dojrzewające
,mleko, żółtko jaja, mięso i jego przetwory ,
podroby, ryby , konserwy , produkty
zbożowe gruboziarniste ,suche nasiona roślin
strączkowych , kakao , czekolada , orzechy )
Zwiększyć ilość płynów
Jeśli w moczu występuje małe stężenie
cytrynianów i magnezu zwiększa się w diecie
soki i owoce cytrusowe oraz bogate w
magnez warzywa (kukurydza).
KAMICA CYSTYNOWA
Znaczne` zwiększenie podaży płynów
* dorośli do 6 l/dobę,(rozłożonych w
równych porcjach wypijanych co 4 h)
*dzieci >1,5l /m
2
)
Zwiększenie witaminy B6 (drożdże, kiełki
pszenicy, strączkowe, orzechy)
Ograniczenie aminokwasu siarkowego
(występującego w produktach białkowych )
UWAGI TECHNOLOGICZNE
Świeżo przyrządzone posiłki podawać często w
niewielkich porcjach (5 posiłków dziennie)
Najwłaściwszą formą przygotowywania posiłków
jest gotowanie w wodzie, na parze, pod ciśnieniem
Zupy i sosy podprawia się zawiesiną z maki i mleka
lub mąki i wody
Niedopuszczalne jest przygotowywanie zup na
wywarach z tłustego mięsa, kości lub grzybów
Tłuszcz (masło, olej) dodaje się na surowo do
gotowych potraw
Należy unikać potraw zbyt słodkich i tłustych
Posiłki przyrządza się bez dodatku soli
Dla polepszenia smaku potrawy można zakwasić,
np. sokiem z cytryny, kwaskiem cytrynowym,
kwaśnym mlekiem
Zioła mają określone i sprawdzone działanie
zarówno w zapobieganiu, jak i leczeniu
kamicy układu moczowego.
Wyciągi z ziół (napary) działają wspomagająco z
lekami syntetycznymi o działaniu
moczopędnym, rozkurczowym oraz
przeciwzapalnym.
W kamicy układu moczowego zazwyczaj stosuje
się zioła zwiększające wydalanie
odpowiednich soli mineralnych, o działaniu
rozkurczającym błonę mięśniową gładką
moczowodu i pęcherza moczowego oraz
niekiedy o działaniu przeciwzapalnym i
odkażającym.
PODSUMOWANIE ZALECEŃ
DIETETYCZNYCH:
Dieta dopasowana do specyficznych
zaburzeń metabolicznych , rodzaju kamicy
nerkowej oraz do indywidualnych upodobań
pacjenta
Płyny – duża podaż
Wapń – nie powinno wprowadzać się
drastycznych ograniczeń
Potas- wysoka podaż
Białko zw. –umiarkowane ograniczenie lub
adekwatnie do zapotrzebowania organizmu
BIBLIOGRAFIA
*Dietetyka – żywienie zdrowego i chorego
człowiek H. Ciborowska, A. Rudnicka,
Warszawa wyd. PZWL
*Podstawy dietetyki pod red. Jacka Bujko
Warszawa 2006 wyd. SGGW
DZIĘKUJĘ
ZA
UWAGĘ