Kontrola funkcji
życiowych.
Karolina Śmigielska
Klasa II f
Aby dokonać oceny podstawowych funkcji
życiowych ofiary nieszczęśliwego wypadku,
należy sprawdzić trzy punkty:
1. Czy poszkodowany jest przytomny?
Udzielający pierwszej pomocy powinien
głośno i wyraźnie odezwać się do
poszkodowanego (np. "Czy wie Pan/Pani
co się stało?") oraz sprawdzić reakcję na
bodźce dotykowe (potrząsanie,
uszczypnięcie płatka usznego) lub
słuchowe (klaśnięcie w dłonie nad jego
głową). Można spróbować też wydać
poszkodowanemu proste polecenie, np.
poprosić, żeby ścisnął nas za rękę, gdyż
czasem jest przytomny, ale nie jest w
stanie porozumiewać się słownie. Dzięki
temu zabiegowi unikniemy
przeprowadzania zabiegów
reanimacyjnych na przytomnej osobie.
Należy pamiętać, że poruszenie osoby, u
której podejrzewamy urazy głowy lub szyi,
może doprowadzić do uszkodzenia
rdzenia kręgowego. Dlatego też takiego
pacjenta można poruszyć tylko wtedy,
jeśli jest to absolutnie konieczne!
2. Czy poszkodowany oddycha?
Następnie należy przeprowadzić kontrolę
drożności dróg oddechowych, tzn. usunąć
znajdujące się w jamie ustnej ciała obce,
wymiociny itp. Aby zminimalizować ryzyko
uduszenia się ofiary własnym językiem,
odchylamy jej głowę do tyłu i wysuwamy
żuchwę. Kontrola oddychania polega na
obserwacji:
*
zabarwienia skóry - jej siny odcień
powinien wzbudzić nasz podejrzenia;
*
ruchów klatki piersiowej;
*
twarzy poszkodowanego z bliskiej
odległości - przy zatrzymaniu
oddychania niesłyszalny i
niewyczuwalny jest strumień powietrza
wydychanego z ust i nosa pacjenta.
Kontrola oddechu powinna trwać ok. 5-10
sekund. Należy pamiętać, że zdrowy
człowiek oddycha średnio 1 raz na 5 sekund
- przyspieszony lub spowolniony oddech
świadczy o złym stanie poszkodowanego.
3. Czy poszkodowany ma zachowane
krążenie?
Objawy nagłego zatrzymania krążenia
występują w następującym porządku
czasowym:
• natychmiast: brak tętna na
tętnicy szyjnej;
• po 10-20 sekundach: utrata
przytomności;
• po 15-30 sekundach: zatrzymanie
oddechu lub "chwytanie
powietrza";
• po 60-90 sekundach: szerokie
źrenice, bez reakcji na światło
(tzw. "sztywne")
Badanie tętna można
przeprowadzić w trzech miejscach:
Na tętnicy szyjnej:
Na tętnicy udowej
Na tętnicy promieniowej
(u dziecka poniżej 1 roku życia na tętnicy
ramiennej)
Szybkość w wykonywaniu
wszystkich działań.
Kontrola czynności życiowych
pacjenta musi przebiegać możliwie
szybko, maksymalnie 3 minuty.
Dlatego doświadczony ratownik
sprawdza wszystkie kliniczne objawy
życia jednocześnie:
• wezwanie pacjenta;
• obserwacja ruchów klatki
piersiowej i zabarwienia skóry;
• badanie tętna na tętnicy szyjnej.
Dzięki temu możemy w ciągu kilku
sekund rozpoznać utratę
przytomności, zatrzymanie krążenia i
oddychania.